“İstərdim ki, oğlumun

yanında dəfn olunum”

Onunla müsahibə alanda insan dincəlir. Yorulanda bir lətifə danışır və verilən sualın cavabına qaldığı yerdən başlayır. Bir ara 19 qadın onun anası olduğunu iddia etmişdi. Film çəkilişi zamanı traktordan yıxılıb qolunu əzmişdi. Dediyinə görə, son günlər Özbəkistandan film çəkilişinə dəvət də alıb. Nəysə, sizləri çox intizarda saxlamayım, hafta.az-ın budəfəki qonağı, gülüş ustası, Xalq artisti, Prezident təqaüdçüsü Arif Quliyevdir.Onunla yumorun dünənindən və bu günündən danışdıq. Çəkiliş vaxtı 20 butulka su içirən rejissoru xatırladıq... Məncə, maraqlı alınıb. Son qərar sizindir, əziz oxucular:

- Arif müəllim, sizinlə müsahibənin vaxtını dəqiqləşdirəndə telefonda dediniz ki, çəkilişiniz var, mümkünsə tez gəlin. Deyəsən, son vaxtlar rejissorlar sizi tez-tez çəkiliş setinə dəvət edirlər?..

- Tez-tez dəvət edirlər deyəndə ki, etməyinə edirlər. Özüm də təqaüddəyəm, boş-bekar dayana bilmirəm. İndi bir çox çəkilişlər özəldir. Faiq müəllim adında bir rejissor var. O, yeni bir film üzərində işləmək istəyir. Sınaq çəkilişlərinə məni də dəvət edib. Film komediya janrındadır, adı “Axtarışda olan adam”dır. İki seriyadan ibarətdir.

- Nədən bəhs edir “Axtarışına çıxdığınız adam”?

- Bilirsiniz, əvvəlcədən film haqqında danışmaq istəmirəm. Onu deyə bilərəm ki, hüquq-mühafizə orqanları, polis bir nəfər cinayət törətmiş şəxsi axtarır. Amma özləri də bilmirlər ki, kimi axtarırlar. Fakt odur ki, cinayət baş verib, amma hadisənin baş vermə səbəbi, motivi nədir, bilmirlər. Burada söhbət bir naşı adamın müstəntiqlik fəaliyyətindən bəhs olunur. Şair Qabilin bir sözü var, “xaric səslənirik biz, səhv düşəndə yerimiz”. Həmin müstəntiq də nə etdiyini bilmir. Elə təsəvvür edir ki, hər şeyi düz edir. Komediya filminin ssenarisi də məhz bu müstəntiqin üzərində qurulub. Daha çox danışmağa icazə vermirlər (gülür), hələ ki, təzə başlayırıq...

- Bəs son illərdə kənardan, ölkə xaricindən film təklifləri alırsınızmı?

- Bu günlərdə Özbəkistandan filmə çəkilməklə bağlı təklif almışam. “Özbəkfilm”in sifarişidir. Rejissor və aktyor heyəti də əsasən özbəklərdən təşkil olunub. Mən orada müəllim obrazını canlandıracağam. Baş rol deyil, ikinci dərəcəli bir və yarıkomik bir obrazdır. Filmin adı "Təşəbbüsə cəhd"dir. Əslində, heç vaxt təklif olunan rolun birinci və ya ikinci dərəcəli olmasına baxmıram. Təki canlandıracağın obraz ürəyincə olsun. Lap mininci dərəcəli bir obrazdır, əsas odur ki, öhdəsindən gələ biləcəksən, ya yox. Baş rol tələb edən aktyorlardan deyiləm. Əsl peşəkar aktyorun vəzifəsi rejissorun həvalə etdiyi rolu dolğun, mənalı, istəkli və hər kəsin başa düşəcəyi şəkildə tamaşaçıya çatdırmaqdır. Yoxsa, durum deyim ki, mən “Hamlet”i oynamaq istəyirəm. Oynaya bilmərəm axı, mən yumor aktyoruyam. Bəlkə də oynaya bilərəm. Məsələ orasındadır ki, onu oynamaq üçün ”Hamlet”i öz içində hiss etməliyəm. Aktyor gərək düşünsün ki, israrla oynamaq istədiyi rolu oynamaq üçün onun daxili potensialı çatır, yoxsa yox.

- “Nazlı” filminin çəkilişləri necə keçdi? Mediada filmin çəkilişləri zamanı traktor qəzası keçirməyinizlə bağlı xəbərlər yayılmışdı. Qəzadan xəsarətsiz sovuşdunuz, yoxsa?..

