2014-cü ilə qədər turizmdə nəyi dəyişəcəyik?

Otellər artır, xidmət necə?

“Turizm ili” çərçivəsində ötən gün Bakıda daha bir mehmanxana kompleksinin açılışı reallaşdı. “Hilton” otellər şəbəkəsinə aid bu otel də daxil olmaqla, təkcə paytaxtda bu il və gələn il beşulduzlu 6 otel fəaliyyətə başlayacaq. Amma otel tikintisi hələ turizm sahəsinin inkişafından xəbər vermir. Burada mühüm məsələlərdən biri də orada qurulan xidmətlərdir.

Xidmət sahəsinin vacibliyini açılışda iştirak edən ölkə başçısı da xatırladıb: ”Mən otelin yaradılmasında əməyi olan bütün insanlara minnətdarlığımı bildirmək istəyirəm. İlk növbədə investorlara minnətdaram ki, onlar ölkəmizin gələcəyinə inanıb Bakıya çox böyük həə investisiyalar qoymuşlar. “Hilton” otellər şəbəkəsinin rəhbərliyinə minnətdaram ki, onlar qərar qəbul ediblər ki, Bakıda otel açsınlar. Bu binanın tikintisində iştirak etmiş bütün inşaatçılara minnətdaram. Burada işləyən əməkdaşlara sözüm ondan ibarətdir ki, siz yaxşı bilirsiniz, ən gözəl otel odur ki, orada gözəl xidmət göstərilir. Xarici gözəllik, daxili dizayn, tərtibat – bütün lazımi məsələlər təbii ki, vacibdir. Ancaq xidmətdən çox şey asılıdır. Mən şübhə etmirəm ki, burada çox gözəl xidmət göstəriləcəkdir”.

Turizm sahəsində xidmət deyincə isə ağıla ilk gələn ofisiantlar olur. Hərçənd, turizmin xidmət sferasında çalışanlar yalnız ofisiantlarla məhdudlaşmasa da, onları adıçəkilən sahənin əsas simaları sırasına daxil etmək olar. Çünki məhz onlar müştərilərlə birbaşa təmasda daha çox olan xidmətçilərdir. Belə bir deyim var: “Yaxşı ofisiant müştərilərin sifarişlərini gecikdirmədən yerinə yetirir, əla ofisiant isə onların istəklərini qabaqcadan duyur”.

Ümumiyyətlə, mütəxəssislər hesab edirlər ki, müştəri və xidmət personalı arasında münasibətlər “ev sahibi və qonaq” qismində qurulmalıdır. Bu prinsipin əsasında qarşılıqlı olaraq şəxsiyyətə hörmət məsələsi öndə gəlir. Hətta deyirlər ki, xüsusi hazırlıqdan keçməsi vacib olan ofisiantlar özündə aktyor, diplomat, həkim, psixoloq, tacir və sosioloq kimi peşə bacarıqlarını da daşımalıdır. Məhz bunları əsas götürərək, beynəlxalq təcrübədə bu gün öz kadrlarını xüsusi psixoloji treninqlərdən keçirən otel, restoranlar da az deyil. Ofisiantdan tələb olunan başqa məsələ onun ən azı iki dil bilməsidir. Bu kimi bacarıqlara yiyələnən və gün ərzində ən müxtəlif insanları qarşılayıb-yola salan ofisiantlar öz bacarıqları ilə karyera pillələrində də rahatlıqla irəliləyə bilərlər. Məsələn, restoran biznesində ofisiant, daha sonra barmen, daha sonra isə restoranın baş ofisiantı kimi yüksəlişlərə çatmaq mümkündür. Ofisiantın yaxşı yaddaşı olmalı, müştərinin suallarına qısa, dəqiq, aydın, nəzakətli cavablar verməli, eyni zamanda, verilən sifarişləri zamanında təqdim etməyi bacarmalıdır. “Müştəri ilə ofisiantın saatları fərqli işləyir” ifadəsi təsadüfi formalaşmayıb. Müştəri ofisiantın ləng olduğunu, ofisiant isə onun üçün saatın sürətli keçdiyini düşünür.

Ümumiyyətlə, otel, restoran, mehmanxana kompleksinin imkanları ilə müştərilərin artan tələblərinin uyğunlaşdırılması xidmət sahəsində uğura aparan açardır. Ona görə də xidmət sektorunun daim mükəmməlləşdirilməsi, gələn qonaqların razı salınması üçün bütün şəraitin yaradılması və s. kimi amillər daim diqqətində mərkəzində olmalıdır. Ümumilikdə bu gün turizm sektorunun canlandırılması üçün kifayət qədər həllini gözləyən problemlər qalmaqdadır. Gözlənilən məqsədlərə çatmaq üçün isə ilk növbədə nəzərdə tutulan tədbirlər reallaşdırılmalıdır.

