Azərbaycanın hava məkanını

LANZA qoruyacaq"

 

Bütün dünyada məşhur olan İspaniyanın "Indra Sistemas" şirkəti müdafiə sənayesi sahəsində fəaliyyət üzrə təxminən yarım əsrlik təcrübəyə malikdir. "Indra Sistemas" İspaniyada bütün müdafiə sənayesi üçün inkişaf istiqamətlərini formalaşdıran nüfuzlu şirkət hesab edilir.

Bu sahədə şirkətin əsas rəqibləri "Northrop Grumman Corporation", "Raytheon Company", "Thales Group", "Airbus Defense and Space", "BAE Systems", "Israel Aerospace Industries", "Honeywell International", "SAAB Group", "ELTA Systems Ltd. ", "Leonardo S.p.A.", "Harris Corporation", ASELSAN, "Reutech Radar Systems" şirkətləri hesab edilir.

"Indra Sistemas"- informasiya texnologiyaları, avtomatlaşdırılmış sınaq avadanlıqları müdafiə sənayesi sistemlərinin inkişafı istiqamətində fəaliyyət göstərən nəhəng İspaniya şirkətlərindən biridir. Şirkət Madrid Fond Birjasında siyahıya alınıb IBEX 35 indeksinin tərkib hissəsidir.

 

Şirkətin fəaliyyət istiqqamətləri

 

"Indra Sistemas" şirkətinin fəaliyyət istiqamətləri aşağıdakılardır:

- Hava nəqliyyatının idarəetmə sistemiləri (dünyanın ən böyük layihə inkişafçılarından biridir);

- Madrid, Barselona, Paris, Lissabon, Şanxay, Afina, Buenos-Ayres Santyaqo kimi böyük şəhərlərində istifadə olunan metro bilet sistemləri;

- Enerji layihələri;

- Seçki prosesinin avtomatlaşdırılması;

- Aviasiya stimulyatorları;

- Müdafiə sənayesi məhsulları;

- Səhiyyə informasiya sistemləri.

Şirkətin mütəxəssisləri tərəfindən təqdim edilən REM taktiki sistemləri, minaların uzaqdan partladılmasına qarşı mübarizə vasitələri, termal atəşi idarəetmə sistemləri (AMX-30, "Leopard", T-72, M-48, M-60 tanklarında "Pizarro" PDM-), silah hərbi texnikanın avtomatik sınaq sistemləri, təyyarə atıcı silahların təlim kompleksləri kifayət qədər diqqətəlayiq avadanlıqlar hesab edilir.

 

Şirkətin imkanları strukturu

 

2018-ci ilin maliyyə ilində "Indra Sistemas" şirkətinin gəlirləri 3 milyard 104 milyon avro olub, onun 46 ölkədə nümayəndəliyi mövcuddur. Şirkət kecən il 140-dan çox ölkədə 30 törəmə şirkəti vasitəsilə təxminən 20 min layihə kommersiya əməliyyatları həyata keçirib. Şirkətdə 40 millətdən ibarət 43 mindən çox mütəxəssis çalışır, onların 83%-i bakalavr, magistr elmlər doktoru dərəcələrinə malikdir.

"Indra Sistemas" 120-dən çox universitet tədqiqat mərkəzləri ilə sıx əməkdaşlıq edir.

 

Indra Sistemas müxtəlif platformalı məhsulları

 

İspan şirkəti "Indra Sistemas" təyyarə helikopterləri daşınan zenit raket komplekslərindən qorumaq üçün lazer sistemlərinin hazırlanmasını da həyata keçirir.

Bu RLS-lərin ARIES ailəsi isə sahil radar aşkarlanma sistemlərinin dəniz dairəvi müşahidə sisteminin əsasını təşkil edir. Onlar çox aşağı gücə malik olduğu üçün yüksək qətnamə ilə xarakterizə olunur siqnallarının düşmən tərəfindən ələ keçirilməsi ehtimalı əhəmiyyətli dərəcədə aşağıdır. Radar sistemləri sahilyanı zonalarda, dəniz platformalarında, sərhədlərin təhlükəsizliyi ya aviasiyanın hərəkətinin yerdə idarə olunmasında istifadə üçün nəzərdə tutulur. Universal vasitələrin proqram təminatlarının inkişafı, müxtəlif hərbi məqsədli bir çox ARIES radar modeli yaratmağa imkan verir.