- Çəkilişlər artıq bitib. “Nazlı” Şamaxıda çəkilib. Qəza da belə oldu; çayın qırağında traktor sürməyi məşq edirdim. Birdən təkər sürüşdü, traktor aşdı, mən də traktordan yıxıldım. Qolum burxuldu, Dəmirçilər kəndinə apardılar. Yaşlı bir nənə vardı, Zəngulə nənə, kənd yumurtası ilə xəmiri yoğurub qoluma bağladı, sağaldım. Bir də eşitdik ki, internetdə xəbərlər yayılıb: “Arif Quliyev avtomobil qəzası keçirib”. Traktor nə vaxtdan avtomobil olub? Sabahısı gün səhvlərini düzəltdilər. Yazdılar ki, traktordan yıxılıb.

- Arif müəllim, niyə bizim ən çox qəşş edib güldüyümüz lətifələrimiz, yumorlarımızın içərisi söyüşlərlə bitir?

- Əslində, bu vəziyyət yumorda təzə başlayıb. Özü də əsasən komediyalara sirayət edib. Guya yeni bir formadır. O vaxtlar senzura vardı, açığını deyim ki, üzr istəyirəm, “əclaf”, “axmaq” kimi sözləri işlədə bilmirdim. Heç indi də yumorları tamaşaçıya təqdim edərkən o ifadələri işlətmirəm. Heraklid deyib ki, hər şey dəyişir, inkişaf edir. Bəlkə indiki yumorlarda söyüşlərdən çox istifadə olunması elə həmin inkişafla bağlıdır?! Bizimkilər Rusiya, Türkiyə kanallarına çox baxırlar. Onlar, yəni həmin ölkələr də yumorlarda söyüşlərdən çox istifadə edirlər. Təzəlikcə yumora təzə ad qoyublar – “stand up”. Adını dəyişiblər, elə həmin şeydir, yumordur. Yəni, biri çıxır səhnəyə əhvalatı danışır və göstərir. Mən də elə edirəm, sən də, o birisi də... Məsələn, bir nəfərə deyirlər ki, qardaş səni təbrik edirik, evin plana düşüb. Bundan sonra sənin evinin yerindən qatar keçəcək. Qardaş da qayıdır ki, nə keçir keçsin, amma qatar keçməsin. Soruşurlar niyə, deyir ki, hər gün səhər yuxudan durub qatara qapı açası deyiləm. Kimsə buna “stand up” deyə bilər, amma bizdə bunun adı yumordur. Amma bizimkilərin bütün işlərini təqdir edirəm, alqışlayıram.

- Bəziləri son illərdə Azərbaycanda yumorun əvvəlki səviyyədə olmadığını deyirlər. Problem istedadsız aktyordadır, yoxsa zəif ssenarilərdə?

- Televiziyalarda yumoristik verilişlər yoxdur. Amma Musiqili Komediya Teatrına gedib tamaşalara baxmaq lazımdır. Heç də zəif yumurlar deyil. Yumor artistləri televiziyalara çıxmadığı üçün yəqin bəziləri elə fikirləşir. Ola bilsin ki, baxdıqları yumorun ssenariləri zəifdir. Ssenari müəlliflərinin yumor adamı olub-olmamasının da hazırlanan tamaşaya, səhnəciyə təsiri böyükdür. Əslində, son vaxtlar yumor bizdə inkişaf edib. Fərda, Müşfiq, Elməddin, Rəfael və Coşğun. Heç birinin yumor tərzi, hazırladıqları səhnəciklər bir-birinə bənzəmir. Rəngarənglik var. Məsələn, öz savadlı yumorları ilə “KVN”nin uşaqları Cabir və Tahir İmanovların yumorlarına camaat qəhqəhə çəkir. Onu da deyim ki, hərənin öz tamaşaçısı var. Beş barmağın beşi də bir deyil axı. Hamı Arif Quliyevi də bəyənə bilməz. Gənclərimizi də bəyənən çoxdur. İstedadlarını görüb, sabahına inandığım gənclərin hamısını dəstəkləmişəm.

- Bir çox filmlərə çəkilmisiniz. Çəkilişlər zamanı ən çox yadınızda qalan hadisə, yaxud hansı rejissor eyni səhnəni bir neçə dəfə təkrarlamaqla sizə zülm edib?

