“Gürcülərin
böyük əksəriyyəti Azərbaycanın haqq
işini dəstəkləyir”
Hüseyn
Yusifov: “Gürcülər istəyirlər ki, Azərbaycanın
da torpaqları, onların öz torpaqları da işğaldan
azad olunsun, ərazi bütövlüyü bərpa edilsin”
“Keçirilən
sorğulara görə, Saakaşvilinin partiyası ikinci yerdədir…”
“Gürcüstan
nə hava, nə quru yolu ilə Rusiyadan Ermənistana gedən
silah-sursatı ərazisindən buraxmır”
Gürcüstan və Azərbaycan bir-biri ilə strateji tərəfdaşdırlar. Bəzi məsələlərdə
onların taleyi oxşardır, tutaq ki, Rusiya tərəfindən
torpaq itkisinə məruz qalmaq kimi. Gürcüstan
həm də Borçalıda 600 min nəfərə yaxın
azərbaycanlının yaşaması baxımından da bizim
üçün vacib ölkədir. Bir
sözlə, bizim ortaqlıq və tərəfdaşlığımız
vazkeçilməzdir. Odur ki, ölkəmizdə
müharibə getməsionə rəğmən, bu ayın
sonunda – oktyabrın 31-də qonşu ölkədə
keçiriləcək parlament seçkiləri də Azərbaycanda
maraqla gözlənilir. Gürcüstan Azərbaycanlıları
Konqresinin sədri Hüseyn Yusifovla söhbətimiz də elə
bur seçki ilə bağlı oldu.
–
Hüseyn bəy, oktyabrın 31-də Gürcüstanda parlament
seçkiləri keçiriləcək. İlk olaraq ölkədəki
seçki ab-havası ilə bağlı fikirlərinizi bilmək
istərdik…
– İlk öncə seçki nəticələrinin
ölkəmiz üçün də, xalqımız
üçün də xeyirli olmasını diləyirəm. Biz
Gürcüstan azərbaycanlıları üçün
öz vətənimizdə seçkilərin sakit, rahat bir
atmosferdə, heç bir təzyiq olmadan keçirilməsi ən
vacib şərtlərdən biridir. Seçkilər
yaxınlaşdıqca seçki atmosferi daha da gərginləşir.
Siyasi partiyalar həyəcanı daha da artırmağa
çalışırlar. Amma insanlar əsasən
çalışırlar ki, soyuqqanlı olsunlar. Qərarı soyuqqanlı versinlər. Çünki adətən Gürcüstan
seçiciləri öz seçimlərini son həftədə,
son saatda edirlər. Bu da maraqlı və həyəcanlıdır.
Atmosfer bu cürdür – həyəcanlı və
gərgin.
– Sizcə,
pandemiyanın seçki prosesinə, insanların aktivliyinə
təsiri olacaqmı?
– İnanmıram. Çünki hal-hazırda virus ölkənin
hər yerində yoxdur, bəzi bölgələrdə var. Bu
bölgələrdə də yəqin müəyyən
önləmlər alınacaq və seçki pandemiyanın tələblərinə
uyğun keçiriləcək. Pandemiyanın
seçkinin keçirilməsinə mane olmağı gözlənilmir.
Seçki atmosferində pandemiya da bir faktordur, Azərbaycanın
Qarabağ üçün apardığı haqq mübarizəsi
də bir faktordur. Seçicilərin
yüzdə 10-u azərbaycanlılardır. Bundan başqa da ağıllı seçicilərin
böyük əksəriyyəti bilir ki, Azərbaycan
Gürcüstan üçün nə deməkdir. Məsələn, əgər Tovuz vurularsa, hansı
ki, oradan Gürcüstan tarixinin ən böyük proyekti olan
tranzit kəmərlərinin keçdiyini ağıllı,
savadlı Gürcüstan seçiciləri bilir. O kəmərlərə
zərər verilməsi Gürcüstan iqtisadiyyatının
çökməsi deməkdir. Ona görə də
bizim gürcü qardaşlarımız da arzulamırlar ki,
Tovuz vurulsun. Əksinə, böyük əksəriyyəti
Azərbaycanın haqq işini dəstəkləyir. Onlar da istəyirlər ki, Azərbaycanın da
torpaqları, onların öz torpaqları da işğaldan
azad olunsun, ərazi bütövlüyü bərpa edilsin.
Necə ki, Azərbaycanın ərazisnin 20%-i
işğal altındadır, gürcülərin də 20%
torpaqları işğal altındadır. Yəni
ki, bunlar da bizim hərəkət istiqamətimiz
üçün uyğun faktorlardır.
