“Yenə görüşdürdü bizi bu yollar”

«Söz yoxu var etdiyinə və hakimi mütləq olduğuna görə dünyanın uzun ömürlüsüdür. Bəşər yaranandan sözün qüdrətinə güvənib və dünyanı dərk etdiyi vaxtdan üzü bəri sözə sığınıb, özünü sözdə tapa bilib» - deyən şair, telejurnalist Ramazan Səməroğlu «Yenə görüşdürdü bizi bu yollar» adlı sayca 3-cü kitabı ilə poeziyasevərlərin görüşünə gəlib. Bundan əvvəl «Özüm də itirəm vaxtın içində» və «Nə qədər səhərlər sənsiz açacaq» - şeirlər kitabı işıq üzü görən şairin yeni nəşrə son illərdə yazdığı şeirləri toplanıb. Lirik şeirlər toplusunda müəllif onun hisslərinə hakim kəsilən bir çox mövzulara toxunaraq onlara yeni-yeni poetik boyalar verməyə çalışır.

Kitaba ön söz yazan filologiya elmləri doktoru Qulu Məhərrəmli “Şair özünün fikir və duyğularını lirikada daha mükəmməl ifadə edə bilir” deyə yazıb. “Çünki poeziyanın bu sahəsi istənilən istedadlı şairin qəlbindəki yaşantıların poetik sözdə əksidir. Məhz şairin istedadı sayəsində lirika lal duyğulara qol-qanad verərək onu poeziyanın təmiz havasına çıxarır”.

Topluda yer alan sevgi şeirlərində R.Səməroğlu bir şair kimi insani duyğularını səmimi və coşqun pafosla ifadə edir. «Bütün varlığımız səndən başlayır» - deyə Vətənə, torpağa aid şeirlərində doğma yurd sevgisini, Qarabağ dərdini sərgiləyir. «Vətənim bölünüb, parça-paradır» - yazan şairin bu mövzudakı şeirləri çox təsirlidir. «Bir vaxtlar bu yollarla», «Bacılar», «Mən gec anladım», «Yadına düşəcəyəm», «Tələsmirəm», «Sən inanmadın», «De, hansı dünyamda axtarım səni», «Yaltaq adamlar», «Ömrümün hər anı hesablanıbdır» və s. şeirlər şairin qəlbinin, hiss və duyğularının tərcümanıdır.

R.Səməroğlunun şeirlərini oxuyan oxucu bir daha əmin olur ki, həqiqi poeziyanın mənbəyi, şairin mənəvi aləmi, onun duyğuları, düşüncələridir. Məhz bu üzdən əlvan poetik nümunələrlə zəngin olan bu şeirlər insan qəlbini dilə gətirə, ürəklərə köçə bilir.

Vətən

Ömrümdə bir dəfə xəyanət etsəm,

Çörəyin haramdır mənə, ey Vətən!

Dünya cənnət olsa eynimə deyil,

Sənə güvənirəm, sənə, ey Vətən!

Hər daşın, hər qayan əzizdir mənə,

Bir sısqa bulağın dənizdir mənə

Adın gözyaşımtək təmizdir mənə,

Sənə and içirəm, sənə, ey Vətən!

Qürbətdə bilinir qəlbimdə yerin,

Sən elə varlıqsan yoxdur dəyərin.

Əzəl beşiyisən xoş əməllərin,

Sənə baş əyirəm, sənə, ey Vətən!

Ana torpaq

Nəyin var heç birin əsirgəmirsən,

Verirsən bizlərə pay, Ana torpaq.

Bütün varlığımız səndən başlayır,

Yoxdur sənə bənzər, tay, Ana Torpaq.

Həyat mənbəyidir hər xırda daşın,

Nə vaxt yaranmısan bilinmir yaşın.

Çaylardır, göllərdir yarın, yoldaşın,

Biz də övladınıq, ay Ana Torpaq.

