“Özümü Azərbaycanda çox rahat hiss edirəm”
İqor Bodiu: “Azərbaycan mətbəxi ölkənizin
potensial turizm imkanlarından xəbər verir”
Bu gün Azərbaycanla
Moldova arasında müxtəlif sahələrdə əməkdaşlıq
mövcuddur. Uzun illər sovet sistemində birgə yaşayan iki
dövlət arasında elə həmin dönəmdən isti
münasibətlər olub. İki dövlət
həm də xeyli vaxtdır ərazisində mövcud
münaqişədən əziyyət çəkir. Bu ölkənin Azərbaycandakı səfiri İqor
Bodiu ilə həmsöhbət olarkən münasibətlərin
mövcud vəziyyəti və digər məsələlərdən
danışdıq.
– Cənab səfir, Azərbaycanla
Moldova arasında münasibətlərin bugünkü səviyyəsini
necə dəyərləndirmək olar?
–Azərbaycanla
Moldova arasındakı münasibətlər ənənəvi
xarakter daşıyır. Keçmiş Sovet
İttifaqına daxil olan respublikalar olaraq biz bir-birimizi
çoxdan tanıyırıq, həmişə yaxşı əməkdaşlığımız
olub. Müstəqillik qazandıqdan sonra
respublikalarımız bu əlaqələri daha da inkişaf
etdirmək imkanı əldə etdilər. Siyasi, iqtisadi, mədəni əməkdaşlıq
gücləndi, qarşılıqlı diplomatik korpuslar
açıldı. Bu gün dostluq,
qardaşlıq xarakterli əlaqələrimiz yüksələn
xətt üzrə inkişaf etməkdədir. Bu gün ölkələrimizi möhkəm və
sıx dostluq telləri, qarşılıqlı dəstək
və əməkdaşlıq birləşdirir. Siyasi, iqtisadi, mədəni və təhsil sahəsini
əhatə edən bu əməkdaşlıq dövlətlərimizin
və xalqlarımızın sosial həyatda olan
maraqlarını inkişaf etdirir. Bu
gün Moldova ilə Azərbaycan arasında 50-dən çox
dövlətlərarası və idarələrarası
saziş imzalanıb.
– Necə
düşünürsünüz, mövcud əlaqələri
daha da inkişaf etdirmək üçün hansı tədbirləri
görmək lazımdır?
– Tərəflərdən hər
birinin qarşılıqlı faydalı partnyorluğa olan
marağı əhəmiyyətli dərəcədə
artır və yeni sahələri əhatə edir. Dövlətlərimiz arasında daha perspektivli yol
birgə layihələrin işlənməsidir. Son illərdə ölkələrimiz arasındakı
əlaqələrdə qeyd olunan müsbət tendensiyalar
saxlanılır və güclənir. Moldova
tərəfi Azərbaycanla ikitərəfli əlaqələrin
səviyyəsini yüksək qiymətləndirir və gələcək
inkişafda buna böyük əhəmiyyət verir. Bu əlaqələrin inkişaf perspektivi kifayət
qədər genişdir və demək olar ki, bütün sahələri
əhatə edir. Əməkdaşlığımız
ənənəvi dostluq və əməkdaşlıq zəminində
inkişaf etdiriləcək.
Eyni zamanda, Azərbaycan
da Moldova kimi münaqişədən əziyyət çəkir. Biz Qarabağ
münaqişəsinin sülh yolu ilə ədalətli həllini
istəyirik. ATƏT-in Minsk qrupu çərçivəsində
səyləri dəstəkləyirik.
– Hər iki respublika uzun illər
Sovet İttifaqının tərkibində olub. Bu
mənada maraqlıdır, Azərbaycana gələnə qədər
ölkəmiz, onun insanları haqqında nələri
bilirdiniz?
– Azərbaycanla tanışlığım
uzun illər öncə, Sovet Ordusunda xidmət etdiyim illərdə
olub. Xidmət etdiyim hərbi hissədə azərbaycanlılar
da var idi. Hətta onların arasında bir
talış da var idi və mən hələ o zaman bilirdim ki,
Azərbaycan çoxmillətli respublikadır. Moldovada da müxtəlif millətlər, o cümlədən
türk dil qrupuna daxil olan qaqauzlar yaşayır. Moldovada qaqauzların muxtariyyəti də var.
Çoxlu qaqauz azərbaycanlı ilə ailə qurub. Bu baxımdan qaqauzlar Moldova ilə Azərbaycan
arasında körpüdür. Necə deyərlər,
sənin qardaşın mənim də qardaşımdır.
Hələ
buraya gəlməzdən öncə işimlə əlaqədar
Azərbaycanda baş verən proseslər haqqında müxtəlif
məlumatlar əldə etmişəm. Amma deyirlər,
min dəfə eşitməkdənsə, bir dəfə
görmək yaxşıdır. Nəhayət,
ölkənizi öz gözümlə gördükdən
sonra təəssüratım zənginləşdi.
