20 ilin şöhrəti

Ramiz Əzizbəyli «Bəxt üzüyü»nün yubileyinə hazırlaşır

Fevralın 7-də “Nizami” kino mərkəzində “Bəxt üzüyü” filminin ekranlara çıxmasının 20 illiyi münasibətilə 20 illiyi münasibətilə təntənəli tədbir keçiriləcək. Tanınmış dramaturq Vaqif Səmədoğlunun eyniadlı pyesinin motivləri əsasında çəkilən film 20 ildir ki, kinosevərlərin rəğbətini qazanmaqda davam edir.

Filmin quruluşçu rejissoru və senari müəllifi Ramiz Əzizbəyli filmin yubileyi ilə yanaşı sənətə gəlişinin 55 illiyini də qeyd etməyə hazırlaşır.

«Bəxt üzüyü» kino-hitə çevrildi

- Necə bilirsiniz, «Bəxt üzüyü» filmi mili kinematoqrafiyamızda hansı yeri tutur?

- Bunu söyləməyə bir qədər çətinlik çəkirəm. Daha doğrusu, bu bir qədər təvazökarlıqdan uzaq olar. Çünki insan özü haqqında söz deyə bilməz. Bununla belə, mənə elə gəlir ki, kino ictimaiyyətinin bu 20 il ərzində çəkilən filmlərə baxıb onlara qiymət verəndən sonra, bu nəticəyə gəlmək olar ki, Azərbaycan xalqı bu filmi mili kinomuzun uğuru kimi dəyərləndirir. Mən də bununla fəxr edirəm. 20 ildir ki, fasiləsiz olaraq ölkə ekranlarından düşməyən filmin bu cür dəyərləndirilməsi mənə xoşbəxtlik gətirir. 20 ildən çoxdur ki, film ekranlarda daim nümayiş olunur, kino-hitə çevrilib. Elə film var ki, öz ömrünü 1 və ya 2 il yaşayır. Ancaq bu film 20 ildir ki, xalqın məhəbbətinə səbəb olub. Bu mənada böyük fəxarət hissi keçirirəm.

- Azərbaycan kino tarixində səhnə həllini tapan əsərlərin sonradan kino versiyasının üzə çıxması ilə bağlı faktlar olsa da, o qədər də çox deyil. «Bəxt üzüyü» də vaxtilə uğurlu səhnə taleyi yaşayan əsərlərdəndir. Əsərin kino versiyasını, yoxsa tamaşanı daha çox dəyərləndirirsiniz?

- Bu filmin tamaşa kimi də uğurlu taleyi olub. Ancaq ola bilərdi ki, film çəkiləndə bədii ekran əsəri kimi tamaşadan zəif alınardı. Amma həqiqət budur ki, mən bu tamaşanı filmə çevirmişəm, kino versiyasını yazmışam. Tamaşaçılar da bilir ki, bu film tamaşadan qat-qat üstün məhəbbət qazanıb. Bunun da bir neçə sirri var ki, onları kinorejissor kimi özümə aid edirəm. Kino versiyası tamaşa versiyasından qat-qat üstün olub.

Mənim öz ideyam

- Sonradan əsərin kinossenarisini yazmaq haradan ağlınıza gəldi? Hətta, fikirlər var ki, bu ideya filmdə baş rolu oynayan Afaq Bəşirqızına məxsus olub.

- Necə deyildiyini, necə yazıldığını deyə bilmərəm, amma tamamilə səhv fikirdir. Bu ideya mənə sifariş verilməyib ki, oturub üzərində işləyim. Bu, mənim öz ideyam olub. Filmdə tanınmış, xalqın sevimli aktyorlarından istifadə etmişəm. Hansı ki, həmin aktyorların çoxu tamaşada da oynayır. Filmin uğuru da ondan ibarət olub. Bəli, aktyorların da müəyyən rolu olub. Amma ideya kimi öz ideyamdır. Mən heç kəsin ideyasını qəbul edib özümünküləşdirə bilmərəm. Özgəsinin ideyasını nə qədər həyata keçirsən də, bu, doğma ideya olmadığından yaxşı alınmaz. Mənə elə gəlir ki, filmin uğurunun ən əsas səbəblərindən biri bu olub ki, həm özümə doğma olan ideya olub, həm də öz ideyam idi. Film buna görə də uğur qazanıb.

- Həm də film o zaman üçün çox nadir hallarda olan sponsor filmi olub.

- Əgər film nazirliyin sifarişi ilə çəkilsəydi, bəlkə də belə olmayacaqdı. Ancaq özüm istədiyim və öz ideyam əsasında çəkdiyim üçün nəticə uğurlu alınıb.

- Bildiyim qədər film uğurlu festival taleyi yaşayıb, çoxlu mükafatlar qazanıb.