Var, bərəkət axır damarlarından,

Suyumuz çağlayır dağda qarından.

Gözümüz doymayır dövlət, varından,

Tuturuq biz sənə «toy», Ana Torpaq.

Ana ürəyi

Ayları, illəri yola salsa da,

Həmişə cavandır ana ürəyi.

Odur ömrümüzün laylası, şirri,

Yazıb yaradandır ana ürəyi.

Qayğılar hörülür incə telində,

Duyur acısını əsən yelin də.

«Ay can» salxım-salxım bitir dilində,

Əbədi cahandır ana ürəyi.

Həzin musiqidir çırpınan səsi,

Günəştək görünməzdir odu, şöləsi.

Duasıyla qalır bu yer kürəsi,

Təbibdir, loğmandır ana ürəyi.

Ramazan yuxadır, tez-tez kövrəlir,

Nə rahatlıq axtarır, nə də dincəlir.

Dünyanın dərdini özünün bilir,

Nə vaxt nigarandır ana ürəyi.

Vüsal dilə gəlir incə simində.

Qarşıda çıxmalı sıldırımlar var, -

Təbrizə aparır məni bu yollar.

Nə dəyişdi ki

Dədəm Qorqud sənə qarındaş dedi,

Mən də qardaş dedim, nə dəyişdi ki.

Qarın da, qaşın da üzü soyuqdur,

Qarlı daş demədim, nə dəyişdi ki.

Qarnına qardaşdan irəli dedin,

Tikə dostu oldun, nə gördün, yedin.

Sən məni hamıdan aşağı bildin,

Xətrinə dəymədim, nə dəyişdi ki.

Gödənin ağlını yedi sənin də,

Sözü çox çeynədin qaldı dilində.

Babalın boynumda, yükün belimdə,

Özümə elədim, nə dəyişdi ki.

Əlvida

Sən getdin, yollarım qırıldı, artıq,

İndi yoxuşdayam, düzə əlvida!

Küləklər izini yol etdi tamam,

Məni sənsiz qoyan izə əlvida!

Yıxıldım gəncliyin köhlən atından,

Bəlkə unuduldum – çıxdım yadından,

Qurtara bilmədim hicran odundan,

Ömrün çoxu getdi, aza əlvida!

Göylərdən başıma daş gəldi mənim.

Sənsiz həyatıma qış gəldi mənim,

Yaşımın üstünə yaş gəldi mənim,

Daha əllidəyəm, yüzə əlvida!

Soldu bağçanızda əkdiyim gül də,

Məcnunam, axtarsan, gəz məni çöldə,

Sonam ürküb getdi, qalmışam çöldə,

İndi yaşla dolan gözə əlvida!

İki damcı göz yaşım

Qəhərimdən doğuldu,

İki damcı göz yaşım.

Gözlərimdə boğuldu,

İki damcı göz yaşım.

Yağdı yağışlarını,

Çəkdi naxışlarını.

Yudu baxışlarımı,

İki damcı göz yaşım.

Bu sevgidə gətirmədi mənimki

Ah çəkməkdən ürəyimdə ah bitib,

Bu sevgidə gətirmədi mənimki.

Ömrümüzdən gör nə qədər vaxt itib,

Bu sevgidə gətirmədi mənimki.

Çeşmə idim, suyuma sel qarışdı,

Ətəklədin, dərd sinəmdə alışdı.

Diləmədim, söz dilimdə yapışdı

Bu sevgidə gətirmədi mənimki.

İllər məni ögey bildi özünə,

Vaxta döndüm, görünmədim gözünə.

Kim dedi ki, yiyə durma sözünə,

Bu sevgidə gətirmədi mənimki.

Gözəl də heç qocalarımı, ay Allah

O gördüyüm şəhla gözlər solubdu,

Gözəl də heç qocalarmı, ay Allah?!

İllər bitib saçlarında qalıbdı,

Gözəl də heç qocalarmı, ay Allah?!

