Narkomaniyaya qarşı mübarizə hər kəsin borcudur

Narkotik maddələrin gənc nəsillər arasında yayılması təhlükəsini nəzərə alaraq, bir çox ölkələr «Narkotiksiz gələcək naminə» milli proqramlar qəbul ediblər. Buraya təhsil ocaqlarında, hüquq mühafizə orqanlarında, təşkilatlarda narkomaniyanın ziyanı haqqında maarifləndirilmə kampaniyaları daxildir. Bu kampaniyalar kütləvi informasiya vasitələri, o cümlədən internet şəbəkəsi vasitəsilə aparılır.

Ölkəmizdə də narkomaniyaya qarşı mübarizə tədbirləri hər il daha da genişləndirilir. Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyindəki Sosial Xidmətlər Agentliyinin həssas əhali qruplarından olan şəxslər üçün Sığınacaq və Sosial Reabilitasiya Müəssisəsi ictimai əhəmiyyət daşıyan fəaliyyətlə məşğul olur və müəssisədə müəyyən yaşayış yeri olmayan 18 yaşından yuxarı şəxslərin, baxımsız, kimsəsiz və sosial təhlükəli vəziyyətdə olan yetkinlik yaşına çatmayanların, habelə görmə qabiliyyəti məhdud olan şəxslərin sosial reabilitasiyasının həyata keçirilməsi, sosial-hüquqi, tibbi-sosial, sosial-məişət xidmətlərinin, sosial-məsləhət yardımının göstərilməsi məqsədilə onlara yarımstasionar və stasionar formada sosial xidmətlər göstərilir. Həmçinin, müəssisədə müvafiq kateqoriyadan olan şəxslərə narkotik vasitələrin təsiri altına düşməsinin qarşısının alınması ilə bağlı profilaktik tədbirlər həyata keçirilir. Müəssisədə çarpayı sayı 95 olmaqla, çətin həyat şəraitində olan 18 yaşdan yuxarı müəyyən yaşayış yeri olmayan şəxslərin reabilitasiyası şöbəsinə 50, baxımsız, kimsəsiz, sosial təhlükəli vəziyyətdə olan yetkinlik yaşına çatmayan şəxslərin reabilitasiyası şöbəsinə 25, görmə imkanı məhdud şəxslərin reabilitasiyası şöbəsinə 20 yer ayrılmışdır. Həmçinin, müəssisədə məişət zorakılığından zərər çəkmiş şəxslər üçün yeni şöbə yaradılmış və hazırda sakinlərin qəbulu ilə bağlı hazırlıqlar davam etdirilir.

31 may 2021-ci il tarixinə müəssisədə xidmət olunan şəxslərin sayı 93 nəfərdir. Onlardan 61 nəfər çətin həyat şəraitində olan 18 yaşdan yuxarı müəyyən yaşayış yeri olmayan şəxsə, 20 nəfər baxımsız, kimsəsiz, sosial təhlükəli vəziyyətdə olan yetkinlik yaşına çatmayan uşağa və 12 nəfər görmə imkanı məhdud şəxsə müxtəlif sosial xidmətlər göstərilir.

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2017-ci il 17 oktyabr tarixli 434 nömrəli qərarı ilə Nazirliyin tabeliyində Sosial Xidmətlər Agentliyinin tabeliyində penitensiar müəssisələrdə cəza çəkməkdən azad edilmiş şəxslər üçün 50 yerlik Sosial Adaptasiya Mərkəzi yaradılmışdır. Mərkəzin yaradılmasında məqsəd penitensiar müəssisələrdə cəza çəkməkdən azad edilmiş şəxslərin sosial mühitə uyğunlaşdırılması, hüquq və azadlıqlarının, qanuni mənafelərinin qorunması, bu şəxslər tərəfindən törədilə biləcək yeni cinayətlərin qarşısının alınması məqsədilə onlara hüquqi, sosial-psixoloji, sosial-məsləhət yardımı və sosial-məişət xidmətlərinin göstərilməsi, həmçinin onların narkotik vasitələrin təsiri altına düşməsinin qarşısının alınması məqsədilə profilaktik tədbirlərin görülməsi və şəxslərin sosial adaptasiyası ilə bağlı digər tədbirləri həyata keçirməkdən ibarətdir.

