Heydər Əliyev Fondunun təşkilatçılığı ilə Şuşada sərgilər açılıb

 

 

 

Vaqif Poeziya Günləri çərçivəsində avqustun 30-də Şuşadakı Yaradıcılıq Mərkəzində “Yaddaş. Fotoqrafik tarix”, Rəsm QalereyasındaQarabağAzərbaycan mədəniyyətinin incisidir Xalçaçılıq QalereyasındaYenidən doğma diyarda. Qarabağın sənət inciləriadlı sərgilərin açılışı olub.

 

AZƏRTAC xəbər verir ki, hər üç sərgidə nümayiş olunan qiymətli sənət nümunələri dünənlə bu günün vəhdətini yaratmaqla yanaşı, xalqımızın bənzərsiz sənətkarlıq xüsusiyyətlərini nümayiş etdirirdi. Burda nümayiş olunan hər fotoşəkil, hər rəsm əsəri, hər xalı nümunəsi təkcə dünən deyildi, həm sabaha ünvanlanmış bir ismarış idi. Bu əsərlər tariximizin bir parçası olmaq şansını qazanmış sənət inciləri olmaqla yanaşı, onu yaradan sənətkarların timsalında xalqımızın nəyə qadir olduğunu, istedadını göstərir. Bəlkə elə bu səbəbdən idi ki, hər bir iştirakçı bu sənət nümunələrinə baxmaqdan doymurdu, təkrar-təkrar baxaraq hər rəngdə, hər ilmədə nələrisə duymağa, nələrisə kəşf etməyə çalışırdı. Axı rənglər bir yaddaşdır, silinməyən, solmayan, unudulmayan bir yaddaş. Bu sərgilər bizə bizim yaddaşımızdan, kimliyimizdən, hansı xüsusiyyətlər nələrə sahib olmağımızdan xəbər verirdi.

 

Qonaqların ilk tanış olduğu sərgiYaddaş. Fotoqrafik tarixadlanırdı. Vaxtilə Ağa Qəhrəman Mirsiyab oğlunun Karvansarası olan ölkə əhəmiyyətli memarlıq abidəsi sırasında olan binada Yaradıcılıq Mərkəzi yaradılıb. Hazırda Yaradıcılıq Mərkəzində Heydər Əliyev Fondu tərəfindən təşkil edilənYaddaş. Fotoqrafik tarixsərgisi nümayiş olunur. Fotosərgi Azərbaycanın qədim tarixini, zəngin mədəniyyətini, gözəl təbiətini, ənənələrini təcəssüm etdirir. Ermənistan vaxtilə işğal altında saxladığı ərazilərdə mədəni irsimizə, tarixi-memarlıq nümunələrinə qarşı vandalizm həyata keçirmiş, düşmən tərəfindən tarixi-mədəni obyektlər, dini ocaqlar məhv edilmiş, bir sıra rayon şəhərlər yerlə-yeksan edilmişdir.

 

Yaddaş. Fotoqrafik tarix

 

Ziyarətçilərə məlumat verildi ki, fotosərgidə çinar meşələri ilə məşhur olmuş Zəngilan rayonunun təbiət mənzərələrini, Qafqazın sənət məbədi olan Şuşa şəhərinin tarixi məscidi, məqbərə, bulaq abidələrini, Qubadlı rayonunun tarixi körpü ibadətgahlarını, Kəlbəcərin mənzərələrini, İstisu mineral bulağını, Xocavənd rayonunun maddi mədəniyyət nümunələrini, Cəbrayıl rayonunun Xudafərin körpüsü tarixi abidələrini, eləcə Qarabağın digər mənzərələrini əks etdirən eksponatlar yer alıb.

 

Bununla yanaşı, sərgidə tanınmış fotoqraf Yakov Xalipin 1937-ci ildə Şuşa şəhərinə, Daşaltı kəndinə, Turşsu qəsəbəsinə səfəri zamanı çəkilmiş müxtəlif arxiv fotolar da nümayiş olunur. Sərgidə, həmçinin işğaldan azad olunmuş rayon şəhərlərdə ermənilər tərəfindən törədilmiş vəhşiliklər, dağıntılara dair fotolar yer alıb.

 

Sərgi zalında təqdim olunan videoçarx da izləyicilərə rayon şəhərlərimizin işğaldan əvvəl işğaldan sonrakı vəziyyətini çatdırırdı. Eyni zamanda, Vətən müharibəsi zamanı Ermənistan tərəfindən mülki əhalimizə qarşı törədilmiş cinayətləri əks etdirən fotolar nümayiş olunurdu.

 

QarabağAzərbaycan mədəniyyətinin incisidir

 

Şuşada yaradılan Rəsm Qalereyasında isəQarabağAzərbaycan mədəniyyətinin incisidirsərgisi təqdim edildi. Qarabağ Azərbaycan incəsənətinin mədəniyyətinin mərkəzi kimi qədim tarixə malikdir. İşğal dövründə talan olunmuş muzeylərdə Azərbaycana məxsus tarix mədəniyyətin qiymətli nümunələri, dünyada məşhur Azərbaycan xalçaları Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətlərinin xatirə əşyaları, həmçinin digər dəyərli eksponatlar olmuşdur. Sözügedən məhv edilmiş xəzinələr təkcə Azərbaycanın deyil, həm bütün dünya mədəniyyətinin nümunələri idi.

 

Sərgidə nümayiş olunan rəsm heykəltəraşlıq nümunələri bizi sevincli kədərli, real fantastik, açıq gizli, rəngarəng monoxrom dünyaya səyahət etdirirdi. Burada nümayiş etdirilən əsərlərdə əsas ilham mənbəyi Qarabağdır. Azərbaycanın tarixi diyarı olan Qarabağ uzun illər ərzində özünəməxsus atmosferi ilə fərqli nəsillərdən cərəyanlardan olan rəssamların heykəltəraşların dünyagörüşünə böyük təsir etmişdir.

