Heydər Əliyev Fondunun təşkilatçılığı
ilə Şuşada sərgilər açılıb
Vaqif
Poeziya Günləri çərçivəsində avqustun
30-də Şuşadakı Yaradıcılıq Mərkəzində
“Yaddaş. Fotoqrafik tarix”,
Rəsm Qalereyasında
“Qarabağ – Azərbaycan
mədəniyyətinin incisidir”
və Xalçaçılıq
Qalereyasında “Yenidən
doğma diyarda. Qarabağın sənət
inciləri” adlı sərgilərin açılışı
olub.
AZƏRTAC xəbər
verir ki, hər üç sərgidə nümayiş
olunan qiymətli sənət nümunələri
dünənlə bu günün vəhdətini
yaratmaqla yanaşı,
xalqımızın bənzərsiz
sənətkarlıq xüsusiyyətlərini
nümayiş etdirirdi.
Burda nümayiş olunan hər fotoşəkil, hər rəsm əsəri, hər xalı nümunəsi təkcə
dünən deyildi, həm də sabaha ünvanlanmış
bir ismarış idi. Bu əsərlər
tariximizin bir parçası olmaq şansını qazanmış
sənət inciləri
olmaqla yanaşı, onu yaradan sənətkarların
timsalında xalqımızın
nəyə qadir olduğunu, istedadını
göstərir. Bəlkə də
elə bu səbəbdən idi ki, hər bir
iştirakçı bu
sənət nümunələrinə
baxmaqdan doymurdu, təkrar-təkrar baxaraq hər rəngdə, hər ilmədə nələrisə duymağa,
nələrisə kəşf
etməyə çalışırdı.
Axı rənglər də bir yaddaşdır, silinməyən, solmayan, unudulmayan bir yaddaş. Bu sərgilər bizə bizim yaddaşımızdan, kimliyimizdən,
hansı xüsusiyyətlər
və nələrə
sahib olmağımızdan
xəbər verirdi.
Qonaqların ilk tanış olduğu sərgi “Yaddaş. Fotoqrafik tarix” adlanırdı. Vaxtilə Ağa Qəhrəman Mirsiyab oğlunun Karvansarası olan və ölkə
əhəmiyyətli memarlıq
abidəsi sırasında
olan binada Yaradıcılıq Mərkəzi
yaradılıb. Hazırda
Yaradıcılıq Mərkəzində
Heydər Əliyev Fondu tərəfindən təşkil edilən “Yaddaş. Fotoqrafik tarix” sərgisi nümayiş olunur. Fotosərgi Azərbaycanın
qədim tarixini, zəngin mədəniyyətini,
gözəl təbiətini,
ənənələrini təcəssüm
etdirir. Ermənistan vaxtilə işğal
altında saxladığı
ərazilərdə mədəni
irsimizə, tarixi-memarlıq
nümunələrinə qarşı
vandalizm həyata keçirmiş, düşmən
tərəfindən tarixi-mədəni
obyektlər, dini ocaqlar məhv edilmiş, bir sıra rayon və şəhərlər
yerlə-yeksan edilmişdir.
“Yaddaş. Fotoqrafik
tarix”
Ziyarətçilərə məlumat verildi
ki, fotosərgidə çinar meşələri
ilə məşhur olmuş Zəngilan rayonunun təbiət mənzərələrini, Qafqazın
sənət məbədi
olan Şuşa şəhərinin tarixi məscidi, məqbərə,
bulaq və abidələrini, Qubadlı
rayonunun tarixi körpü və ibadətgahlarını, Kəlbəcərin mənzərələrini, İstisu
mineral bulağını,
Xocavənd rayonunun maddi mədəniyyət nümunələrini, Cəbrayıl
rayonunun Xudafərin körpüsü və tarixi abidələrini, eləcə də Qarabağın digər mənzərələrini əks
etdirən eksponatlar yer alıb.
