Bütün dinlərə qarşılıqlı hörmət xalqımızın həyat tərzidir

Bakıda keçirilən, sivilizasiyalararası dialoqun möhkəmləndirilməsinə, xalqlar və dövlətlər arasında dostluq, əməkdaşlıq və davamlı inkişafın təşviqinə, milli, dini və irqi ayrı-seçkiliyi, dünyada sülh və təhlükəsizliyi təhdid edən neqativ halların aradan qaldırılmasına yönələn və ümumbəşəri əhəmiyyət kəsb edən aktual məsələlərin müzakirə olunduğu, mühüm problemlərin həllinə dəstək məqsədi daşıyan Forumların hər biri əhəmiyyətli qlobal platformadır. Elə buna görədir ki, multikultural dəyərlərin təbliği istiqamətində Azərbaycanın zəngin təcrübəsi həmişə dəstəklənir, təbliğ olunur, nümunə göstərilir.

Qədim İpək Yolunun üstündə yerləşən Azərbaycan əsrlər boyu dinlər, mədəniyyətlər və sivilizasiyaların bir araya gəldiyi məkan olmuşdur. Odlar diyarı kimi tanınan, Şərq ilə Qərb arasında yalnız coğrafi deyil, həm də mədəniyyət körpüsü kimi xalqlararası əlaqələrin yaranmasında rolu artan ölkəmizdə dini dözümlülük və multikulturalizm bütün əsrlərdə mövcud olmuşdur. Leksikonumuza yeni daxil olan multikulturalizm sözünün mövcud olmadığı keçmiş zamanlarda belə tolerantlıq ideyaları mövcud olub, inkişaf edib. Çoxmillətli və çoxkonfessiyalı ölkə kimi müasir dövrümüzdə daha böyük əhəmiyyətə malik ölkəmizdə müxtəlif dinlərin və etnik qrupların nümayəndələri sülh və əmin-amanlıq şəraitində yaşayıblar. Şamaxıda 743-cü ildə inşa edilmiş məscid, qədim Qafqaz Albaniyası dövrünə aid kilsə də sübut edir ki, islami dəyərlərinə hər zaman sadiq qalan xalqımız başqa xalqların dininə, adət-ənənələrinə hörmətlə yanaşır. Respublikamızda məscidlər kimi pravoslav və katolik kilsələrinin, habelə sinaqoqların inşası və təmirinə maliyyə vəsaiti ayırır. “Bu bizim siyasətimiz və həyat tərzimizdir. Əsrlər boyu Azərbaycan ölkəmizdə mövcud olan siyasi və sosial vəziyyətə baxmayaraq bu sərvəti qoruyub saxlamışdır” söyləyən Prezident İlham Əliyevin vurğuladığı kimi multikulturalizm ideyalarını əks etdirən bu dəyərlərə sadiqlik dövlət siyasətimizin də aspektləridir. Bu dəyərlərə sadiqliyini ev sahibliyi etdiyi Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunda, Bakı Beynəlxalq Humanitar Forumunda, Dünya Dini Liderlərinin zirvə toplantısında, BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının VII Qlobal Forumuna etdiyi çıxışlarında diqqətə çatdıran cənab İlham Əliyevin bildirdiyi kimi etnik və ya dini zəmində baş verən qarşıdurma və toqquşmalar, separatizm müasir dövrümüz üçün çox təhlükəli meyillərdir.

İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının, Avropa Şurasının üzvü olan Azərbaycanda Birinci Avropa, IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarının dostluq, qarşılıqlı anlaşma, şəraitində keçirilməsi ölkəmizə artan marağın nümunəsidir. İnsanlıq, mərhəmət, həmrəylik və sülhü təbliğ edən İslami dəyərlərin qorunması istiqamətində görülən işləri əks etdirən bu kimi nümunələr də təsdiqləyir ki, birgə yaşayış həyat tərzimizin bir nümunəsidir. Eyni zamanda təsdiqləndi ki, islami dəyərləri özündə ehtiva edən multikulturalizmin təhlükəli alternativləri olan ksenofobiya, islamofobiya, antisemitizm, irqçilik, diskriminasiya, nifrət münaqişələri yaradan meyillərdir.

