Ölkədə dərman vasitələrinin qiymətlərinin
tənzimlənməsi optimal qiymətlərin
formalaşmasına xidmət edir
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin əsasını insan amili təşkil edən sosial-iqtisadi siyasətinə uyğun olaraq və verdiyi müvafiq tapşırığa əsasən, 2015-ci ilin ortalarından başlayaraq dərman vasitələrinin qiymətlərinin tənzimlənməsi prosesi həyata keçirilib. Dərman vasitələrinin qiymətlərinin tənzimlənməsi və əczaçılıq sənayesinin inkişaf etdirilməsi barədə AZƏRTAC-ın suallarını iqtisadiyyat naziri, Tarif (qiymət) Şurasının sədri Şahin Mustafayev cavablandırıb.
-Cənab nazir, dərman vasitələrinin qiymətlərinin
tənzimlənməsi prosesini necə dəyərləndirmək
olar?
-Məlum olduğu kimi, məsələnin həm sosial, həm də iqtisadi əhəmiyyəti nəzərə alınaraq dərman vasitələri bazarında müşahidə edilən xaotik vəziyyətin aradan qaldırılması, bu sahəyə nəzarətin gücləndirilməsi və ölkədə əczaçılıq sənayesinin inkişafı ilə bağlı dövlətimizin başçısı tərəfindən müvafiq tapşırıqlar verilib.
Böyük sosial əhəmiyyət kəsb edən dərman vasitələri bazarının tənzimlənməsinə 2015-ci ilin ortalarından başlanılıb, proses intensiv şəkildə davam etdirilib, müxtəlif doza və qablaşdırma miqdarı nəzərə alınmaqla dövlət qeydiyyatına alınmış 10166 dərman vasitəsinin qiymətləri təsdiq edilib. 2016-cı ilin 1 sentyabr tarixindən etibarən yalnız qiymətləri təsdiq edilmiş dərman vasitələrinin satışına icazə verilir.
Manatın məzənnəsində baş verən dəyişikliklərə baxmayaraq, qiymət tənzimlənməsi nəticəsində dərman vasitələrinin çox hissəsinin qiymətləri tənzimləmədən əvvəlki qiymətlərdən yenə də dəfələrlə aşağıdır. Pərakəndə satış qiymətlərinin təhlili göstərir ki, daha çox tələbat olan, məsələn, xolesterin tənzimləyici, qan durulaşdırıcı, ağrıkəsici, təzyiq, diabet, allergiya və astma əleyhinə, mədə-bağırsaq və sinir sistemi xəstəliklərində istifadə olunan və s. dərmanların qiymətləri dəfələrlə, bir sıra hallarda 5-10 dəfə aşağı salınıb. Nəticədə həm əhalinin xərclərinə, həm də dərman idxalı ilə bağlı ölkədən valyuta çıxışına qənaət olunur.
Konkret rəqəmlərə istinad etsək, 2014-cü ildə bir qutu dərman vasitəsinin orta idxal qiyməti 3 ABŞ dolları təşkil etdiyi halda, həmin göstərici tənzimləmədən sonra 1,4 ABŞ dolları səviyyəsinə enib. Təhlillər göstərir ki, tənzimləmə nəticəsində əhalinin və dövlət büdcəsinin dərmanla bağlı xərclərinə il ərzində 400 milyon ABŞ dollarından çox, idxal olunan dərmanlara görə xaricə ödənilən valyuta vəsaitinə isə 250 milyon ABŞ dollarından artıq qənaət edilir.
-Bir müddət əvvəl bəzi KİV-də aptek
təşkilatlarının təchizatında problemlərin
yarandığı qeyd edilirdi...
-Bildiyiniz kimi, ölkəmizdə tətbiq edilən tənzimləmə metodu “referans qiymət yanaşması” adlanır və beynəlxalq təcrübədə ən geniş yayılan mütərəqqi tənzimləmə üsuludur. Azərbaycan dərman vasitələrilə bağlı referans qiymət sistemini aydın metodologiya çərçivəsində və şəffaf şəkildə ən qısa zamanda uğurla tətbiq edən ölkə kimi nümunə göstərilir. Həmin metodologiya hazırlanarkən Avropa ölkələri də daxil olmaqla 20-yə yaxın ölkənin təcrübəsi öyrənilib. Bu mexanizm optimal qiymətlərin müəyyənləşdirilməsinə tam imkan verir.
