"Pakistanda islam həmrəyliyi həmişə güclü olub"

Eynulla Mədətli: "Həm rəsmilər, həm də sadə xalq Azərbaycanın adını rəğbətlə çəkir"

Bu gün Azərbaycanın haqq səsinin dünyaya çatdırılmasında ona ən böyük dəstək verən dövlətlərdən biri Pakistandır. Bu ölkə həm də Qarabağ məsələsində Bakının mövqeyini açıq şəkildə dəstəkləyir. İki ölkə arasında əlaqələrin mövcud durumu və digər maraqlı məqamlarla bağlı suallarımızı "Həftə içi"nə eksklüziv müsahibəsində Azərbaycanın Pakistandakı səfiri Eynulla Mədətli cavablandırdı:

- Azərbaycanla Pakistan arasında münasibətlər günü-gündən inkişaf edir. Ölkələrimiz arasında həm ikitərəfli, həm də regional və beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində təqdirəlayiq işbirliyi formalaşıb. Azərbaycan müstəqilliyini əldə edəndən bəri hər iki ölkənin prezidentlərinin qarşılıqlı şəkildə 2 dəfə İslamabad və Bakıya səfərləri reallaşıb. Ölkələrimiz arasında hazırkı dostluq münasibətlərinin möhkəm təməli isə ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin 1996-cı ildə Pakistana səfəri zamanı qoyulub. Həmin səfərdən keçən dövr ərzində ölkələrimiz arasında 30-dan çox sənəd imzalanıb. Baş nazirlər, parlament sədrləri, nazirlər və digər yüksəksəviyyəli şəxslər arasında görüşlər keçirilib. Həm rəsmilər, həm də sadə xalq arasında Azərbaycan adı rəğbətlə qarşılanır. Təəssüf ki, iqtisadi əlaqələr müxtəlif səbəblərə görə siyasi müstəvidə olduğu səviyyəyə çatdırılmayıb.

- Bu ölkədə baş verən hakimiyyət dəyişikliyi ölkələrarası münasibətlərə necə təsir göstərib?

- Pakistanın yeni prezidenti Asif Əli Zərdari və baş nazir Yusif Rza Gilani, bütövlükdə dövlət və hökumət xarici siyasətdə əvvəlki kursu davam etdirir. Ölkəmizə münasibətdə hər hansı nəzərəçarpacaq dəyişikliklər müşahidə olunmur.

- Qarabağ münaqişəsi barədə Pakistan ictimaiyyəti nə dərəcədə məlumatlıdır və səfirlik bu istiqamətdə hansı addımları atır?

- 1997-ci ildə səfirliyin bu ölkədə fəaliyyətə başladığı andan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin mahiyyəti, Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü məsələsinin rəsmi dairələrə və ictimai rəyə çatdırılması, Bakının ədalətli işinə dəstək qazanılması işimizin aparıcı sahələrindən biri olub. Ölkənin kütləvi informasiya vasitələri, tədqiqat və fikir mərkəzləri, təhsil müəssisələri və ayrı-ayrı ziyalılarla aparılan ardıcıl işlər nəticəsində savadlı əhali arasında və rəsmi dairələrdə Dağlıq Qarabağla əlaqədar birmənalı fikir formalaşdırılıb. Eyni zamanda nüfuzlu və böyük islam dövləti sayılan Pakistanda islam həmrəyliyi həmişə güclü olub. Fələstin problemi ilə bağlı İsraili tanımayan Pakistan Azərbaycan torpaqlarını işğal etmiş Ermənistanla da diplomatik əlaqələr qurmayıb. 1993-cü ildə BMT Təhlükəsizlik Şurasının Dağlıq Qarabağla əlaqədar qətnamələrinin qəbulu zamanı həmin dövrdə şurada müvəqqəti üzv olan və sədrlik edən Pakistan əhəmiyyətli rol oynayıb. 2008-ci il martın 14-də BMT Baş Assambleyasında Azərbaycanın işğal edilmiş ərazilərində vəziyyətə dair qətnamənin qəbulunda da Pakistan nəinki mövqeyimizi dəstəklədi, hətta digər ölkələri də analoji addım atmağa çağırdı. Bu etibarlı tərəfdaşlığın formalaşmasında prezident İlham Əliyevin Pakistanla hərtərəfli dostluq və qardaşlıq əlaqələrinin inkişaf etdirilməsinə daim diqqət verməsi, şəxsi əlaqələri ilə bu münasibətləri daha da möhkəmləndirməsi mühüm rol oynayıb. 2005-ci ilin 8 oktyabr dağıdıcı zəlzələsi zamanı Azərbaycan ovaxtkı məhdud imkanlarına baxmayaraq, maddi və mənəvi dəstəyini dost ölkədən əsirgəmədi. 2008-ci ilin Bəlucistan zəlzələsi zamanı da ölkəmiz müvafiq dəstək verdi. Heydər Əliyev Fondu mürəkkəb siyasi və coğrafi vəziyyətdə zəlzələdən zərər görmüş Kəşmir ərazisində qızlar üçün orta məktəb tikdi.

