Zamanı əsrlərlə qabaqlamış düha

 

İntibah dövrünün dahisi Leonardo da Vinçinin indiyədək nümayiş olunmamış rəsmləri Bukinhem Sarayında göstərilməyə başlayıb.

O, dünyanın ən məşhur və dahi rəssamlarından biri kimi tanınır. Lakin 24 rəsm da Vinçinin rəssam olmaqla yanaşı, dahi alim olduğunu da göstərir.

Da Vinçinin əsrlər əvvəl çəkdiyi rəsmlərdə insan orqanizminin anatomik xüsusiyyətləri həddən ziyadə dəqiqliklə göstərilib. Rəsmlərin əsrlər əvvəl çəkildiyini nəzərə alsaq, onların indiki ultrasəs müayinəsi və elektromaqnit-rezonans tomoqrarafiyası vasitəsilə alınan nəticələrə tam uyğun olması heyrət doğurur.

Əslində bu, da Vinçi dühasına bir daha dəlalət edir.

Bundan başqa, da Vinçi insan orqanizmində qan dövranı sistemini həddən ziyadə dəqiq təsvir edib. Halbuki bu sisteminin tam və dəqiq təsviri yalnız 100 il əvvəl mümkün olub.

Maqnit-rezonans tomoqrafiyası və radiodalğaların tətbiqi ilə aparılan skanlaşdırma vasitəsilə əldə edilən rəsmlər qədər dəqiq olan bu eskizlər da Vinçinin təbabət sahəsində apardığı araşdırmaların yaşadığı dövrü əsrlərlə qabaqladığını göstərir.

24 rəsm eyni zamanda Leonardonun yaşadığı Florensiyada illər boyu xəstəxanalar və məktəblərdə araşdırmalar apardığına, insan orqanizmini öyrənməyə çalışdığına da dəlalət edir.

Leonardo da Vinçi 1519-cu ildə dünyasını dəyişəndən sonra onun eskizləri, rəsmləri və qaralamaları tam 400 il ərzində qapalı qalmış, faktiki olaraq dünya üçün itirilmişdi.

Da Vinçinin nümayiş olunan əsərlərinin saxlandığı Britaniya kral kolleksiyasının kuratoru Martin Kleytonun dediyinə görə, bu eskizlər səhiyyə və təbabəti əsrlərlə qabaqlayıb.

Britaniya kral kolleksiyasında da Vinçinin təqribən 600 eskiz və qaralaması saxlanılır ki, onların 268-i anatomik təsvirlərdir.

 

 

Kaspi.-2012.-2 may.-S.13.