- 1991-ci il fevral ayının 7-də Heydər Əliyev Sarayında filmin təqdimatı keçirildi. Bütün biletlər satıldığından filmə baxmaq istəyən tamaşaçılar inanın ki, sarayın şüşələrini sındırmışdılar. Sarayın pillələri tamaşaçılarla dolu idi. Filmin ilk nümayişi böyük anşlaqla keçdi.

1992-ci ildə film rejissor tapıntısına görə Afrika, Asiya və Latın Amerikası ölkələrinin festivalında xüsusi diploma layiq görüldü. 1993-cü ildə isə film Azərbaycan filmlərinin 2-ci festivalında rejissor işinə görə Tamaşaçı Rəğbəti Mükafatı qazandı. Bu, festivallarda ən şöhrətli nominasiya sayılır. Sonra film «Qızıl çıraq» mükafatına layiq görülüb. 2005-ci ildə konkret olaraq bir assosiasiyanın respublika üzrə keçirdiyi sorğuda «Bəxt üzüyü» filmi rejissor işinə görə birinci yerə layiq görüldüyü üçün «İlin adamı» seçildim. Onu da deyim ki, bu nominasiyaya müxtəlif sahələr üzrə 40 nəfər layiq görülür.

«Bəxt üzüyü» müstəqillik əldə etdiyimiz dövrdə ən geniş tamaşaçı rəğbəti qazanmış film olmaqla bərabər, «Ən çox gəlir gətirən film» nominasiyası üzrə də mükafat qazanıb. Peşəkar Kinorejissorlar Gildiyasında bu uğur dəfələrlə qeyd olunub. İndiyədək istehsal olunan filmlər arasında ən çox gəlir gətirən məhz «Bəxt üzüyü» filmi olub. Hər dəfə də rejissorun əməyi qeyd olunur. Bunlar kifayət qədər ciddi uğurlardır. Rejissor kimi başqa filmlər də çəkmişəm. Ancaq bu film mənim həyatımda ali yer tutur.

Fevralın 7-də «Nizami» kino mərkəzində «Bəxt üzüyü» filminin 20 illik yubileyi dövlət səviyyəsində qeyd olunacaq. Bu yubileyi ona görə qeyd edirlər ki, ekran əsəri bu illər ərzində öz şöhrətini itirməyib. Eyni səviyyədə xalqın məhəbbətinə səbəb olub.

Əsas rejissordur

- Bəs nə üçün elə bir uğurlu filmdən sonra yaradıcılığınızda durğunluq yarandı? Daha uğurlar təkrarlanmadı?

- Bunun obyektiv və subyektiv səbəbləri var və mən onları açıqlaya bilmirəm. Ola bilər ki, bundan sonra mənim uğurlu filmim olmasın. Bu, yaradıcılıqdır. Uğur bir dəfə olar və 15 il olmaya bilər. Və yaxud 15 il ardıcıl olaraq uğur qazanıla bilər. Amma bilmirəm, o filmdən sonra niyə mənə çəkməyə film verməyiblər? Şikayət etmirəm, amma məni kino çəkməyə qoymurlar.

- Bir dəfə demisiniz ki, sizi kinodan gülə-gülə yola salıblar.

- İndi də elə gülə-gülə yola salırlar.

- Əgər yenidən film çəkməli olsanız, köhnə kollektivə üstünlük verərsiniz?

- Hansı kollektiv? Kollektiv söhbəti yoxdur. Hər hansı film olursa-olsun, onun zəifliyi də, uğurlu cəhəti də bilavasitə bir insandan asılıdır – kinonun rejissorundan. Mən demirəm, aktyorun rolu yoxdur. Ona qalsa hər bir sürücünün də rolu var. Amma ailənin xoşbəxtliyinin təminatçısı yalnız ailənin başçısıdırsa, kinoda da belədir. Yəni birinci şəxs yerində olsa, hər şeyi düzüb-qoşsa, deməli, maraqlı nəticə alınacaq. Təkcə aktyorların oyunu ilə uğur qazanmaq olmaz. Kinorejissorların əzmini qırmaq istəyən qüvvələr dərk edə bilmirlər ki, bu sahə bilavasitə rejissorundur. Əgər rejissor olmasa, bu iş alınan deyil.

- Ümumiyyətlə, bu gün kino çəkmək maraqlıdır?

- Kino çəkmək həmişə maraqlıdır. Kino bumu həmişə var. Bunun üçün kinorejissorların əzmi lazımdır.

- 55 il yaradıcılığınız dövründə ən çox yadınızda qalan nədir?

- Ən çox yadımda qalan sənətimə məhəbbətimdir. Nə qədər qüvvələr olur olsun, mən bu sənəti çox sevirəm. Çünki bu sənətin nə demək olduğunu dərk edirəm, mahiyyətini bilirəm. Ona görə də bu sənətdən dönmürəm. Mənim üçün bu sənətdə ən güclü şey elə bu sənətin dəyəridir.

Təranə Məhərrəmova

Kasi.-2012.- 1 fevral.- S.9.