Qəhrəmanın döyüş yolu

Qərbdən Alazan, cənubdan isə Böyükçay çaylarının əhatə etdiyi dağlar qoynunda qədim keçmişi olan Lahıc kəndi yerləşir. Burada insanlar əsasən əkinçiliklə və maldarlıqla məşğul olsalar da, tarixən kənddən xeyli ziyalı, sənət, peşə adamı çıxıb. Vətənpərvər, qəhrəman oğullar isə bu kəndə hər zaman baş ucalığı gətirib.

1990-cı ilin bir yay səhəri idi. Həmin gün Məhəmməd kişi adi günlərdən daha şən, daha xoşbəxt görünürdü. Çünki, onun ailəsində qızı Vəsilədən sonra çox arzusunda olduğu oğlu doğulmuşdu. Dünyaya yenicə göz açan uşağın adını İsmayıl qoymuşdular. Balaca İsmayılın gəlişi ilə atanın qəlbində yeni arzular, ümidlər, istəklər baş qaldırmışdı. Ömür-gün yoldaşı Həlimə xanımla başbaşa verib, balaca İsmayılı el-obaya, Vətənə layiqli bir övlad kimi böyütmək onların ən böyük arzularından idi.

İsmayıldan sonra Səmədovlar ailəsində daha bir oğul övladının, Elvinin dünyaya gəlişi də böyük sevincə səbəb oldu.

...İsmayılın uşaqlığı yenicə müstəqillik əldə etmiş ölkəmizin ən çətin, ən ağır illərinə təsadüf etmişdi. Bədnam qonşumuz Ermənistan Azərbaycanı elan edilməmiş müharibəyə sürükləmiş, xalqımızı iqtisadi və sosial məhrumiyyətlə dolu həyat yaşamağa məhkum etmişdi.

İsmayıl böyüyüb Lahıc kənd orta məktəbinə gedəndə ilk müəllimi Cəvahir xanım olmuşdu. Cəvahir müəllimə ona ilk dəfə “Ana”, “Vətən” sözlərini yazmağa öyrətmişdi. İlk müəllimi, sinif yoldaşları İsmayılı iti yaddaşa malik, çalışqan, mehriban şagird kimi sevirdilər. Fəxrəddin müəllim qeyd edir ki, İsmayıl Azərbaycan dili və ədəbiyyat dərsinə həmişə hazırlıqlı gələr, digər fənləri də həvəslə oxuyardı.

Təbiət fənlərinə marağı çox olduğunu görən valideynlər İsmayılı həkim görmək arzusundaydılar.

Bir gün Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbinə daxil olmuş, hazırda Silahlı Qüvvələrimizdə yüksək rütbəyə çatmış Murad Atayev kursant geyimində kəndə qayıdır. İsmayıl ucaboylu, qamətli Muradla görüşəndə boynuna sarılır, hərbçi peşəsinə vurulur.

O günlərdə kənddə İsmayılın dostları, sinif yoldaşları Muraddan, onun geyindiyi formadan söz açırdılar. Məktəbdə müəllimlər də Muraddan danışır, onun bacarığına inanır, parlaq gələcəyə malik hərbçi olacağına ümid edirdilər. Bibisi oğlunun ünvanına deyilən ürək dolusu xoş sözlər eşitdikcə İsmayılın hərbçi peşəsinə olan sevgisi qəlbinin dərinliyində kök atır. O, hərb sənətinə olan tükənməz sevgisini heç vaxt dilinə gətirməsə də, daxilən özünü bu şərəfli yolun yolçusu olmağa hazırlayırdı. İsmayılın qəlbində artıq, Vətənə, torpağa, millətə əvəzsiz sevgi baş qaldırmışdı.

İsmayıl böyüdükcə ölkənin müharibə şəraitində yaşadığını, Qarabağımızın ermənilər tərəfindən işğal edildiyinə qəlbən çox acıyırdı. Bir milyondan artıq soydaşımız dədə-baba yurdundan didərgin düşüb ağır, dözülməz şəraitdə yaşamağa məcbur olmuşdular. Hər dəfə cəbhədən gələn şəhid xəbəri İsmayılın erməni vandallarına qarşı nifrət hissini daha da artırırdı.

