Azərbaycan regionun lider dövlətidir

Regional təhlükəsizlik qlobal təhlükəsizlik sisteminin mühüm tərkib hissəsi olmaqla bərabər onun davamlılığını şərtləndirən mühüm amillərdəndir. Dünya xəritəsinə nəzər salsaq, geopolitik subyektlərin daim qarşılıqlı təsirdə olmasına, hətta bir sıra hallarda bir regiondakı vəziyyətin digərinin təhlükəsizlik vəziyyətini şərtləndirdiyini müşahidə edə bilərik. İstənilən dövlətin təhlükəsizliyi hazırda geniş siyasi, iqtisadi və mədəni inteqrasiyaya məruz qalan dünyada beynəlxalq təhlükəsizlik anlayışından kənar təsəvvür edilə bilməz. Məhz bu baxımdan, bir çox beynəlxalq təşkilatların nizamnamə və sənədlərində də beynəlxalq təhlükəsizliyin qorunması problemi daim öz əksini tapmaqdadır.

Bu gün bütün dünyada təhlükəsizlik anlayışı dövlətlərin malik olduğu müdafiə potensialı ilə ölçülərək yalnız hərbi hazırlıq sahəsini əhatə etmir. Müasir dövrdə ayrı-ayrı dövlətlərin və bütövlükdə regionların təhlükəsizliyi siyasi, iqtisadi, xüsusilə isə enerji təhlükəsizliyinin təminatı baxımından səciyyələndirilir. Xüsusilə, iqtisadi təhlükəsizlik ölkənin milli təhlükəsizliyinin mühüm tərkib hissəsi olub, dövlətin geosiyasi gücü hesab edilməklə müstəqilliyin möhkəmlənməsinə xidmət göstərir. Artıq 19 ildir müstəqil dövlət kimi balanslaşdırılmış xarici siyasət yürüdən Azərbaycan həm də unikal coğrafi mövqeyə malik olmaqla bir deyil, bir neçə regionun təhlükəsizliyinin etibarlı və davamlı olmasında mühüm geopolitik faktor kimi çıxış edir.

Son 17 ildə beynəlxalq səviyyədə ölkəmizə qarşı diqqətin davamlı olaraq yüksəlməsinə gətirib çıxaran ən mühüm səbəblərdən biri də sürətli inkişaf yolunda irəliləyən Azərbaycanın qazandığı nailiyyətlərin miqyasını daim genişləndirərək uğurlu bir tərəqqi modelinin əsasını qoymasıdır. Bunun nəticəsidir ki, hazırda dünyada inkişafın Azərbaycan modelindən getdikcə daha çox bəhs olunmağa başlanılır, onun konkret xüsusiyyətlərinin öyrənilməsinə böyük diqqət yetirilir. Özü də dünya miqyasında Azərbaycan təkcə sürətli sosial-iqtisadi inkişafına görə yox, digər sahələr üzrə də əldə edilən möhtəşəm nailiyyətləri baxımından da liderlər cərgəsində yer alan ölkə kimi qəbul olunur.

Məhz bu kontekstdə Azərbaycanı beynəlxalq sferada xarakterizə edən başlıca xüsusiyyətlər onun sürətli iqtisadi inkişafı olmaqla yanaşı, həm də həyata keçirdiyi islahatlar, hüquqi dövlət quruculuğunun formalaşdırılması üçün gördüyü işlər, vətəndaş cəmiyyətinin davamlı olaraq tərəqqi etməsi, siyasi, fikir plüralizminin daha möhkəm əsaslarla bərqərar olması istiqamətində atdığı konkret addımlardır. Bu gün ölkəmizdə sosial-iqtisadi inkişafa paralel olaraq siyasi, elmi, mədəni və digər vacib sahələrdə də sürətli tərəqqi qeydə alınır. Bu da öz növbəsində Azərbaycanın ümumi inkişaf tempinin daha dinamik xarakter daşımasına təkan verməklə bərabər, onun Avratlantik məkana uğurlu inteqrasiya prosesinə öz töhfəsini verməkdədir. Beləliklə də, Azərbaycanın ümumi inkişafda əldə etdiyi möhtəşəm nailiyyətlərin ən ümdə səbəblərindən biri ölkədə siyasi, iqtisadi və digər vacib sahələr üzrə islahatların paralel şəkildə aparılması, bunların birinin digərini tamamlamasıdır. Qeyd edilən inkişaf yolu ümumi nailiyyət göstəriciləri baxımından Azərbaycanın təkcə mövcud olduğu regionda yox, daha böyük coğrafi məkanda lider mövqedən çıxış etməsini şərtləndirən əsas amillərdəndir.