Qanunvericilikdə həm topdansatış əczaçılıq müəssisələri, həm də aptek təşkilatları üçün mütərəqqi beynəlxalq təcrübə nəzərə alınmaqla məqbul səviyyədə - hər biri üçün 20 faizədək marja nəzərdə tutulur ki, bu da normal rentabelli fəaliyyəti təmin edir və dərman vasitələrinin idxalı və təchizatı baxımından heç bir problem yaratmır. Yeri gəlmişkən qeyd edim ki, ötən il ərzində 2015-ci illə müqayisədə qutu sayı ilə ifadədə ölkəyə dərman vasitələrinin idxalı 20 faiz artıb.
Buna baxmayaraq, manatın ABŞ dollarına olan rəsmi məzənnəsinin dəyişməsi və idxalçıların banklardan xarici valyuta alışındakı çətinliklər səbəbindən ötən ilin noyabr ayının ikinci yarısında dərman vasitələrinin aptek təşkilatlarına təchizatında müvəqqəti problemlər yaranmışdı. İdxalçıların xarici valyuta alışındakı çətinlikləri həllini tapdıqdan və Tarif (qiymət) Şurasının 2016-cı il 28 noyabr tarixli qərarı ilə dərman vasitələrinin qiymətləri manatın cari rəsmi məzənnəsinə uyğunlaşdırıldıqdan sonra aptek təşkilatlarının təchizatı ilə bağlı problem aradan qaldırılıb.
Gələcəkdə manatın məzənnəsindəki dəyişikliklərin dərman təchizatına təsirinin neytrallaşdırılması və daha çevik tədbirlərin görülməsi məqsədilə dövlət qeydiyyatına alınmış dərman vasitələrinin qiymətlərinin tənzimlənməsi və həmin qiymətlərə nəzarətin həyata keçirilməsi qaydasında müvafiq dəyişikliklər edilib.
Qeyd olunmalıdır ki, tənzimləmədən sonra bu sahədə şəffaflıq təmin edilib, ictimai və dövlət nəzarəti güclənib, artıq hər bir vətəndaş hansı dərmanın hansı qiymətə olduğunu bilir və dərmanlar bütün apteklərdə eyni qiymətə satılmaqla, vətəndaşların ucuz aptek axtarmaq zərurəti tam aradan qalxır və süni qiymət artımının qarşısı alınır. Xüsusilə, uzun illər sabit məzənnə rejiminin tətbiq edildiyi ölkəmizdə dəyişən məzənnə rejimində dərman vasitələrinin qiymətləri ilə manipulyasiya etmək halları tam aradan qaldırılıb. Belə ki, Tarif (qiymət) Şurasının qərarı olmadan dərman vasitələrinin qiymətlərində hər hansı bir dəyişiklik, o cümlədən qiymətlərin bahalaşması qanunaziddir.
Təsəvvür edin ki, tənzimləmədən əvvəl məzənnənin sabit olduğu bir dövrdə dərman vasitələrini dəfələrlə baha satan “marketinq firmaları” tənzimləmə aparılmasaydı, məzənnənin belə dəyişməsindən istifadə edərək dərman vasitələrini hazırkı qiymətlərdən dəfələrlə baha qiymətə satacaqdılar.
Bir daha vurğulayım ki, tənzimləmənin məqsədi dərman vasitələri üzrə optimal qiymətlərin tətbiqinə nail olmaqdır. Aydındır ki, əczaçılıq subyektləri gəlirlərinin çox olması üçün əsasən yuxarı qiymətlərin, istehlakçılar isə xərclərinin az olması üçün aşağı qiymətlərin təsdiq olunmasını arzu edirlər. Optimal qiymət mümkün olan qiymətdir, yəni, əhalinin dərman vasitələrilə etibarlı təchizatının mümkün olduğu minimal qiymətdir.