Öləziyib baxışının istisi,

Əyilibdir ocağının tüstüsü.

Ta oxunmur, unudulub bəstəsi -

Gözəl də heç qocalarmı, ay Allah?!

Ötən günlər alnındakı qırışdır,

Göz yaşları payız yağan yağışdır.

Cavanlığı çoxlarına tanışdır,

Gözəl də heç qocalarmı, ay Allah?!

Gəncliyini uzaqlarda itirib,

Zaman onun ömrünə qış gətirib,

Neçə payız, neçə bahar ötürüb? –

Gözəl də heç qocalarmı, ay Allah?!

Sən bulağa gələndə qız

Yollar qurtarmaq bilməyir,

Sən bulağa gələndə, qız.

Sevincim səni gözləyir,

Sən bulağa gələndə, qız.

Gözlərimin kökü yanır,

Ürəyim sinəmdə donur.

Başıma şah quşu qonur,

Sən bulağa gələndə, qız.

Kölgən kimi sürünürəm,

Oyuq kimi görünürəm.

Sevincimə bürünürəm,

Sən bulağa gələndə, qız.

***

Səni sevən aşiq çətin ki bəxtiyar olsun,

Varmı elə bir dilbər, bəxtə yar olsun.

Boynuma doladım kəfəni, gəl öldür məni,

Öldürməsən deyirəm sənə ar olsun.

Doğrandı sinəmdə ürəyim, oldu parçam-para,

Varmı eşqdən özgə bir aləm yoxdan var olsun.

Qoymadın rahat olam, «öləm öldüyüm yerdə»,

Dedin ki, səndən qazancım təki intihar olsun.

Ramazanam qismətim canavar ağzında getdi,

Gözlərim qan-yaş axıtdı, bəxtim evi tar-mar olsun.

Sənin gözlərinə

Suyu süzülmüş qayıdır,

Gözüm sənin gözlərinə.

Damla-damla yaş olaydım,

Özüm sənin gözlərinə.

Bənövşə koldan baxaydı,

Quzeydən çeşmə axaydı,

Öpəydin gülüş taxaydı,

Üzüm sənin gözlərinə.

Zaman vurdu naxışımı,

Səhv salmışam yoxuşumu,

İcazə ver baxışımı,

Süzüm sənin gözlərinə.

Necə də tənhayam dünyada indi

Necə də tənhayam dünyada indi,

Bir kəs yox yanımda həyanım sənsiz.

Həsrətin günümü göy əski etdi,

Qoymadı odlara qalanım sənsiz.

Getdikcə ömrümə qış gəldi mənim,

Öz сясim özümə xoş gəldi mənim,

Bəxt yanımda əli boş gəldi mənim,

Ömrümdə yox oldu olanım sənsiz.

Yalan sözlər hardan gəldi dilinə,

Uydun ürəyinin fitnə-felinə,

Sənli günlər mindi seyran belinə,

Yoxdur bir kəs ona inanım sənsiz.

Qul xətasız olmaz, qulun say məni,

Yollarda ayağı yalın say məni,

Demirəm, «qabığı qalın» say məni,

İzin ver dərdinə talanım sənsiz.

Tələsir

Ömür deyir qocalmışam,

Ürək deyir yaşa hələ.

(Hüseyn Arif)

Ürəyim qocalmaq istəmir hələ,

Ömrüm qocalmağa yaman tələsir.

Günəşdən gizlənən dağa dönmüşəm,

Üstümü almağa duman tələsir.

Enimə boyumdan uzun deyirlər,

Şax kimi qəddimi yerə əyirlər.

Başıma nahaqdan daşla döyürlər,

Gətirən tələsmir, vuran tələsir.

Ramazan, dinmə, «öl öldüyün yerdə,

Qıfıl vur ağzına danışma bir də,

Ömrünü ələdin köhnə xəlbirdə,

İllər sənə vermir aman tələsir.