Qarşıdakı dövr ərzində Azərbaycanın inkişaf göstəricilərinin yenə də böyük uğurlarla müşayiət olunacağı proqnozlaşdırılır və bunun üçün ölkədə bütün lazımi bazis formalaşdırılıb. Xüsusən də, iqtisadi sferada Azərbaycanın mövcud potensialı, o cümlədən maliyyə imkanları sözügedən sahə üzrə dinamik tərəqqi tempinin qorunub saxlanmasına geniş imkanlar yaradır. Artıq bu gün Azərbaycanın valyuta ehtiyatlarının miqdarı 28 milyard dolları keçir və ilin sonuna kimi bu rəqəmin daha bir neçə milyard dollar artacağı gözlənilir. Bu da öz növbəsində Azərbaycan iqtisadiyyatının gələn illər ərzində davamlı inkişafının qorunub saxlanmasına təkan verəcək vacib amillərdən sayılır. Prezident İlham Əliyev bununla əlaqədar bildirmişdir: “Ümumi valyuta ehtiyatlarımız 28 milyard dollardan çoxdur. Bu, əlbəttə ki, bizi daha da gücləndirir, bizi tam şəkildə əmin edir ki, bundan uzun illər, onilliklər sonra Azərbaycan ancaq və ancaq inkişaf yolu ilə gedəcək, Azərbaycan daha da çiçəklənəcək, daha da zəngin dövlətə çevriləcək və ölkə qarşısında duran iqtisadi və sosial problemlər daha da sürətlə həllini tapacaqdır. Bütövlükdə bu mənzərə bir daha onu göstərir ki, Azərbaycan iqtisadiyyatı müstəqil iqtisadiyyatdır, daxili resurslara söykənir, Azərbaycanda iqtisadi və sosial məsələlərin həllində düşünülmüş proqram, strategiya, hər il üçün layihə paketi vardır”.

Azərbaycan iqtisadiyyatının dinamik artımı ölkə vətəndaşlarının da sosial durumuna müsbət təsir göstərməsinə, insanların maddi rifah halının daha da yüksəlməsinə səbəb olmaqdadır. Bu isə sosial problemlərin uğurlu həllindən, Azərbaycanın sürətlə inkişaf etməsindən, həyata keçirilən islahatların səmərəliliyinin yüksək olmasından xəbər verir.

Dünya enerji siyasətində və beynəlxalq münasibətlər sistemində sürətlə dəyişən konyukturaya uyğun olaraq yeni prioritetlər, dövlətlərarası və beynəlxalq əlaqələrdə fərqli istiqamətlər meydana çıxmışdır. Bu baxımdan, ölkəmizin bağladığı əsas beynəlxalq müqavilələr və ötən müddətdə aparılan uğurlu enerji siyasəti nəticəsində Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyi daha da möhkəmlənmiş, respublikanın təhlükəsizliyinin və gələcək tərəqqisinin əlavə təminatları yaradılmış, Qərb dünyasının Azərbaycana olan etimadı artmış və nəhayət, Azərbaycan ümumavropa təhlükəsizlik sisteminə daxil olaraq, xüsusilə də enerji sahəsində həlledici rol oynamağa başlamışdır.

