Neft-kimya sənayesinin təkmilləşdirilməsi üçün geniş proqram hazırlanır

ARDNŞ-in prezidenti Rövnəq Abdullayev bununla əlaqədar görüləcək işlərin yaxın zamanlarda həyata keçiriləcəyini bildirdi

Dövlət başçısı İlham Əliyevin bu günlərdə imzaladığı “Neft-kimya sənayesində idarəetmə mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi haqqında” sərəncamda ölkəmizin son illərdə qazandığı iqtisadi uğurlar önə çəkilir, yeni istiqamətlər müəyyənləşdirilir. Bildirilir ki, ötən beş ildə ölkə iqtisadiyyatının inkişafının sürətləndirilməsi məqsədi ilə bir sıra köklü islahatlar aparılıb. Yeni neft strategiyasının uğurla həyata keçirilməsi nəticəsində ölkənin enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsində mühüm nailiyyətlər əldə olunmuş, bazar münasibətlərinin tələblərinə əsasən etibarlı və əlverişli idarəetmə sistemi tətbiq edilmişdir.

Eyni zamanda, vahid texnoloji prosesdə xüsusi rolu olan neft-qaz emalı və neft-kimya sənayesinin səmərəliliyinin artırılması üçün bu sahədə beynəlxalq təcrübəyə uyğun olaraq müasir kompleksin təşkili zəruri investisiyaların cəlb edilməsinə, ekoloji normativlərə riayət olunmasına və hazır məhsulun rəqabət qabiliyyətinin gücləndirilməsinə daha geniş imkan yaradacaq. Bu kimi tədbirlərin həyata keçirilməsi və neft-kimya sənayesində idarəetmə mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi məqsədi ilə Azərbaycan Respublikasının “Azərikimya” Dövlət Şirkəti Azərbaycan Respublikasının Dövlət Neft Şirkətinin tabeliyinə verildi. ARDNŞ-in prezidenti Rövnəq Abdullayev bununla bağlı media nümayəndələrinin suallarını cavablandırdı.

- Rövnəq müəllim, dövlət başçısının məlum sərəncamını necə qiymətləndirirsiniz?

- Bildiyiniz kimi dövlət başçısı İlham Əliyevin sərəncamı ilə “Azərikimya” Dövlət Şirkəti ARDNŞ-in tabeliyinə verildi. Sərəncamda idarəetmə mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi, iki şirkətin birgə fəaliyyəti qarşımıza böyük proqramlar həyata keçirmək tələbini qoymuşdur. Artıq bir neçə gündür ki, ARDNŞ rəhbərliyi və mütəxəssisləri “Azərikimya” Dövlət Şirkətində işlər aparır, proqramlar hazırlanır. Cənab İlham Əliyevin tapşırığına uyğun olaraq qısa zamanda “Azərikimya”nın fəaliyyətini, dayanmış zavodlarının işini bərpa etməliyik. Bilirsiniz ki, bir neçə zavod da maliyyə imkanları olmadığı üçün yarım qüvvədə işləyirdi. ARDNŞ bununla bağlı proqramlar həyata keçirməyə hazırlaşır. Böyük investisiyalar cəlb olunacaq. “Azərikimya”nın bütün zavodlarının gücünün, effektivliyinin artırılmasına çalışacağıq. ARDNŞ-in xammal imkanları böyükdür. Şirkətin zavodları ilə “Azərikimya”nın inteqrasiyası baş verəcək. Bunun nəticəsində “Azərikimya”nın gəlirləri artırılacaq. Bilirsiniz ki, Türkiyədə həyata keçirilən sərmayə proqramına əsasən, ARDNŞ “SOCAR-Turcas” alyansı tərkibində qardaş ölkənin ən iri neft-kimya müəssisəsi olan “Petkim” şirkətinin idarəçiliyini həyata keçirir. Şirkətin idarəçiliyinə veriləndən ötən müddət ərzində “Petkim” Türkiyə bazarında mövqeyini daha da gücləndirmişdir. “Petkim”in imkanlarından istifadə edib “Azərikimya”nın məhsullarını daha yüksək qiymətə satmaq imkanı yaranacaq.

Dövlət başçısının qarşımızda qoyduğu ən əsas vəzifələrdən biri tez bir zamanda Sumqayıtda böyük bir sənaye şəhərciyinin tikilməsidir. Ötən il Sumqayıtda böyük “Texnopark” adlanan sənaye obyekti açıldı. Çox müasir səviyyədə qurulmuş obyektdir. ARDNŞ-in əsas kabel və plastmas boru tələbatını bu obyekt ödəyir. Dövlət başçısı iki ilə Sumqayıtda “Kimya texnoparkı”nı yaratmağı qarşıya vəzifə qoyub. Bu, onlarla yeni kimya məhsullarını istehsal edən kiçik zavod şəbəkəsinin yaradılması deməkdir. Zavodların tikilib istifadəyə verilməsi yeni iş yerlərinin açılması deməkdir. Hazırlanan proqrama əsasən bir neçə ilə Sumqayıtda 10 minə yaxın yeni iş yerinin açılması planlaşdırılır. Sumqayıt necə ki Azərbaycanın ən böyük sənaye şəhəri olub, biz o qüdrəti yenidən ona qaytarmalıyıq.

