Ali məktəblərə qəbul qaydalarında dəyişikliklər edilib 

 

Əmək bazarında tələbatdan asılı olaraq, bəzi ixtisaslarda 100 faiz ödənişsiz qrantlar tətbiq edilə bilər

 

Ali təhsil müəssisələrində yeni maliyyələşmə mexanizminin tətbiqi sənəd verəcək abituriyentlərin taleyinə elə də təsir etməyəcək. Yenə də ən yüksək nəticə göstərənlər ali təhsil müəssisələrində ödənişsiz təhsil ala biləcəklər. Onların qrant alma şansları daha çox olacaq.  Bu proses sadəcə, abituriyentlərin ixtisas seçimində motivasiyaya təsir edəcək. Bu barədə fevralın 24-də Tələbə Qəbulu üzrə Dövlət Komissiyasının (TQDK) sədri Məleykə Abbaszadə ali məktəblərə qəbul qaydalarına həsr olunmuş mətbuat konfransında məlumat verib.

 

Stomatoloqa tələbat yoxdur, baytara ehtiyac var

 

 Sədr yeniliyin bu il imtahan verəcək abituriyentlərə şamil edilməyəcəyini söyləyib: “Ötən il ali məktəblərə ayrılan plan yerlərinin 10 minə qədərini dövlət tərəfindən maliyyələşdirilən ixtisaslar təşkil edib. Bu il təxminən o qədər plan yerinin dövlət tərəfindən maliyyələşdiriləcəyi gözlənilir”. Amma ayrılacaq vəsaitlər ali təhsil müəssisələrinə həmişəki kimi ilin əvvəlində verilməyəcək. Bundan başqa, indiyə qədər 50 faiz ödənişli, 50 faiz ödənişsiz təhsil forması olubsa, bundan sonra əmək bazarında müəyyənləşən tələbata uyğun olaraq faizlər dəyişə bilər: “Bu vaxta qədər ali məktəblər növbəti il büdcələrinin kəsilməməsi üçün planlarının dolmasına çalışırdılar. Yeni mexanizmin tətbiqi ilə əmək bazarında tələb olunan ixtisaslar müəyyənləşdirildikdən sonra dövlət öz sifarişlərini verəcək. Tərtib edilən siyahı TQDK-ya təqdim olunacaq. Komissiya bu ixtisaslara sahib olmaq üçün qədər bal tələb edildiyini müəyyənləşdirəcək”. Yalnız sifariş əsasında təhsil alacaq abituriyentlərin təhsili ödənişsiz həyata keçiriləcək: “Məsələn, hazırda stomatoloqa tələbat yoxdur. Amma baytara ehtiyac var. Yaranan belə ehtiyacları ödəmək üçün əmək bazarında 4 il sonrakı vəziyyət araşdırılacaq ixtisaslar da bunun əsasında müəyyənləşəcək”. Planla bağlı dövlətin sifarişləri isə martın 15-nə qədər TQDK-ya təqdim ediləcək: «Martın əvvəlində plan bizə verilsə, bu mexanizm əsasında yerləşdirmənin necə aparılacağı, eləcə ballarla bağlı proqnozlar səsləndirə biləcəyik. Bu məsələ ciddi araşdırma tələb edir. Bunun ucun isə vaxt azdır. Ona görə qəbul planı bu il ötənilki səviyyədə qalacaq».

M.Abbaszadə bildirib ki, müsabiqəyə buraxılma zamanı qrantı qazanmaq üçün müxtəlif ixtisaslar üçün müxtəlif ballar müəyyənləşəcək. Şərti ödəyən abituriyentlər istədikləri ali məktəbləri seçə biləcəklər. Bu uşaqlar özəl ali məktəbləri seçsələr belə, onların təhsil alması üçün ayrılan qrant həmin ali məktəbə yönələcək: «Növbəti illərdə ödənişsiz təhsil alma aradan qaldırılmayacaq. Ola bilsin ki, gələcəkdə qrantın səviyyəsi artsın. Bu il hər ixtisasda dövlət tərəfindən müəyyən qrantlar olacaq. Gələcəkdə əmək bazarında tələbatdan asılı olaraq, bəzi ixtisaslarda 10, bəzi ixtisaslarda isə 100 faiz ödənişsiz qrantlar tətbiq edilə bilər. Ümumiyyətlə, indiyə qədər aşağı balla nəticə göstərənlər seçdikləri ixtisasları sevdiklərinə görə deyil, yalnız dövlətin ödənişsiz təhsil müəssisəsində təhsil almaq xatirinə seçirdilər. Bundan sonra isə ödənişsiz əsaslarla daha yüksək nəticə göstərən tələbələr oxuya biləcəklər».

