Rusiyalı Aleksandr Suqanov Bakının gözəlliyindən yazır

“Ötən həftə Bakıda Rusiya Prezidenti cənab Vladimir Putinlə Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin iştirak etdikləri IX Azərbaycan-Rusiya Regionlararası Forumu keçirildi. Məlum oldu ki, Azərbaycanda iki ölkənin 700 birgə müəssisəsi fəaliyyət göstərir. Biz Rusiyadan Azərbaycana kənd təsərrüfatı üçün xammal, maşınlar, cihazlar, metal, taxta materialları, kimya sənayesi məhsulları və sairə ixrac edirik. Azərbaycanda 341 rusdilli məktəb fəaliyyət göstərir. Bunları yeni öyrəndik və düşündük ki, nəyə görə biz Nyu-York və Paris haqqında daha çox bilirik, ancaq ən yaxın qonşumuz Azərbaycan haqqında isə onlardan aldığımız pomidor, paxlava və kartofdan başqa elə də geniş məlumatımız yoxdur.”

Bu fikirləri IX Azərbaycan-Rusiya Regionlararası Forumunda iştirak edən rusiyalı Aleksandr Suqanov yazıb. O, Bakının yaxın keçmişini bu günü ilə müqayisə edərək yazır: “Biz Xəzərin sahillərində gəzirik, quru və cansıxıcı landşaft, bərkimiş torpaq günəş şüalarının altında daha da quruyur. Solda böyük daş lövhənin üzərində Qobustana gedən yolun işarəsi görünür . Bu işarə bir uşağın çəkdiyi rəsmə daha çox bənzəyir. Avtobus bizi daha da irəliyə cansıxıcı mənzərəyə doğru aparırdı. “Təbii ki, bugünkü inkişaf edən, müasirləşən Bakı vaxtilə məhz belə yerdə böyüyərək inkişaf edib” - bunu isə bizə ekskursiya bələdçisi deyir.”

Suqanov yazır ki, inanmaq çətindir ki, Bakıda qısa müddətdə bu qədər möhtəşəm parklar, fontanlar, nəhəng botanika bağı salınıb. Hətta Müslüm Maqomayevin və digər məşhur musiqiçilərin, yazıçıların dəfn edildiyi Fəxri xiyaban sakitliyi və təmizliyi ilə ruh oxşayır.

Arxitekturasının gözəlliyinə görə brilyant hesab etdiyim digər göz oxşayan super müasir bina Heydər Əliyev Mərkəzidir. Bu möhtəşəm binanın memarı dünyaca məşhur memar Zaha Hadiddir.

Eyni zamanda, Bakıda möhtəşəmliyi ilə adamı valeh edən və 120 metrdən 160 metrədək yüksəklərə dirənən 3 alov qülləsinin LED ekranları yanar ocaqları canlandırır. İndi dünyanın peşəkar memarları bu 3 alov qülləsini ən yaxşı memarlıq nümunəsi kimi qəbul edirlər.

Volqoqrad memarları dünyanın bir çox ölkələrinin ecazkar memarlıq nümunələrini görsələr də, Bakının “Kiçik Venesiyası”ndan heyrətləndilər. Burada İtaliyadan gətirilən cihazlar onun yaxınlığındakı nadir və qədim xalçalar mərkəzi, suyun içərisində qarlı lotoslora bürünmüş elit restoranlar və bir də neft buruğunun maketidir. Bu isə vaxtilə paytaxtı bürümüş mazut iyinin simvolu hesab edilir.

Bakının qədimliyi onun İçərişəhər adlanan ərazisində qorunur. Bu şəhər YUNESKO-nun Ümumdünya İrs Siyahısına salınıb və burada məşhur sovet kinosunun bir çox epizodları çəkilib.

Şəhərin memarlığının əsas hissəsi onun yollarının keyfiyyətidir. Yol və onun elementi olan kanalizasiya şəbəkəsi şəhər mədəniyyətinin bir hissəsidir və bu, Bakıda mövcuddur.

Biz Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondunun rəhbəri Umud Mirzəyevlə Qəbələyə gedirik. Sağda və solda böyük olmayan kəndlərdəki şəxsi evlərin hamısı daş və dəmir hasarlarla əhatələnib. Qəbələdəki turizm məkanları bizi heyrətləndirdi.

İsmayıllıda isə İvanovka kəndində olduq. Buradakı malakanlar artıq 200 ildir ki, azərbaycanlılarla bir ailənin üzvü kimi kənddə sülh və əmin-amanlıq şəraitində yaşayırlar. Malakanlar hələ də kolxozu qoruyub saxlayıblar. Onları digər xristianlardan fərqləndirən bəzi cəhətlər də mövcuddur. Malakanlar ikonaların qarşısında şam yandırmırlar. 3 minlik əhalisi olan kənd dünyada ən böyük icmadır. Öz dillərini və dinlərini qoruyub saxlayıblar. Onların gürcü çaxırları ilə rəqabətə girə bilən “İvanovka” adlı öz çaxır brendləri var. Belə bir eksklüziv və fərqlənən çaxırın qiyməti 6 manatdır, yəni 220 rus rublu. Bu rus kəndinə Azərbaycan Prezidenti dəfələrlə səfər edib.

Bakıda Puşkinin abidəsi postamenti qarşısında həmişə tər çiçəklər olur. Burada Lermontovu, və Yesenini xatırladan elementlər də mövcuddur.

Bu gün Gəncə şəhəri xəzinələr şəhəridir. Buradakı Xanbağı XVIII əsrin memarlıq abidəsidir. Həmçinin şəhərdə Şeyx Bahəddinə aid binanın memarlıq ansamblı və Cavadxanın qəhrəmanlığını əks etdirən memarlıq əsərləri mövcuddur. Gəncə ilə yanaşı, məşhur Naftalan sanatoriyalarına da turist axını var.

“Azərbaycanda yüz mindən çox rus yaşayır. Amma Erməntstanda isə heç on nəfər tapmazsan”- deyir Umud Mirzəyev. Umud Mirzəyev Qarabağda doğulub və boya-başa çatıb. Bu mövzu onun ən ağrılı yeridir. Mən isə ona cavab verə bilmədim.

Bakının perspektivi planında Cənubi Koreyanın hündürmərtəbəli binalarının tikintisi ilə məşğul olan firmaları ilə birgə iş birliyi var. Bu gün Bakı Seul və Sinqapur olmasa da, sanki bu şəhərlərin siması yaradılır.”

Elçin Zaman

İki sahil.- 2018.- 4 oktyabr.-S.5.