İlham Əliyev: Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti Rumıniyada fəaliyyətini genişləndirir

Azərbaycanla Rumıniya arasında dostluq əlaqələrinin möhkəmlənərək strateji tərəfdaşlığa çevrilməsi hər iki dövlət başçısının intensivləşən Buxarest və Bakı səfərlərindən aydın görünür.

Rumıniya Prezidenti Trayan Beseskunun bu günlərdə reallaşan Azərbaycana səfəri zamanı hər iki dövlət başçısının “Azərbaycan Respublikası və Rumıniya arasında strateji tərəfdaşlığın yerinə yetirilməsi üçün Birgə Fəaliyyət Planı”nı imzalaması, Prezident İlham Əliyevin Rumıniyanın “Sadiq Xidmət” milli ordeninin Böyük Xaç ranqı, qonağın isə Azərbaycanın ən ali mükafatı olan “Heydər Əliyev” ordeni ilə təltif olunması səmimi əməkdaşlığın ifadəsidir.

Görüşlər zamanı bildirildi ki, siyasi sahədə möhkəmlənən münasibətlərin bütün istiqamətlər üzrə genişlənməsi hər iki ölkənin milli və dövlət maraqlarına xidmət edir. Hazırda diqqətçəkən məqamlardan başlıcası Azərbaycandan Rumıniyaya xam neftin ixrac olunmasıdır. “Azərbaycanın Dövlət Neft Şirkəti Rumıniyada fəaliyyətini genişləndirir” söyləyən Prezident İlham Əliyev əlaqələrin möhkəmlənməsini şərtləndirən digər sahələrdə də mövcud potensialdan maksimum istifadəni nəzərdə tutaraq bildirir ki, qaz sahəsində uğurlu əməkdaşlıq üçün gözəl şərait mövcuddur.

Bakıda Azərbaycan, Gürcüstan, Rumıniya, Macarıstanın dövlət başçıları və hökumət nümayəndələrinin AGRİ layihəsi üzrə mühüm bəyannamə imzalaması ilə respublikamızın enerji təhlükəsizliyinin təminatında istehsalçı və tranzit ölkə kimi geniş imkanlara malik olması, geostrateji əhəmiyyəti bir daha təsdiqləndi.

Enerji layihələrinin şaxələndirilməsində və alternativ mənbələrin yaradılmasında maraqlı olan Azərbaycanın iki və çoxtərəfli əməkdaşlığa dəyər verməsi AGRİ layihəsi üzrə texniki-iqtisadi əsaslandırılmasının hazırlanması üçün konkret işlər görülməsini asanlaşdırır.

Azərbaycanın neft strategiyasının davam etdirilməsi üçün keçilən çətin yol barədə təcrübəsini bölüşən, məsələlərə məntiqli yanaşma tərzi ilə seçilən Prezident İlham Əliyev enerji sahəsindəki əməkdaşlığı yüksək dəyərləndirir: “ Buna böyük ehtiyac vardır. Xəzər dənizi və Qara dəniz bölgələrini birləşdirən nəqliyyat, enerji layihələri və iqtisadi layihələr dəstəklənməlidir... Bu istiqamətdə Rumıniya Azərbaycan əlaqələri xüsusi əhəmiyyət daşıyır.”

Avropada enerji təhlükəsizliyi ilə bağlı baxışlar Azərbaycanın mövqeyi ilə eynidir. Qitə dövlətləri üçün Azərbaycan sabit və mühüm enerji mənbəyi olmaqla sərmayələr üçün etibarlı ölkədir. Əməkdaşlıqda mühüm amil olan enerji ilə təchizatın təminatı istiqamətində aparılan danışıqların müsbət nəticə verəcəyinə nikbinlik hər məqamda hiss olunur. Qeyd olunduğu kimi AGRİ ilk növbədə Aİ-nin “Şərq tərəfdaşlığı” proqramına doğru yanaşmanın sübutu, enerji bazarını təmin edən alternativ yollar yaratmaq strategiyasına uyğundur.

