Ləvəngi – Cənub
bölgəmizin şah yeməyi
Balıq mövsümünün başlaması mətbəximizin
ən ləziz yeməklərindən sayılan ləvəngiyə
marağı artırıb. “Ləvəngi” sözünün
ilkin mənası talış dilində
"içi doldurulmuş"
deməkdir. Sulu və quru
formada, balıq və toyuq
ətləri ilə hazırlanan fərqli növləri
vardır. Diqqətinizə çatdıraq ki,
ləvəngi toyuq və balıq üçün içdir.
Bu içi adətən
Quzey Azərbaycanın güney
bölgələrində, xüsusilə Lənkəranda
hazırlayırlar.
Həmçinin ləvəngi bol vitaminli, orijinalləzzətli, azkalorili yeməkdir. Ən ləzzətli balıq ləvəngi yalnız Xəzərdə tapılan kütüm (ziyad) balığından bişirilir. Əgər balığın kürüsü varsa, atılmır, o da ləvəngiyə əlavə edilərək qarışdırılır və daha sonra balığın içərisinə doldurulur. Ləvəngi balığın yanında digər balıq yeməklərində olduğu kimi, mütləq narşərab və ya alça turşusu verilir. Qalanlarını isə qozdan hazırlayırlar.
Hafta.az-ın menyu rubrikasının budəfəki mövzusu da elə məhz ləvəngidir.
Mövzu ilə bağlı hafta.az-a danışan qida mütəxəssisi Ağa Salamov söylədi ki, ləvəngi milli mətbəximizin ən qədim yeməklərindən biridir. O, ölkəmizdə çox sevilən təamlar arasındadır, bəzi bölgələrdə toylarda süfrələri bəzəyir:
“Bütün yeməklərimizin bölgələrə görə növləri olduğu kimi, ləvənginin də müxtəlif çeşidləri mövcuddur. Bu qədim yemək daha çox Cənub zonasında hazırlanır. Ondan sobada, manqalda, təndirdə olmaqla müxtəlif növ təamlar hazırlanır. Xarici ölkələrdəki restoranların menyusunda Ləvəngiyə rast gəlmək heç də təəccüblü deyil. Milli mətbəximizin incisi indi dünyada da süfrələri bəzəyən sevilən ləzzətlər sırasındadır”.
Mütəxəssis ləzzətli içliyin plov, müxtəlif növ quş və balıqlarla birlikdə ərsəyə gələn əvəzsiz ləzzətin hazırlanma qaydasını da oxucularımızla bölüşdü:
“Növləri barədə onu deyə bilərəm ki, bu içlik, toyuq, bildirçin, qaşqaldaq, ördək və balıq ilə birlikdə müxtəlif yeməklər ərsəyə gətirə bilir. Hazırlanma qaydası olduqca sadədir. Bölgələrə görə içliyə, qovrulmuş, yaxud qovrulmamış soğan qatılır.
Sizlərlə qovrulmuş soğandan hazırlanan üsulu paylaşacağam:
Qoz ləpəsi-100 qr
Baş soğan-60 qr
Kərə yağı-50 qr
Lavaş (alça turşusu)-50 qr
Duz/istiot
Hazırlanma qaydası:
Soğan qovrulduqdan sonra, qoz lavaş ilə birlikdə ət maşınından keçirilir və üzərinə duz-istiot əlavə edilərək qarışdırılır. Daha sonra toyuq, balıq, yaxud yuxarıda sadalanan ətlərin içinə doldurub bişirilir”.
Ləvəngi süfrəyə verilən zaman onu göyərti, xiyar və limon dilimləri ilə bəzəmək olar. Nəzərinizə çatdıraq ki, qədim zamanlarda bu yemək təndirdə hazırlandığından, ənənəvi dad əldə etmək üçün yaxşı olardı ki, onu közdə bişirəsiniz.
Banu
Həftə içi.- 2021.- 14-20 oktyabr.- S.8.