Ümumilikdə, dərman vasitələrinin qiymətlərinin tənzimlənməsi davamlı prosesdir, həm yeni dövlət qeydiyyatından keçən dərman vasitələri üzrə qiymətlər müəyyən edilməlidir, həm də qiymətləri təsdiq edilən digər dərmanların istinad ölkələrindəki qiymət dəyişmələrinin mütəmadi monitorinqi aparılmalıdır.
-Dərman vasitələrinin qiymətlərinin tənzimlənməsinin
idxalın strukturuna, keyfiyyətə və rəqabətə
təsiri barədə nə deyə bilərsiniz?
-Nüfuzlu əczaçılıq şirkətləri sivil ölkələrdə qəbul edilən normaların, etik prinsiplərin hakim olduğu, şəffaf və aydın mexanizmlə qiymət tənzimlənməsinin həyata keçirildiyi, yəni, proqnozlaşdırılabilən, sabit inkişafa və əlverişli mühitə malik dərman bazarında fəaliyyət göstərməyə üstünlük verirlər.
Ötən il üzrə idxalın təhlili göstərir ki, dərman vasitələri idxalının təqribən 80 faizi Avropa ölkələrinin və digər inkişaf etmiş ölkələrin payına düşür. Dərman vasitələrinin digər hissəsi isə əsasən Rusiya, Ukrayna və Belarusdan idxal olunur. İdxal üzrə strukturda ölkələrin payı dərman vasitələrinin dövlət qeydiyyatı üzrə strukturuna uyğun olduğundan ucuz və ya bahalı dərman məsələsi optimal şəkildə tənzimlənir.
Müşahidələr göstərir ki, dünyada tanınmış nüfuzlu əczaçılıq şirkətləri tərəfindən istehsal olunmuş dərman vasitələri bəzi Avropa ölkələrində ucuz, bəzilərində isə baha qiymətə satılır. Hətta eyni istehsalçının dərman vasitələrinin qiymətləri Müstəqil Dövlətlər Birliyinə üzv olan bir sıra ölkələrdə Avropa ölkələri ilə müqayisədə dəfələrlə bahadır. Qiymətlərin ucuzluğu o demək deyil ki, həmin Avropa ölkələrində dərman vasitəsini istehsal edən şirkətlər və ya keyfiyyətə nəzarət edən aidiyyəti qurumlar qiymətin aşağı olması üçün keyfiyyətə diqqət yetirmirlər. Dərman vasitələrinin müxtəlif ölkələrdə bir-birindən kəskin fərqlənən qiymətlərlə satışa çıxarılması bazarın xüsusiyyəti ilə bağlıdır. Ümumi meyil belədir ki, hansı ölkələrdə dərman vasitələrinin qiymətləri dövlət tərəfindən tənzimlənirsə, istehsalçılar həmin ölkələr üzrə daha münasib qiymət siyasəti həyata keçirirlər.
Yuxarıda da qeyd edildiyi kimi, tənzimləmədən əvvəl ölkəyə bir qutu dərman vasitəsi orta hesabla 3 ABŞ dollarına idxal olunduğu halda, hazırda 1,4 ABŞ dollarına idxal edilir.
Burada əsas məqam ondan ibarətdir ki, dərman bazarı öz xüsusiyyətlərinə görə digər bazarlardan fərqlənir və bu sahədə sərbəst rəqabətin olması qiymətlərin aşağı düşməsini təmin etmir. Belə ki, vətəndaş digər məhsullardan fərqli olaraq dərman vasitəsini öz istəyi və seçimi əsasında almır. Vətəndaş ona təyin olunan dərman vasitəsini almaq məcburiyyətindədir. Qiymətlər sərbəst olduğu halda isə “marketinq firmaları” bundan istifadə edərək müxtəlif “yollarla” qiymətləri dəfələrlə artırırlar.
