Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi
Azərbaycandakı dini Konfessiyalarla birgə Vətən
Müharibəsi ilə bağlı bəyanat yayıb
Oktyabrın 16-da Qafqaz Müsəlmanları
İdarəsi (QMİ) Azərbaycandakı dini konfessiyalarla birgə
Vətən Müharibəsi ilə bağlı bəyanat
yayıb.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bəyanatda
deyilir: “2020-ci ilin iyul ayından etibarən Azərbaycanın
işğal olunmuş ərazilərində, o cümlədən,
Azərbaycan-Ermənistan dövlət sərhədi məntəqələrində
Ermənistanın həyata keçirdiyi son hərbi təxribatlar,
habelə, işğalçı rejimin mülki
əhalimizə və döyüş bölgələrindən
uzaq məsafədə yerləşən şəhər və
qəsəbələrimizə qarşı tətbiq etdiyi
insanlığa qarşı hərbi cinayətləri və
onun nəticələri barədə Qafqaz Müsəlmanları
İdarəsi və Azərbaycandakı dini konfessiyalar tərəfindən
dünya ictimaiyyətinə və dini liderlərinə, xarici
ölkələrin dövlət orqanlarına və beynəlxalq
təşkilatlara çoxsaylı məktub və müraciətlər
ünvanlayıb.
Ermənistan-Azərbaycan
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin Azərbaycanın
ərazi bütövlüyü çərçivəsində
sülh yolu ilə həllinə dair dövlətimizin siyasətinə
uyğun olaraq dini mərkəz – Qafqaz Müsəlmanları
İdarəsi öz xətti və fəaliyyət istiqamətləri
üzrə əməli iş aparmaqdadır. Qafqaz
Müsəlmanları İdarəsi malik olduğu geniş beynəlxalq
əlaqələrindən hər zaman Azərbaycanın haqq
işinin həqiqətləri barədə geniş, əhatəli
məlumatları dünya ictimaiyyətinə çatdırmaq
üçün istifadə edir. QMİ sədri iştirak
etdiyi bütün beynəlxalq forumların xitabət
kürsüsündən Qarabağ probleminin ədalətli
sülh yolu ilə həllinə dair mövqeyini ifadə edir.
QMİ sədri Azərbaycan
xalqının dini lideri olaraq hər zaman münaqişənin
ədalətli həllinin vacibliyinə və buna nail olmaq
üçün sülhməramlı
danışıqların zəruriliyə inam mövqeyindən
çıxış edərək 1988-ci ildən, yəni Ermənistan-Azərbaycan
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin başlandığı
tarixdən müxtəlif illərdə dini mərkəzlərin,
nüfuzlu dini liderlərin vasitəçiliyi ilə - ələlxüsus,
Rus Pravoslav Kilsəsinin rəhbəri Patriarx Kirillin,
Ümumgürcüstan Patriarxı II İlyanın ali vasitəçilikləri,
Ümumdünya Kilsələr Şurasının himayəsi və
Vatikan nümayəndələrinin də müşahidəçi
iştirakı ilə ermənilərin dini liderləri ilə
bir araya gəlib. Müxtəlif illərdə
İsveçrənin Montrö, Rusiyanın Rostov şəhərlərində,
Tbilisidə, dəfələrlə Moskvada, Dünya Dini Liderlərinin
I Sammiti zamanı Bakıda, MDB Dinlərarası
Şurasının iclası zamanı İrəvanda erməni
katolikosları ilə görüşləri qan tökülməsinin
qarşısının alınmasına, ədalətli
sülh üçün mənəvi zəmin
hazırlanmasına xidmət etmək məramı
daşıyıb. Görüşlərin nəticələrinə
dair QMİ sədrinin erməni katolikosları – I Vazgen, I
Qaregin, II Qaregin ilə imzaladığı birgə bəyanatlarda
münaqişənin sülh yolu ilə həllinin vacibliyinə
dair əminlik, xalqlarımızın dinc yanaşı
yaşaması üçün zəminin hazırlanması,
dini liderlərin bu işdə mənəvi rolu xüsusi
təsbit olunub. Ən mühümü, birgə bəyanatlarda
münaqişənin dinlərarası qarşıdurma səciyyəsi
daşımadığı birmənalı şəkildə
vurğulanıb. Bu vacib nəticə idi və
sülhməramlı vasitəçilik missiyasında
xüsusi əməyi olan Patriarx Kirill həzrətləri Azərbaycan
və Ermənistan dini liderlərinə son müraciətində
əldə olunmuş nəticələri qoruyub saxlamaq zərurətindən
danışarkən, məhz bu məqamı xüsusi dəyərləndirib.