– Bəllidir
ki, seçkidə 66 partiya 120 yer uğrunda mübarizə
aparacaq. O cümlədən, 30 yeri də majoritar qaydada namizədliyini
irəli sürən şəxslər “bölüşdürəcək”.
Maraqlıdır, bu dəfə neçə azərbaycanlı
seçkiyə qatılıb?
– Bu dəfə
çox sayda azərbaycanlılar seçkiyə
qatılıblar. 66 partiyadan 30-dan çoxu
seçki ilə tanışlığı olmayan
partiyadır. Yəni, nə vaxtsa, 90-cı
illərdə təşkil olunmuş və passiv partiyalar da
var. Aktiv fəaliyyəti olmayan, unudulmuş partiyalar da var. Bir
neçə həftə və ya bir neçə ay əvvəl
təşkil olunmuş partiya da var. Amma aktiv olan partiyalar 20-yə
qədərdir. Bu partiyaların içində
də çox sayda azərbaycanlılar var. Marneuli və
Qardabanidə olan seçki dairələrində azərbaycanlıların
iştirakı daha çox görünür. Bu dairələrdə azərbaycanlı namizədlər
çoxdur, amma mandat sayı bir ədəddir. Orada 20 nəfər azərbaycanlının olması
o demək deyil ki, 20 nəfər mandat alacaq. Çünki Marneulidə majoritar qaydada azərbaycanlılar
öz aralarında mübarizə aparacaqlar. Mən həmin eloğlularımızın
hamısına səbrli, ağıllı və təmkinli rəqabət
arzulayıram. Amma düşmənçilik
olmasın. Majoritar qaydada namizədliyini irəli
sürənlərin içində Marneuli-Qardabani seçki
dairəsindən aparılan bütün sorğuların nəticələrinə
görə Zaur Darğallı acıq-aşkar irəlidədir.
Proporsional siyahılara gələriksə, “Gürcü
arzusu”ndan Savalan Mirzəyev, “Vahid Milli Hərəkat”
partiyasından 17-ci yerdə İsmayılov, yenə bu
partiyanın həm majoritar, həm proporsional qaydada Azər
Süleymanovun şansları var. “Avropalı Gürcüstan”
partiyasında Əhməd İmanquliyev majoritar namizəddir, həm
də irəlidədir. Allah onun da yolunu
açıq etsin. “Lelo” partiyasından
Murad Muradov majoritar namizəddir, şansı bol olsun. İslam Kərimov da namizəddir, Allah
şansını bol etsin. Məmməd
Yusibov da ön sıralardadır. Qacar
Hüseynov da siyahıdadır. Başqa
partiyalarda da azərbaycanlılar çox var. Bu məsələ
partiyaların elektoratının miqyasından
asılıdır. İnşallah,
parlamentdə 3-4 nəfər azərbaycanlımız olacaq.
Ən azı 4 nəfər parlamentə girəcək.
–
Ümumiyyətlə, azərbaycanlı namizədlər
proporsional, yoxsa majoritar qaydada seçkiyə qatılmağa
üstünlük verir?
–
Seçim namizədlərdə deyil, onları irəli sürən
partiyalardır. Partiyalar azərbaycanlıların
mənsub olduğu bölgədəki elektoratının
böyüklüyündən, onu siyasi çəkisindən
asılı olaraq onun namizədliyini irəli sürür.
Elə partiyalar var ki, həmyerllilərimiz o
partiyalardan namizəd olmaq istəməz. Bunlar
anti-türk, anti-islam partiyalardır.
– Bir
neçə ay əvvəl Gürcüstanda seçki
qanununun dəyişməsi Parlamentdə hakim qüvvələrin
də dəyişməsi ilə nəticələnə bilərmi?
–
Seçki qanununun dəyişməsi bu anlama gəlmir. Seçki qanunu dəyişmədən də hakim
partiyanın dəyişməsi xalqın iradəsinə
bağlıdır. Seçki qanunu necə
olursa-olsun xalq sevmədiyi partiyaya səs vermək istəmir,
sevdiyi partiyaya səs verir. Seçki qanununun təsiri bu ola bilər ki, seçiləcək hökumət
koalision ola bilər. Çünki əvvəllər
baryer 5% idi. Baryeri keçə bilməyən
partiyalar parlamentə düşə bilmirdi. İndi 1%-lik bayeri keçən partiyalar proporsional
qaydada parlamentə düşə bilir. Bu
da o deməkdir ki, parlament çox rəngli olacaq. Bu, demokratiyanın göstəricisidir. Nə qədər
çox partiya parlamentdə təmsil olunarsa, parlamentin tərkibi
nə qədər çoxrəngli olarsa o qədər də
çox müxtəlif fikir ola bilər.
