Azərbaycançılıq ideologiyasına söykənən

ilk milli Konstitusiyanın banisi

“Biz, ilk növbədə bütün xalqımızı, bütün soydaşlarımızı Azərbaycanın müstəqil dövlətçiliyi ətrafında birləşdirməliyik,gənclərimizi, gələcək nəsilləri dövlətçilik prinsiplərinə sadiq ruhda tərbiyə etməliyik”.

Ulu Öndər Heydər Əliyev

2023-cü il ölkəmizin tarixinə “Heydər Əliyev İli” kimi daxil olub. Azərbaycan dövlətinin banisi və qurucusu Heydər Əliyev qeyri-adi zəka sahibi və təşkilatçılıq bacarığına malik bir şəxsiyyət idi. Dövlət başçısının 29 sentyabr 2022-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Azərbaycan xalqının Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin anadan olmasının 100 illik yübileyinin qeyd edilməsi ilə əlaqədar 2023-cü il “Heydər Əliyev İli” elan edilmişdir. Ömrünü bütünlüklə Azərbaycan dövlətinin qorunmasına, möhkəmləndirilməsinə və inkişafına həsr etmiş dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevin görkəmli siyasi və dövlət xadimi kimi Vətən və xalq naminə müstəsna xidmətləri milli dövlərçilik tariximizə qızıl hərflərlə əbədi həkk edilmişdir.

Müstəqil Azərbaycan Respublikasının ilk Konstitusiyası Ulu Öndər Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə hazırlanmış və 1995-ci il noyabrın 12-də ümumxalq səsverməsi (referendum) yolu ilə qəbul edilmişdir. Ümummilli Lider Heydər Əliyev müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurucusu olduğu kimi, onun milli ideologiyasının- azərbaycançılığın da, azərbaycançılıq ideologiyasına söykənərək yaradılan ilk Konstitusiyanın da banisidir. 1995-ci il noyabrın 12-də Konstitusiyanın qəbulu müstəqillik tariximizin ən mühüm hadisələrindən biri olmaqla yanaşı, həm də ümummilli lider Heydər Əliyevin Azərbaycan dövlətçiliyi qarşısındakı ən böyük xidmətlərindən biridir. Bu Konstitusiya müstəqil dövlət quruculuğu prosesini tənzimləyən, demokratik inkişafa təminat yaradan, qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsində hüquqi baza rolunu oynayan mütərəqqi bir sənəddir.

Ulu Öndər Heydər Əliyev öz çıxışlarında qeyd edirdi ki, milli ideologiyamız dövlətimizin Konstitusiya normalarına, xalqımızın tarixi keçmişinə, milli-mənəvi dəyərlərinə, ölkəmizin bu günü və gələcəyinə bağlı olmalıdır. Qeyd edək ki, elə bunun nəticəsidir ki, Ulu Öndərin yaratdığı azərbaycançılıq məfkürəsi ölkəmizin Əsas Qanununda öz əksini tapmışdır. Ulu Öndər ilk növbədə ölkəmizin ali qanununun tələblərinə dönmədən əməl edilməsini xüsusi ilə vurğulayırdı, konstitusiya normalarını hər bir vətəndaşın əsas vəzifəsi olduğunu qeyd edirdi.

Bu normalar, Əsas Qanunun preambulasında təsbit olunur və ilk növbədə : ölkənin müstəqilliyinin, suverenliyinin və ərazi bütövlüyünün qorunmasını, vətəndaş cəmiyyətinin bərqərar olunmasını, xalqın iradəsinə, qanunların aliliyinə əsaslanan hüquqi, dünyəvi dövlət quruculuğunu, ədalətli, iqtisadi və sosial qaydalara uyğun olaraq hamının layıqli həyat səviyyəsinin təmin edilməsini, milli-mənəvi dəyərlərə sadiqliyi, bütün dünya xalqları ilə dostluq, sülh və əmin-amanlıq şəraitində yaşamağı və digər ümumbəşəri dəyərlərə hörmət hissini ehtiva edir.

