Mənalı ömür yolu

Geologiya-mineralogiya elmləri doktoru, professor Firudin Məhəmmədəli oğlu Hacıyev Azərbaycan neft sənayesinin tanınmış alimlərindəndir.

F.M.Hacıyev 1936-cı il aprelin 26-da Goranboy rayonunun Xan Qərəvənd kəndində anadan olub. 1953-cü ildə Naftalan orta məktəbini əla qiymətlərlə bitirən Firudin müəllim həmin ildə də Azərbaycan Dövlət Sənaye İnstitutunun (indiki ADNA) geoloji - kəşfiyyat fakültəsinə daxil olur və oranı dağ mühəndisi - hidrogeoloq ixtisası üzrə bitirir.

Əmək fəaliyyətinə 1968-ci ildə “Azərbaycan elmi-tədqiqat hidrotexnika və meliorasiya” institutunda kiçik elmi işçi vəzifəsindən başlayır və 1960-61-ci illərdə Bakı Yod zavodunda böyük mühəndis vəzifəsində çalışır.

1962-ci ildə Azərbaycan Neft Kimya İnstitutunun (indiki ADNA-nın) aspiranturasına daxil olur.

1964-cü ildən AzNQSDETLİ-nin “Geokimya və mədən suları” laboratoriyasında böyük elmi işçi, 1969-cu ildən “Axtarış və kəşfiyyat” laboratoriyasında baş elmi işçi, “Neft qaz yataqlarının hidrogeologiyası və hidrokimyası” laboratoriyasında baş elmi işçi vəzifələrində işləyir, 1980-ci ildən isə bu laboratoriyanın müdiri seçilir.

1968-ci ildə neft və qaz yataqlarının geologiyası, axtarışı və kəşfiyyatı ixtisası üzrə dissertasiya müdafiə edərək elmlər namizədi, 1990-cı ildə isə elmlər doktoru alimlik dərəcəsi adına layiq görülür.

Firudin müəllim 200-dən çox elmi işin müəllifidir. Çap olunmuş 150 elmi məqaləsi, 4 monoqrafiya, 3 ixtira və 3 regional xəritəsi neft geologiyasının vacib məsələlərinə həsr edilib ki, bu da böyük əhəmiyyət kəsb edir.

Belə ki, onun elmi yaradıcılıq fəaliyyəti Azərbaycanın neft-qaz yataqlarının geologiyası, axtarışı, kəşfiyyatı, işlənməsi, hidrogeologiyası, hidrokimyası ilə sıx əlaqədardır.

Bu məsələlərlə yanaşı, neft-qaz yataqlarından götürülmüş lay və səmt sularının yenidən istifadəsi üçün obyektlərin seçilməsi, Bakı şəhərinin içməli su ilə təmin edilməsi üçün götürülmüş su nümunələrinin analizi kimi geniş tədqiqat işlərinə Firudin müəllim rəhbərlik edib.

Onun neft və qaz yataqlarının hidrogeologiyası və hidrokimyası sahəsində apardığı tədqiqatın nəticələri ölkəmizin və xarici dövlətlərin mütəxəssisləri tərəfindən yüksək qiymətləndirilir.

Bu baxımdan alimin rəhbərliyi ilə son 3 ildə “Qarasu Əməliyyat Şirkəti”, “Qaraçuxur Əməliyyat Şirkəti” və “Surakhanı Oil Operation Company S.A” arasında bağlanmış müqavilələr əsasında aparılmış elmi-tədqiqat işləri daha təqdirə layiqdir. Bununla yanaşı, onun rəhbərlik etdiyi laboratoriyada “Günəşli” yatağının dayaz və dərin dəniz lay təzyiqini sabit saxlamaq üçün istismarda olan laylara ABƏŞ-in vurduğu dəniz suyunun hidrokimyəvi metodları hazırlanıb.

Firudin Hacıyev neft geologiyası elminin bu sahəsinin inkişafında xüsusi xidmətləri olan yeganə mütəxəssisdir.

Elmi fəaliyyətinin 50 ilini neft sənayesində çalışan Firudin müəllim Azərbaycan Milli Geofizika Komitəsinin üzvü, Beynəlxalq Ekoenergetika Akademiyasının akademiki - vitse-prezidenti, Azərbaycan Neft Akademiyasının professoru, Azərbaycan - Amerika “Neftçi geoloqlar cəmiyyəti”nin Prezidenti, “Beynəlxalq hidrogeoloqlar Assosiasiyası”nın Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının Yer Elmləri üzrə Ekspert Şurasının, məcmuələrin, elmi topluların redaksiya heyətinin üzvüdür.

Firudin müəllimin uzun illər üzv olduğu institutun Elmi Şurasının iclaslarında fəal iştirakı, müzakirə edilən elmi işlərə obyektiv müdaxiləsi, konkret təklifləri, səriştəli çıxışları hamının elmi marağına səbəb olub.

Onun həmsöhbətlərini dinləmək bacarığı, yüksək ziyalılığı, tariximizə, keçmişimizə hörməti, gələcəyə inamı, yorulmadan çalışmağı, geniş dünyagörüşü eyni zamanda alimin əsas xüsusiyyətlərindəndir.

Ömrünün çox hissəsini neftlə bağlayan bu nəcib insan bir alim kimi istedadlı gənclərə, geoloqlara səmimi münasibət bəsləyir, öz köməkliyini əsirgəmir. Onun rəhbərliyi altında gənc mütəxəssislərin geologiya-mineralogiya elmlər namizədi elmi dərəcəsi alması üçün dissertasiya işlərinə rəhbərliyi və doktorluq dissertasiya işlərinə elmi məsləhətçi kimi xeyirxahlığı indi də davam etməkdədir.

“Azərneft” İstehsalat Birliyinin, Bakı şəhəri Nərimanov rayonu İcra Hakimiyyətinin və Azərbaycan Respublikası neft və qaz sənayesi Həmkarlar Təşkilatının Fəxri Fərmanları, keçmiş SSRİ neft nazirliyinin və SSRİ neft sənayesi işçiləri Həmkarlar Təşkilatının Mərkəzi Komitəsinin Rəyasət Heyətinin “Neft sənayesi əlaçısı” nişanı, “Əmək veteranı” və Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı ilə “Tərəqqi” medalları ilə təltif olunub.

Firudin müəllim üçün ən böyük mükafat isə onun iki qız övladının, nəvələrinin və 30 ildən artıq rəhbərlik etdiyi laboratoriya əməkdaşlarının ona olan səmimi məhəbbəti və hörmətidir.

75 illik mənalı ömür sürən Firudin Hacıyev hələ böyük potensiala və yaradıcılıq imkanına malikdir. Ona möhkəm cansağlığı və gələcək elmi fəaliyyətində yeni-yeni uğurlar arzulayırıq.

İki sahil.- 2011.- 27 aprel.-S. 14.