Azərbaycan inkişaf edən Xəzəryanı dövlət olmaqla bu bölgədə vacib faktordur və bu cəhətdən həll edilən hər bir məsələ, qəbul edilən hər bir qərar ilk növbədə bilavasitə Azərbaycanın milli mənafeləri baxımından nəzərdən keçirilir. Rusiya, İran, Qazaxıstan, Türkmənistanla hərtərəfli əməkdaşlığı olan ölkəmiz bu dövlətlərlə ayrılıqda yaxın qonşuluq münasibətlərini inkişaf etdirir. Rusiya üçün Azərbaycan etibarlı enerji partnyoru, ən müxtəlif sahələrdə tərəfdaş və stabil inkişaf edən ölkə kimi cənub sərhədlərinin sabitliyi və təhlükəsizliyinin təminatıdır. İran üçün Azərbaycanın Cənubi Qafqaz bölgəsindəki əhəmiyyətli yeri danılmazdır və Qərb dövlətləri ilə də balanslı siyasət aparan müsəlman ölkəsi kimi dəyərli qonşu və lazımlı iqtisadi, siyasi partnyordur.

Özündə çoxsaylı maraqları qovuşduran və geniş inkişaf perspektivləri olan Cənubi Qafqaz regionunda Azərbaycan, sözsüz ki, özünün məqsədəuyğun və ardıcıl inkişaf siyasəti ilə regional tərəqqidə təkanverici amildir. Bölgənin üç dövlətindən biri olan Ermənistanın qeyri-konstruktiv və qeyri-adekvat siyasəti üzündən region ölkələri arasında ikitərəfli əsasda sıx qonşuluq və dostluq əlaqələrinin qurulımasında maneələr qalmaqdadır. Lakin işğalçılıq siyasətinin qurbanı olmasına baxmayaraq, Azərbaycan bölgədə və bütün dünyada məhz sülh və stabilliyin tərəfdarı olmaqla Qafqaz regionunda təhlükəsizliyin etibarlı təminatı üçün əlindən gələni edir və müvafiq siyasəti davam etdirəcəyini dəfələrlə bəyan etməkdədir.

Dəqiq və hərtərəfli düşünülmüş regional siyasətlə yanaşı Azərbaycan qlobal müstəvidə ABŞ-la münasibətlərinə xüsusi əhəmiyyət verərək, strateji müttəfiqlik əlaqələrini inkişaf etdirir. ABŞ isə öz növbəsində Azərbaycanın, Xəzəryanı bölgənin və Cənubi Qafqazın iqtisadi cəhətdən güclənməsində, region dövlətlərinin sabit inkişafının və suverenliyinin möhkəmlənməsində mühüm faktor olduğunu qəbul edir və onun bu istiqamətdəki uğurlu siyasətini dəstəkləyir. Bu gün də ABŞ hökuməti birmənalı şəkildə Azərbaycanın enerji siyasətini, eləcə də Şərq-Qərb enerji-nəqliyyat dəhlizi layihələrini və bu tədbirlərin Azərbaycana və bütün regiona inkişaf və sabitlik gətirəcəyinə böyük inam nümayiş etdirməkdədir.

Müasir dövrdə ölkə daxilində və xaricində terrorizmə qarşı mübarizə təhlükəsizliyini təmin etmək istəyən hər bir dövlətin siyasi strategiyasının tərkib hissəsinə daxildir. Uzun müddət dünyanın siyasi-hərbi xəritəsində ən mühüm təşkilat olan NATO-nun əsas məqsədi öz üzv dövlətlərinin bilavasitə müdafiəsinin və təhlükəsizliyinin təmin edilməsi olub, bu gün də onun başlıca vəzifəsi olmaqda davam edir. Bir sıra anterror əməliyyatlarında iştirak etmiş Azərbaycan bütün qlobal təhlükəsizlik və stabilliyi əsas tutan NATO ilə əlaqələri də nəinki ölkəmiz, həmçini bu təşkilat üçün də əlverişlidir. Belə ki, ərazisində heç bir xarici dövlətin hərbi qüvvələri olmayan, həmçinin Avropa və Asiyanın qovşağında yerləşən Azərbaycan Avroatlantik Alyansın gələcəkdə böyük strateji əhəmiyyətə malik Qafqaz regionuna, Yaxın və Orta Şərqə doğru genişlənməsi ilə əlaqədar ən əhəmiyyətli ölkə rolunu oynaya bilər.