Məhz bu kimi xüsusiyyətlər nəzərə alınaraq, dərman vasitələrinin qiymətləri “maya dəyəri”, “keyfiyyət” kimi amillər əsasında deyil, istinad ölkələrində qiymətlərin müqayisəsinə dayanan referans qiymət sistemi əsasında bir sıra inkişaf etmiş və tam liberal Avropa ölkələrində də bu və ya digər formada dövlət tərəfindən tənzimlənir. Dərman vasitələrinin qiymətlərinin dövlət tərəfindən tənzimlənməsi ölkədə istehsalın hansı səviyyədə təşkil edilməsindən asılı olmayaraq optimal qiymətlərin formalaşmasına xidmət edir.
Dərman vasitələrinin qiymətinin tənzimlənməsi ilə yanaşı, keyfiyyətinə nəzarət də davam etdirilir. Məlum olduğu kimi, dərman vasitələrinin istehsalçıları və ya onların müvəkkil etdiyi şəxslər əvvəlcə dərman vasitəsinin qeydiyyatı üçün Səhiyyə Nazirliyinə müraciət edirlər. Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən dərman vasitəsinin ekspertizası və sınağı keçirilir, yalnız bundan sonra dərman vasitəsi dövlət qeydiyyatına alınır, dövlət reyestrinə daxil edilir və qeydiyyat vəsiqəsi verilir. Həmin dərman vasitəsi Azərbaycana idxal olunduqda da Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən təkrarən hər partiya üzrə nümunə götürülür və keyfiyyəti yoxlanılır.
-İstehlakçıların maariflənməsi nə
səviyyədədir, qiymət intizamına ictimai nəzarətin
təmin edildiyini deyə bilərikmi?
-Tənzimləmə prosesi istehlakçıların maariflənməsini, dərman vasitələrinin ticarət adından asılılığının tədricən aradan qalxmasını və ən əsası qiymət intizamına ictimai nəzarəti zəruri edir. Bu çərçivədə həm həkimlər, həm də apteklərdə çalışan əczaçılar sosial və peşə məsuliyyətlərinə uyğun olaraq əhalinin maariflənməsinə öz töhfələrini verməli, həkim reseptinə dərman vasitələrinin ticarət adı əvəzinə tərkibi yazılmalıdır. Qeyd edim ki, bu barədə Səhiyyə Nazirliyinin müvafiq qərarı vardır.
Qiymət intizamına ictimai
nəzarət tam təmin edilib. Belə ki, ilk gündən
qeyd etdiyimiz kimi, ən səmərəli nəzarət
mexanizmi ictimai nəzarətdir və bunun üçün hər
cür imkan yaradılıb. Bildiyiniz kimi, hər
bir dərman vasitəsinin ƏDV daxil olmaqla təsdiq edilmiş
pərakəndə satış qiyməti
qablaşdırıldığı qutunun üzərində
göstərilir. Eyni zamanda, dərman vasitələrinin
topdan və pərakəndə satış qiymətləri
ticarət adı, təsiredici maddənin adı və
dozası, farmasevtik forması, ticarət
qablaşdırılması, qablaşdırmanın miqdarı,
istehsalçı ölkə və şirkət göstərilməklə
təsdiq edilib və vahid siyahı şəklində həm
Tarif (qiymət) Şurasının rəsmi internet səhifəsində,
həm də İqtisadiyyat və Səhiyyə nazirliklərinin
internet səhifələrində yerləşdirilib. İstehlakçılar həmin cədvəli mobil
telefonlara və planşetlərə yükləməklə
elektron kitabça kimi istifadə edə bilirlər. Həmçinin İqtisadiyyat Nazirliyinin
“Çağrı mərkəzi” (195-2) vasitəsilə məlumat
almaq mümkündür. Beləliklə, aptekdən dərman
vasitəsi alan zaman istehlakçıya qiymətin
tənzimlənmiş qiymətlə eyni
olub-olmadığını asanlıqla müəyyən etmək
imkanı yaradılıb.