Bu ilin iyulunda Tovuz istiqamətində
Ermənistanın son təxribatları və sentyabrın 27-də
hücum halları baş verəndən bəri Azərbaycanın
məruz qaldığı yeni təcavüzün əsl mahiyyəti
barədə QMİ əməkdaşlıq etdiyi bütün
dünya dini mərkəzlərini, qurum və təsisatları
məlumatladırmağı mənəvi vəzifə olaraq həyata
keçirməkdədir. QMİ nəzdində
2017-ci ildən fəaliyyət göstərən Bakı Beynəlxalq
Dinlər və Mədəniyyətlərarası Əməkdaşlıq
Mərkəzi xətti ilə dünyanın nüfuzlu dövlət,
hökumət və mənəvi təsisatlarına yönləndirdiyimiz
müraciətlər dünyanın yüzə yaxın
dövlətini əhatə edir.
Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi Vətən
müharibəsinin ilk günlərindən Azərbaycan
xalqına mənəvi dəstəyinin ifadə olunduğu
Xalqa müraciətini bəyan etdi. Ardınca QMİ sədri
Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə ölkəmizdəki
dini konfessiyaların rəhbərləri ilə birgə Azərbaycan
Prezidentinə ünvanlı həmrəylik müraciətini
imzaladı. QMİ sədri Şeyxülislam A. Paşazadənin
imzası ilə Vatikan dövlətinin rəhbəri, Roma
Katolik Kilsəsinin başçısı Zati-müqəddəsləri
Papa Fransisk həzrətlərinə, Rus Pravoslav Kilsəsinin
başçısı, Moskva və bütün Rusiya
Patriarxı Zati-müqəddəsləri Kiril həzrətlərinə,
Ümumgürcüstan Katolikos-Patriarxı Zati-müqəddəsləri II İlya həzrətlərinə, Türkiyə
Cümhuriyyətinin Diyanət İşləri Başkanı
cənab Ali Erbaşa, İran İslam Respublikasının Ali
Rəhbərinin beynəlxalq məsələlər üzrə
müşaviri cənab Əli Əkbər Vilayətiyə,
habelə beynəlxalq təşkilatların ünvanına -
BMT Baş Katibi Antonio Quttereşə,
ATƏT-in hazırda fəaliyyətdə olan sədri Edi
Ramaya, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının
Baş Katibi Yusif bin Əhməd Əl-Useyminə,
İRSİKA-nın Baş direktoru Halit Erenə, Beynəlxalq
İslam Üləmaları İttifaqının baş katibi
Əli Muhyiddin Əl-Qaradağiyə (Qətər), Beynəlxalq
İslam Xeyriyyə Fondunun idarə heyətinin
sədri Abdullah Mətuq Əl-Mətuqa (Küveyt), İslam Aləmi
Liqasının baş katibi Məhəmməd Əbdülkərim
Əl-İssaya (Səudiyyə Ərəbistanı),
Avropa-Türk İslam Birliyinin prezidenti Sərdar Çələbiyə
göndərilən müraciətlər vasitəsilə
dünyanın nüfuzlu şəxsləri Azərbaycan
torpaqlarına qarşı son təcavüz aktlarının nəticələri
barədə məlumatlandırılıblar.
Bunlarla yanaşı, QMİ və
Bakı Beynəlxalq Dinlər və Mədəniyyətlərarası
Əməkdaşlıq Mərkəzinin fəaliyyət zəminində
əməkdaşlıq etdiyi Əl-Əzhərin Şeyxi
Əhməd Ət-Tayyib (Misir), Əfqanıstanın Həcc,
İrşad və Vəqflər naziri Məhəmməd Qasem
Həlimi, Seneqal Prezidentinin xüsusi
müşaviri Şeyx Məhəmməd Mənsur Nias, Pakistan
Dini işlər və dinlərarası harmoniya naziri Nurul-Haqq
Qədri, Tunis Respublikasının sabiq prezidenti Məhəmməd
Əl-Mərzuqi, Mərakeş Vəqflər naziri Əhməd
Taufiq, Əlcəzair Ali Dini Şurasının sədri
Buabdulla Qulamulla, Amerika Əsas Yəhudi Təşkilatları
konqresinin vitse-prezidenti Malkolm Honlayn, ABŞ Simon Vesental mərkəzinin
başçısı Abraham Kuper, ABŞ Yeshiva universiteti
Sefardi araşdırmaları institutunun direktoru Eli Abadi, Beynəlxalq
Etnik Anlaşma Fondunun prezidenti Mark Şnayer, Yerusəlim
baş sefardi ravvini Şlomo Amar, ABŞ Xristian liderləri
Birliyinin prezidenti Conni Mur, Avropa ravvinlər konqresi idarə heyətinin
üzvü Cenevrə ravvini İshak Dayan,
Berlinin baş ravvini Yitshak Erenberq, Mərkəzi Asiya ölkələrinin
dini liderləri, Şimali Qafqaz Respublikalarının müftiləri,
Rusiya Federasiyanın bütün subyektlərinin mərkəzi
dini idarə rəhbərləri və digərlərinə Azərbaycan
torpaqlarına qarşı son təcavüz aktlarının
nəticələri barədə ətraflı, müfəssəl
məlumatların yer aldığı məktublar göndərilib.