Avropaya birbaşa dəhliz olan bu layihə, Xəzər, Qara, Baltik və Aralıq dənizləri hövzələrində yerləşən dövlətlərin iqtisadi inkişafına təkan verəcək yeni neft-qaz kəmərləri barədə aparılan ciddi müzakirələr, Avropanın qaz və enerji təminatı ilə bağlı perspektivlərin ən önəmli variantı olan Nabukko layihəsi barədə danışıqların intensivləşməsini də təmin edəcək.

AGRİ layihəsinin şərtlərinə görə birinci mərhələdə Rumıniyaya (Konstansa limanına) 2,5, sonra isə 8 milyard kubmetr mavi yanacağın ötürülməsi nəzərdə tutulur. Hazırda qaz hasilatını 28 milyard kubmetrə çatdıran Azərbaycan üçün göstərilən həcmdə qazın nəqli problem yaratmayacaq.

Azərbaycana hər səfərindən məmnunluq duyduğunu bildirən Rumıniyanın Prezidenti Trayan Beseskunun vurğuladığı kimi ölkələr arasında əlaqələrin inkişafı Qara və Xəzər dənizləri regionlarının əməkdaşlığına müsbət təsir göstərəcək: “Azərbaycan ilə əməkdaşlıq etmək bizim üçün çox əhəmiyyətlidir. Çünki Azərbaycan Xəzər hövzəsinə bir körpü rolunu oynayır. Eyni zamanda Rumıniya da Azərbaycan üçün Avropa bazarlarına bir körpü rolunu oynayır.”

Əməkdaşlığın ilk günlərindən qarşılıqlı maraqları əks etdirən təşəbbüslərin reallığa çevrildiyini diqqətə çatdıran T.Beseskunun vurğuladığı kimi güclü siyasi iradəyə əsaslanan əməkdaşlığın müxtəlif istiqamətlər üzrə sürətli inkişafı təbiidir. Görüş zamanı bir daha qeyd olundu ki, Azərbaycan və Rumıniya kimi bütün Avropa ölkələrinin dəstəklədiyi AGRİ və Nabukko, Böyük İpək Yolunun bərpası, Avropa-Qafqaz-Asiya nəqliyyat dəhlizinin yaradılması mövqeləri daha da yaxınlaşdırır.

Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan arasında imzalanan “Cənub qaz dəhlizi” Birgə Bəyannamə kimi AGRİ də regionda enerji əməkdaşlığının yeni mərhələ üzrə inkişafı üçün imkanları artırır.

Danışıqlar zamanı ARDNŞ-in Rumıniyanın iqtisadi inkişafında yaxından iştirak etdiyini bildirən T.Besesku AGRİ və Nabukkonu dəstəklədiyinə görə Prezident İlham Əliyevə minnətdarlığını ifadə etmişdir: “Zənnimcə ARDNŞ kimi mühüm bir şirkət Rumıniya bazarında artıq yanacağın paylanması şəbəkəsi yaratmaq imkanına malikdir.” Qonaq bu əməkdaşlığın müdafiə və hərbi sahə üzrə davam etdirilməsinə tərəfdar olduğunu bildirməklə genişlənən əlaqələrin sağlam rəqabətin formalaşmasına xidmət edəcəyini də diqqətə çatdırdı.

Bu günə kimi Azərbaycanla Rumıniya arasında imzalanan 50-dən artıq sənədin əlaqələrin tənzimlənməsində böyük əhəmiyyət daşıdığı hər iki dövlət başçısı tərəfindən yüksək dəyərləndirilmiş və bildirilmişdir ki, Qara dəniz regionunda təbii qazın nəqlində “maye qaz” düsturunun həllini asanlaşdıran AGRİ enerji layihələrinin şaxələndirilməsinə böyük töhfə olacaq. Bu əlaqələrin xalqlar arasında səmimiyyətə və sabitliyə yönəldiyini vurğulayan Prezident İlham Əliyevin mövqeyi isə belədir: “Belə əməkdaşlıq həm bizə, həm də xarici şirkətlərə xeyirdən başqa heç nə gətirməyib. Bunlar isə reallıqdır.”

Xuraman İsmayılqızı

İki sahil.- 2011.- 26 aprel.-S. 3.