Qarabağa namə

 

Salam, Qarabağım!

Nostalji videolarda

gözəl çağım,

Qartala bənzəyən xəritəmdə

sinədağım.

Üzüm yoxdu, əhvalını sorum,

xəbər alım, necəsən?

Biirəm, Qaf dağına zəncirləmiş

Prometey kimisən.

Prometeyin günahı böyükdü,

Zevsin yanında odu oğurlayıb

zavallı insanlara vermişdi.

Səninsə savabın özünə yükdü

Tanrı qatında

cövhərini dadan insanları

qoluzorlu etmişdin.

Qaf dağında qara qartal

hər gün Prometeyin

oyurdu köksünü.

Sənsə illərdir qartalın

köksündə çabalayıb

tapa bilmirsən özünü.

Prometey kimi sinəsi yarılan,

sərvətləri başımız üstündən

yad ölkələrə dağıdılan

torpağımın dərdi düyünə düşüb

Gözümüz baxa-baxa

yadelli başbilənlər

ocağımın başında,

gözlərimin yaşında

təmkinimi sınayır,

qeyrətimi bölüşür...

Hələlik, qarabaxtlım,

yuxularında qızıl taxtlım.

Bağışla, yaralarının

gozünü qopardım.

Oğulların deyir: ”Hazırıq,

qisas gününə az daha qalıb!”.

Ağbirçəklərin deyir:

“Eh, ümid Allaha qalıb”.

Neyləsin, görən, Allah?

Yazıq özü də təkdir.

Bu müşkülü çözməyə

ona yardım gərəkdir.

Tanrı köməyin olsun, Allahım!

Yuxuların çin olsun, torpağım!

 

Zülmətdəki daş

 

Nənəm sinədəftər idi,

Çoxlu dastan, nağıl bilirdi.

Nəvələrinə nağıl söyləməyi sevirdi.

Bilirdi mənim də nağıl sevən olduğumu,

Ona görə mənə söylərdi

nağılların çoxunu.

Fərqi yoxdu, sehrli, qorxulu,

uğursuz, uğurlu.

Bütün nağılların eyni idi sonu.

Yox, göydən üç alma düşməzdi

nənəmin nağıllarında.

Nənəm eyni cümlə işlədərdi

bütün nağılların sonunda:

“Zülmətdə bir qara daş var,

götürən də peşman,

qoyan da peşman”.

- Nənə, zülmət nədir?

- Yəni qaranlıq.

- Bəs peşman?

- Biy, peşman olmadıq?

Sonra yuxuya gedərdi nənəm.

Həm də bərkdən xoruldardı

Qorxudan yata bilməzdim.

Məni fikir aparardı.

Qaranlıq yerdə qara daşı

götürüb qoymağa nə ehtiyac var.

Onsuz da qaranlıqda yol gedənin

yolu tapmağa qarışar başı

ayağı ilişib yıxılar.

Sonra birtəhər tapıb o daşı

gah qoyurdum, götürürdüm.

Yolun gah sağına,

gah soluna ötürürdüm.

Heç peşman olmurdum.

Həm sözün mənasın bilmirdim,

həm də daşla oynaya-oynaya

özüm də yuxuya gedirdim.

İllər ötdü, böyüdükcə

işıqlı dünyada zülmətə düşdüm.

Peşmançılığımın sayı çoxaldı.

Bəzən düzəldə bildim səhvimi

bəzən çiynimdə günah kimi qaldı.

Öyrəndim ki, ay nənə,

yolun üstə əngəl olan

hər daş bir maneədir.

Zülmətdə, ya işıqda,

fərqi nədir.

Sənin dediyin o zülmət

anamızın bətnidir,

biz də 9 ay ərsəyə gələn daş.

Doğulanda sevincdən ağlayırıq.

Bir ömür yaşayıb

peşman oluruq yavaş-yavaş.

 

Sənsiz darıxmışam

 

Ümidlə açılan səhərlərim

dəli tənhalığa dönür hər axşam.

Hardasan, gəl, gülüm.

Sənsiz yaman darıxmışam.

Səhərlər gözlərim tənha otaqda açılır,

Axşamlar tənha otaqda qapanır.

Nə bir telefon çağrısı,

boş ismarıc var.

Etdiyim zənglər də cavabsız qalır.

Pəncərəmi döyəcləyur

bahar küləyinin əydiyi budaqlar.

Fikirlərim qarışıq,düzənsiz,

Qəfil səsdən diksinən qəlbim

sonu olmayan gümanda,güvənsiz.

Rahatsanmı oralarda?