TQDK sədri qeyd edib ki, dövlətin sifarişi hər il sentyabr-avqust aylarında elan olunacaq. Bu müddətdə isə ali məktəblər hansı ixtisaslar üzrə təhsil vermək imkanı olduqlarını müəyyən edə bilərlər.

 

“Müəllimlərin də biliyini qiymətləndirə bilərik»

 

 M.Abbaszadə model testlər hazırlandığını da bildirib: «Model testlər üzərində çox ciddi işlər aparılıb. Gələn ilin qəbul imtahanlarının çətinlik dərəcəsini təyin etmişik. Bu testləri 2011-ci ilin imtahanlarında tətbiq edəcəyik. Testlərlə geniş ictimaiyyət tanış olsa, bir-iki həftədən sonra builki imtahanların çətinliyi ilə bağlı çıxış edə bilər. Pedaqoqlar keçən il öz iradlarını bildirib bizə məlumat verməli idilər. İstərdik ki, müəllimlər bu nümunələrlə tanış olsunlar. TQDK-nın 5 regionda fəaliyyət göstərən şöbələrinin vasitəsi ilə region müəllimlərini bu işə cəlb etməyə başlamışıq». Komissiya sədri ötənilki testlərin cavablandırılmasında hətta müəllimlərin çətinlik çəkməsi ilə bağlı  fikirlərə münasibət bildirib: «Test suallarını müəllim cavablandıra bilməyibsə, bu, o müəllimin problemidir. Ötənilki imtahanlarda çətin sualları 1000-dən artıq abituriyent düzgün cavablandıraraq yüksək bal toplayıb. Belə fikri elmi arqument hesab etmirəm. Elmi-pedaqoji məsələləri siyasiləşdirmək lazım deyil. Əgər bizə təklif edilərsə, eksperiment kimi müəllimlərin biliyini qiymətləndirib nəticələri ortaya qoya bilərik».

 

Sənəd qəbuluna mart-aprel aylarında başlanılacaq

 

 Ali məktəblərə sənəd qəbuluna gəlincə, bu prosesə mart-aprel aylarında başlanacağı gözlənilir. İmtahanlar isə iyunun sonu, iyulun əvvəlində keçirilə bilər. Qəbul qaydalarından da söz açan M.Abbaszadə bildirib ki, bu məlumatlar "Abituriyent" jurnalının 1-ci sayında yer alıb. Onun sözlərinə görə, "Ali təhsil müəssisələrində yeni maliyyələşmə mexanizminin tətbiq edilməsi barədə" fərmanla dövlət ölkənin ali təhsil müəssisələrində bilikli, istedadlı vətəndaşların təhsil almasının maliyyələşdirilməsini öz üzərinə götürür: “Bununla da ali məktəbləri təhsilin keyfiyyətini yüksəltməyə stimullaşdırır. Yeniliklərə gəlincə, 2010/2011-ci tədris ili üçün ali məktəblərin Azərbaycan bölməsi üzrə II III ixtisas qruplarının xarici dildən imtahan fənlərində müəyyən dəyişikliklər edilməsi ilə bağlı qərar qəbul olunub”. Belə ki, 2010-cu ildən etibarən ali məktəblərin Azərbaycan bölməsi üzrə II III ixtisas qruplarının xarici dildən imtahan fənləri sırasına rus dili fənni daxil edilib. Beləliklə, II qrupun Azərbaycan bölməsində abituriyentlər xarici dil kimi ingilis, alman, rus, fransız, rus bölməsində isə ingilis, alman, fransız dillərindən birini seçə bilərlər. II ixtisas qrupunda ərəb fars dilləri xarici dil fənləri sırasından çıxarılıb. III qrupun Azərbaycan bölməsində abituriyentlər xarici dil kimi ingilis, alman, fransız, rus, ərəb fars, rus bölməsində isə ingilis, alman, fransız dillərindən birini seçə büərlər. Əvvəlki illərdən fərqli olaraq, Azərbaycan bölməsi üzrə III ixtisas qrupunun DT altqrupunda da xarici dil fənninə nisbi bal məhdudiyyəti tətbiq olunacaq. 

 

 

Həqiqət

 

Kaspi. -2010. – 25 fevral. – S.3.