NATO-Azərbaycan əməkdaşlığını stimullaşdıran başlıca faktorlar içərisində Türkiyənin özünəməxsus yeri var. Azərbaycanın strateji müttəfiqi olan Türkiyə bir tərəfdən, ərazisində Rusiyanın hərbi bazaları olmayan Azərbaycanın təhlükəsizliyinin qarantı kimi çıxış edir, digər tərəfdən, XXI əsrdə dünyanın mühüm enerji tərəfdaşına çevrilən Azərbaycanın neft ixracı yolunda çıxış nöqtəsi rolunu oynayır. Məhz buna görə, Türkiyə və Azərbaycanın NATO-nun hərbi-siyasi müstəvisində əhəmiyyəti artmaqdadır ki, bu da qarşılıqlı əlaqələrin getdikcə genişlənməsinə səbəb olur. Bu baxımdan Azərbaycanın da NATO-ya üzv olması Türkiyə ilə hərbi-siyasi əməkdaşlığı daha da dərinləşdirməyə imkan verə bilər. Azərbaycan-Türkiyə münasibətləri heç bir digər ikitərəfli münasibətlə müqayisə edilə bilməz və bu iki dövlət arasındakı münasibət özünün tarixi, mədəni, siyasi bağlılığı ilə sıx strateji müttəfiqlik və ən əsası yaxın qardaşlıq və dostluq xarakteri ilə fərqlənir.

Bütün bunlar, eyni zamanda, Azərbaycanın Avropa İttifaqının “Qonşuluq siyasəti” proqramı çərçivəsində mühüm strateji ölkə olduğunu göstərir və Cənubi Qafqaz ölkələrinin Birliyə inteqrasiyasında hərəkətverici dövlət statusunu təsdiqləyir. Avropanın diqqətində olan məsələ budur ki, bölgədə sülhə, sabitliyə və əməkdaşlığa ən çox meyilli və bu işə yardım edə biləcək dövlət də məhz Azərbaycandır. Bu gün geniş iqtisadi, siyasi, hüquqi və sosial islahatları davam etdirən ölkəmiz Avropa dəyərlərinə yiyələnmiş, savadlı, demokratik təbiətli, inkişafa meyilli və tolerant əhaliyə, bəşəri dəyərləri yüksək qiymətləndirən elitaya malikdir. Qeyd etmək lazımdır ki, bütün dünyada təkcə insan hüquq və azadlıqlarının qorunması deyil, həmçinin dövlətin daxilində və dövlətlərarası münasibətlərdə də bərabər hüquq və ədalətlilik prinsipinin rəhbər tutulması bütövlükdə bəşəriyyətin təhlükəsizliyinə və əmin-amanlığa şərait yaratmış olur, stabilliyi təmin edir. Bu baxımdan beynəlxalq təşkilatların sadalanan istiqamətdə dövlətlərin birgə fəaliyyətə və qarşılıqlı əməkdaşlığa cəlb olunması mühüm əhəmiyyətə malikdir.

Beynəlxalq siyasi şəraitin dəyişməsi ilə müxtəlif dövlətlər öz geosiyasi mənafeyini qorumağı bacarmalıdır. Siyasi proseslərdə milli mənafeyin qorunması bacarığında milli özünüdərketmə əhəmiyyətli rol oynayır. Dünyanın, regionun siyasi dəyişikliyi prosesində milli mənafeyin qorunması birbaşa olaraq müstəqilliyin, suverenliyin qorunması deməkdir. Hal-hazırda müstəqil Azərbaycan özünün sülhpərvər mövqeyi, qonşu, region və bütövlükdə əməkdaşlığa meyilli olan bütün dövlətlərlə etibarlı əlaqələrinin səviyyəsi, həmçinin yüksək siyasi, iqtisadi, inkişaf potensialı ilə dünya dövlətləri arasında rəğbət və dəstək qazanmaqda davam edir və tərkib hissəsi olduğu regionun stabil inkişafı və təhlükəsizliyinin təminatında üzərinə düşən rolu uğurla yerinə yetirir.