- Bakı ilə İslamabad arasında hərbi əməkdaşlığın genişləndirilməsi ilə bağlı danışıqlar aparılır?

- Müdafiə sahəsində əməkdaşlıq həm hökumətlərarası birgə komissiyanın iclasları, həm də iki ölkənin müdafiə sahəsinin rəhbər və məsul işçiləri arasında keçirilən görüşlərdə müzakirə olunur. Bu, daha çox təlim, təhsil və təcrübə sahələrini əhatələyir. Tədricən müdafiə sənayesi sahəsində də əməkdaşlıq yaranır.

- Ölkəmizin Kəşmir probleminin həllində mövqeyi necədir?

- Azərbaycan Kəşmir məsələsində BMT-nin bu problemlə bağlı qəbul etdiyi qətnamələrin həyata keçirilməsinin tərəfdarıdır. Bu da Pakistanın rəsmi mövqeyi ilə üst-üstə düşür. İkitərəfli, regional və beynəlxalq forumlarda, xüsusilə də İslam Konfransı Təşkilatı çərçivəsində ölkəmiz Kəşmirlə bağlı Pakistanın mövqeyini dəstəkləyir. Kəşmirlə əlaqədar komitələrin, qurumların iclaslarında fəal iştirak edir və problemin tezliklə beynəlxalq hüquq normaları çərçivəsində həllini arzulayırıq. Azərbaycanın bu birmənalı mövqeyi Pakistan hökuməti və xalqı tərəfindən həmişə müsbət dəyərləndirilib.

- Yaxın vaxtlarda hansı qarşılıqlı səfərlərin və ya birgə tədbirlərin keçirilməsi gözlənilir?

- Bu ilin payızında Azərbaycan - Pakistan hökumətlərarası birgə komissiyasının 5-ci iclasının keçirilməsi nəzərdə tutulur. Həmçinin apreldə Əfqanıstana yardım göstərilməsi ilə bağlı keçiriləcək nazirlərin konfransında iştirak məqsədilə xarici işlər naziri Elmar Məmmədyarov Pakistana dəvət edilib. Bakı İslam Mədəniyyətinin paytaxtı tədbirləri çərçivəsində Pakistanın mədəniyyət nazirinin ölkəmizə səfəri gözlənilir. İslam Konfransı Təşkilatı ölkələrinin hüquq-mühafizə orqanlarının rəhbərlərinin Bakıda keçiriləcək görüşündə də Pakistan nazir səviyyəsində təmsil olunacaq. Azərbaycanın Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin yaradılmasının 90-cı ildönümü ilə bağlı keçiriləcək təntənəli mərasimə Pakistan Birləşmiş Kəşfiyyat İdarəsinin rəhbəri dəvət edilib. Səfirlik ən yüksək səviyyəli görüşlərin təşkili istiqamətində müvafiq iş aparır.

- Siz həm də səfir kimi Əfqanıstanda akkreditə olunmusunuz. Bu ölkənin bərpasında iştirak üçün Azərbaycanla danışıqlar aparılır?

- Əfqanıstanın həqiqətən də beynəlxalq yardıma, xüsusilə də qonşularının dəstəyinə ehtiyacı var. 30 il davam edən aramsız müharibələr nəticəsində dağılmış iqtisadiyyatın, infrastrukturun bərpasına, elmi, təhsili, səhiyyəni, sosial inkişafı canlandırmaq üçün həm külli miqdarda vəsait, həm də zəhmət sərf edilməlidir. Bunlardan öncə isə orada sülh və təhlükəsizliyin təmin edilməsi məsələsi durur. 2008-ci ilin yayında prezident İlham Əliyevin tapşırığına əsasən xarici işlər nazirinin müavini Araz Əzimovun rəhbərliyi ilə müxtəlif nazirliklərin nümayəndələri Əfqanıstanda oldular. Onlar bu ölkəyə hansı sahələrdə və necə yardımların lazım olduğunu müəyyənləşdirdilər. Keçən ilin dekabrında və həmin ilin yayında Əfqanıstanın xarici işlər naziri, eləcə də parlament sədrinin ölkəmizə rəsmi səfərləri zamanı əməkdaşlıq məsələləri müzakirə edildi. Hazırda bu istiqamətdə məqsədyönlü iş aparılmaqdadır.

- Azərbaycanın Əfqanıstandakı hərbi kontingentinin sayının 2 dəfə artırılması rəsmi Kabil və əfqan xalqı tərəfindən necə qarşılandı?

- Bu ölkədə ən vacib məsələ sülhün və təhlükəsizliyin təmin edilməsidir. Bu istiqamətdə Azərbaycan bölüklərinin Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin tərkibində xidmət göstərməsi Əfqanıstan hökuməti və xalqı tərəfindən təqdirlə qarşılanır. Əsgərlərimiz yüksək döyüş hazırlığına malikdir. Yaxşı təlim görüblər və mürəkkəb şəraitdə çox səmərəli təcrübə qazanıblar. Lakin onlar döyüş əməliyyatlarında iştirak etmirlər. Kabilin çox mühüm strateji obyektlərini qoruyurlar.

Azad Əliyev

Həftə içi.- 2009.- 6 mart.- S.1-2.