QURTULUŞ: Azərbaycanın inkişafının, yüksəlişinin istinad nöqtəsi

Ulu öndər Heydər Əliyevin böyük siyasi iradəsi, qətiyyəti, Azərbaycana hədsiz məhəbbəti sayəsində ölkəmizin gələcək inkişafı üçün elə etibarlı dayaq yaradılıb ki, bu bünövrənin üzərində respublikamız sürətlə inkişaf edir

Sovetlər birliyi dövründə Azərbaycana rəhbərlik edən ulu öndər Heydər Əliyev ölkəmizi qabaqcıl respublikalar sırasına çıxardığı kimi 1993-cü ildə siyasətə qayıdışı ilə dövlətçilik tarixinin yeni mərhələsinin, müstəqilliyi əbədiləşdirən uğurlu bir yolun başlanğıcını qoydu. 1993-cü ilin iyununda Azərbaycan olumla ölüm dilemması qarşısında qalanda xalqımız Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıdışı tələbi ilə ayağa qalxdı.

Belə bir çətin məqamda ümummilli lider iyunun 9-da Naxçıvandan Bakıya gəldi. Dahi şəxsiyyət silahlı iki əks tərəfin qarşısına sözlə, məntiqlə, ağlın, zəkanın qüdrəti ilə çıxdı. Meydanlarda Vətən və xalq adından danışan AXC-Müsavat başbilənləri hakimiyyətdən getməyə məcbur oldular.

Heydər Əliyev iyunun 15-də Azərbaycan Ali Sovetinin sədri seçildi, iyulun 24-də isə Milli Məclisin qərarı ilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin səlahiyyətələrini həyata keçirməyə başladı. 1993-cü il oktyabrın 3-də ümumxalq səsverməsi nəticəsində Heydər Əliyev Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçildi. Müstəqil, iqtisadi cəhətdən qüdrətli, dünya birliyində tanınan, mövqeyini günbəgün möhkəmləndirən Azərbaycan kimi bir dövləti yaratmaq xilaskar kimi ümummilli liderə nəsib oldu. Onun hakimiyyətə qayıdışı ilə milli ideologiyamızın əks olunduğu dövlətçilik konsepsiyası hazırlandı.

1993-cü ildə keçirilən andiçmə mərasimində Heydər Əliyev bildirmişdir: “Belə yüksək və məsuliyyətli vəzifəni üzərimə götürərkən birinci növbədə Azərbaycan xalqının zəkasına, müdrikliyinə, qüdrətinə güvənirəm, arxalanıram... Əmin etmək istəyirəm ki, bu ümidləri doğrultmaq üçün əlimdən gələni əsirgəməyəcəyəm.” Ulu öndər qarşıda duran vəzifələri də açıqlamışdır: “Dövlət müstəqilliyini möhkəmləndirmək, müstəqil dövlət quruluşu yaratmaq, dövlət atributlarını yaratmaq və inkişaf etdirmək, Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyünü, tam suverenliyini təmin etmək, ölkəmizi müharibə şəraitindən çıxarmaq, respublikanın vətəndaşlarının rifahını yaxşılaşdırmaq, onların yaşaması üçün lazımi şərait yaratmaq - bu vəzifələr mənim Prezident fəaliyyətimdə əsas istiqamətlər olacaqdır və mən bunların həyata keçirilməsinə çalışacağam.”

Bu il Azərbaycanın dövlət müstəqiliyinin yenidən bərpasının 20 ili qeyd olunacaq. Ötən bu dövrdə Azərbaycanın keçdiyi inkişaf yoluna nəzər salsaq bu yolun heç də hamar olmadığını aydın görərik. Müstəqilliyimizin ilk illərində yaşanan durum yaddaşlardadır. 1993-cü ilin 15 iyununun tarixə Milli Qurtuluş günü kimi daxil edilməsi elə həmin dövrün hadisələrinin aydın şəkildə təhlili kimi də qəbul oluna bilər. Azərbaycan parçalanmaqdan, bir dövlət olaraq dünya xəritəsindən silinmək təhlükəsindən xilas oldu. Ulu öndər Heydər Əliyevin böyük siyasi iradəsi, qətiyyəti, Azərbaycana bəslədiyi hədsiz sevgisi və məhəbbəti sayəsində ölkəmizin gələcək inkişafı üçün elə etibarlı dayaq yaradılıb ki, bu bünövrənin üzərində respublikamız sürətlə inkişaf edir. Hər bir Azərbaycan vətəndaşının həyatında əhəmiyyətli dönüş yaratmış Qurtuluş bu gün Azərbaycanın inkişafının, yüksəlişinin əsas istinad nöqtəsi kimi dəyərləndirilir. Qurtuluş Azərbaycana bugünkü reallığı, yüksəliş tempini, perspektivləri bəxş etdi. Qurtuluşdan başlanan inkişaf, tərəqqi bu gün daha da sürətlənib.