www.yap.org.azRegional təhlükəsizlik qlobal təhlükəsizlik sisteminin mühüm tərkib hissəsi olmaqla bərabər onun davamlılığını şərtləndirən mühüm amillərdəndir. Dünya xəritəsinə nəzər salsaq, geopolitik subyektlərin daim qarşılıqlı təsirdə olmasına, hətta bir sıra hallarda bir regiondakı vəziyyətin digərinin təhlükəsizlik vəziyyətini şərtləndirdiyini müşahidə edə bilərik. İstənilən dövlətin təhlükəsizliyi hazırda geniş siyasi, iqtisadi və mədəni inteqrasiyaya məruz qalan dünyada beynəlxalq təhlükəsizlik anlayışından kənar təsəvvür edilə bilməz. Məhz bu baxımdan, bir çox beynəlxalq təşkilatların nizamnamə və sənədlərində də beynəlxalq təhlükəsizliyin qorunması problemi daim öz əksini tapmaqdadır.

Bu gün bütün dünyada təhlükəsizlik anlayışı dövlətlərin malik olduğu müdafiə potensialı ilə ölçülərək yalnız hərbi hazırlıq sahəsini əhatə etmir. Müasir dövrdə ayrı-ayrı dövlətlərin və bütövlükdə regionların təhlükəsizliyi siyasi, iqtisadi, xüsusilə isə enerji təhlükəsizliyinin təminatı baxımından səciyyələndirilir. Xüsusilə, iqtisadi təhlükəsizlik ölkənin milli təhlükəsizliyinin mühüm tərkib hissəsi olub, dövlətin geosiyasi gücü hesab edilməklə müstəqilliyin möhkəmlənməsinə xidmət göstərir. Artıq 19 ildir müstəqil dövlət kimi balanslaşdırılmış xarici siyasət yürüdən Azərbaycan həm də unikal coğrafi mövqeyə malik olmaqla bir deyil, bir neçə regionun təhlükəsizliyinin etibarlı və davamlı olmasında mühüm geopolitik faktor kimi çıxış edir.

Son 17 ildə beynəlxalq səviyyədə ölkəmizə qarşı diqqətin davamlı olaraq yüksəlməsinə gətirib çıxaran ən mühüm səbəblərdən biri də sürətli inkişaf yolunda irəliləyən Azərbaycanın qazandığı nailiyyətlərin miqyasını daim genişləndirərək uğurlu bir tərəqqi modelinin əsasını qoymasıdır. Bunun nəticəsidir ki, hazırda dünyada inkişafın Azərbaycan modelindən getdikcə daha çox bəhs olunmağa başlanılır, onun konkret xüsusiyyətlərinin öyrənilməsinə böyük diqqət yetirilir. Özü də dünya miqyasında Azərbaycan təkcə sürətli sosial-iqtisadi inkişafına görə yox, digər sahələr üzrə də əldə edilən möhtəşəm nailiyyətləri baxımından da liderlər cərgəsində yer alan ölkə kimi qəbul olunur.

Məhz bu kontekstdə Azərbaycanı beynəlxalq sferada xarakterizə edən başlıca xüsusiyyətlər onun sürətli iqtisadi inkişafı olmaqla yanaşı, həm də həyata keçirdiyi islahatlar, hüquqi dövlət quruculuğunun formalaşdırılması üçün gördüyü işlər, vətəndaş cəmiyyətinin davamlı olaraq tərəqqi etməsi, siyasi, fikir plüralizminin daha möhkəm əsaslarla bərqərar olması istiqamətində atdığı konkret addımlardır. Bu gün ölkəmizdə sosial-iqtisadi inkişafa paralel olaraq siyasi, elmi, mədəni və digər vacib sahələrdə də sürətli tərəqqi qeydə alınır. Bu da öz növbəsində Azərbaycanın ümumi inkişaf tempinin daha dinamik xarakter daşımasına təkan verməklə bərabər, onun Avratlantik məkana uğurlu inteqrasiya prosesinə öz töhfəsini verməkdədir. Beləliklə də, Azərbaycanın ümumi inkişafda əldə etdiyi möhtəşəm nailiyyətlərin ən ümdə səbəblərindən biri ölkədə siyasi, iqtisadi və digər vacib sahələr üzrə islahatların paralel şəkildə aparılması, bunların birinin digərini tamamlamasıdır. Qeyd edilən inkişaf yolu ümumi nailiyyət göstəriciləri baxımından Azərbaycanın təkcə mövcud olduğu regionda yox, daha böyük coğrafi məkanda lider mövqedən çıxış etməsini şərtləndirən əsas amillərdəndir.