- “Bəxt üzüyü” çəkilirdi. Mən də polis işçisi rolunda idim. "Moşu"gili tutub aparanda su içmə səhnəsi var. Mən isti olduğundan su içməliyəm. Rejissor da Ramiz Əzizbəyli idi. 17 dəfə həmin su içmə səhnəsini çəkdi. 6-7 butulka içmişdim, deyirdi ki, saxla, bir də, bir də... Həmin səhnənin çəkilişləri zamanı 20-yə yaxın butulka su içmişdim. Neynim, mən də öz peşəmin fəhləsiyəm. Məni o vaxt bir az onda incitmişdilər. Ramiz müəllim çox gözəl rejissor və aktyordur.

- Son vaxtlar Ramiz Əzizbəylinin səhhətində problemlər yaranıb. Heç itirib-axtarmısınızmı?

- Biz onu itirmirik, həmişə axtarırıq. Srağagün ziyarət etmişəm. Dünən də zəng etmişəm. Əzizimiz, dostumuzdur.

- Kitab oxumağa vaxtınız olur? Sonuncu dəfə hansı əsəri oxumusunuz?

- Həmişə oxumaq lazımdır, oxumağı dayandırsan, özün də dayanacaqsan. Son vaxtlar Ordubadinin əsərlərini oxumuşam. Şeirləri də mütaliə edirəm.

- Bir dəfə telekanallardan birinə bir yaşlı xanım gələrək Arif Quliyevin anası olduğunu demişdi. Necə oldu, tapdınızmı ananızı?

- Biri yox, 19-u gəlmişdi. Hamısını yoxladılar, DNT testindən keçdik. Heç biri ilə qanımız uyğun gəlmədi. Ona görə də indi qanım azalıb. Onlara görə nə qədər qanımı aldılar.

- Bəs içərisində qanınızın qaynadığı oldumu o analardan?

- Hamısına qanım qaynadı. Onların hər biri anadır. Analara həmişə qan qaynayır. Allah bütün anaların ürəyində övlad sevincini bərqərar etsin. 19 anamın 19-unun da evinə gedib ziyarət etmişəm.

- Hansı aktyor yoldaşınızın vaxtsız ölümü sizi daha çox üzüb?

- Vaxtsız ölüm yoxdur, çünki aktyorun yaşı olmur, ən əziz insanı itirirsən. Yaradıcı insan həmişə diqqət mərkəzində olur. Tamaşaçı gözü istedadlı sənətkarı həmişə axtarır, onun itkisini qəbul edə bilmir. Həsən Turabov, Eldəniz Zeynalov, Yaşar Nuri... Çoxlarını sadalaya bilərəm. Allah hamısına rəhmət etsin. Hamısının ölümü mənə pis təsir edib.

- Arif müəllim, necə bir qonşusunuz?

- Qonşularla münasibətim lap əladır. Gülyanaqla Gülyaz Məmmədovalar da bizim qonşularımızdır. Xanəndə Arif Babayev də əvvəl burada yaşayırdı, qonşumuz olub. Sonradan evini dəyişdi. Arif Babayevlə qonşu olanda tez-tez bizim evə ət, toyuq, yumurta göndərirdilər. Evdən soruşurmuşlar ki, Arif müəllim burada olur? Bizimkilər də deyirmiş hə. Bir dəfə də 1 qoyun, 10 toyuq, 50 yumurta göndərmişdilər. Onu gördüm ki, Arif Babayevdən zəng gəldi. Dedi ki, bizim toyuqları sizə veriblər. Sən demə, ona gələnlər bizə gəlirmiş. O, da əlimizdən qaçıb getdi. Arif müəllim burada olanda yenə evə nəsə alıb gəlirdi, indi heç nə gətirən yoxdur (gülür).

- Ölümə münasibətiniz?

- Ölüm haqdır. Gələnlə-gedənin qarşısını kəsmək qeyri-mümkündür. Allah dünyaya gətirir, Allah da aparır. Ölümün gözünə dik baxmaq lazımdır.

- Arif müəllim, öləndə harada və kimin yanında dəfn olunmağınızı istərdiniz? Vəsiyyət etmisinizmi?

- Harada qismətdirsə, harada yer varsa orada da dəfn edəcəklər. Oğlum Fəridi hacı Zeynalabdin Tağıyev adına qəsəbədə basdırmışıq. Orada qohumlarımız var deyə oğlumu orada dəfn etdik. Onun yanında iki-üç qəbirlik yer var. İstəyərəm ki, oğlum yanında dəfn olunum.

Tural

Həftə içi.- 2017.- 7 fevral.- S.3.