Dünya dini liderlərindən, nüfuzlu şəxsiyyətlərdən
müraciətlərimizə cavab olaraq Azərbaycanın
haqlı mübarizəsinə dəstəyin bilavasitə ifadə
olunduğu məktublar daxil olmaqdadır.
Reallıq bundan ibarətdir ki, Ermənistan
hakimiyyətinin öz işğalçı siyasətinə
dini don geyindirmək cəhdləri həmişə
olmuşdur və təəssüflər olsun ki, bu gün də
gündəmə gətirilməkdə davam edir. Dini hisslərdən siyasi məqsədlər
üçün sui-istifadə kimi olduqca təhlükəli
meyli erməni tərəfi dini təəssübkeşlikdən
dolayı dünya dövlətlərindən hərtərəfli
dəstək almaq məramı ilə zaman-zaman məkrlə,
riyakarcasına qabartmaqdadır. Məlum
olduğu kimi, dünya birliyinə meydan oxuyan, beynəlxalq
qanun və normalara məhəl qoymayan, Rusiyanın təşəbbüsü
ilə əldə olunmuş atəşkəsi pozan Ermənistan
Azərbaycanın ikinci böyük şəhəri olan Gəncəni
ağır raket silahı ilə atəşə tutaraq, dinc
insanları, yaşayış evlərini, mülki obyektləri
nişan alır. Ümumən, bu günədək 5-i uşaq
olmaqla 42 dinc sakinimiz qətlə yetirilib. Son təcavüz
aktı zamanı Gəncədəki Rus Pravoslav Yeparxiyasına
məxsus kilsəyə və müsəlmanlar
üçün böyük mənəvi əhəmiyyət
kəsb edən Gəncə İmamzadəsinə xəsarət
yetirilib. Bu reallıqların müqabilində erməni kilsəsi
bütün dünyaya təxribat xarakterli yalan məlumat
yayır ki, guya Azərbaycan tərəfi Şuşadakı
xristian kilsəsini hədəfə
götürmüşdür. Bu təxribat xarakterli məlumat
Azərbaycanın rəsmi qurumları tərəfindən
sübutlarla təkzib edilmişdir. Dini konfessiya
rəhbərləri olaraq bildirməyi vacib sayırıq ki, Vətənimiz
Azərbaycan ölkəmizin ərazisindəki bütün dinlərə
məxsus abidələri, məscid, kilsə, sinaqoqları təmir,
bərpa, inşa etdirən dövlətdir. Şuşa Azərbaycanın
nadir incisidir və buradakı bütün mədəni-dini
abidələri də qoruyub himayə edən bir dövlətə
belə ittihamlar uyğun gəlmir. Bütün
dünya Azərbaycan xalqının
tolerantlığının, multikultural dəyərlərə
ehtiramının, dövlətimizin başçısı
İlham Əliyevin və ölkəmizin Birinci vitse-prezidenti
Mehriban xanım Əliyevanın dünyanın bəşəri
əhəmiyyətli mədəni-mənəvi irs nümunələrinə
diqqət və qayğısının əyani
şahididir. Serbiyada müharibə zamanı
dağılmış kilsə və məscidi təmir etdirən,
Vatikanda katakombaları, Fransada kilsə vitrajlarını bərpa
etdirən dövlət barəsində beynəlxalq rəydə
xristian dini abidələrinə xələl gətirən
ölkə imici formalaşdırmaq cəhdi məsələyə
dini don geyindirməklə xristian-müsəlman
qarşıdurması yaratmaq məqsədi güdür. Azərbaycan
dövləti erməni kilsəsini paytaxt Bakının mərkəzində
təmir edib qoruyur. Bakıda olarkən erməni Katolikosu şəxsən
bu kilsəni ziyarət etdi, ibadət mərasimi və Azərbaycanda
yaşayan ermənilərlə görüş keçirdi,
kilsənin daxilində erməni dilindəki kitabların
qorunduğu kitabxana ilə tanış oldu. Ermənistandan
fərqli olaraq, Azərbaycanda Rus Pravoslav Kilsəsinin Yeparxiyası,