 

"Indra Sistemas" şirkətinin dəniz RLS-ləri

 

- Ən əhəmiyyətli hərbi inkişaflardan biri, İspaniyanın "Juan Carlos I" desant gəmisində yerləşdirilən dəniz radiolokasiya sistemidir.

- Onun tərkibinə daxildir:

- ARIES RLS bazasında hava nəqliyyatının idarəetmə sistemləri;

- LANZA-N 3D uzaqmənzilli çoxrejimli RLS-i;

- CIT-25D IFF "özümün-özgənin" tanınma sisteminin qəbuledici-ötürücü transponderi;

- Suüstü hədəflərinin aşkarlanması üçün ARIES NAV naviqasiya radarı;

- Gəminin limana yaxınlaşmasını tənzimləyən yüksək dəqiqlikli RLS;

- Müxtəlif radar sistemlərindən daxil olan məlumatları birləşdirən avadanlıqlara nəzarət edən RLS.

 

"Indra Sistemas" şirkətinin hava RLS-ləri

 

"Indra Sistemas" tərəfində yaradılan "özümün-özgənin" tanınma sistemi "Eurocopter", "NH-Eurocopter", "Tiger HAD" helikopterlərində, sualtı qayıq əleyhinə R-3 "Orion" təyyarələrində, "Airbus" A400 hərbi nəqliyyat təyyarələrində istifadə edilir.

"Battlefield Target Recognition System" (BTID - döyüş meydanında hədəflərin tanınma sistemi), özünün müttəfiqlərinin vasitələrinə atəş açmaq ehtimalını azaldır bununla da "dost atəşi"ndən döyüş itkilərinin qarşısını almağa imkan verir. Bu sistem millimetr dalğada fəaliyyət göstərir hədəf tanınma səhvlərini minimuma endirərək məhsuldarlığın artması ilə xarakterizə olunur. Özünün ya müttəfiq qüvvələrin fəaliyyətlərini izləmək üçün cihazları avtonom şəbəkəyə birləşdirmək mümkündür.

 

"Indra Sistemas" məhsullarının istifadəçiləri

 

NATO-nun üstünlük verdiyi radar təchizatçısı, dünyanın 5 qitəsinin müxtəlif ölkələrini 50 ədədə qədər radar ilə təmin edib bəzi ölkələrə təchizat davam edir. Onların arasında həm hərbi, həm ikili təyinatlı RLS-lər mövcuddur. Şirkət müxtəlif siniflərdən olan 20 radar üçün sifariş portfelinə malikdir.

Şirkətin son 5 ildə imzaladığı yerinə yetirdiyi bəzi müqavilələrə nəzər salaq:

2014-cü ildə Gürcüstan "Eurocontrol" sisteminə qoşuldu ölkənin naviqasiya sistemlərini Avropa standartlarına tam uyğunlaşdırmaq üçün İspaniya şirkəti ilə dünyanın ən yaxşı naviqasiya sistemlərindən birinin əldə edilməsi barədə müqavilə imzaladı. Gürcüstan tərəfi bu layihəyə 15 milyon lari (6,5 mln dollar) sərmayə yatırdı.

2015-ci ildə isə Azərbaycan da eyni sistemə qoşuldu. Həm ölkənin hava məkanında, həm paytaxtdakı Heydər Əliyev Beynəlxalq Hava Limanının manevr zonalarında təyyarələrin hərəkətinin daha səmərəli idarə edilməsinə imkan verən RLS ilə təchiz olunan yeni qüllə istifadəyə verildi. Bir çoxları "Indra Sistemas" şirkətindən RLS əldə edildiyini, bəziləri onun hərbi, bəziləri isə yeni qüllənin təchizatında istifadə edildiyini iddia etdilər. Sonra görüntülərdən məlum oldu ki, Avropada unikal sistem kimi tanınan hava nəqliyyatının idarə edilməsi qülləsi, "Thales" şirkətinin S diapazonunda çalışan RSM 970 S radiolokasiya stansiyası ilə təchiz edilib. Bununla da "Indra Sistemas" şirkətindən əldə olunduğu iddia edilən radiolokasiya stansiyasının (Bu RLS qüllə üçün alınan digər ispan məhsulları barədə daha sonra geniş məlumat veriləcək) sırf Hərbi Hava Qüvvələrinin tələbatını ödəmək məqsədi ilə alındığı göründü.