Qeyd edim ki, dərman vasitələrinin
üzərində qiymətin göstərilməməsi, tənzimlənmiş
qiymətlərdən fərqli qiymətə satılması və
ya qiymətləri tənzimlənmədən satılması
qiymət intizamının pozulması və
istehlakçıların aldadılması deməkdir. Bununla
bağlı İnzibati Xətalar Məcəlləsinə də
müvafiq dəyişikliklər edilib və belə hallara yol
verən əczaçılıq subyektləri barəsində
qanunvericilikdə ciddi məsuliyyət tədbirləri nəzərdə
tutulur.
Vətəndaşlar bir
çox hallarda dərman vasitəsi kimi bioloji fəallığa
malik qida əlavələrinin qiymətlərindən şikayətlənirlər. Bioloji fəallığa
malik qida əlavələri orqanizmin gücləndirilməsi,
qidanın zənginləşdirilməsi məqsədilə
istifadə oluna bilər, lakin xəstəliklərin
qarşısının alınması və ya müalicəsi
üçün təyin olunan dərman vasitələrini əvəz
etmir. Bioloji fəallığa malik qida əlavələri
dərman vasitəsi deyildir və onların qiymətləri
digər ölkələrdə də dövlət tərəfindən
tənzimlənmir. Bununla bağlı “Dərman
vasitələri haqqında” Qanuna müvafiq dəyişikliklər
edilib. Artıq bioloji fəallığa
malik qida əlavələrinin həkim reseptinə
yazılması qadağandır, üzərində və
içlik vərəqlərində aydın şəkildə
“dərman vasitəsi deyildir” sözləri
yazılmalıdır. Reklam edilərkən
də onların dərman vasitəsi olmadığı
haqqında məlumat verilməlidir.
Dünyadakı mütərəqqi
meyilə uyğun olaraq, ölkəmizdə də dərman
vasitələrinin qiymətlərinin tənzimlənməsi,
xüsusilə indiki məzənnə dəyişikliyi şəraitində
həm idxalçılar, həm də investorlar
üçün bazarın proqnozlaşdırılabilən
olmasına xidmət edir. Görülən işlər əczaçılıq
sahəsində yerli istehsalın inkişafına və icbari
tibbi sığorta sisteminin tətbiqinə öz töhfəsini
verməkdədir.
-Ölkəmizdə
əczaçılıq sənayesinin inkişaf potensialı
barədə fikirlərinizi bilmək istərdik.
-Beynəlxalq təcrübə
göstərir ki, əhalinin rifah səviyyəsi yüksəldikcə
insanlar öz sağlamlığına daha çox diqqət
yetirirlər və nəticə etibarilə dərman vasitələrinin
istehlakı artır. Azərbaycan 10 milyona
yaxın istehlakçısı olan, daxili tələbatı
ilbəil artan və dinamik inkişaf edən dərman vasitələri
bazarına malikdir. Daxili tələbatın
ödənilməsi məqsədilə dərman vasitələrinin
mütləq əksəriyyətinin idxal olunması bu sahədə
yerli istehsalın təşkili məsələsini də
aktuallaşdırır. Eyni zamanda, dərman vasitələrinin
istehsalı ilə bağlı əlverişli investisiya
mühitindən danışarkən, - potensial investorların
da vurğuladığı kimi, - ölkəmizdə dərman
vasitələrinin qiymətlərinin tənzimlənməsinin
və hazırda pilot layihə kimi başlayan icbari tibbi
sığorta sisteminin gələcəkdə tam tətbiqinin
üstünlükləri nəzərə
alınmalıdır. Təsadüfi deyildir ki, məhz
qeyd edilən istiqamətlərdəki tədbirlərdən
sonra ölkəmizdə dərman vasitələrinin
istehsalına xarici investorların marağı əhəmiyyətli
dərəcədə artıb.