Qarşıdakı dövr ərzində Azərbaycanın inkişaf göstəricilərinin yenə də böyük uğurlarla müşayiət olunacağı proqnozlaşdırılır və bunun üçün ölkədə bütün lazımi bazis formalaşdırılıb. Xüsusən də, iqtisadi sferada Azərbaycanın mövcud potensialı, o cümlədən maliyyə imkanları sözügedən sahə üzrə dinamik tərəqqi tempinin qorunub saxlanmasına geniş imkanlar yaradır. Artıq bu gün Azərbaycanın valyuta ehtiyatlarının miqdarı 28 milyard dolları keçir və ilin sonuna kimi bu rəqəmin daha bir neçə milyard dollar artacağı gözlənilir. Bu da öz növbəsində Azərbaycan iqtisadiyyatının gələn illər ərzində davamlı inkişafının qorunub saxlanmasına təkan verəcək vacib amillərdən sayılır. Prezident İlham Əliyev bununla əlaqədar bildirmişdir: “Ümumi valyuta ehtiyatlarımız 28 milyard dollardan çoxdur. Bu, əlbəttə ki, bizi daha da gücləndirir, bizi tam şəkildə əmin edir ki, bundan uzun illər, onilliklər sonra Azərbaycan ancaq və ancaq inkişaf yolu ilə gedəcək, Azərbaycan daha da çiçəklənəcək, daha da zəngin dövlətə çevriləcək və ölkə qarşısında duran iqtisadi və sosial problemlər daha da sürətlə həllini tapacaqdır. Bütövlükdə bu mənzərə bir daha onu göstərir ki, Azərbaycan iqtisadiyyatı müstəqil iqtisadiyyatdır, daxili resurslara söykənir, Azərbaycanda iqtisadi və sosial məsələlərin həllində düşünülmüş proqram, strategiya, hər il üçün layihə paketi vardır”.

Azərbaycan iqtisadiyyatının dinamik artımı ölkə vətəndaşlarının da sosial durumuna müsbət təsir göstərməsinə, insanların maddi rifah halının daha da yüksəlməsinə səbəb olmaqdadır. Bu isə sosial problemlərin uğurlu həllindən, Azərbaycanın sürətlə inkişaf etməsindən, həyata keçirilən islahatların səmərəliliyinin yüksək olmasından xəbər verir.

Dünya enerji siyasətində və beynəlxalq münasibətlər sistemində sürətlə dəyişən konyukturaya uyğun olaraq yeni prioritetlər, dövlətlərarası və beynəlxalq əlaqələrdə fərqli istiqamətlər meydana çıxmışdır. Bu baxımdan, ölkəmizin bağladığı əsas beynəlxalq müqavilələr və ötən müddətdə aparılan uğurlu enerji siyasəti nəticəsində Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyi daha da möhkəmlənmiş, respublikanın təhlükəsizliyinin və gələcək tərəqqisinin əlavə təminatları yaradılmış, Qərb dünyasının Azərbaycana olan etimadı artmış və nəhayət, Azərbaycan ümumavropa təhlükəsizlik sisteminə daxil olaraq, xüsusilə də enerji sahəsində həlledici rol oynamağa başlamışdır.