rusdilli tədris, Slavyan Universiteti, pravoslav, katolik, alban-udi
xristian dindarlar uçun bazar günü məktəbləri,
habelə yəhudi tədris və mədəniyyət mərkəzləri
mövcuddur. Ölkəmiz milli və dini azlıq nümayəndələrinin
bütün vətəndaşlıq
hüquqlarından yararlandığı, öz milli, dini adət-ənənələrini
azad yaşatdıqları bir ölkədir və mədəniyyətlər,
dinlər arasında dialoq və əməkdaşlıq məkanı
kimi dünya miqyasında tanınır. Ermənistanın
isə monoetnik dövlət olması, etnik təmizləmə
həyata keçirməsi onun ksenofobiyaya meyilli olduğunun təzahürüdür,
qonşu torpaqlarına göz dikməsi, Xocalı
soyqırımını törətməsi terrorçu xislətinin
göstəricidir. Ermənistanın
işğal etdiyi Azərbaycan ərazilərində on minlərlə
dini, mədəni abidələri məhv etməsi, mənşəyini
saxtalaşdırması vandalizm mahiyyəti daşıyır,
müsəlman mədəniyyəti nümunələrini məqsədyönlü
məhv etməsi isə islamofobiyanı dövlət
siyasəti olaraq həyata keçirməsinin sübutudur.
Azərbaycan xalqı sülhsevər xalqdır,
heç vaxt özgə torpağında gözü
olmayıb. Və bu gün Azərbaycan öz ərazilərində,
öz torpaqlarını işğalçılardan təmizləyərkən,
dövlət rəhbərinin siyasi iradəsinə,
xalqının əzminə, öz ordusunun güc və
qüdrətinə güvənir. Bizim haqq yolunda
olmağımız bizə qüvvət verən mühüm
amildir. Beynəlxalq birlik özünün
tanıdığı ərazi
bütövlüyümüzü bərpa etmək
yönündə bizim beynəlxalq hüquq çərçivəsində
hərəkət etdiyimizin fərqindədir. Bunu bizə daxil
olan çoxsaylı dəstək məktublarında, həmrəylik
zənglərində görürük. Bütün bizim haqq
işimizə dəstək olan, ədaləti müdafiə edən
ölkələrə, xalqlara, tanınmış insanlara
ürəkdən minnətdarıq.
Biz, Azərbaycandakı bütün dini
konfessiya rəhbərləri bir daha bəyan edirik ki, Vətənin
haqq işi uğrunda birlikdəyik, həmrəyik və
xalqımıza, dövlətimizə, dövlət
başçımıza dəstək veririk. Bizim bir tələbimiz
var - BMT-nin Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərinin
erməni hərbi birləşmələri tərəfindən
qeyd-şərtsiz azad olunmasına dair 4 qətnaməsinin yerinə
yetirilməsi. Bütün səmavi dinlərin
müqəddəs kitablarında ən ali dəyər hesab
olunan insan həyatının xilası, qan tökülməsinin
qarşısının alınması məramının
vacibliyini rəhbər tutaraq dünya ictimaiyyətinə, dini
liderlərə, dövlət rəhbərlərinə və
beynəlxalq təşkilatlara müraciət edir, Ermənistan-Azərbaycan
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin Azərbaycanın
ərazi bütövlüyü çərçivəsində
sülh yolu ilə həlli üçün səylərini əsirgəməməyə
çağırırıq.
Uca Allah bizi qorusun!
Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə
Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin sədri
Aleksandr
Bakı və Azərbaycan Arxiyepiskopu
Melih Yevdayev
Azərbaycandakı Dağ yəhudiləri
icmasının rəhbəri
Aleksandr Şarovski
Bakıdakı Avropa yəhudiləri
icmasının rəhbəri
Robert Mobili
Alban-udi icmasının rəhbəri”.
İki sahil.- 2020.- 17
oktyabr.- S.17.