Doqquzuncu sinifi bitirəndən sonra valideynləri qərara gəlmişdilər ki, İsmayıl təhsilini Bakıdakı Kimya Biologiya Təmayüllü Respublika Liseyində davam etdirsin. İsmayıl imtahanlardan yüksək bal toplayıb liseyə qəbul olundu. Əla qiymətlərlə oxuyan İsmayıl məktəbdə müəllim və şagirdlərin rəğbətini qazandı. Liseyi bitirəndə hamı müxtəlif ali məktəblərə qəbul olmaq üçün sənədlərini Tələbə Qəbulu Üzrə Dövlət Komissiyasına təqdim edəndə İsmayıl Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbini seçmişdi. İsmayıl bunun üçün valideynlərini də razı sala bilmişdi. Həmin il Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbinə ən yüksək bal toplayanların arasında İsmayıl Səmədovun da adı vardı.

Beləliklə, İsmayılın kursant həyatı başladı. Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbdə təhsil aldığı illərdə İsmayıl hərbi bilikləri mükəmməl mənimsəyirdi ki, gələcəkdə zabit kimi xidmət edəndə tabeliyində olanlara hərb elminin sirlərini asanlıqla aşılaya bilsin.

Atası Məhəmməd kişi deyir ki, İsmayıl heç zaman xidmətin çətinliyini dilinə gətirməyib. Hərbi işlərdən danışmağı ümumiyyətlə, xoşlamırdı. Sanki, bu uşaq anadan zabit doğulmuşdu. Həm kursant olanda, həm də zabit kimi xidmət edəndə onu daim peşəsindən razı görürdüm.

İsmayılın çiyninə leytenant paqonlarını taxıb ilk dəfə xidmətə başladığı birliyin ehtiyat hərbi hissəsi idi. Bu hərbi hissə tez-tez çöl təlim məşqlərində olur, döyüş atışlı çalışmaları həm gecə, həm də gündüz yerinə yetirirdi. Leytenant Səmədov komandiri olduğu taqımın əsgərlərini qısa müddət ərzində yaxından tanımışdı. Gənc leytenant tabeliyində olan əsgərlərə Vətənə sevgi, düşmənə nifrət hissi aşılayırdı. Əsgərlərin istifadəsində olan silahların xüsusiyyətlərini əvvəlcə izah edir, daha sonra isə dərindən mənimsədiyinə əmin olduğunu yoxlayırdı. İstər dağlıq, istər düzən, istərsə də sıx meşəlik ərazilərdə taktiki gedişləri onlara izah edirdi. Relyefə uyğun düzgün hücum və müdafiə gedişlərini icra etdirirdi. Komandanlıq da İsmayılın çalışqanlığını görüb onun əməyini yüksək qiymətləndirmişdi. Hərbi hissənin şərəf lövhəsini leytenant İsmayıl Səmədovun da şəkili bəzəyirdi.

Zabit kimi xidmətə başladığı hərbi hissədə bir ili tamam olmamış İsmayıl özünü daha məsuliyyətli və ciddi qoşun növündə - xüsusi təyinatlı qüvvələrdə xidmətini davam etdirmək qərarına gəldi. Əslində, hissənin komandir heyəti bacarıqlı, çalışqan və məsuliyyətli zabitin getməsini istəməsə də, İsmayılın istəyinə qarşı da çıxmadılar. Xeyli (200 nəfər) hərbçinin cəlb olunduğu altı aylıq təlim kursunu 20 nəfər müvəffəqiyyətlə başa vurdu. Onların arasında İsmayıl birinci yerə çıxmışdı.

İsmayıl xüsusi təyinatlı qüvvələrdə qrup komandir təyin olunmuşdu. Qısa müddətdə yeni xidmət yerində də, bilik və bacarığı ilə fərqlənmişdi. Silahlı Qüvvələrin Baş Qərargah rəisinin və Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı general-leytenant Hikmət Mirzəyevin təqdim etdiyi Fəxri fərmanlar bunun təsdiqidir.

Gənc zabit ayrı-ayrı vaxtlarda iki dəfə qardaş Türkiyədə və Gürcüstanda komando kurslarında olub. Bu ölkələrdə keçdiyi təlimlər onun döyüş hazırlığını daha da artırmışdı.

Azərbaycanın hərb tarixinə 2016-cı il Aprel döyüşlərində cəsur komandir düşmənin xeyli canlı qüvvəsini və döyüş texnikasını məhv edir. İsmayılın döyüşlərdə göstərdiyi peşəkarlıq və şücaət komandanlığın diqqətindən yayınmadı. Dövlət başçısı İlham Əliyev cəbhə bölgəsində hərbçilərlə görüşərkən İsmayıl Səmədovun da əlini sıxıb, ona mükafat təqdim etmişdi, bu, onun həyatında ilk mühüm hadisə idi.