Azərbaycan inkişaf edən Xəzəryanı dövlət olmaqla bu bölgədə vacib faktordur və bu cəhətdən həll edilən hər bir məsələ, qəbul edilən hər bir qərar ilk növbədə bilavasitə Azərbaycanın milli mənafeləri baxımından nəzərdən keçirilir. Rusiya, İran, Qazaxıstan, Türkmənistanla hərtərəfli əməkdaşlığı olan ölkəmiz bu dövlətlərlə ayrılıqda yaxın qonşuluq münasibətlərini inkişaf etdirir. Rusiya üçün Azərbaycan etibarlı enerji partnyoru, ən müxtəlif sahələrdə tərəfdaş və stabil inkişaf edən ölkə kimi cənub sərhədlərinin sabitliyi və təhlükəsizliyinin təminatıdır. İran üçün Azərbaycanın Cənubi Qafqaz bölgəsindəki əhəmiyyətli yeri danılmazdır və Qərb dövlətləri ilə də balanslı siyasət aparan müsəlman ölkəsi kimi dəyərli qonşu və lazımlı iqtisadi, siyasi partnyordur.

Özündə çoxsaylı maraqları qovuşduran və geniş inkişaf perspektivləri olan Cənubi Qafqaz regionunda Azərbaycan, sözsüz ki, özünün məqsədəuyğun və ardıcıl inkişaf siyasəti ilə regional tərəqqidə təkanverici amildir. Bölgənin üç dövlətindən biri olan Ermənistanın qeyri-konstruktiv və qeyri-adekvat siyasəti üzündən region ölkələri arasında ikitərəfli əsasda sıx qonşuluq və dostluq əlaqələrinin qurulımasında maneələr qalmaqdadır. Lakin işğalçılıq siyasətinin qurbanı olmasına baxmayaraq, Azərbaycan bölgədə və bütün dünyada məhz sülh və stabilliyin tərəfdarı olmaqla Qafqaz regionunda təhlükəsizliyin etibarlı təminatı üçün əlindən gələni edir və müvafiq siyasəti davam etdirəcəyini dəfələrlə bəyan etməkdədir.

Dəqiq və hərtərəfli düşünülmüş regional siyasətlə yanaşı Azərbaycan qlobal müstəvidə ABŞ-la münasibətlərinə xüsusi əhəmiyyət verərək, strateji müttəfiqlik əlaqələrini inkişaf etdirir. ABŞ isə öz növbəsində Azərbaycanın, Xəzəryanı bölgənin və Cənubi Qafqazın iqtisadi cəhətdən güclənməsində, region dövlətlərinin sabit inkişafının və suverenliyinin möhkəmlənməsində mühüm faktor olduğunu qəbul edir və onun bu istiqamətdəki uğurlu siyasətini dəstəkləyir. Bu gün də ABŞ hökuməti birmənalı şəkildə Azərbaycanın enerji siyasətini, eləcə də Şərq-Qərb enerji-nəqliyyat dəhlizi layihələrini və bu tədbirlərin Azərbaycana və bütün regiona inkişaf və sabitlik gətirəcəyinə böyük inam nümayiş etdirməkdədir.

Müasir dövrdə ölkə daxilində və xaricində terrorizmə qarşı mübarizə təhlükəsizliyini təmin etmək istəyən hər bir dövlətin siyasi strategiyasının tərkib hissəsinə daxildir. Uzun müddət dünyanın siyasi-hərbi xəritəsində ən mühüm təşkilat olan NATO-nun əsas məqsədi öz üzv dövlətlərinin bilavasitə müdafiəsinin və təhlükəsizliyinin təmin edilməsi olub, bu gün də onun başlıca vəzifəsi olmaqda davam edir. Bir sıra anterror əməliyyatlarında iştirak etmiş Azərbaycan bütün qlobal təhlükəsizlik və stabilliyi əsas tutan NATO ilə əlaqələri də nəinki ölkəmiz, həmçini bu təşkilat üçün də əlverişlidir. Belə ki, ərazisində heç bir xarici dövlətin hərbi qüvvələri olmayan, həmçinin Avropa və Asiyanın qovşağında yerləşən Azərbaycan Avroatlantik Alyansın gələcəkdə böyük strateji əhəmiyyətə malik Qafqaz regionuna, Yaxın və Orta Şərqə doğru genişlənməsi ilə əlaqədar ən əhəmiyyətli ölkə rolunu oynaya bilər.