 

Heydər Əliyev Fondunun təşkilatçılığı ilə keçirilən sərgidə Böyükağa Mirzəzadə, Toğrul Nərimanbəyov, Maral Rəhmanzadə, Nadir Abdurrəhmanov, Mikayıl Abdullayev, Ucal Haqverdiyev, Müseyib Əmirov Azərbaycanın digər görkəmli rəssamlarının əsərləri yer alıb. Sərgidə Qarabağın mənzərələri, ədibləri, xalçası, atı, muğamı, Vətən müharibəsində qələbə mövzularına geniş yer verilib.

 

60-dan çox əsərin nümayiş olunduğu sərgidə Xalq rəssamı Altay HacıyevinMəclisi-üns”, Xalq rəssamı Səttar BəhlulzadəninYuxarı Daşaltı”, Əməkdar rəssam İnna KostinanınQarabağın zənginliyi”, Leyla ƏliyevanınXarıbülbüləsərləri, Faiq HacıyevinQarabağ atı”, Orxan NəbizadəninQarabağ gözəlikimi heykəltəraşlıq nümunələri digər əsərlər nümayiş olunur.

 

Bu sənət incilərinə baxanlar sırasında Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasının rektoru, Azərbaycanın Xalq artisti Fərhad Bədəlbəyli vardı. O, bu unikal sənət incilərinin tariximizin ayrılmaz bir parçası olduğunu vurğulayıb, qısa bir zamanda Şuşada təşkil olunan belə tədbirlərin böyük tarixi əhəmiyyət daşıdığını bildirərək, bu günlərin şahidi olmasından qürur duyduğunu söyləyib: “Xoşbəxtəm ki, bu gün bu tədbirdə iştirak edirəm. Xoşbəxtəm ki, mayın 13-də “Xarıbülbülfestivalında iştirak etmişəm. Şuşa hər bir azərbaycanlı üçün unikal bir şəhərdir. Bütün şəhərlər bizim üçün doğmadır, Naxçıvan da, Kəlbəcər , Tərtər , Zəngilan da. Amma Şuşa özlüyündə nadirdir onun öz yeri var. Ziyalılarla birlikdə bu gözəl tədbirdə iştirak etmək mənim üçün böyük bir şərəfdir”.

 

Yenidən doğma diyarda. Qarabağın sənət inciləri

 

Heydər Əliyev Fondu tərəfindən Şuşada bərpa təmir olunaraq yaradılan Xalçaçılıq qalereyasında isəYenidən doğma diyarda. Qarabağın sənət incilərisərgisi açılmışdı.

 

Fondun təşkilatçılığı ilə keçirilən sərgidə Azərbaycan Milli Xalça Muzeyinin təqdimatında xovlu xovsuz xalçalar, xalça məmulatları, milli tikmə geyim dəstləri, bədii metal nümunələri nümayiş olunurdu. Sərgidə, həmçinin Milli Azərbaycan Tarix Muzeyinin kolleksiyasına daxil olan xalça nümunələri yer alıb.

 

Qeyd edək ki, yenidən öz doğma diyarında sərgilənən bu eksponatların əksəriyyəti I Qarabağ müharibəsi zamanı Azərbaycan Milli Xalça Muzeyinin Şuşa filialından təxliyə edilib.

 

Burada əsrlər boyu çox yüksək dəyərləndirilən, xarici muzey şəxsi kolleksiyaların nadir inciləri sırasına daxil olan Qarabağ xalçalarının müxtəlif bölgələrə aid nümunələrini görmək mümkündür. Onlara maldarlıqla məşğul olan əhalinin həyat tərzini əks etdirən damğa naxışlı, həm şəhər mədəniyyətini özündə ehtiva edən, peşəkar emalatxanalarda toxunan nəbati naxışlı süjetli xalçalar – “Vərni”, “Zili”, “Çələbi”, “Ləmpə”, “Malıbəyli”, “Qasımuşağı”, “Əyan məclisi digərləri aiddir. İri ölçüsü, mükəmməl kompozisiya quruluşu əlvan koloriti iləLəmpədəst xalı-gəbəsi xüsusi maraq doğuran eksponatlardandır.

 

Sərgiləri böyük maraqla izləyən Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının sədri, Xalq rəssamı Fərhad Xəlilov bu sənət nümunələrinin bənzərsizliyindən xalqımıza məxsus böyük sənət nümunəsi olduğundan söz açıb. Xalq rəssamı fikirlərini belə ümumiləşdirib: “Şuşa xalçalarını yenidən burada görmək bizdə qürur hissi yaşadır. Şuşa xalçaları doğrudan da möcüzədir. Bu gün biz hədsiz xoşbəxtik. Görürük ki, qədər böyük işlər görülüb. Biz doğrudan da yeni həyat yaşayırıq, Vətən müharibəsində Qələbə bu gün aparılan bərpa işləri bizi bir millət kimi yeni mərhələyə qaldırır. Bir daha Prezident İlham Əliyevə birinci xanım Mehriban Əliyevaya bu günü bizə yaşatdıqları üçün təşəkkür edirəm”.

 

Beləliklə, “Yenidən doğma diyarda. Qarabağın sənət incilərisərgisi qədim torpağın ruhunu, əsrlərlə burada yaşayıb-yaradan insanların həyat məişətini, estetik zövqünü, sənətkarların bədii dünyagörüşünü duymağa, həmin tarixi dövrlərə səyahət etməyə imkan yaradırdı.

 

 İki sahil.- 2021.- 31 avqust.- S.14.