Kapitan İsmayıl Səmədovun qarşısında böyük planları vardı. O, bunun üçün Azərbaycan Ordusunun zabiti olaraq bütün varlığı ilə çalışırdı. Tabeliyində xidmət edən hərbi qulluqçuları yüksək döyüş və mənəvi hazırlığa gətirmək üçün bilik və bacarıqlardan istifadə edirdi. Gizir Cavad Babayev və digər silahdaşları döyüşə həmişə cəsur komandirlə getməyi arzu edirdilər. Çünki hazırlıqlı, qorxmaz zabit kimi özünü tanıtmış kapitan Səmədov döyüş zamanı tabeliyindəkiləri məharətlə idarə etməyi və onlara nümunə olmağı və döyüşçüləri uğura aparmağı bacarırdı.

Yüksək dağlıq, düzənlik və meşə massivlərində şəxsi heyətlə birlikdə təlim və məşqlərdə iştirak edir, peşə vərdişlərini günü-gündən möhkəmləndirməyə çalışırdı. Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı mayor Gündüz Səfərli kapitan İsmayıl Səmədovun keçdiyi çöl məşğələlərini yaxından izləyir, komandaları necə icra etdiyinə nəzər yetirirdi. Tabor komandiri çalışmanın hər bir elementinin dəqiq və düzgün yerinə yetirildiyini görürdü. Belə bir zabitin döyüş meydanında uğur qazanacağına inanırdı.

27 sentyabr 2020-ci ildə düşmən ağır silahlardan istifadə edərək mövqelərimizə hücum etdi. Ordumuzun cəbhə xəttində yerləşən bölmələri düşmən hücumunun qarşısını qətiyyətlə aldı. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin əmri ilə Azərbaycan Ordusu əks-hücuma keçdi. İsmayıl da komandiri olduğu bölmə ilə torpaqlarımızı azad etmək üçün hücum əmri aldı. O, qrupu ilə düşmən arxasına keçərək cəsarətlə onun ehtiyatlarını, köməyə gedən dəstələrini məhv etməyi bacardı. Füzuli, Cəbrayıl, Xocavənd yaşayış məntəqələrinin azad edilməsi uğrunda gedən döyüşlərdə düşmənə sarsıdıcı zərbələr vurdu, bir neçə döyüş texnikasını və xeyli sayda canlı qüvvəsini məhv etdi.

Oktyabrın 11-də kapitan İsmayıl Səmədova daha mühüm döyüş tapşırığı verildi. O, Xocavənd yaxınlığındakı Gorazilli kəndi istiqamətində yenidən düşmən arxasına keçdi. O, qoşunlarımızın irəliləməsinə mane olan ermənilərə köməyə gələn dəstəni zərərsizləşdirməli idi. Düşmənin canlı qüvvə ilə dolu üç maşını (80 nəfər silahlı erməni) Səmədovun dəstəsinin gizləndiyi ərazidən keçmək istəyirdi. Cəsur zabit ermənilərlə dolu üçüncü avtomobili dəqiq atəşlə vurdu. Daha iki avtomobildəki düşmən əsgərləri dağlara qaçarkən onların da çoxunu qrup məhv etdi.

Qeyri-bərabər döyüşdə, təəssüf ki, kapitan İsmayıl Səmədov düşmən gülləsindən yayına bilmədi. Cəsur komandir canından artıq sevdiyi Vətən torpaqlarının azadlığı yolunda əbədiyyətə qovuşdu.

Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamı ilə göstərdiyi igidliyə görə kapitan İsmayıl Məhəmməd oğlu Səmədov ölümündən sonra Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı adına layiq görüldü.

Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı İsmayıl Səmədov illərcə əvvəl Bəsti xanımla ailə qurmuşdu. Qəhrəmanın Nurgül və Mehdi adlı övladları indi Vətənə əmanətdir.

Baş nazir Əli Əsədov Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda həlak olmuş Vətən oğullarının adlarının əbədiləşdirilməsi barədə qərar imzalayıb. Ötən il Zaqatala rayonundakı 5 nömrəli tam orta məktəbə Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı İsmayıl Məhəmməd oğlu Səmədovun adı verilib. Vətən uğrunda canından keçmiş cəsur kapitanın xatirəsi xalqımızın yaddaşında həmişə yaşayacaq.

Anar Miriyev

İki sahil.- 2022.- 12 mart.- S.18.