2017-ci ilin “İslam Həmrəyliyi İli” kimi qeyd olunması ilə bağlı sərəncam imzalayan cənab İlham Əliyevin vurğuladığı kimi UNESCO, ISESCO, Avropa Şurası, Ümumdünya Turizm Təşkilatı və digər qurumların birgə təşkilatçılığı ilə Bakıda keçirilən Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumları siyasətimizi, niyyətimizi göstərir və eyni zamanda, bütün dünyaya göstərir ki, bu gün dünyada multikulturalizmin mərkəzi olan ölkə var, bu ölkənin adı Azərbaycandır. 2008-ci ildən davam edən “Bakı prosesi” dünya miqyasında aparıcı istiqamət olmaqla dinlərarası münasibətlərin birlik , həmrəylik ruhunda yaranmasına xidmət edir. Avropada, Şərq ölkələrində baş verən münaqişələrin, terrorların, təhlükəli risklərin artdığı bir zamanda dinlərarası, sivilizasiyalararası münasibətlərin güclənməsində böyük xidmətləri olan və töhfələr verən Azərbaycan təcrübəsinin təbliği qarşılıqlı anlaşma məsələlərinin tətbiqində də müsbət rolunu oynayır. Milli dəyərlərimizin ayrılmaz tərkib hissəsi olan islami dəyərləri qoruyan, müasir, dünyaya açıq olan Azərbaycanda radikalizm, fundamentalizm, təhlükə mənbəyi yoxdur. Radikalizmə qarşı ən gözəl sığorta sosial ədalət, maddi rifah, savadlılıq, düzgün siyasətdir. Bu amillər olan yerdə dini ayrı-seçkilik ola bilməz. Əsas odur ki, ölkəmizdə milliyyətindən asılı olmayaraq insanların dini etiqadına hörmətlə yanaşılır. Paytaxtımızdakı Pravoslav Dini-Mədəni Mərkəzin, möhtəşəm katolik məbədinin və Gəncədə bərpa edilmiş heyranlıq doğuran İmamzadə kompleksinin, Bakıdakı möhtəşəm Heydər məscidinin inşa və təmirinə eyni səviyyədə diqqət yetirilir.

Bu kimi humanist dəyərlərin təməl prinsipləri multikulturalizmdir. Buna görə də ölkəmizdə dinlərarası münaqişə mümkün deyil.

Qazaxıstanda keçirilən İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının (İƏT) elm və texnologiyalar üzrə birinci Sammitində iştirak edən Prezident İlham Əliyev vurğuladı ki, İslam aləminin üzvü kimi müsəlman dövlətləri ilə əməkdaşlığa böyük önəm verən Azərbaycan dünyanın müxtəlif bölgələrində baş verən islamofobiyaya qarşı mübarizədə fəal iştirak edir. Qərəzli dairələrin bilərəkdən yaratdığı islamofobiya üçün heç bir əsasın olmadığını ölkəmizdə “İslam Həmrəyliyi İli”nin elan olunması, IV İslam Həmrəyliyi Oyunlarına ev sahibliyi ilə bildirən Azərbaycan multikulturalizm və tolerantlıq nümunəsi olduğunu da təsdiqləyir. Ötən aylarda Myanmada Rohingiya müsəlmanlarına, Suriyada, İraqda dinc əhaliyə qarşı törədilən terrorları, qətliamlar, Misirdə, Əfqanıstanda baş verən hadisələr İslama qarşı aparılan təxribatlardır.

