Kiçik teatrın böyük problemləri - fotolar

Bakı Uşaq Teatrının direktoru İntiqam Soltan: “Əgər soruşmasanız, qorxudan səsimi çıxarmayacaqdım”...

Uşaqlar hər gün, hər saat, hər an bütün insanlar və bütövlükdə dünya üçün aktualdırlar. Çünki onlar bizi gələcəyə bağlayan varlıqlardır. Bu gün inkişaf etmiş dövlətlər diqqətlərini uşaqları hələ körpə yaşlarından sağlam gələcək üçün yetişdirməyə yönəldirlər. Bu xüsusda, uşaqların mənəvi cəhətdən formalaşması üçün teatrlara üz tutub, onların dünyagörüşlərinin formalaşmasına da diqqət edirlər. Vətənimizdə isə bu sahədə vəziyyət elə də ürəkaçan deyil.

Bakı Uşaq Teatrının bina cəhətdən heç zaman bəxti gətirməyib. Tarixə nəzər saldıqda, teatrın maraqlı tamaşaları olsa da, bina və şəraitsizlik problemləri onlardan yan keçməyib. Əvvəllər Zabitlər Evində yerləşən teatr, sonralar Səbayeldə, Milli Parkın yaxınlığında məskən salmağa hazırlaşdı və burada hər şeyi yenidən quraraq teatr binası hazırladı. Ancaq teatrın burada da fəaliyyəti çox sürmədi. Bu məkandan sonra teatrın təyinatı Hüseynqulu Sarabski adına mədəniyyət evinə verildi. Burada şəraitsiz şəkildə 5 il fəaliyyətini davam etdirən Bakı Uşaq Teatrı tamaşalar hazırlayıb, xarici festivallara qatıldı. Halbuki, o binada nəinki tamaşa hazırlamaq, hətta orada yaşamaq belə qeyri-mümkün idi.

Məqsədim sizə Bakı Uşaq Teatrının tarixindən danışıb, zamanınızı almaq deyil. Ötən ay eşitdik ki, teatr yeni binada məskən salıb. Teatrın məkanı dəyişdi deyə hətta sevindik də. Sevindik ki, nəhayət, uşaqlar da öz arzularına çata biləcəklər. Artıq teatrın truppası yeni tamaşalarını üşüyərək, hər cür xəstəliyə düçar olaraq deyil, öz şəxsi binalarında texnikanın bütün imkanlarından yararlanıb rahat şəkildə hazırlayıb uşaqlara təqdim edəcək. Amma bu sevinc çox çəkmədi.

Teatrın mətbuat xidməti bizi teatrın binasında ilk tamaşaya baxmağa dəvət etmişdi. Dəvətnamədə məkanın adını gördükdə, bir az təəccübləndim. Belə ki, dəvətnamədə yazılmışdı: “Uşaqların sevimli məkanının yeni ünvanı Suraxanı rayonu Qaraçuxur qəsəbəsi K.İsmayılov 18-dir. Teatr indi qəsəbədəki Q.Abbasov adına mədəniyyət evinin binasında yerləşir. Bakı Uşaq Teatrı tanıtım məqsədilə bu ünvanda “Dostlar, biz burdayıq” adlı şou-proqram təşkil edir”.

Düşünürdüm ki, açılış münasibəti ilə zəng edib, teatrın direktorunu təbrik edərəm, ancaq teatrın yerləşdiyi ünvanı gördükdə, buna cəhd etmədim. 1 saatlıq əyləncə üçün 2 saatlıq yolu getməyə dəyərmi, deyə düşündüm. Getmək bir yana, qayıtmağı da düşünüb teatrşünas olsam da, o tamaşanı izləməyə getmədim. Bilmirəm, günah məndədir, yoxsa teatrın yerləşdiyi məkanın uzaqlığında...

Teatra marağın azaldığı bir dönəmdə, şəhərin mərkəzində yerləşən teatrlara belə tamaşaçılar həvəs göstərmədiyi bir vəziyyətdə Qaraçuxurda teatrın yerləşməsi qəribə deyilmi? Hansı valideyn övladı ilə uzun bir yol qət edib, burada tamaşaya baxmağa gedər? Maraqlı məqamlardan biri də odur ki, 150 manat qonorarla hansı aktyor və ya aktrisa uzun yolu qət edib o şəraitdə tamaşa hazırlayar? Marağıma güc gəlib, teatrın aktyor heyətinin fikirlərini öyrəndim. Cavablar isə gözlədiyim kimi oldu.

