Narkomaniya insanı
əsarətdə saxlayır
Narkomaniya müasir cəmiyyətin ağrılı bəlasıdır. Bu xəstəlik çoxlu insan həyatını, gələcəyi, ümidləri məhv etməkdədir. Narkomaniya cinayətə, həbsə, ölümə aparan yoldur.
Asılılığın
çoxlu növləri var.
Lakin narkotik
asılılığı çox
mürəkkəbdir. Narkotik insanı
yalnız cismani deyil,
həm də psixi əsarətdə
saxlayır. Növbəti dozadan ötrü narkomanlar yalan danışmaqdan, soyğunçuluqdan,
hətta adam öldürməkdən belə
çəkinmirlər.
Narkotik asılılığın birinci mərhələsində psixi asılılıq yaranır. Birinci dəfə narkotik qəbul
etdikdən sonra bu
asılılıq artıq inkişaf edir. 1-2 aydan sonra fiziki
asılılıq yaranır (ikinci mərhələ).
Narkotik vasitədən 6 ay
mütəmadi istifadədən sonra üçüncü mərhələ
başlayır, bu cür
insanlar artıq cəmiyyət üçün çox
təhlükəlidirlər. Onlar
davranışlarına nəzarət edə bilmir
və yalnız narkotik vasitə əldə
etmək məqsədi ilə yaşayırlar. Yeniyetmələr
arasında isə narkomaniya bu üç mərhələni
daha da tez
keçir. Narkotik maddələr
insan sağlamlığına bərpaedilməz
ziyan vurur, fiziki qüvvələri tükəndirir, bədənin
çəkisini birdən-birə azalır, ümumi
zəhərlənmə baş verir.
Narkomanlıq narkotiklərin
qanunsuz dövriyyəsinin
coğrafiyası kimi sərhəd
tanımır. Bu dəhşətli xəstəlik
dinindən, dilindən, irqindən, sosial vəziyyətindən
və s. asılı olmayaraq
hamı üçün eyni
dərəcədə təhlükəlidir; o,
cinayətkarlığı, zorakılığı və
korrupsiyanı yaradır, QİÇS-in
sürətlə artmasına təkan verir,
sosial-iqtisadi inkişafı səngidir, ailə
və icmaları dağıdır, sosial
partlayışlara sürükləyir.
Narkomaniyanın səbəbləri
çoxdur. Əsas səbəb sosial şərait və valideynlərin diqqətsizliyidir,
lakin hər bir hal individual xarakter daşıyır.
Beləliklə,
narkomaniyanın əsas səbəbləri arasında
aşağıdakıları qeyd etmək
olar:
- Daxili
problemlər (sosial bərabərsizlik, ailədə
bir-birini başa
düşməmək),
- Maraq
(çoxları fikirləşir ki, bu bir dəbdir, və yaxud heç olmazsa həyatda bir dəfə
hər şeyi dadmaq
lazımdır),
- Yeni
hisslərin axtarışı,
- Özünütəsdiq
və böyük görünmək arzusu,
- Narkotik
vasitənin rahat əldə edilməsi.
Bu faktorların hamısı bir yerdə və hər biri
ayrı-ayrılıqda narkomaniya kimi xəstəliyin yaranmasına, onun yayılmasına və cəmiyyəti
dağıtmasına imkan yaradır.
Narkomaniya ilə mübarizə aparmaq
çox çətindir. Lakin
mübarizə aparmaq lazımdır. Narkomaniyaya düçar olmuş şəxsə biganə yanaşmaq olmaz. Axı
yaxınlarımız, doğmalarımız da
bu vəziyyətə düşə bilər.
Cəmiyyətin biganəliyi onları məhv edə bilər.
Narkomaniya ilə mübarizə aparmaq hamının borcudur.
Mübarizəni isə profilaktikadan başlamaq lazımdır. Profilaktik
tədbirlər hər bir ailədə, həm
də bütövlükdə cəmiyyətdə
aparılmalıdır. Valideynlər uşaqlarına nəzarəti
gücləndirməli, onların gün rejimini düzgün
bölməlidirlər ki, orqanizmləri həddindən
artıq yüklənməsin, onların şübhəli
şəxslərlə ünsiyyətinə mane
olmalıdırlar.
Narkomaniyanın nəticələri
haqqında fikirləşməmək, danışmamaq,
onları görməmək, hiss etməməmək
olar. Lakin onlar mövcuddur. Bu nəticələr həmin şəraitdir ki, o şəraitdə bizim uşaqlarımız
yaşamalıdır. Əgər biz narkomaniya ilə mübarizə aparmasaq
bir-neçə nəsildən sonra
dünyamız necə olacaq?
Narkotikdən istifadə
etməyən, lakin narkomanların ətrafında
olan şəxslər üçün
də bu ölüm
bataqlığına düşmək təhlükəsi var.
Hətta
narkomanların əhatəsində olmayan insanlar da üzərilərində
narkomaniyanın nəticələrini hiss
edirlər. Bu, bəşəriyyətin,
insanlığın ümumi
ağrısıdır. Narkomaniya problemi hər birimizin problemidir. Nə qədər ki,
cəmiyyətdə biganə insanlar var, bu problemi
həll etmək mümkün deyil. Yalnız sıx birləşib narkomaniyaya qarşı mübarizədə qalib gəlmək olar. Narkomaniya ilə mübarizədə
bütövlükdə cəmiyyətin, dövlətin,
xalqın, nəhayət hər bir şəxsin
fərdi və birgə fəaliyyətinə, barışmaz
münasibətinə və əməli köməyinə böyük ehtiyac
vardır.
Narkomaiya gəncləri cəmiyyət üçün təmamilə
lazımsız, hətta təhlükəli ünsürə çevirir. Cəmiyyət narkoman
gənclərin timsalında işgörmə qabiliyyəti
yüksək olan bir nəsli
itirir. Narkomanlığın nəsilartırma
qabiliyyətinə necə mənfi təsir göstərdiyi isə
bilinən faktdır.
İlqar Dadaşov,
Lənkəran RİH birinci müavini, Narkomanlığa
və narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsinə
qarşı mübarizə üzrə komissiyanın sədri
İki
sahil.- 2014.- 15 noyabr.- S.18.