Kaş bulaq olardım, qaynardım yerdən

Kaş bulaq olardım, qaynardım yerdən,

Yatmış dərələrə layla çalardım.

Yanan ürəkləri sərinlədərdim,

Sevən ürəklərə sirdaş olardım.

Axıb qoşulardım Araza, Kürə,

Yaşıl çəmənlərə can verə-verə.

Baharda gurlaşıb sığmazdım yerə,

Payızda azalıb sızqalaşardım.

Mamırlı daşlara can verərdim mən,

Küsən yamacları dindirərdim mən.

Bölünmüş Vətəni bir görərdim mən,

Hər ellə, obayla salamlaşardım.

İllər mənsiz darıxacaq

Arxamca uzalı qalan,

Əllər mənsiz darıxacaq.

Meh olub üzümə əsən,

Tellər mənsiz darıxacaq.

İzim yoldan silinəcək,

Yoxluğum tez bilinəcək,

Ömrünə bahar gələcək,

Güllər mənsiz darıxacaq.

Açmayacaq sünbül, süsən,

Qulaqlardan itən səsəm.

Gedəndə yolumu kəsən,

Yellər mənsiz darıxacaq.

Arzunun yolu gödəkdi,

Həyat daim, ömür şəkdi.

Ramazan da gedəcəkdi,

İllər mənsiz darıxacaq.

Dünya

Çox da dolanma başıma,

Sinəmə dağ çəkən dünya.

Əlində kotanın sazdır,

Ay ömrümü əkən, dünya.

Vaxtın özünə qənimdi,

Hər yanı gəzən – gəmindi.

Var sənin, dövlət sənindi,

Əbədilik məkan dünya.

Hökmün var dəyişməz, qəti,

Kim edər belə cürəti.

Məramın, məqsədin nədir?-

Zəhər olub tikən, dünya.

Ramazan da gedər, gəlməz,

Heç kəs yerin tapa bilməz,

Çölümdə gəz, içimdə gəz,

Ay belimi bükən, dünya!

İlləri yormuşam özümlə birgə

İlləri yormuşam özümlə birgə,

Gedirəm, ayağım sözümə baxmır.

Əllərim uçunur, gözlərim axır,

Daha yollar əsən dizimə baxmır.

Çoxdan yadırğanmış sorağam indi,

Özüm-öz hissimdən uzğam indi,

Ömrünü yaşayan yarpağam indi,

Külək sovuranda yüzümə baxmır,

Qopardım qaysağın göynədi yaram,

Mən də bu dünyada dərdimlə varam.

Ha üfür, ətəklə çətin od alam,

Külək öləziyən közümə baxmır.

Ramazan, nəfəs də, ta yükdür sənə,

Ağlın uçur göyə əsdikcə çənə.

Qırışlar özümdən yol çəkir mənə,

Üzümdən xətləyir gözümə baxmır.

Qocalıq

Almanlardan yaşını soruşanda neçə yaşı varsa, o qədər qocalığını deyir.

Əl atır, sarmaşır, tutur yaxamdan,

Məni düzdən – dağa çəkir qocalıq.

Əlində nə xışı, nə kotanı var,

Alnımda qırışın əkir qocalıq.

Odur, gecə-gündüz qovan ömrümü,

Üyüdən ömrümü, ovan ömrümü.

Məndən zorla alır cavan ömrümü,

Yaşını üstümə tökür qocalıq.

İcazə istəyib, qapımı döyür,

Məni yerə yıxır, özünü öymür.

Bir ağır söz deyib xətrimə dəymir,

Yaxama düyməsin tikir qocalıq.

Ramazan, itiyin itib deyəsən,

Göz qoyub hər yana baxdın, niyə sən?!

Harda idi bu vaxtadək görəsən,

İndi yollarıma çökür qocalıq.

Kaspi.-2013.-16-18 fevral.-S.21.