Bunun da milli azlıqlara müsbət mənada təsiri ola bilər. Ona görə də
seçkidə çox partiya olanda bir partiyanın çox
yer götürməsi sıfıra yaxınlaşır.
Hamı minimal əksəriyyətlə təmsil
olunur.
Hökumət kabineti qurmaq üçün 76 yer
lazımdır. Bu da olmasa 40% ilə hökumət
qurulacaq. Bu şərtlə ki, yerdə
qalan 60% öz arasında birləşə bilməsin.
Koalisiya baxımından çox kəskin qarşıdurmalar,
qütbləşmələr var. Məsələn, partiyalar
var ki, İvanişvili – “Gürcü arzusu” ilə koalisiyada təmsil
olunmaq istəmir, partiyalar var ki, “Vahid Milli Hərəkat”la –
Saakaşvili ilə birləşmək istəmir. Bunlar da öz mövqelərini çox kəskin və
özlərinə görə arqumentlər gətirərək,
əsaslandıraraq, ortaya qoyurlar.
– Necə
düşünürsünz, Mixail Saakaşvilinin yenidən
hakimiyyətə qayıtma ehtimalı varmı?
–
Bilirsinizmi, hər şey xalqın iradəsindən
asılıdır. Bu günki keçirilən
sorğulara görə Saakaşvilinin partiyası ikinci yerdə
görülür. “Gürcü arzusu”
birinci yerdə görülür.
– Sizcə,
borçalılar ümumi götürsək, daha çox
hansı qüvvənin yanındadır: iqtidarın, yoxsa
müxalifətin?
– Hər
iki tərəfdə insanlar var.
–
Hüseyn bəy, Qarabağ savaşı haqda fikirlkərinizi də
bilmək istərdik. Gürcüstan hakimiyyətinin
bu məsələ ilə bağlı sərgilədiyi
mövqe sizi qane edirmi?
– Ortaya
qoyulan mövqe budur ki, Qarabağ Azərbaycandır. Dünya türkləri üçün ilk cümlə
budur ki, Qarabağ Azərbaycandır, Azərbaycan olaraq da
qalacaqdır. Planetin adı dəyişənə
qədər. Gürcüstanla bağlı
olaraq, Şevardnadzenin vaxtında müharibənin getdiyi
zamanlarda Gürcüstan hakimiyyətinin mövqeyi belə idi
ki, “Bəli, Azərbaycan bizim qonşumuzdur, strateji tərəfdaşımızdır,
amma ermənilər də din qardaşımızdır” və
s. Müəyyən təəssübkeşlik var idi. Bu
gün maraqlısı budur ki, hakimiyyət nə isə demir,
konkret addımlar atır. Nə hava, nə quru
yolu ilə Rusiyadan Ermənistana gedən silah-sursatı ərazisindən
buraxmır. Bundan başqa, Ermənistana
neft və yanacaq məhsullarının ötürülməsi
dayandırıldı. Axalkalakidə
yaşayan ermənilər “humanitar yardım” adı ilə Qarabağa
konteynerlərlə silah göndərmək istəyirdilər,
Gürcüstan hakimiyyəti bunu blokladı. Müxtəlif şəhərlər, regionlar, kəndlərdə
bizim yerli azərbaycanlılarımız kütləvi şəkildə
Qarabağa dəstək aksiyaları keçirirlər. İnanın ki, bütün küçələr
Gürcüstan, Azərbaycan, Türk bayraqları ilə bəzədilib
və hakimiyyətdən buna heç bir əks təpki gəlmir.
Əksinə onlar da insanlara qoşulub coşqu
ilə bunu dəstəkləyirlər.
– Yeri gəlmişkən,
bu aksiyalara müxalifətin və hakimiyyətin
ayrı-ayrılıqda münasibətini də bilmək istərdik…
Tutaq ki, hansı tərəf bu aksiyalara daha
çox dəstək verir, ya da, ümumiyyətlə, verirmi?
– Müxalifət deyəndə, rus yönümlü olmayan, Avropa yönümlü partiyalar dəstək verir. Onlar iqtidar, ya müxalifət yönümlü olmalarından asılı olmayaraq bu işə dəstək verirllər. Ammar rusyönümlü – onlar həm də erməniyönümlü sayılır- partiyalar anti-türk, anti-islam təbliğatı aparırlar. Onlar bu məsələnin əksinə çıxırlar və dəstək vermirlər.
Ülviyyə ŞÜKÜROVA
Hürriyyət.-
2020.- 15-16 oktyabr. S. 3.