– Bəs burada olduğunuz müddətdə
ölkəmiz, onun insanları sizdə hansı təəssüratı
yaradıb?
– Səfir postuna yeni təyin
olunmağıma baxmayaraq, iki il səfirlikdə
məsləhətçi kimi çalışmışam. Ölkənizlə ilk tanışlıqdan
buradakı dinamik inkişafdan, maraqlı Şərq koloritindən
çox təsirləndim. Bu müddətdə
ölkəniz haqqında daha ətraflı məlumat əldə
etmişəm. Regionlara çox səfər
etmişəm, iqliminizi, dağlarınızı, təbiətinizi,
mətbəxinizi bəyənirəm. Bir
sözlə, özümü Azərbaycanda çox rahat hiss
edirəm.
Yadımdadır
ki, 2008-ci ildə Bakıya gələndə səhər yenicə
açılırdı. Biz Şəhidlər Xiyabanına getdik və
həmin yerdən şəhərə açılan gözəl
mənzərəni seyr etdik. Psixoloqlar deyir
ki, ilk təəssürat daha parlaq olur. Əlbəttə,
sonra iş, şəhərlə, insanlarla
tanışlıq başlandı. Bakı mənim
və ailəmin çox xoşuna gəlir. Məsələn, qızım Bakıda orta məktəbdə
təhsil alır. Ona görə də burada
özümüzü çox rahat hiss edirik və təəssüratlar
bitib-tükənmir. Hər zaman
özümüz üçün yeni region kəşf edirik.
Məsələn, Qəbələ sanki təbiət
mirvarisidir, o mənə Bavariyadakı Alp dağlarını
xatırlatdı. Beynəlxalq Musiqi
Festivalının gözəl məkanda keçirilməsi
ideyası sadəcə müdriklik nümunəsidir. Eyni zamanda, festivalın təşkilatçılığı,
orada təqdim edilən Azərbaycan mətbəxi sizin ölkənizin
potensial turizm imkanlarından xəbər verir. Əlbəttə, bütün bunlarla yanaşı,
turizm üçün yaxşı infrastruktur qurmaq, rəqabət
aparmaq lazımdır. O zaman sizin ölkəniz dünyada
daha çox tanınar və dünyanın hər yerindən
turist cəlb edər.
– Yeri gəlmişkən, mədəni
əlaqələr barədə də fikirlərinizi bilmək
maraqlı olardı?
– Mədəni əlaqələr
bizim münasibətlərimizdə dinamik inkişaf edən
istiqamətlərdəndir. 2007-ci ildə
Moldovada “Azərbaycan mədəniyyət günləri”
keçirildi. 2008-ci ilin aprelində isə
Azərbaycanda təşkil olunan “Moldova mədəniyyəti
günləri”ndə 120-dən çox sənət
adamının iştirakı ilə böyük proqram həyata
keçirildi. Konfranslar, müxtəlif
festivallar, məktəblilərin olimpiadası və bu kimi tədbirlər
vasitəsilə əlaqələr daha da möhkəmlənir.
– Moldovanın
Bakıdakı səfirliyi bu əlaqələrin
inkişafında necə rol oynayır?
– Ölkələrarası əlaqələrin
inkişafında səfirliyin rolu vacibdir. Çünki
biz səfirlik olaraq ölkədə fəaliyyət göstəririk,
müxtəlif nazirliklər, təşkilatlarla əlaqələrimiz
var. O cümlədən, mədəniyyət və turizm naziri
Əbülfəs Qarayevlə şəxsən tanışam.
Onunla Azərbaycanda “Moldova mədəniyyəti günləri”nin hazırlanması zamanı tanış
olmuşam. Biz daim əlaqə saxlayır və
yeni əməkdaşlıq sahələri, ideyalar
axtarırıq. Hər hansı
festivalın, müsabiqənin, tədbirin keçirilməsi səfirliyimiz
vasitəsilə baş tutur, bütün informasiyalar bizdən
keçir. Səfirlik hər zaman mədəni
tədbirləri diqqətdə saxlayır. Məsələn, mən bu yaxınlarda Qəbələdə
keçirilən Beynəlxalq Musiqi Festivalına rəsmi
nümayəndə olaraq dəvət olunmağımdan şərəf
duyuram. Bu festivaldan böyük zövq
aldım. Mədəniyyət geniş sahə
olduğundan hər zaman yeniliklər tapmaq mümkündür.
Məsələn, biz diasporla fəal işləyirik.
Çünki diaspor bizim ölkəmizin həm
etnik, həm də mədəni tərkibidir. Moldovada güclü Azərbaycan diasporu mövcuddur.