Ulu öndərin uğurlu daxili siyasəti nəticəsində ölkədə sabitlik yarandı. Bu amilin ölkənin hərtərəfli inkişafında nə kimi rol oynadığı qazanılan uğurlardan aydın görünür. Heydər Əliyevin Azərbaycan üçün göstərdiyi xidmətlərin çəkisi və əhəmiyyəti ölçüyəgəlməz dərəcədə böyükdür. Azərbaycanın Ermənistan tərəfindən elan olunmamış müharibəyə cəlb olunduğu, informasiya blokadasına alındığı bir vaxtda-1994-cü ildə dünya ictimaiyyətinin diqqətini cəlb edən, o dövrdə çoxlarına xəyal kimi görünən “Əsrin müqaviləsi”nin imzalanması ilə üç dəniz əfsanəsini gerçəkləşdirən ulu öndər misli görünməmiş, mühüm əhəmiyyətli, qlobal bir layihənin müəlliflik hüququnu qazandı. Azərbaycan daim yerləşdiyi əlverişli coğrafi məkana, malik olduğu təbii resurslara görə dünyanın diqqətində olub. Müstəqilliyimizin ilk illərində Azərbaycanla iqtisadi əməkdaşlıqda maraqlı olan dövlətlərin sayı çox olsa da, onlar ölkəmizdəki mövcud ictimai-siyasi durumun gərginliyindən ehtiyat edərək bu əməkdaşlıqdan çəkinirdilər. Aydın məsələdir ki, əməkdaşlıqda maraqlı olan dövlətlər ilk növbədə həmin ölkədə ictimai-siyasi duruma, demokratik inkişafa diqqət yetirirlər. 1991-1993-cü illərdə Azərbaycanda hansısa bir sahədə uğurdan danışmaq yalnız və yalnız xəyal ola bilərdi. Həmin dövrün iqtidarı üçün dövlətin, xalqın bu günü və gələcəyi arxa planda idi.

Ulu öndər Heydər Əliyev andiçmə mərasimində həmin dövrün xarakteristikasını ifadə edərək vəziyyətdən çıxış yolunu da göstərmişdir: “Respublikanın böhran vəziyyətində olması iqtisadiyyatın bütün sahələrinə mənfi təsir göstərmişdir. İqtisadiyyat, demək olar, tamamilə dağılmış və bu da respublika vətəndaşlarının rifahının aşağı düşməsinə gətirib çıxarmışdır. Eyni zamanda qeyd etmək istəyirəm ki, respublikanın böyük iqtisadi-sosial, elmi-texniki potensialı vardır. Azərbaycanın coğrafi-siyasi vəziyyəti, onun təbii sərvətləri, uzun illər boyu yaranmış əsas fondları respublikanı bu ağır böhrandan çıxarmağa imkan verir. Bu baxımdan biz gələcək işimizdə bir tərəfdən yaranmış potensialdan səmərəli istifadə etmək, digər tərəfdən isə yeni iqtisadi islahatlar aparmaq yolu ilə bazar iqtisadiyyatına keçmək istiqamətində hərəkət etməliyik.”

Dahi şəxsiyyət bu yolun çətin, ağır olduğunu da qeyd edirdi. Bildirmişdir ki, on illər boyu yaranmış iqtisadi-sosial sistemdən sərbəst iqtisadiyyat sisteminə keçmək böyük çətinliklərlə bağlıdır. Müstəqilliyimizin ilk illərində bu sahədə buraxılan səhvlər vəziyyəti daha da gərginləşdirmişdir. Ulu öndər Heydər Əliyev bütün çətinliklərə baxmayaraq Azərbaycanın bazar iqtisadiyyatı yolu ilə irəliləməsinin vacibliyini bildirmişdir.

1994-cü ilin sentyabrında “Əsrin müqavıiləsi”nin imzalanması ilə Azərbaycanın iqtisadi inkişafının, dünya iqtisadi sisteminə inteqrasiyanın əsası qoyuldu. Bu müqavilədən sonra onlarla sazişin imzalanması Azərbaycanın bu gününə və gələcəyinə olan inamı təsdiqlədi. Bu gün Azərbaycanın dünya miqyasında enerji təhlükəsizliyinin təminatçısı kimi tanınmasının əsasında ulu öndərin hazırladığı neft strategiyası, ölkənin enerji siyasətinin uğurlu həlli dayanır.

Neft strategiyasının əsasını təşkil edən Xəzərin Azərbaycan sektorundakı karbohidrogen ehtiyatlarından səmərəli istifadə, xarici ölkələrin tanınmış neft şirkətləri ilə birgə fəaliyyətə əsaslanan, neft və təbii qaz hasilatının artırılmasını təmin edən yeni yataqların kəşf olunub birgə işlənməsi istiqamətində görülən işlər miqyasına və geosiyasi əhəmiyyətinə görə yeni mərhələlər üzrə davam etdirilir. Təbii ehtiyatların xalqa məxsusluğunun sözdə deyil, əməldə göstərilməsinin tərəfdarı olan ümummilli lider Heydər Əliyev Dövlət Neft Fondunu yaratmaqla əldə olunan gəlirin şəffaf və ədalətli bölünməsini təmin etdi. Bu gün Fondun aktivlərinin həcmi 25 milyard dollardan artıqdır. Dövlət siyasətinin prioritetlərini müəyyənləşdirən Dövlət Neft Fondu icrasına diqqət yönəltdiyi layihələrin maliyyələşməsinə ayrılan vəsaitlərin həcmini artırmaq niyyətini ortaya qoymaqla bir daha fəaliyyətində şəffaflıq prinsipini öndə saxladığını təsdiqləyir.