Bütün bu istiqamətlər “Azərbaycan Respublikasında 2010-2014-cü illərdə turizmin inkişafına dair Dövlət Proqramı”nda əksini tapıb ki, burada da turizm infrastrukturunun beynəlxalq tələblər səviyyəsində qurulması, turizm haqqında qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi əsas yer tutur. Proqramın həyata keçirilməsi üzrə Tədbirlər Planına uyğun olaraq, turizm və rekreasiya zonalarının müəyyən edilməsi, bu zonalarda müxtəlif növlər üzrə turizm fəaliyyətinin təşkilinə dair normativ hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsi nəzərdə tutulub. 2011-ci ildə də davam etdirilməsi nəzərdə tutulan bu işin icrası Nazirlər Kabineti, Ədliyyə, Mədəniyyət və Turizm nazirliklərinə həvalə olunub. Proqram çərçivəsində əsas işlərdən biri də tarix və mədəniyyət abidələrinin, qədim arxitekturaya malik binaların turizm məqsədləri üçün istifadəsinə dair təkliflərin hazırlanmasıdır.

Bu təkliflərin verilməsi Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, AMEA, Nazirlər Kabineti yanında “İçəri şəhər” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi və yerli icra hakimiyyəti orqanlarının üzərinə düşüb. 2012-ci ilə qədər sağlamlıq imkanları məhdud şəxslərin, əlillərin, aztəminatlı əhalinin, uşaq və tələbələrin sosial turizmdən istifadəsinin təmin edilməsi ilə bağlı təkliflər də nəzərdə tutulur. Bu təkliflərin hazırlanmasına isə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi, Dövlət Sosial Müdafiə Fondu, Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası cəlb ediləcək. Milli parklarda, ekoloji turizm üçün yararlı olan digər ərazilərdə ekoturizm fəaliyyətinin təşkili, ərazi turizm inkişaf planlarının hazırlanması da nəzərdə tutulub. Mədəniyyət və Turizm, Ekologiya və Təbii Sərvətlər nazirliklərinə həvalə olunmuş bu iş 2014-cü ilə qədər davam edəcək.

Proqramda kadr təminatı da öz əksini tapıb. Belə ki, turizm sahəsinə aid olan işçilərin Vahid Tarif Sorğu Kitabçası təsdiqlənməsi, Turizm İnstitutunun nəzdində turizm üzrə milli təlim mərkəzinin yaradılması, turizm üzrə mütəxəssis hazırlayan ali, orta ixtisas və texniki-peşə təhsilli müəssisələrində müvafiq tədris proqramların təkmilləşdirilməsi planlaşdırılır. Turizm obyektlərində sanitariya və gigiyena tədris proqramı həyata keçiriləcək, turizm sahəsində təhsillə bağlı yeni vasitələrin araşdırılacaq və beynəlxalq təcrübə nəzərə alınmaqla onların tətbiqi barədə təkliflər hazırlanacaq. Turizm sektorunda statistika və tədqiqatlar da aparılmalıdır. Bunun üçün ilk növbədə turizm sahəsi üzrə statistik məlumatların toplanılması sistemi və metodologiyası beynəlxalq təcrübəyə uyğunlaşdırılaraq təkmilləşdirilməsi nəzərdə tutulub.

Dövlət Statistika Komitəsi ilə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi mütəmadi olaraq ölkə üzrə turizm fəaliyyətinə dair illik statistik toplu hazırlanacaq. Bu qurumlarla yanaşı, İqtisadi İnkişaf Nazirliyi və Dövlət Miqrasiya Xidməti 2014-cü ilə qədər ölkəyə gələn və ölkədən gedən turistlərin sayı, məqsədləri və xərcləri barədə statistik məlumatları toplayacaq. Proqramın digər istiqaməti tanıtma və marketinqlə bağlıdır. Belə ki, xarici turistlər üçün milli mətbəx, incəsənət, sənətkarlıq və Azərbaycanın tarixi-mədəni abidələri haqqında məlumat toplusunun yaradılması və təbliği nəzərdə tutulur.

Həqiqət İSABALAYEVA

Kaspi.- 2011.- 5 oktyabr.- S.11.