- İnvestisiyalar daxildən, yoxsa xaricdən cəlb olunacaq?

- Həm daxili, həm də xarici investisiyalar cəlb olunacaq. İnvestisiya qurumları, banklarla, məhsul alıcıları ilə danışıqlar aparılır. Böyük investisiyaların cəlbi nəzərdə tutulur. Birinci məqsədimiz emal neft-kimya sənayesini normal vəziyyətə gətirmək, dünya səviyyəsində məhsul istehsalını təmin etməkdir. Ondan sonra paralel olaraq kimya məhsullarını hazırlayan zavodların tikilməsini həyata keçirəcəyik. Dövlət başçısının göstərişinə uyğun olaraq İqtisadi İnkişaf Nazirliyi ilə bu məsələyə baxılır. İnvestisiya Şirkəti ilə birgə biznes forumunun keçirilməsi, iş adamlarının cəlb olunması nəzərdə tutulur.

- “Azərikimya” Dövlət Şirkətinin hüquqi statusu necə olacaq?

- Hazırlanan yeni Nizamnaməyə uyğun olaraq “Azərikimya” İstehsalat Birliyi kimi ARDNŞ-in tərkibinə daxil olacaq.

- Neft-kimya sənayesinin inkişaf Proqramı ilə bağlı fikirlərinizi bilmək istərdik

- Dövlət başçısı İlham Əliyevin sərəncamı ilə komissiya yaradılıb. Komissiya bu proqramın hazırlanması işinə diqqət yetirir. Neft-kimya kompleksinin harada tikilməsi məsələsinə xüsusi diqqət yetirilir. Təklifimiz bundan ibarətdir ki, bu kompleks Qaradağda, neft və qaza yaxın ərazidə olsun. “Azərikimya”nın yeni struktur kompleksinə inteqrasiyası olacaq, kompleksin şəhərdən kənarda tikilməsinin böyük ekoloji əhəmiyyəti var. İstehsal Qaradağ zonasında olacaq, alınmış məhsullar Sumqayıtda yeni yaradılmış zavodlarda hazır məmulata çevriləcəkdir.

- Təbii qaza olan tələbatını daxili imkanlar hesabına ödəyən Azərbaycan qonşu ölkələrə qaz ixrac edir. Rusiyaya verilən qazın həcminin artırılması istiqamətində nə kimi işlər görülür?

- Bilirsiniz ki, bu il Rusiyaya bir milyard kubmetr qaz verilməsi ilə bağlı razılaşma olub. Bu proqram həyata keçirilir. Gündə 3 milyon kubmetr qaz Rusiyaya ötürülür. Gələn il üçün də danışıqlar olub. 2 milyard kubmetr qazın verilməsi razılaşdırılıb. Bu proqram da həyata keçirilir.

Dövlət başçısı İlham Əliyevin tapşırığına uyğun olaraq ARDNŞ böyük proqram həyata keçirir. Qaz infrastrukturu yüksək səviyyədə yeniləşdirilir. Bu kimi layihələrin tətbiqi qaz anbarlarının həcmini artırmaq deməkdir. Artıq bu il qaz anbarlarının həcmini 3 milyard kubmetrə çatdırmaq nəzərdə tutulub. “Kalmaz”da, “Qaradağ” qaz anbarında kompessorların təmiri, boru xətlərinin dəyişilməsi, yeni quyuların qazılması planlaşdırılır.

Azərbaycan qazının sərhədlərə çatdırılması proqramı da həyata keçirilir. Rusiya sərhədində “Şirvan” avtokompressor stansiyasının yenidən qurulması, İrana qaz verilməsi üçün Astara qaz kompressor stansiyasının genişləndirilməsi, Qazıməmməd aralıq kompressor stansiyasının yenidən qurulması və genişləndirilməsi, boru xətlərinin təmir olunması yerinə yetirilir. Bir sözlə, əhatəli proqram icra olunur.

Dövlət başçısının göstərişi ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasında da qaz anbarının tikintisi həyata keçiriləcək. Artıq “Neftqazelmitədqiqatlayihə” İnstitutu Almaniyanın şirkətləri ilə danışıqlar aparıb, müqavilə imzalayıb. Artıq birlikdə bunun layihəsi hazırlanır. Bir neçə şirkət də onun tikintisinə və istismarına maraq göstərir. Layihə hazırlandıqdan sonra tikintisinə başlanılacaq. Naxçıvana yeni bir xəttin çəkilməsi də həyata keçiriləcək. Muxtar respublika iki tərəfdən -Türkiyə və İrandan qazla təmin olunacaq. Anbarın tutumu ilkin 90 milyon kubmetr olacaq. Gələcəkdə onu 150 milyon kubmetrə çatdırmaq nəzərdə tutulur.

- Rövnəq müəllim, bu il hansı ölkələrə qaz satışı nəzərdə tutulur?

- Rusiya, İran, Gürcüstan, Türkiyədən başqa Suriyaya da qaz satışı nəzərdə tutulub. Suriya prezidentinin Azərbaycana səfəri zamanı bununla bağlı dövlət başçısından xahiş etmişdir. Azərbaycan nümayəndə heyəti Suriyada olmuşdur. Hazırda bu məsələ gündəmdədir.

Yeganə Əliyeva

İki sahil.-2010.-8 aprel.- S. 4.