Bununla yanaşı,
sərgidə tanınmış
fotoqraf Yakov Xalipin 1937-ci ildə Şuşa şəhərinə,
Daşaltı kəndinə,
Turşsu qəsəbəsinə
səfəri zamanı
çəkilmiş müxtəlif
arxiv fotolar da nümayiş olunur. Sərgidə, həmçinin işğaldan
azad olunmuş rayon və şəhərlərdə
ermənilər tərəfindən
törədilmiş vəhşiliklər,
dağıntılara dair
fotolar yer alıb.
Sərgi zalında təqdim
olunan videoçarx da izləyicilərə rayon və şəhərlərimizin
işğaldan əvvəl
və işğaldan sonrakı vəziyyətini
çatdırırdı. Eyni
zamanda, Vətən müharibəsi zamanı Ermənistan tərəfindən
mülki əhalimizə
qarşı törədilmiş
cinayətləri əks
etdirən fotolar
nümayiş olunurdu.
“Qarabağ – Azərbaycan mədəniyyətinin
incisidir”
Şuşada yaradılan Rəsm Qalereyasında isə “Qarabağ – Azərbaycan mədəniyyətinin incisidir”
sərgisi təqdim edildi. Qarabağ Azərbaycan incəsənətinin
və mədəniyyətinin
mərkəzi kimi qədim tarixə malikdir. İşğal dövründə talan olunmuş muzeylərdə
Azərbaycana məxsus
tarix və mədəniyyətin qiymətli
nümunələri, dünyada
məşhur Azərbaycan
xalçaları və
Azərbaycanın görkəmli
şəxsiyyətlərinin
xatirə əşyaları,
həmçinin digər
dəyərli eksponatlar
olmuşdur. Sözügedən
məhv edilmiş xəzinələr təkcə
Azərbaycanın deyil,
həm də bütün dünya mədəniyyətinin nümunələri
idi.
Sərgidə nümayiş olunan rəsm və heykəltəraşlıq nümunələri
bizi sevincli və kədərli, real və fantastik,
açıq və gizli, rəngarəng və monoxrom dünyaya səyahət etdirirdi. Burada nümayiş etdirilən əsərlərdə əsas
ilham mənbəyi Qarabağdır. Azərbaycanın
tarixi diyarı olan Qarabağ uzun illər ərzində özünəməxsus
atmosferi ilə fərqli nəsillərdən
və cərəyanlardan
olan rəssamların və heykəltəraşların
dünyagörüşünə böyük təsir etmişdir.
Heydər Əliyev Fondunun
təşkilatçılığı ilə keçirilən sərgidə Böyükağa
Mirzəzadə, Toğrul
Nərimanbəyov, Maral
Rəhmanzadə, Nadir
Abdurrəhmanov, Mikayıl
Abdullayev, Ucal Haqverdiyev, Müseyib Əmirov və Azərbaycanın digər
görkəmli rəssamlarının
əsərləri yer
alıb. Sərgidə
Qarabağın mənzərələri,
ədibləri, xalçası,
atı, muğamı,
Vətən müharibəsində
qələbə mövzularına
geniş yer verilib.
60-dan çox
əsərin nümayiş
olunduğu sərgidə
Xalq rəssamı Altay Hacıyevin “Məclisi-üns”, Xalq rəssamı Səttar Bəhlulzadənin “Yuxarı
Daşaltı”, Əməkdar
rəssam İnna Kostinanın “Qarabağın
zənginliyi”, Leyla Əliyevanın “Xarıbülbül”
əsərləri, Faiq
Hacıyevin “Qarabağ
atı”, Orxan Nəbizadənin “Qarabağ
gözəli” kimi heykəltəraşlıq nümunələri
və digər əsərlər nümayiş
olunur.
Bu sənət incilərinə
baxanlar sırasında
Üzeyir Hacıbəyli
adına Bakı Musiqi Akademiyasının rektoru, Azərbaycanın Xalq artisti Fərhad
Bədəlbəyli də
vardı. O, bu unikal sənət incilərinin tariximizin ayrılmaz bir parçası olduğunu
vurğulayıb, qısa
bir zamanda Şuşada təşkil
olunan belə tədbirlərin böyük
tarixi əhəmiyyət
daşıdığını bildirərək, bu günlərin şahidi olmasından qürur duyduğunu söyləyib:
“Xoşbəxtəm ki,
bu gün bu tədbirdə iştirak edirəm. Xoşbəxtəm ki, mayın 13-də “Xarıbülbül”
festivalında iştirak
etmişəm. Şuşa
hər bir azərbaycanlı üçün
unikal bir şəhərdir. Bütün
şəhərlər bizim
üçün doğmadır,
Naxçıvan da, Kəlbəcər də, Tərtər də, Zəngilan da. Amma Şuşa özlüyündə nadirdir
və onun öz yeri var.