Neft strategiyasının tətbiqini sürətləndirməklə qeyri-neft sektorunu inkişaf etdirən, bazar iqtisadiyyatı yolu ilə irəliləmənin mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi üçün ölkəyə xarici investisiya axınının təməlini qoyan ulu öndər inanırdı ki, yaxın illərdə ən böyük arzusu olan Azərbaycanın dünya birliyində lider dövlət kimi tanınmasına nail olunacaq. Bu gün həmin inam mövcud reallıqlarda özünü təsdiqləyir. 1995-ci ildən bu günə ölkə iqtisadiyyatına ümumilikdə 97 milyard dollar investisiyanın qoyulması, bunun 42 milyard dollarının neft-qaz sektorunun payına düşməsi də ulu öndər Heydər Əliyevin düzgün müəyyənləşdirdiyi siyasətin və bu xəttin hazırda Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilməsinin nəticəsidir.

Ulu öndərin xidmətlərindən bəhs edərkən həyata keçirdiyi demokratik islahatlar xüsusi qeyd edilməlidir. Heydər Əliyev demokratik prinsipləri bu günümüzün və sabahımızın əsası kimi dəyərləndirirdi. Bildirirdi ki, heç bir qüvvə bizi demokratiya yolundan döndərə bilməz. Onun təşəbbüsü və bilavasitə rəhbərliyi ilə biri-birindən çətin, o dövrdə həyatı əhəmiyyətli məsələlərin həlli üçün vacib olan xalqın birlik və həmrəyliyinin, insan hüquq və azadlıqlarının təminatı konsepsiyası hazırlanmış, Milli Konstitusiya qəbul olunmuşdur. Dünya Azərbaycanlılarının I qurultayını keçirib, soydaşlarımızın həmrəyliyini təmin etməklə Azərbaycan həqiqətlərinin beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırılmasında əsas amil olan diasporun təşkilatlanması üçün hüquqi bazanın əsası qoyuldu, görüləcək işlərin bir mərkəzdən idarə olunması üçün Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi yaradıldı. Ulu öndər bildirirdi ki, dövlət müstəqillimizi əbədi etmək üçün harada yaşamasından asılı olmayaraq hər bir azərbaycanlıdan müqəddəs Azərbaycan qayəsi ətrafında birlik, həmrəylik tələb olunur.

Bütün fəaliyyəti ilə Heydər Əliyev siyasi kursunun, ulu öndərin zəngin dövlətçilik məktəbinin layiqli davamçısı olduğunu təsdiqləyən cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən tədbirlər, görülən işlər uğurlarımızın davamlılığını təmin etməklə, gələcəyə olan inamı daha da artırır. Ölkənin hərtərəfli inkişafında regionların sosial-iqtisadi inkişafını mühüm amil kimi önə çəkən Prezident İlham Əliyev iqtisadiyyatın şaxələndirilməsinə nail olmaqla Azərbaycanın dünyanı bürüyən iqtisadi və maliyyə böhranından uğurla çıxmasına yol açdı. Artıq keçid dövrünü başa vuraraq dünya standartlarına və bazar iqtisadiyyatının müasir tələblərinə uyğun layihə və islahatların tətbiqinin davam etdirilməsini vacib hesab edən dövlət başçısı İlham Əliyev başlıca amil kimi neft strategiyasının daha geniş miqyasda həyata keçirilməsi, dünya siyasətinə uyğunlaşdırılması, demokratiyanın tam qələbəsi naminə inamlı addımlar atır. Qazanılan hər uğur isə ümummilli lider Heydər Əliyevin “Azərbaycan dünyaya günəş kimi doğacaq” tezisinin əməli nəticəsi kimi diqqət çəkir.

Beynəlxalq təşkilatların hesabatlarında Azərbaycanın iqtisadi inkişaf baxımından qüdrətli ölkə kimi öndə dayanması, Prezident İlham Əliyevin praqmatik, müasir dünyagörüşə malik lider kimi dəyərləndirilməsi Heydər Əliyev ideyalarının təntənəsi və qələbəsidir. Cənab İlham Əliyev Prezident kimi fəaliyyətə başladığı andan “Azərbaycanın daha qüdrətli dövlətə çevrilməsi üçün Heydər Əliyev siyasəti davam etdirilməlidir” bəyan etməklə son 8 ilə yaxın dövr ərzində gördüyü işlərlə bu vədinə sadiqliyini nümayiş etdirir.

Yeganə Əliyeva

İki sahil.- 2011.- 10 iyun.- S. 10.