1996-cı ildə Konstitusiya Günü münasibətilə Azərbaycan xalqına ünvanladığı təbrikində Heydər Əliyev demişdir: “Bu Konstitusiya Azərbaycan xalqının keçdiyi tarixi inkişaf yolunun məntiqi nəticəsidir. Konstitusiya ölkəmizdə vətəndaşların hüquq və azadlıqlarının təmin edilməsi, müstəqil dövlətçiliyinin qorunub saxlanılması, möhkəmləndirilməsi və demokratik dəyişikliklərin həyata keçirilməsi üçün hərtərəfli zəmin və şərait yaradır, Azərbaycanın tarixi keçmişini, bugünkü reallıqlarını və gələcək inkişaf perspektivlərini əks etdirməsi, ümumbəşəri və milli dəyərlərə söykənməsi konstitusiyamızı səciyələndirən əsas cəhətlərdir”.

Ulu Öndərimiz həm Konstitusiyamızın, həm də azərbaycançılıq ideologiyasının əsasına bütün vətəndaşların firavan inkişafına cavab verən milli dövlətçiliyi- müstəqil Azərbaycan Respublikasını qoyurdu, bu məsələyə belə münasibət bildirirdi: “Müstəqi Azərbaycan dövləti bizim üçün ən qiymətli tarixi naliyyətdir və onun qorunması, əbədiyaşar edilməsi hər bir azərbaycanlının müqəddəs borcudur”. Azərbaycançılıq ideologiyasından bəhs edərkən Ulu Öndər qeyd edirdi ki, “Biz, ilk növbədə bütün xalqımızı, bütün soydaşlarımızı Azərbaycanın müstəqil dövlətçiliyi ətrafında birləşdirməliyik, gənclərimizi, gələcək nəsilləri dövlətçilik prinsiplərinə sadiq ruhda tərbiyə etməliyik”.

Azərbaycançılıq ideologiyasının təməlində ədalətli və hamı üçün məqbul sayılan ictimai həyat normalarına əməl edilməsi, ölkənin hər bir vətəndaşının Azərbaycan dövlətinə bağlılığı, onu özünün güvənc yeri sayması, doğma Vətəni qürur mənbəyi hesab etməsi və sair kimi tələblər dayanır. Əsas Qanunun normaları ölkəmizin milli maraqlarına söykənərək xalqımızın ümumi mənafelərinin ifadəsinə çevrilib. Qeyd olunanlardan da göründüyü kimi, Əsas Qanunumuzun mərkəzində hər şeydən əvvəl dövlətçilik maraqları – güclü, qüdrətli Azərbaycan dövlətinin yaradılması və bütün sahələr üzrə inkişafının təmin edilməsi prinsipi dayanır. Konstitusiyamızda dövlətçilik maraqları ilə yanaşı, həm də vətəndaş amilinə - xalqını sevən, dövlətinin yolunda hər bir fədakarlığa hazır olan, milli-mənəvi dəyərlərini yaşadan, təşəbbüskar və iradəli Azərbaycan vətəndaşı yetişdirilməsi ideyasına xüsusi əhəmiyyət verilib.

Ulu Öndər gənclərimizi cəmiyyətdə və dünyada gedən proseslərdən baş çıxara bilən, vətənpərvər, savadlı, bacarıqlı insanlar kimi görürdü və deyirdi: “Biz elə bir nəsil yetişdirməliyik ki, o, öz dövlətini sevsin, onu qorumağı, yaşatmağı və bütün dünyada layiqincə təmsil etməyi bacarsın, gənc nəsil öz milli adət-ənənələrinə sadiq olmalı, ana dilini, milli mədəniyyətimizi dərindən öyrənməli, eyni zamanda, bəşəri dəyərləri mənimsəməlidir”. Məlum olduğu kimi, ana dili hər bir xalqın mənəvi sərvətidir. Bu mənəvi sərvətin inkişafında, qorunmasında, onun dünya dilləri içərsində öz layiqli yerini tutmasında dilimizin zənginliklərinə bələd olan Ulu Öndər Heydər Əliyevin misilsiz xidmətləri olmuşdur. Azərbaycan dilinin inkişafı Ulu Öndərin adı ilə bağlıdır. Onun rəhbərliyi ilə 1995-ci il noyabrın 12-də qəbul edilmiş müstəqil dövlətimizin Konstitusiyasında Azərbaycan dili rəsmi dövlət dili kimi təsbit olunmuşdur.