İslam aləmi ilə münasibətlərin qurulması və inkişaf etdirilməsi Azərbaycanın xarici siyasətinin prioritet istiqamətlərindəndir. Azərbaycanın ilk diplomatik missiyaları məhz müsəlman ölkələrində fəaliyyətə başlamış, dövlətimiz qısa zamanda İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı (İƏT), ISESCO kimi müsəlman dünyasını birləşdirən qurumların fəal üzvünə çevrilmişdir. Azərbaycan İslam həmrəyliyinin möhkəmlənməsinə töhfə verən İƏT Gənclər Forumu, İƏT Əmək Mərkəzi, İƏT-ə Üzv Dövlətlərin Jurnalistləri Assosiasiyası kimi yeni qurumların yaradılmasının təşəbbüskarı olmuşdur. Azərbaycanın dinc vətəndaşlarına qarşı törətdikləri terrorları vəhşilik adlandırıb, qətiyyətlə pisləməklə İƏT-in Türkiyədə keçirilən Zirvə görüşündə Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzü ilə əlaqədar yaradılan Təmas Qrupunun təşkili müsəlman ölkələrinin birlik rəmzidir. Eləcə də ölkəmiz müsəlman dünyası ilə əlaqələrin genişləndirilməsinə xidmət edən ikitərəfli və çoxtərəfli əməkdaşlıq formatları qurmuş, bu çərçivədə həyata keçirilən bir çox layihələr qarşılıqlı münasibətlərin möhkəmlənməsinə yönəlmişdir. Pakistan və Səudiyyə Ərəbistanının Ermənistanı Azərbaycan torpaqlarını işğal etdiyinə görə rəsmən tanımaqdan imtina etməsi, Türkiyənin bu ölkə ilə əlaqəsini dayandırması, beş müsəlman dövlətinin Xocalı soyqırımını rəsmən tanıması İslam həmrəyliyinin xəfif addımları olsa da qardaşlıq münasibətinin, real dəstəyin nümunəsidir. Ölkəmiz 2013-cü ildə “Qüds şəhərinin inkişafına dair strateji planın maliyyələşdirilməsi üçün donor konfransı”na, eləcə də “Fələstin dövlətinin dəstəklənməsi üçün İslam maliyyə təhlükəsizlik şəbəkəsinin yaradılması” adlı konfransa ev sahibliyi etmiş və bu məqsədlər üçün ciddi məbləğdə ianə ayırmışdır. Qüdsdə baş verən son hadisələr müsəlman aləminin bir üzvü olan Azərbaycan xalqını da narahat edir. Multikulturalizm mərkəzi kimi tanınan Azərbaycan dini-mənəvi dəyərlə sıx bağlı olduğunu mədəni müxtəlifliyin, etnik və dini tolerantlıq mühitinin təmin olunmasına verdiyi töhfələrlə də bildirir.

Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ müharibəsi zamanı soydaşlarımıza amansız işgəncələr verən erməni faşizminin bu gün də davam etməsinə seyrçi qalan Qərbin, Avropa ölkələrinin, beynəlxalq təşkilatların müsəlman ölkələrinə qarşı ikili standartlardan yanaşması təhlükələri artırır. Ermənistanın işğalçılıq siyasəti təkcə Azərbaycanın dini-mədəni sərvətlərinə qarşı deyil, həm də ümumilikdə İslamın tarixi-mədəni irsinə qarşı olan hücumdur. Ermənistanın işğal etdiyi ərazilərdə İslam mədəniyyətinə aid yüzlərlə abidə, məscid, ibadətgah, qəbiristanlıq və s. dağıdılmış, bütün bunlar ATƏT-in faktaraşdırıcı missiyaları tərəfindən təsdiq olunmuşdur.

İstanbulda İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının (İƏT) hazırkı sədri Türkiyə Respublikasının təşəbbüsü ilə 50 ölkəni təmsil edən nümayəndənin iştirakı ilə “Qüdslə həmrəylik üçün birlikdə hərəkət” devizi altında keçirilən fövqəladə Zirvə toplantısı da İslam ölkələrinin birlik və həmrəyliyini göstərir. Türkiyə Respublikasının Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın dəvəti ilə Zirvə toplantısında Prezident İlham Əliyevin də iştirakı Azərbaycanın islami dəyərlərə sadiqliyinin nümunəsidir.

Xuraman İsmayılqızı

İki sahil.- 2017.- 15 dekabr.- S.13.