2015-сi ilin may ayının 13-də İspaniya şirkətinin 3 ədəd LANZA 3D radarını NATO-nun inteqrasiya olunan HHM/RƏM sistemi üçün ixrac edəcəyi məlum oldu. Müqavilənin dəyərinin 22 milyon avro olması, hər bir radar üçün 7,3 milyon avro ödənildiyini göstərir. Sonradan alınacaq əlavə 1 ədəd radar digər avadanlıqlar üçün toplam 36 milyon avro ödənildi. Müqavilə 36 ay ərzində tam icra edildi.

10 ədəd yerüstü 2 ədəd suüstü versiyada olan RLS son illərdə İspaniya Silahlı Qüvvələrinin silahlanmasına daxil edilib. Sonuncu versiyanın 1 ədəd radarı L-61 "Juan Carlos I" universal desant gəmisində yerləşdirilib. Bu tip RLS-lər ən azı 12 ölkə 2 NATO strukturu tərəfindən əldə edilib.

Hazırda İspaniya HHQ LANZA radarlarını "Integrado de Mando y Control System" (SIMCA) proqramı çərçivəsində istifadə edir. NATO layihəsi Portuqaliya HHQ üçün 1 ədəd 3D uzaqmənzilli LANZA əldə etməsinə şərait yaratdı. Oman sultanlığı HHQ üçün inteqrasiya edilən hava hücumundan erkən xəbərdarlıq sisteminin bir hissəsi kimi bir neçə ədəd LANZA radarına sahibdir. Mərkəzi Amerika Afrika ölkələri isə təyyarələrinin hərəkətinə nəzarət üçün radarın ARSR versiyasına sahibdir.

Bundan əlavə, İspaniya HHQ üçün radarın LANZA LTR-25 yeni uzaqmənzilli taktiki versiyası, hərbi dəniz qüvvələri üçün isə digər modeli əldə edilib.

2018-ci ilin iyulun 20-də Ordu.az "Indra Sistemas" şirkəti ilə İspaniya Hərbi Hava Qüvvələri üçün helikoter, təyyarə, PUA s. istehsalı ilə bağlı razılıq əldə edildiyini bu layihənin 2019-2022-ci illəri əhatə edəcəyi barədə məlumat vermişdi. Layihə çərçivəsində şirkət İspaniya Ordusu üçün ümumi dəyəri 865 milyon dollar təşkil edən NH-90, CH-47F, EC-665, EC-135, AS532, AS332, UH-1H, AB-212 helikopterləri, PASI kəşfiyyat PUA- "Raven" hücum PUA-sını istehsal etməlidir.

Birləşmiş Krallığın Müdafiə Nazirliyi 2019-cu il aprelin 24-də "Military Contracts Bulletin" (Hərbi Müqavilələr Bülleteni) adlı sənəddə İspaniyanın "Indra Sistemas" şirkəti ilə 13,6 milyon funt sterlinlik müqavilə imzaladığını bildirdi. Bu müqaviləyə əsasən Kral HHQ hava hədəflərini aşkar etmək və hava nəqliyyatını idarə etmək üçün şirkətdən MRR versiyasında bir ədəd yerüstü mobil üçkoordinatlı LANZA 3D stansiyasını əldə edəcək. Bu radar 2019-cu ilin dekabr ayının sonuna qədər çatdırılmalıdır və Britaniyanın Kiprdə yerləşən Akrotiri hava limanında yerləşdiriləcək. Bu Kral HHQ üçün LANZA radarının ilk satın alınmasıdır. Hazırda ingilislər Hərbi Hava Qüvvələrində "Lockheed Martin" tərəfindən inkişaf etdirilən və "BAE Systems" tərəfindən istehsal edilən AN/TPS-77 radarının 101 və 102 tipli yerüstü radarlarından istifadə edir. Daha öncə Böyük Britaniyanın HHM sisteminin bir ədəd 101 radarı Akrotiridə rotasiya qaydasında yerləşirdisə, indi isə onu daimi LANZA PLS-i əvəz etməlidir.

Hazırda İspaniya HDQ-nin S-70 sualtı qayıqlarında "Indra Sistemas" şirkətinin peyk rabitə sisteminə bağlı radarları uğurla istifadə olunur. Hazırda onların təkmilləşdirilən versiyası U-212 sualtılarına və Almaniya HDQ-nin iki F-122 (BremenAugsburg) freqatlarına da quraşdırılıb.

Məlumatları 3 sm-lik (5200-1000 MHz) diapazonda ötürmək qabiliyyətinə malik radarlar, NATO-nun sualtı qayıqlarının idarəetmə mərkəzi ilə əlaqəsinin etibarlılığını artıran yeganə vasitələrdir.

 

Hürriyyət.- 2019.- 28 may.- S.12.