Beynəlxalq aləmdə uğurlu əməkdaşlıq nümunəsi

İştirakçısı və təşəbbüsçüsü olduğu enerji və nəqliyyat layihələri ilə regional əməkdaşlığa davamlı töhfələr verən Azərbaycan, eyni zamanda, üçtərəfli formatda birliklərin yaradılmasında, çoxtərəfli çərçivədə münasibətlərin qurulmasında maraqlı olduğunu atdığı addımları ilə təsdiqləyir. İkitərəfli əlaqələrin yol açdığı Azərbaycan-İran-Rusiya, Azərbaycan-İran-Türkiyə, Azərbaycan-Gürcüstan-Türkiyə kimi üçtərəfli əməkdaşlıq formatlarının təşəbbüskarı da məhz ölkəmizdir. Bu formatlar isə öz növbəsində əməkdaşlıqda yeni-yeni prioritetlərin müəyyənləşdirilməsini, qarşıya qoyulan hədəflərə yüksək səviyyədə nail olmağı şərtləndirir. Avqust ayında Xəzərin hüquqi statusu ilə bağlı Konvensiyanın imzalanmasında da bu kimi amillərin rolu inkaredilməzdir. Nəzərə alsaq ki, məsələ illərdən bəri mövqelərin üst-üstə düşməməsi üzündən öz həllini gözləyirdi, bu halda ikitərəfli və üçtərəfli formatda danışıqların və imzalanan sənədlərin rolunu daha aydın görmək mümkündür. Əməkdaşlıq formatları ümumilikdə regional sabitliyin, təhlükəsizliyin təmin edilməsi, ölkələr arasında iqtisadi-ticari əlaqələrin, enerji və nəqliyyat sahəsində mövcud olan əməkdaşlığın daha da inkişaf etdirilməsi və digər aktual məsələlərin həlli üçün mühüm əhəmiyyətə malikdir.

Bu fikirlər beynəlxalq səviyyədə də qeyd edilir ki, Azərbaycanın, ölkə Prezidenti İlham Əliyevin irəli sürdüyü təşəbbüslər və onların gerçəkləşməsinə xidmət edən addımlar yaxın gələcəkdə region üçün olduqca pozitiv nəticələr vəd edir. Bu, Azərbaycanın regionda lider mövqeyini, bölgədə təhlükəsizliyin təmin edilməsi və siyasi-iqtisadi əlaqələrin inkişafında oynadığı rolu aydın şəkildə nümayiş etdirir.

Azərbaycan bu gün dünyaya iqtisadi, siyasi, humanitar sahədə əməkdaşlıq nümunəsi təqdim edir. Tərəfdaş ölkələrlə qarşılıqlı maraqlara əsaslanan münasibətlər, sabitliyin təmin olunması üçün fəal siyasi-iqtisadi fəaliyyəti, ölkələrin daxili işlərinə qarışmamaq sülhün bərqərar olmasına, ərazi bütövlüyünün qorunmasına, bəşəriyyətin rifahına istiqamətlənib. Ölkəmizin bu prinsipial mövqeyi beynəlxalq münasibətlər sistemində yeri və rolunun artmasına, daha da möhkəmlənməsinə yol açır. Xarici siyasətində Avropa dövlətləri ilə əməkdaşlığa xüsusi önəm verən Azərbaycanın son zamanlar bu istiqamətdə əldə etdiyi uğurlar göz önündədir. Cənab İlham Əliyevin Belçika, Fransa və Xorvatiyaya səfərləri çərçivəsində imzalanan sənədlər, Almaniya Kansleri Angela Merkelin Cənubi Qafqaz regionuna səfərinə Azərbaycanla yekun vurması ölkəmizin beynəlxalq münasibətlər sistemində güclü mövqeyinə işıq saldı. Almaniyanın Kansleri bu addımı ilə eyni zamanda, Azərbaycanın bölgədə əsl söz sahibi olduğunu təsdiqlədi. Regionun digər ölkələrində qəbul olunan qərarların təsdiqində Azərbaycanın sözünün çəkisi həmin səfərlə bir daha dünyaya nümayiş olundu. Təbii ki, bu uğuru ölkəmiz düzgün müəyyənləşdirdiyi siyasəti, ən əsası qəbul etdiyi prinsiplər əsasında qazanıb. Belə ki, Azərbaycan böyüklüyündən, kiçikliyindən asılı olmayaraq bütün dövlətlərlə bərabərhüquqlu, qarşılıqlı maraq və hörmət prinsipləri əsasında əməkdaşlıq edir. Cənab İlham Əliyevin Belçikaya səfəri zamanı Avropa İttifaqı ilə imzalanan “Tərəfdaşlığın prioritetləri” adlı sənəddə də ölkəmizin bu mövqeyi öz əksini tapmışdır.

