İpəkçilik öz şöhrətini bərpa edir

Ölkəmizin iqtisadi inkişaf prioritetləri sırasında qeyri-neft sektorunun inkişafının sürətləndirilməsi, iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi mühüm hədəflərdəndir. Kənd təsərrüfatının hərtərəfli inkişafının təmin edilməsi, fermerlərə subsidiyaların verilməsi, sahibkarlığın inkişaf etdirilməsi, ilk növbədə, kiçik va orta biznesin fəaliyyətinin səmərəliliyinin artırılması milli iqtisadiyyatımızın prioritetidir.

Prezident İlham Əliyevin Azərbaycanda ipəkçiliyin maddi-texniki bazasının yaxşılaşdırılması ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında sərəncamı bunun bariz nümunəsidir. Sərəncama əsasən, ölkəmizdə kənd təsərrüfatının ənənəvi sahələrindən olan ipəkçiliyin maddi-texniki bazasının yaxşılaşdırılması, barama istehsalçılarının məhsuldar tut ipəkqurdunun cins və hibrid toxumları ilə təmin edilməsi və bu sahədə seleksiya-damazlıq işlərinin təşkili məqsədilə Qax Damazlıq İpəkçilik Stansiyasının bərpası, əlavə istehsal sahələrinin yaradılması və müasir avadanlıqlarla təchiz olunması üçün Azərbaycan Respublikasının 2017-ci il dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş Azərbaycan Prezidentinin ehtiyat fondundan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinə 4,5 milyon manat ayrılıb.

Qətiyyətlə demək olar ki, ölkəmizdə qədim və zəngin ənənələri olan ipəkçilik öz şöhrətini bərpa edir. Hələ ötən əsrin 70-80-ci illərində ulu öndər Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə respublikamızda aqrar sahədə əldə edilən böyük nailiyyətlərdən ipəkçilik sahəsinə də böyük pay düşürdü. Məhz o illərdə ölkəmizdə, eləcə də ipəkçiliyin qədim mərkəzlərindən olan Şəkidə bu sahənin inkişafına xüsusilə diqqət artırılmışdı. Qeyd etdiyimiz dövrdə respublikamızda ildə 5-6 min ton yaş barama və ondan 350-400 ton xam ipək istehsal olunur, on milyonlarla kvadratmetr müxtəlif çeşidli ipək parça toxunurdu. İpək qurdunun bəslənməsi və barama istehsalı ilə 150 mindən artıq kəndli ailəsi məşğul olurdu. O illərdə ölkəmizin ipək sənayesində 14 min nəfərdən çox, o cümlədən Şəki İpək Kombinatında 7 min nəfərə yaxın daimi işçi çalışırdı. Şəki ipəyindən hazırlanan parçalar Yaponiya, İsveçrə, İtaliya və digər xarici ölkələrə ixrac olunurdu. Balakən, Göyçay, Zaqatala, Qəbələ və Bərdə rayonları baramaçılıq sahəsində böyük uğurlar əldə edirdilər.

Ulu öndər Heydər Əliyevin xalqın təkidli tələbi ilə ikinci dəfə hakimiyyətə qayıdışından sonra 90-cı illərin əvvəllərində tənəzzül edən bu sahəyə xüsusi diqqət göstərilmiş, Ümummilli Liderin 2001-ci ildə imzaladığı müvafiq sərəncamla Şəki İpək Kombinatının fəaliyyətinin bərpasına kömək məqsədilə dövlət büdcəsindən xeyli miqdarda vəsait ayrılmışdı. 2008-ci ildə isə müəssisənin baramaaçan istehsalatında yenidənqurma işləri aparılıb, sexdə Çin Xalq Respublikasında istehsal olunmuş 4 ədəd baramaaçan, 4 ədəd barama sarıyan, barama buğa verən yeni dəzgahlar, vakuum aparatı quraşdırılıb.

Məlumdur ki, ipəkçiliyin inkişafında yem mənbəyi kimi istifadə olunan tut ağacı mühüm rol oynayır. Çünki barama qurdu tut ağacının yarpağı ilə qidalanır. Ona görə də tutçuluğun inkişaf etdirilməsi, yeni tut bağlarının salınması baramaçılıqda yeni nailiyyətlər əldə etmək üçün əsas şərtlərdən biridir.

Prezident İlham Əliyev Nazirlər Kabinetinin 2016-cı ilin birinci yarımilinin sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunan iclasındakı nitqində respublikamızda ipəkçiliyin dirçəldilməsinin prioritet olduğunu bildirərək onun əsas yem bazası olan tut bağlarının dirçəldilməsini də vurğulamışdır: “Biz artıq bir kiloqram baramaya verilən məbləği də, demək olar ki, üç dəfə artırmışıq. Əgər əvvəllər bir kiloqrama 3 manat verilirdisə, indi 8 manat verilir. Tut tinglərinin əkilməsi prosesi sürətlə aparılmalıdır. Mən maraqlanmışam və verilən məlumata görə, Azərbaycanda 354 min tut ağacı var. Amma bizim planlarımıza görə payız mövsümündə 1 milyon 600 min tut tingi əkilməlidir. Bu, nəticə etibarilə, barama istehsalını 2019-cu ildə 1300 tona qaldıracaq. Əgər bu il 45 gündə insanlar 560 min manat pul alıblarsa, 2019-cu ildə 10 milyon manat pul alacaqlar”.

Göründüyü kimi, postneft dövründə ölkəmizdə qədim və zəngin ənənələri olan ipəkçiliyin inkişaf etdirilməsi üçün bundan sonra da bu sahəyə dövlət dəstəyi artırılacaq, bunun sayəsində də respublikamıza valyuta axını güclənəcək, yeni iş yerləri açılacaq, əhalinin məşğulluq səviyyəsi yüksələcəkdir.

Rza Zahid

İki sahil.- 2017.- 6 iyul.- S.14