Yaşaya bilirsənmi mənsiz?

 

Açıq məktub

 

Eheyyy... övladlarım,

bu baharı da mənsiz qarşıladınız.

soyuq qəlblə soyuq qışı

yola saldığınız kimi.

Tədbirlərdə, bayram toplantılarında

məni yada saldınız

köhnə filimlərdə köhnə kadrları

xatırladığınız kimi.

“İnşallah, gələn bayramları...”

cümləsini işlətməkdən diliniz

niyə bağlamadı qübar?

Hər bayram yolunuzu

həsrətlə gözləməkdən

gözlərim yollarda qaldı,

sinəm tutdu qübar.

Qorxuram yaman

Zamanın sürətindən,

vaxtın üsyankar cürətindən,

bir gün unudulacağımdan,

Təbriz, İrəvan kimi

tarixiin qara səhifələrindən

boylanacağımdan.

Tələsin, nə qədər ki,

qoynumda doğulan

sonuncu insan yaşayır.

Məni doğma yurd kimi xatırlayır.

Vallah, sonra gec olacaq.

Bu torpağı doğulduğu

vətən kimi tanımayan insan

babalarının səhvini düzəltməyin

hayında olacaq,

qeydinə qalacaq.

 

Şəhid məktubu

 

Bağışla bizi anam,bağışla.

Əsən küləklə, yağan yağışla

bizi bağışla.

Küləklər ətrimizi gətirər sənə,

Yağışlar xatırladar şıltaqlığımızı

Küləklə bərabər dünyanı dolaşıb

bizi tapmağa çalışarsan.

Yağışla bərabər ağlayıb

yoxluğumuzu

qədər, qismət kimi qəbullanarsan.

Nəbadə, anam, nəbadə,

beşiyimiz başında çaldığın

laylanı xatırlayıb:

 

“Şeh düşübdü çəmənə,

Nərgizə, yasəmənə.

Mən balama qurbanam,

Balam qurban vətənə” -

özünü peşman sayasan.

Bağışla bizi, oğul çiynində gedəsi

tabutunun üç küncünü

boş qoyduğumuza görə,

Bacı,qardaşımızı ağır yük altında

çaşbaş qoyduğumuza görə

Cənnət şəhidlər üçün

sorğu-sualsız məkandır.

Haqqını halal et, anam

uğrumuzda çəkdiyin əziyyətlərə

təəssüflənib ayağının altını

bizə çox görmə, amandır.

 

Sığal istəyir

 

Qapımı kimsə döymədi,

Yaxşımı kimsə demədi,

Dadını kimsə öymədi.

Əllərim sığal istəyir.

 

Əğyar ilə sevişdilər,

Bəxti döndü,büzüşdülər,

Vaxtsız xəzana düşdülər.

Güllərim sığal istəyir.

 

Yollarıma qar yağıbdı,

Taleyimə qor yağıbdı,

Yaman erkən ağarıbdı.

Tellərim sığal istəyir.

 

Dərd içində batıb qalıb,

Bəxti niyə yatıb qalıb?

Şirin sözlər hopub qalıb,

Dillərim sığal istəyir.

 

Gələcəyi varmı,görən?

Görəcəyi varmı,görən?

Bir ümiddən doğub gələn

Günlərim sığal istəyir.

 

Xətrinə dəyməyin qızın

 

Bacımın toy gününə

 

Bu qızın sevilən, sevən vaxtıdı,

Bu qızın sevinən, gülən vaxtıdı,

Hər sözü anlayan bilən vaxtıdı.

Siz Allah, xətrinə dəyməyin qızın.

 

Bir oğlan bu qıza yaman baxıbdı,

Qəlbini alova,oda yaxıbdı,

Bulanıb,durulub,sutək axıbdı.

Siz Allah,xətrinə dəyməyin qızın.

 

Bir gölə enəcək ,sona olacaq.

Gəlinlik edəcək, ana olacaq.

Övlad böyüdəcək, oda yanacaq.

Siz Allah, xətrinə dəyməyin qızın.

 

Bu yurdun qızları üzü olar,

İlqarı, vəfası, eşqi sağ olar,

İgidlər böyüdər qəlbi dağ olar.

Siz Allah, xətrinə dəyməyin qızın.

Tanrı yollarına şəfəq çiləsin.

Ömrünü çiçəyə, gülə bələsin.

Bu gün hamı ona gün diləsin.

Siz Allah, xətrinə dəyməyin qızın.

 

Adaptasiya

 

Bu payız vecimə olmadı

yarpaqların saralmağı.

Unutdum durna qatarının

arxasınca kövrəlib ağlamağı.