Onun rəhbəri mənim dostum Vüqar
Novruzovdur. O, bu yaxınlarda Moldovanın “Qloria Munçi”
ordeninə layiq görülüb. Biz bir-birimizlə
ünsiyyətdə oluruq, insanlar bir-birini tanıyır, bu da
özlüyündə mədəni əməkdaşlığın
bir sahəsidir. Onu da deyim ki, mənim birinci ali təhsilim tarix olduğundan həmişə
bu sahə ilə maraqlanmışam. Azərbaycan
tarixini kifayət qədər bilməsəm də, yeni
tarixinizi öyrənmişəm. 1918-1920-ci illərdə
Azərbaycan Demokratik Respublikasının tarixi haqqında məlumatım
var. Həmin vaxt Moldovada da eyni proseslər gedirdi: müstəqil
demokratik respublika yarandı və süqut etdi. Azərbaycan
Tarixi Muzeyində olmuşam. Bu ziyarət məndə
dərin təəssürat doğurub. Eyni
zamanda, Bakıdakı bir sıra tikililərin forması məndə
böyük maraq yaradır. Məsələn,
Muğam Mərkəzinin forması, onun tərtibatı olduqca
maraqlıdır. Tarixi bilmədən
baş verənləri də qiymətləndirmək olmaz.
Bu baxımdan Azərbaycan tarixi, mədəniyyəti
haqqında daha çox öyrənməyə, yeni nəşrləri
tez-tez oxumağa çalışıram.
– Cənab səfir, boş
vaxtlarınızda Bakıda hansı görməli və
maraqlı yerləri gəzməyi sevirsiniz?
– Diplomat kimi Bakıya gəldiyim
ilk günlərdə əvvəlcə maşınla şəhərin
istiqamətlərini öyrənməyə
çalışırdım. Məsələn,
ailəmlə birlikdə tez-tez teatra, operaya, konsertə gedirik.
Filarmoniya, Muğam Mərkəzi də tez-tez
olduğum məkanlardır. Bütün mədəniyyət
tədbirlərindən xəbərdaram və hamısında
iştirak etməyə çalışıram. Xanımım və qızım şəhərin mərkəzini,
xüsusilə də Fəvvarələr meydanını
çox xoşlayırlar. Biz tez-tez Dənizkənarı
Milli Parka gedirik. Bulvar axşamlar xüsusilə
gözəl görünür. Qədim
şəhəri gəzərkən xüsusi kolorit aşkar
edirsən. Bakıda insanlar mehriban, sakit və
qonaqpərvərdir. Bütün bunlar
xoşumuza gəlir.
– Burada olduğunuz illər
sizə imkan verir ki, xalqlarımız arasında oxşar və
fərqli cəhətləri təyin edə biləsiniz.
Bununla bağlı nə deyə bilərsiniz?
– Deyərdim ki,
xalqlarımız çox oxşardır. Qonaqpərvərdirlər,
musiqini, öz mədəniyyətlərini, folklorlarını
çox sevirlər. Gözəl geyimdə toya getməyi
xoşlayırlar, açıqqəlblidirlər. Bunlar moldovan
və azərbaycanlıların oxşar cəhətləridir.
– Qəbələyə səfər
təəssüratınızdan danışdınız. Azərbaycanın
daha hansı regionlarına səfər etmək
imkanınız olub?
– Əvvəlcə deyim
ki, biz moldovanlar yaşıllığı çox sevirik. Bu
baxımdan dağlıq, yaşıllıq, təmiz havası
olan regionlardan Şəki, Şamaxı, Qəbələ daha
çox xoşuma gəlir. Sevindirici haldır ki, Bakıda da son
vaxtlar çoxlu park salınır.
– Milli mətbəximizlə
aranız necədir?
– Yeməkləriniz çox
xoşuma gəlir. Lülə kababı çox
bəyənirəm. Bizdə də buna
oxşar yemək var, amma onu donuz ətindən
hazırlayırlar. Məsələn,
qutabı Moldovada da bişirirlər, amma bu, Azərbaycanda fərqli
hazırlanır. Moldova mətbəxində
göyərti və tərəvəzdən çox istifadə
edirlər. Təəssüf ki, bizim
ölkəmizdə balıq azdır. Azərbaycan
balıqla zəngindir və onu çox dadlı bişirirlər.
Bir sözlə, Azərbaycan mətbəxini bəyənməmək
olmaz.
– Azərbaycanı tərk edərkən
xatirə olaraq özünüzlə nə götürəcəksiniz?
– Deyirlər, insanın
üçün ən böyük kapital onun xoş xatirələridir.
Düşünürəm ki, Azərbaycanla
bağlı belə kapitalı qazanmışam. İlk olaraq bir yerdə
çalışdığım, hər gün
görüşdüyüm insanları xatırlayacağam.
Moldovada belə bir misal var: “Səni Allah ata və anana hədiyyə
edib, dostların isə sənin öz seçimindir”. Ona görə də ən böyük təəssürat
insanlarla bağlı olacaq. Xəzər dənizi,
dağlar və gördüyüm bütün gözəl
yerlər mənim Azərbaycanla bağlı gözəl xatirələrimdir.
Ağanisə Sultanova
Kaspi.-2010.-16 sentyabr.-S.8.