Cari ilin enerji sektorunun mühüm uğurlarından olan “Cənub Qaz Dəhlizi”nin rəsmi açılışı, eyni zamanda, onun əsas seqmentlərindən olan TANAP-ın istifadəyə verilməsi də Azərbaycanın əməkdaşlığın coğrafiyasının genişləndirilməsində nə qədər maraqlı olduğunu ortaya qoydu. Çoxtərəfli əməkdaşlığa yol açan bu layihələrin əsası təbii ki, regional çərçivədə əməkdaşlıqla qoyulmuşdur. Başlanğıc layihələrin (BTC və BTƏ neft-qaz layihələri) əsas iştirakçıları Azərbaycan, Türkiyə və Gürcüstan idi. Dövlətimizin başçısı İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, bu dövlətlərin siyasi iradəsi və qətiyyəti əsasında reallığa çevrilən BTC və BTƏ neft-qaz kəmərləri regional əməkdaşlığa böyük töhfə verməklə yanaşı, sabitliyin, təhlükəsizliyin qarantıdır. Ötən ilin oktyabrında istifadəyə verilən, əhəmiyyətinə görə neft-qaz layihələrindən geri qalmayan BTQ dəmir yolu Avropanı Asiya ilə birləşdirən layihədir, əməkdaşlığın daha da genişləndirilməsinə xidmət edir. Bu layihələrin reallaşması təkcə iqtisadi divident deyil, sülhə və siyasi sabitliyə, sosial rifaha xidmətdir.

Beynəlxalq səviyyəli tədbirlərdə də bu reallıq xüsusi qeyd olunur ki, Şərqlə Qərbin, müxtəlif mədəniyyətlərin və dinlərin qovuşuğunda yerləşən Azərbaycan təşəbbüskarı olduğu əməkdaşlıq formatları, həmçinin enerji və nəqliyyat layihələri ilə xalqlar, dövlətlər arasında körpü rolunu daha da möhkəmləndirir, yeni prioritetlərin müəyyənləşdirilməsini şərtləndirir. Bu rol sözsüz ki, Azərbaycanın beynəlxalq mövqeyini möhkəmləndirməklə yanaşı, xarici siyasətimizin əsas məsələsi olan Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin ədalətli həllinə dəstəyi də artırır. Azərbaycanla Avropa İttifaqı arasında imzalanan “Tərəfdaşlığın prioritetləri” sənədində də qurumun Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı mövqeyi əks olunub. İstər “Tərəfdaşlığın prioritetləri”, istərsə də ötən il qurumun qəbul etdiyi “Xarici siyasət və təhlükəsizlik haqqında qətnamə” münaqişələrin həllinə vahid yanaşmanın önəmini təsdiqləyir.

Qısa təhlil regional əməkdaşlığın aparıcı qüvvəsi kimi Azərbaycanın çoxtərəfli əlaqələrə yol açan təşəbbüslərinə işıq salır. Dövlətimizin başçısı İlham Əliyevin daim vurğuladığı kimi, Azərbaycanın iştirakı olmadan bölgədə hansısa iqtisadi və siyasi layihənin həyata keçirilməsi mümkünsüzdür. Dövrün çağırışlarına yüksək səviyyədə cavab vermək isə öz növbəsində səylərin birləşdirilməsini bir tələb kimi ortaya qoyur ki, Azərbaycanın ev sahibliyi etdiyi beynəlxalq səviyyəli tədbirlər, irəli sürdüyü layihələr bu istəyi də gerçəkləşdirir.

Əliyeva Yeganə

İki sahil.- 2018.- 6 oktyabr.- S.2.