Azərbaycanda qeyri-neft
sektorunun inkişaf etdirilməsi sahəsində həyata
keçirilən tədbirlərdən biri də ölkəmiz
üçün yeni sənaye sahəsi olan əczaçılıq
məhsullarının istehsalı sənayesinin
yaradılmasıdır. Bu məqsədlə xüsusi olaraq
Pirallahı Sənaye Parkı yaradılıb. Qeyd edim ki, ötən ilin noyabr ayında sənaye
parkında Rusiya ilə birgə müəssisənin - Almaniya
və İtaliyanın aparıcı şirkətlərinin
mühəndislik işlərindən istifadə
olunmasını nəzərdə tutan əczaçılıq
zavodunun təməli qoyulub. İnvestisiya dəyəri 74
milyon ABŞ dolları olan zavodda onkologiya, QİÇS, sinir
sistemi, kardio-vaskulyar, diabet, sümük-əzələ və
tənəffüs sistemi təyinatlı dərmanlar, antibiotiklər,
virus və diareya əleyhinə preparatlar, həmçinin
rentgen-kontrast və maqnit rezonans müayinələr
üçün əlavələr istehsal ediləcək. Ümumilikdə, zavodda birinci mərhələdə
58 təsiredici maddə üzrə 89 çeşiddə dərman
vasitələri istehsal olunacaq. Zavodun illik istehsal
gücü 22,5 milyon qutu və ya 500 milyon ədəd
həb və kapsul təşkil edəcəkdir. Gələcəkdə istehsal daha da genişləndiriləcəkdir.
Layihənin
reallaşdırılmasında qabaqcıl texnologiya və
avadanlıqlardan istifadə olunacaq və müvafiq beynəlxalq
norma və qaydalara uyğun yeni nəsil dərman
istehsalı təcrübəsi tətbiq ediləcəkdir.
Bununla yanaşı, yanvar
ayında İran ilə də birgə müəssisə
formasında əczaçılıq zavodunun təməlinin
qoyulması nəzərdə tutulur. İstehsal müəssisəsinin
yaradılmasının mərhələli şəkildə
icrası planlaşdırılır. Birinci
mərhələdə həb və kapsul, ikinci mərhələdə
ampul və flakon, üçüncü mərhələdə
isə daha geniş çeşiddə antibiotik dərmanların
istehsalı planlaşdırılır. Layihənin
birinci mərhələsinin dəyəri 20,5 milyon ABŞ
dolları təşkil edəcəkdir və bu zaman 54 təsiredici
maddə üzrə 84 çeşiddə ağrıkəsici,
vitamin, iltihab əleyhinə vasitə və antibiotik, kardiovaskulyar,
antihistamin və antiallergik, qan təzyiqi problemləri, göbələk,
sinir sistemi və qastroenteroloji xəstəliklərə
qarşı dərman vasitələri istehsal ediləcəkdir.
Əczaçılıq məhsullarının
birgə istehsalı üzrə Türkiyə və
Ukraynanın bir neçə şirkəti ilə də danışıqlar
aparılır. Artıq həmin şirkətlər tərəfindən
müvafiq biznes plan və əsaslandırma sənədləri
hazırlanır. Eyni zamanda, Azərbaycanda əczaçılıq
sənayesinin təşkilinə aparıcı Avropa şirkətlərinin
cəlb edilməsi istiqamətində işlər
görülür. Belə ki, İqtisadiyyat
Nazirliyinin nümayəndə heyəti Almaniya və
İsveçrəyə səfər edərək potensial tərəfdaş
şirkətlərlə müzakirələr aparıb. Qeyd edilən görüşlərdə Almaniya və
İsveçrə şirkətləri Azərbaycanda əczaçılıq
məhsullarının istehsalı sahəsində əməkdaşlığa
dair maraqlarını ifadə ediblər. Məsələn,
dünyanın bir sıra aparıcı əczaçılıq
şirkəti ölkəmizdə yaradılacaq əczaçılıq
istehsalı müəssisəsində patent hüququ qorunan dərmanlarının
qablaşdırılmasının təşkilinə
maraqlarını bildiriblər.
Əczaçılıq
zavodları ilə yanaşı, tibbi təyinatlı digər
məhsulların da ölkəmizdə istehsalına investorlar
tərəfindən maraq var. Məsələn, hazırda birdəfəlik
şprislərin istehsalı layihəsinin icrası ilə
bağlı işlər aparılır.