Teatrın direktoru İntiqam Soltan iş rejiminin zəiflədiyini və aktyorların teatra gəlməsi üçün uzaq məsafə qət etdiyini vurğuladı: “Aktyorlarımız Lökbatan, Badamdar, Masazır və digər məkanlarda yaşayırlar. Teatra gələnə qədər əziyyət çəkirlər. Mən heç nə istəmirəm. Başımı salıb aşağı işləmək istəyirəm. Bunu deyəndə, mənə 50 yerdən təzyiqlər olunur. Siz soruşursunuz deyə bunu sizə deyirəm. Əgər soruşmasanız, qorxudan səsimi çıxarmayacaqdım. “Qorxuram” sözünü böyük hərflərlə vurğulayıram. Ona görə yox ki, canımdan qorxuram. Təhqir olunmaqdan qorxuram, artıq əsəblərim tab gətirmir. İşləyirik, yeni tamaşalar hazırlamağa çalışırıq. Qaraçuxurda açıq kassa ilə ilk tamaşamızı oynadıq. 34 bilet satılmışdı. Bu, Qaraçuxura yeni gəlmiş, 2 otaqda 64 nəfərlə işləyən teatr üçün böyük rəqəmdir. Respublikada bir uşaq teatrı var. Mən Kukla Teatrının, Gənc Tamaşaçılar Teatrının əməyini itirmək istəmirəm. Mənə imkan, şərait versinlər, dağı-dağ üstə qoyum. Dünyada ən gözəl uşaq teatrının Azərbaycanda olduğunu sübut edim. Məni sındırmağa cəhd etməsinlər. Onsuz da qanadımı qırıblar”.

Teatrın mətbuat xidmətinin rəhbəri Leyla Həşimovanın sözlərinə görə, yeni binaya yerləşdikdən sonra “Dostlar, biz burdayıq” adlı tamaşa üçün bütün mətbuat işçilərinə dəvətnamə göndərib. Ancaq yol uzaq olduğundan teatra çox az media nümayəndəsi gəlib: “Bütün bunlar teatrın inkişafı üçün yaradıcı heyətə təbii ki, öz təsirini göstərir. Teatrın şəhərdən kənarda yerləşməsinin bir problemi də mətbuatla əlaqədardır. 1 ayda artıq ikinci dəvətimizə də mətbuat işçiləri cavab vermir. İnsanların öz uşaqlarını gəzintiyə çıxardıqları yerlərdə teatrın olması daha məqsədəuyğundur. Qaraçuxur qəsəbəsi pis məkan deyil, amma burada işləmək çox çətindir. İşçilərimiz mədəniyyət evinin içərisində 2 otaqda güclə yerləşiblər. Məvacibdən isə danışmağına dəyməz. Mən 148 manat qonorar alıram. 3 övladım var. Teatrda heç birimiz qonorara görə işləmirik. Teatrı sevməsən, işləmək olmaz. Hərdən tamaşaların tez təhvil verilməsi üçün istirahət günü olmadan işləyirik. Adətən çıxışlar edərkən də deyirik ki, “uşaqlar bizim gələcəyimizdir”. Amma işə gələndə, yəqin ki, uşaqlar yox, öz gələcəyimiz yadımıza düşür”.

Teatrın aktrisası Könül Şahbazova teatra getmək üçün 3 avtobus dəyişdiyini və uzun yol qət etdikdən sonra teatrda işləməyin də çətin olduğunu söylədi: “Teatrın məkanı dəyişdiyi üçün biz köhnə tamaşaçılarımızı itirmişik, indi yenidən tamaşaçı kütləsi toplamaqda çətinlik çəkirik. Uşaq teatrı mərkəzdə olmalıdır, amma çox əfsus, indiki ünvanımız tamaşa göstərmək üçün yararsızdır. Bütün bunlara baxmayaraq, biz ruhdan düşmürük. O qonorarın müqabilində çox əziyyət çəkirik, ancaq sənətə olan sevgi bizi burada qalmağa vadar edir. Bunu söz xatirinə demirəm, bu, doğrudan da belədir”.

Teatrın aktyoru Cavanşir Məhərrəmov teatrda işləməyə çətinlik çəkdiyini və yaranan şəraitin tamaşanın keyfiyyətinə də təsir etdiyini bildirdi: “Bakı Uşaq Teatrı bu 10 ildə 3 dəfə müxtəlif məkanlara köç edib. Təəssüflər olsun ki, yerləşdiyimiz məkanlar tamaşa hazırlamaq üçün heç də əlverişli olmayıb. 1 otağa bütün aktyor heyətinin sığışması işimizdə çətinlik yaradır. Texniki işçilərin kiçik bir otaqda yerləşməsi heç de asan bir iş deyil. Teatra cəmi 2 otaq verilib. Birində bədii heyət, digərində isə texniki heyət yerləşib. Teatrımızda 65 işçi çalışır. Bütün bunları nəzərə alaraq, yaranan vəziyyəti özünüz təsəvvür edin. Ən əsası isə, biz tamaşaçılarımızı demək olar ki, itirmişik. Onlar yol probleminə görə tamaşalarımızı izləyə bilmirlər. 154 manat qonorar alıram, 3 avtobus dəyişirəm, aldığım qonorar ancaq mənim yol xərcimi ödəyir. Aktyor olduğum üçün də öz sənətimi tərk etmək istəmirəm”.

Vəziyyətin bu yerdə olmasına baxmayaraq, Bakı Uşaq Teatrı öz fəaliyyətini davam etdirir. Mənsə ümid edirəm ki, növbəti dəfə Bakı Uşaq Teatrının problemləri deyil, xoş xəbərləri və nəhayət, texniki cəhətdən yaxşı təchiz olunmuş yeni binası haqda məqalə qələmə alaram.

Xəyalə Rəis

Kaspi.-2013.-1 may.-S.13.