NATO-Azərbaycan əməkdaşlığını stimullaşdıran başlıca faktorlar içərisində Türkiyənin özünəməxsus yeri var. Azərbaycanın strateji müttəfiqi olan Türkiyə bir tərəfdən, ərazisində Rusiyanın hərbi bazaları olmayan Azərbaycanın təhlükəsizliyinin qarantı kimi çıxış edir, digər tərəfdən, XXI əsrdə dünyanın mühüm enerji tərəfdaşına çevrilən Azərbaycanın neft ixracı yolunda çıxış nöqtəsi rolunu oynayır. Məhz buna görə, Türkiyə və Azərbaycanın NATO-nun hərbi-siyasi müstəvisində əhəmiyyəti artmaqdadır ki, bu da qarşılıqlı əlaqələrin getdikcə genişlənməsinə səbəb olur. Bu baxımdan Azərbaycanın da NATO-ya üzv olması Türkiyə ilə hərbi-siyasi əməkdaşlığı daha da dərinləşdirməyə imkan verə bilər. Azərbaycan-Türkiyə münasibətləri heç bir digər ikitərəfli münasibətlə müqayisə edilə bilməz və bu iki dövlət arasındakı münasibət özünün tarixi, mədəni, siyasi bağlılığı ilə sıx strateji müttəfiqlik və ən əsası yaxın qardaşlıq və dostluq xarakteri ilə fərqlənir.

Bütün bunlar, eyni zamanda, Azərbaycanın Avropa İttifaqının “Qonşuluq siyasəti” proqramı çərçivəsində mühüm strateji ölkə olduğunu göstərir və Cənubi Qafqaz ölkələrinin Birliyə inteqrasiyasında hərəkətverici dövlət statusunu təsdiqləyir. Avropanın diqqətində olan məsələ budur ki, bölgədə sülhə, sabitliyə və əməkdaşlığa ən çox meyilli və bu işə yardım edə biləcək dövlət də məhz Azərbaycandır. Bu gün geniş iqtisadi, siyasi, hüquqi və sosial islahatları davam etdirən ölkəmiz Avropa dəyərlərinə yiyələnmiş, savadlı, demokratik təbiətli, inkişafa meyilli və tolerant əhaliyə, bəşəri dəyərləri yüksək qiymətləndirən elitaya malikdir. Qeyd etmək lazımdır ki, bütün dünyada təkcə insan hüquq və azadlıqlarının qorunması deyil, həmçinin dövlətin daxilində və dövlətlərarası münasibətlərdə də bərabər hüquq və ədalətlilik prinsipinin rəhbər tutulması bütövlükdə bəşəriyyətin təhlükəsizliyinə və əmin-amanlığa şərait yaratmış olur, stabilliyi təmin edir. Bu baxımdan beynəlxalq təşkilatların sadalanan istiqamətdə dövlətlərin birgə fəaliyyətə və qarşılıqlı əməkdaşlığa cəlb olunması mühüm əhəmiyyətə malikdir.

Beynəlxalq siyasi şəraitin dəyişməsi ilə müxtəlif dövlətlər öz geosiyasi mənafeyini qorumağı bacarmalıdır. Siyasi proseslərdə milli mənafeyin qorunması bacarığında milli özünüdərketmə əhəmiyyətli rol oynayır. Dünyanın, regionun siyasi dəyişikliyi prosesində milli mənafeyin qorunması birbaşa olaraq müstəqilliyin, suverenliyin qorunması deməkdir. Hal-hazırda müstəqil Azərbaycan özünün sülhpərvər mövqeyi, qonşu, region və bütövlükdə əməkdaşlığa meyilli olan bütün dövlətlərlə etibarlı əlaqələrinin səviyyəsi, həmçinin yüksək siyasi, iqtisadi, inkişaf potensialı ilə dünya dövlətləri arasında rəğbət və dəstək qazanmaqda davam edir və tərkib hissəsi olduğu regionun stabil inkişafı və təhlükəsizliyinin təminatında üzərinə düşən rolu uğurla yerinə yetirir.

İki sahil.- 2010.- 2 noyabr.- S. 4.