Ziyalılarla birlikdə
bu gözəl tədbirdə iştirak etmək mənim üçün böyük
bir şərəfdir”.
“Yenidən doğma
diyarda. Qarabağın
sənət inciləri”
Heydər Əliyev
Fondu tərəfindən
Şuşada bərpa
və təmir olunaraq yaradılan Xalçaçılıq qalereyasında
isə “Yenidən doğma diyarda. Qarabağın sənət
inciləri” sərgisi
açılmışdı.
Fondun təşkilatçılığı
ilə keçirilən
sərgidə Azərbaycan
Milli Xalça Muzeyinin təqdimatında xovlu və xovsuz
xalçalar, xalça
məmulatları, milli
tikmə və geyim dəstləri, bədii metal nümunələri nümayiş
olunurdu. Sərgidə,
həmçinin Milli Azərbaycan Tarix Muzeyinin kolleksiyasına daxil olan xalça
nümunələri yer
alıb.
Qeyd edək
ki, yenidən öz doğma diyarında sərgilənən
bu eksponatların əksəriyyəti I Qarabağ
müharibəsi zamanı
Azərbaycan Milli Xalça Muzeyinin Şuşa filialından təxliyə edilib.
Burada əsrlər boyu
çox yüksək
dəyərləndirilən, xarici muzey və
şəxsi kolleksiyaların
nadir inciləri sırasına daxil olan Qarabağ xalçalarının müxtəlif
bölgələrə aid
nümunələrini görmək
mümkündür. Onlara maldarlıqla
məşğul olan əhalinin həyat tərzini əks etdirən damğa naxışlı, həm də şəhər mədəniyyətini özündə
ehtiva edən, peşəkar emalatxanalarda
toxunan nəbati naxışlı və süjetli xalçalar – “Vərni”, “Zili”, “Çələbi”, “Ləmpə”,
“Malıbəyli”, “Qasımuşağı”,
“Əyan məclisi” və digərləri aiddir. İri ölçüsü,
mükəmməl kompozisiya
quruluşu və əlvan koloriti ilə “Ləmpə” dəst xalı-gəbəsi
xüsusi maraq doğuran eksponatlardandır.
Sərgiləri böyük maraqla
izləyən Azərbaycan
Rəssamlar İttifaqının
sədri, Xalq rəssamı Fərhad Xəlilov bu sənət nümunələrinin
bənzərsizliyindən və
xalqımıza məxsus
böyük sənət
nümunəsi olduğundan
söz açıb.
Xalq rəssamı fikirlərini belə ümumiləşdirib: “Şuşa
xalçalarını yenidən
burada görmək bizdə qürur hissi yaşadır. Şuşa xalçaları
doğrudan da möcüzədir. Bu gün biz hədsiz
xoşbəxtik. Görürük
ki, nə qədər böyük işlər görülüb.
Biz doğrudan da yeni həyat
yaşayırıq, Vətən
müharibəsində Qələbə
və bu gün aparılan bərpa işləri bizi bir millət
kimi yeni mərhələyə qaldırır.
Bir daha Prezident İlham Əliyevə və birinci xanım Mehriban Əliyevaya bu günü bizə yaşatdıqları
üçün təşəkkür
edirəm”.
Beləliklə, “Yenidən doğma diyarda. Qarabağın sənət inciləri”
sərgisi qədim torpağın ruhunu, əsrlərlə burada yaşayıb-yaradan insanların
həyat və məişətini, estetik
zövqünü, sənətkarların
bədii dünyagörüşünü
duymağa, həmin tarixi dövrlərə səyahət etməyə
imkan yaradırdı.
İki
sahil.- 2021.- 31 avqust.- S.14.