Fikirləşmədim, heç vaxt

qışa hazır olmayan

məhkum insanları,

insanların əhvalı ümidinə qalan

zavallı heyvanları.

Havaların soyumağından qorxan

sərçələrin civiltisi qilağımı deşmədi.

Pişiyin yeminin qalıqlqlarını yeyən

xəstə qarğanın yoxa çıxmağı

heç yadıma düşmədi.

Payız keçdi, qış da düşdü

Şaxta, sazaq, nəinki adamların,

heyvanların, quşların da

içini sızıldatdı, ürəyindən keçdi.

Hər qış etdiklərimi təkrarlamadım.

Həyətimizin sonunda

məni gözləyən qaratoyuqları

yada salmadım.

Onları çürük heyvaya qonaq etmədim.

Alça ağacından sərçələr üçün asdığım

dənliyə dən səpmədim.

Uşaqların əlındən qalan

çörək qırıntılarını

yay, qış yaşıl olan

ağacın altında məni səsləyən

sığırçınlara tökmədim.

Çılpaq budaqları ilə yuxuya getmiş

ağaclara baxıb kövrəlmədim.

Yüngülcə köks ötürüb:

“Eh, nə etmək olar,

bu da həyatdır”, – dedim.

 

Yad dünya

 

Bu dünyada hər şey

bizə yaddı, gülüm.

Özgəyik bu həyatda,ömrüm,günüm.

Söylədiklərimiz hamıya qəribə gəlir.

Davranışımız qeyri-adi görünür.

Biz kövrələnə başqaları

gülmək istəyir.

Biz güləndə qeyriləri

dərdə, qəmə bürünür.

Onların güldüklərinə

adam ölmək istəyir.

Bəlkə, Tanrı bizi yaradanda tələsib.

Ya da biz özümüz

məhəl qoymayıb Tanrıya

dünyaya gələndə yel əsib,

bizi başqa məkana atıb.

Çətin ki, bu dünyanın

damarın tutub yaşaya bilək.

Gəl əl-ələ verək,

bu dünyadan çıxıb gedək.

Dodaq-dodağa qoyub

tərk edək bu həyatı.

Qoyulaq eyni məzara.

Bu dünya hara, biz hara, gülüm.

Rəngi taleyimizə bənzəyən,

qara gözlüm, qara gözlüm.

 

Mənim dünyam

 

Bu dünyadan əl üzən, yar,

Gəl aparım öz dünyama.

Şirin-şirin nəğmə deyim,

Qonaq edib söz dünyama.

 

Qucaqlqyım dizlərini.

Qoy oxşayım gözlərini.

Ətir saçan sözlərini

Sən də bir-bir düz dünyama.

 

Öz yolunu tapmaq üçün,

Qəm-qüssəni atmaq üçün,

Muradına çatmaq üçün

Qəvvas ol, gir, üz dünyama.

 

Naz eyəyim, nazıma döz.

Heç usanma, nə də ki bez.

Baxışımdan min məna sez,

Xəbər eylə göz dünyama.

 

Otağı çox, bucağı bol,

Bircə sənə açıqdı yol.

Həmişəlik gəl sahib ol.

Əlli, səksən, yüz dünyama.

 

Dönməyəcəyəm

 

Bir şirin növrağım qalmadı orda,

Bir də o yerlərə dönməyəcəyəm.

Bir arxam, dayağım qalmadı orda,

Bir də o yerlərə dönməyəcəyəm.

 

Ocağım yoxdu ki, qoru közərsin.

Oylağım yoxdu ki, çəmən göyərsin.

Çırağım yoxdu ki, nurlar ələsin.

Bir də o yerlərə dönməyəcəyəm.

 

Könlümün bağçası sökülü orda,

Bəxtimin dizləri bükülü orda,

Vüsalım yuxulu mürgülü orda.

Bir də o yerlərə dönməyəcəyəm.

 

Qayıtsam, yoluma çıxanım yoxdu,

Sevinib əlimi sıxanım yoxdu,

Arxamca boylanıb baxanım yoxdu.

Bir də o yerlərə dönməyəcəyəm.

 

Taleyim üzümə güləcək,bəlkə,

Gözümün yaşını siləcək ,bəlkə,

Qürbət el qədrimi biləcək, bəlkə.

Bir də o yerlərə dönməyəcəyəm.

 

Şəmsiyyə Qaramanlı,

Göyçay rayonu, Qaraman kənd tam orta

məktəbin Dil-ədəbiyyat müəllimi

 

Həftə içi.- 2019.- 31 may.- S.8.