«Sosial xidmət haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununa əsasən Nazirlik tərəfindən 2013-cü ildən etibarən sosial xidmət sahəsində dövlət sifarişlərinin qeyri-hökumət və qeyri-kommersiya təşkilatlarına verilməsi yolu ilə çətin həyat şəraitində olan şəxslərin müdafiəsinin təmin edilməsi məqsədilə həmin kateqoriyalardan olan uşaqlar üçün sosial sifarişlər həyata keçirilir.

Layihələrin məqsədi həssas kateqoriyalardan olan uşaqlara sosial xidmətlərin təşkili, onların ailələrinə dəstək xidmətlərinin göstərilməsi, problemlərinin həlli məqsədilə həssas kateqoriyalardan olan uşaqların müvafiq qurumlara yönləndirilməsi, uşaqların dövlət uşaq müəssisələrinə düşməsinin qarşısının alınması, sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların sosial reabilitasiyası, onların cəmiyyətə adaptasiya olunmasına köməklik göstərilməsi, ölkə daxilində və xaricdə müalicəsi və asudə vaxtlarının təşkili, sosial təhlükəli vəziyyətdə olan yetkinlik yaşına çatmayanlar üçün sığınacaq və reinteqrasiya xidmətlərin, hüquqi, sosial, tibbi, psixoloji yardımın göstərilməsi, onların təhsil almalarına köməklik göstərilməsi, təhsildən yayınma hallarının aradan qaldırılması vasitəsilə onların uşaq alverinin və məcburi əməyin qurbanı olmasının qarşısının alınmasının təmin edilməsindən ibarətdir.

Buna müvafiq olaraq, çətin həyat şəraitində olan uşaqların və ailələrin sosial xidmətlərə çıxışının təmin edilməsi istiqamətində 2020-ci il ərzində 57 qeyri-hökumət təşkilatı tərəfindən 132 sosial xidmət layihəsi icra edilmiş və ümumilikdə 14021 şəxs göstərilən xidmətlərdən yararlanmışdır. Əlavə olaraq bildiririk ki, 2021-ci ildə Nazirliyin tabeliyində Dövlət Məşğulluq Agentliyi tərəfindən peşəyönümü məsləhət xidmətləri istiqamətində də ölkədəki sanitar-epidemioloji vəziyyət nəzərə alınmaqla təlim-tədris prosesinin təşkili ilə bağlı qəbul olunmuş qaydalara uyğun olaraq kütləvi tədbirlər həyata keçirilməmişdir. Gələcəkdə keçiriləcək tədbirlər zamanı peşə seçimi, əmək bazarının cari vəziyyəti, əmək bazarında ən çox tələb olunan peşə və ixtisaslar, eləcə də müvafiq peşə və ixtisaslar üzrə işlə təmin edilmə və ya peşə hazırlığına cəlb olunma imkanları ilə yanaşı narkomanlığın yayılmasına, narkotik vasitələrin və psixotrop maddələrin qanunsuz dövriyyəsinə qarşı mübarizənin dövlət siyasətinin prioritet istiqamətlərindən biri olduğu qeyd olunmaqla bu problemin həlli istiqamətində görülən işlər haqqında maarifləndirici söhbətlərin aparılması nəzərdə tutulmuşdur. Bir sözlə, bu gün övladlarımızın xoş gələcəyi üçün narkomaniyaya qarşı mübarizə hər kəsin şərəf borcu olmalıdır.

Cavid Əbdul-Qədirov,

ƏƏSMN-nin aparat rəhbərinin müavini

İki sahil.-2021.-19 iyun.-S.15.