Ümumiyyətlə, Azərbaycanda
yaradılacaq dərman istehsalı zavodları ölkəmizin əczaçılıq
sənayesinin inkişafında və məşğulluğun
təmin olunmasında əhəmiyyətli rol oynamaqla, yerli
istehsal hesabına əhalini keyfiyyətli dərman məhsulları
ilə təmin edəcək, bu sahədə idxaldan
asılılığı azaldacaq və ixrac
potensialını artıracaqdır.
-Əczaçılıq fəaliyyətinin
lisenziyalaşdırılması sahəsindəki təbirlər
barədə də məlumat verməyinizi xahiş edirik.
-Bildiyiniz kimi, “Sahibkarlıq fəaliyyətinin
xüsusi razılıq (lisenziya) tələb olunan növlərinin
sayının azaldılması, xüsusi razılıq
(lisenziya) verilməsi prosedurlarının sadələşdirilməsi
və şəffaflığının təmin edilməsi
haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2015-ci il 19
oktyabr tarixli Fərmanına uyğun olaraq, 2015-ci il noyabrın
2-dən İqtisadiyyat Nazirliyi tərəfindən “ASAN xidmət”
mərkəzləri vasitəsilə lisenziyaların verilməsinə
başlanılıb.
Həmçinin dövlətimizin
başçısının “Lisenziyalaşdırma sahəsində
bəzi tədbirlər haqqında” 2015-ci il 21 dekabr tarixli Fərmanına
əsasən, lisenziyaların müddətsiz verilməsi
müəyyən edilib, həmin Fərmanın qüvvəyə
mindiyi tarixə qüvvədə olan lisenziyalar müddətsiz
hesab olunub, lisenziyaların verilməsi müddəti 15 gündən
10 iş gününə endirilib.
Eyni zamanda, lisenziyaların
verilməsinə görə ödənilən dövlət
rüsumlarının məbləği 2 dəfə, o
cümlədən regionlar üzrə 4 dəfə
azaldılıb. Hazırda dərman vasitələrinin istehsalına
lisenziya verilməsi üçün 2250 manat,
topdansatışına lisenziya verilməsi üçün
2250 manat, pərakəndə satışına lisenziya verilməsi
üçün isə dövlət rüsumu 1000 manatdır.
İqtisadiyyat Nazirliyi tərəfindən
“ASAN xidmət” mərkəzləri vasitəsilə
lisenziyaların verilməsinə başlanıldığı
tarixdən ötən ilin sonuna kimi sahibkarlara 3382 lisenziya
verilib ki, bunun da 1788-i yeni verilmiş, 1594-ü isə müddətsiz
lisenziya ilə əvəz edilmiş lisenziyalardır.
Qeyd edilən dövr ərzində
əczaçılıq fəaliyyəti sahəsində 979 lisenziya
verilib və bunun da 418-i yeni verilib, 561-i isə müddətsiz
lisenziya ilə əvəz edilib. Həmçinin dərman
vasitələrinin istehsalına 2-si yeni, 2-si isə müddətsiz
ilə əvəz edilmiş olmaqla 4 lisenziya verilib.
Hazırda əczaçılıq
fəaliyyəti sahəsi (dərman vasitələrinin topdan və
pərakəndə satışı, istehsalı) üzrə
qüvvədə olan lisenziyaların sayı 2257-dir. Məlumat
üçün bildirim ki, ölkəmizə dərman vasitələrinin
idxalı 50-yə yaxın fəal idxalçı tərəfindən
həyata keçirilir. Eyni zamanda, əhalinin hər 100 min nəfərinə
düşən aptek təşkilatlarının sayı 22-dir
ki, bu da İqtisadı Əməkdaşlıq və
İnkişaf Təşkilatı (OECD) ölkələri
üzrə orta göstəriciyə (25) uyğundur.
Sonda bir daha vurğulayım
ki, bu islahatlar dövlətimizin başçısının
rəhbərliyi ilə həyata keçirilən və əhalinin
sosial müdafiəsinin daha da gücləndirilməsinə
yönəlmiş kompleks və ardıcıl tədbirlər
sisteminin mühüm tərkib hissəsidir.
İki sahil.- 2017.- 7 yanvar.- S.3, 5.