Bir ovuc gil

hekayə

Çayın sahilində bir ovuc gil vardı. O adi gil idi. Bir az kobud, ağır. Amma özü haqda çox yüksək fikirdəydi, həmişə xəyala dalar, nə vaxtsa özünün kəşf ediləcəyi günü həsrətlə gözləyirdi.

Yaz fəsliydi. Günəş şəfəqlərini ətrafa yayır, sanki ağacların yarpaqları bir-biriylə pıçıldaşırdı. Elə bil ağacların yarpaqları üstə yaqut və zümrüd zərrəcikləri vardı.

Güllər, çiçəklər belə havada bir-birinə tərəf əyilib deyirdi:

- Bacılarım, siz nə qəşəng görünürsünüz? Hər tərəfin belə gözəl olmasınn səbəbkarı sizsiniz.

Günəşin istiliyini hiss edən çay buz buxovlarından azad oldu, sular axıb iri-iri dənizlərə töküldü, bu dənizlərdə böyük gəmilər üzdü.

Hələ də əvvəlki yerində uzanıb qalan gil yenə də xəyala dalmışdı, ümidlə öz-özünə deyirdi:

- Bir gün mənim də bəxtim açılacaq. Allah məni ona görə yaratmayıb ki, ömrüm boyu çay sahilində itib-batım. Bu fəsil mənim də həyatıma xoşbəxtlik gətirəcək.

Bir gün gil hiss etdi ki, kimsə onu həmişə uzanıb qaldığı yerdən götürdü. Dəmir bellə onu qazıb götürdülər, qaldırıb başqa gil parçalarıyla bir yerdə arabaya qoydular, sonra onu uzaqlara apardılar. Araba tozlu, daşlı, kələ-kötür yollardan keçib gedirdi. Buna baxmayaraq gil heç nədən qorxmurdu, həvəsdən düşmürdü, özünə təsəlli verib yenə də öz-özünə deyirdi:

- Yəqin ki, belə lazımdır. Xoşbəxtliyə gedən yol həmişə kələ-kötür olur. İndi mən yoldayam-həyatda özümə layiq yer tutacağım günə az qalıb.

Amma yorucu səyahətdən sonra heç də hər şey gilin ümid etdiyi kimi olmadı. Əzablı günləri başladı. Gili təknəyə qoydular, onu yoğurdular, döydülər, tapdaladılar, qarışdırdılar. Ona elə gəlirdi ki, bu əzab-əziyyətə dözə bilməz. O əzab çəkə-çəkə ümidlə yaşayırdı, özünə təsəlli verib deyirdi ki, bu qədər ağrılardan, əzablardan sonra onu qarşıda daha gözəl günlər gözləyir. Gil buna çox inanırdı. O fikirləşirdi ki, o xoş günü nə qədər çox gözləsə daha yaxşı mükafat alacaq.

Onu təknədə döyüb, əzişdirəndən sonra bir gün onu tez-tez fırlanan təkərin üstünə qoyub elə fırladılar ki, az qala o milyon hissəyə bölünəcəkdi. Hansısa qəribə qüvvə onu yeni bir formaya saldı. O özü də aydınca görürdü ki, yeni bir formaya düşür.

Sonra naməlum bir əl onu götürüb isti sobaya qoydu. Ətrafında od-alov dilimləri vardı. Sobadakı istilik o çay sahilində uzanıb qalanda yayın ən qızmar günündə olan istidən də istiydi. Gil bu istiliyə də dözdü, özünü ələ alıb hər sınaqdan çıxdı. Özünə yenə də təsəlli verib dedi:

- Mənə bu qədər əzab verirlərsə, deməli, məndən çox gözəl bir şey hazırlayacaqlar. Mən ya hansısa bir məbədə bəzək, ya da kralın stolu üstündə bahalı güldan olacam.

Nəhayət, gili sobada bişirib qurtardılar. Onu isti sobadan götürüb bir taxta parçasının üstünə qoydular - soyuq havada, mavi səma altında. Əzab-əziyyətləri artıq geridə qalmışdı. Tezliklə çəkdiyi əziyyətin mükafatını alacaqdı.

Onu qoyduqları taxtanın yanında bir gölməçə vardı. Çox da dərin deyildi, gölməçənin suyu o qədər sakit idi ki, orda hər şey əks olunurdu. İlk dəfə onu taxtadan götürdükləri an gil özünün yeni formasını suda gördü. Çəkdiyi bu qədər əzab-əziyyətdən, ağrılardan sonra o adicə bir dibçək idi. Qırmızı, eybəcər bir dibçək. Bu vaxt ona aydın oldu ki, o nə kral sarayında bahalı vaz, nə də məbəddə bəzək olmayacaq. O dodaqaltı mızıldanıb onu yeni formaya salan naməlum adama dedi:

- Nə üçün sən məni bu hala saldın?

Bir neçə gün də belə keçdi. O həmişə qaşqabaqlı olur, həyatından narazılıq edirdi.

Sonra onun içini qəhvəyi, kobud bir şeylə - o özü bilmirdi ki, bu nədir - doldurdular və torpağa basdırıb üstünü örtdülər. Gil bu rüsvayçılığa görə az qala üsyan etmək istəyirdi.

- Həyatım boyu mənə bundan böyük pislik etməyiblər. Hələ başıma bundan betər iş gəlməyib. Bir bax, mənim içimi zir-zibillə, toz-torpaqla doldurublar. Əlbəttə, mən bədbəxtəm.

O istixanadaydı, bura kifayət qədər gün şüaları da düşürdü, onun üstünə su səpirdilər. O səbir edib gözlədi, bir gün özündə dəyişiklik hiss etdi. Onun içində nəsə tərpənirdi - yeni ümid. O hələ çox şey bilmirdi, içindəki yeni ümidin də nə olduğunu bilmirdi.

Bir gün gili həmin yerdən götürüb böyük bir kilsəyə apardılar. Deyəsən, gec də olsa xəyalları gerçək olurdu, deyəsən, o bu dünyada ən gözəl rolunu oynayacaqdı. O kilsədə möhtəşəm musiqini eşidirdi. Onun ətrafında güllər vardı. Amma o yenə də nə baş verdiyini yaxşı başa düşmürdü. Buna görə də yanındakı başqa gildən pıçıltıyla soruşdu:

- Onlar məni niyə bura gətiriblər? Niyə bütün adamlar bizə belə baxır?

O biri gil onun sualına cavab verdi:

- Sən heç nə bilmirsən? Sənin içində krallara layiq zanbaq var. Bu zanbağın ləçəkləri qar kimi ağdır, ürəyi qızıl kimidir. Adamlar ona görə baxırlar ki, bu gül dünyadakı ən gözəl güldür. Bu gülün kökü sənin ürəyindədir.

Bunu eşidən gil çox məmnun qaldı, içində belə bir xəzinə olduğuna görə

onu hazırlayan naməlum adama ürəyində təşəkkür etdi.

İngiliscədən tərcümə etdi: Sevil Gültən

Kaspi.- 2016.- 2 iyul.- S.24.