Ölkəmizin tarixinin çətin və taleyüklü dövründə dövlətə rəhbərliyin ağır məsuliyyətini öz üzərinə götürmüş Ulu Öndərin yaratdığı mükəmməl dövlətçilik təlimi və onun ayrılmaz hissəsi olan Konstitusiyamız müstəqill Azərbaycan Respublikasının bugünkü varlığının və gələcək inkişafının əsasını təşkil edir, ölkəmizin hərtərəfili inkişafina və tərəqqisinə xidmət edir. Təməli Ulu Öndər tərəfindən qoyulmuş dövlət siyasətini uğurla davam etdirən ölkə Prezidenti İlham Əliyev Heydər Əliyev irsinə qiymət verərək demişdir: “1993-2003-cü illər ölkəmizdə sabitlik və inkişaf illəri kimi tarixdə qalacaqdır. Cünki məhz o illərdə dövlətçiliyin əsasları qoyuldu, Azərbaycan dövləti quruldu, 1995-ci ildə müstəqil dövlətin Konstitusiyası qəbul edildi, dövlətçiliyin ideoloji əsasları- azərbaycançılıq məfkürəsi formalaşdırıldı...Heydər Əliyev tərəfindən yaradılan bu əsaslar hazırda Azərbaycan xalıqına yol göstərir”.

Müstəqil dövlətimiz Ulu Öndərin nurlu ideyalarından və ümumbəşəri dəyərlərdən yoğrulan Azərbaycan Respubliksı Konstitusiyası və azərbaycançılıq məfkürəsi dövlətimizin gələcək inkişafı və tərəqqisi yoluna bundan sonra da daim işıq salacaq. Ölkə başçısının müvafiq Sərəncamı ilə 2023-cü ili “Heydər Əliyev İli” kimi elan etməsi respublikamızda dövlətçilik düşüncəsinin, azərbaycançılıq məfkurəsinin, vətənpərvərlik tərbiyəsinin daha da möhkəmləndirilməsinə özünün töhfələrini verəcək. “Heydər Əliyev İli” müstəqil dövlətimizin uğurlarının təbliğ edilməsi baxımından da geniş meydan açır.

Hər birimiz möhtərəm Prezident İlham Əliyevin bununla bağlı imzaladığı Sərəncamı məmnunluqla qarşılayır. Əslində, ölkəmizdə hər il “Heydər Əliyev İli” sayıla bilər. Çünki hər il Ullu Öndərin memarı və qurucusu olduğu müasir və müstəqil dövlətimiz daha da inkişaf edərək irəliyə doğru yeni bir addım atır. Elə bu uğurlar fonunda gerçək həyatda Ulu Öndərmiz hər gün xatırlanır, hər gün anılır.

Müstəqil dövlətimiz artıq bütün dünyada yaxşı mənada tanınır və böyük nüfuz sahibidir. Odlar diyarımızın daha da inkişaf edib çiçəklənməsi üçün ölkə başçısı İlham Əliyev cənablarının ətrafında xalqımız daha sıx birləşir. Bu birlik də ölkəmizi uğurlu, işıqlı bir sabaha aparır. Ulu Öndər daim, bizimlədir, daim onun yaratdığı mükəmməl dövlətçilik təlimindən, ideya-nəzəri irsindən bəhrələnmişik və bundan sonra da bəhrələnəcəyik.

Ayaz Məhərrəmov,

Naxçıvan MR Ədliyyə Nazirliyinin Qanunvercilik

bölməsinin rəisi ədliyyə müşaviri

İki sahil.- 2023.- 6 aprel.- S.6.