“Müharibə dövründə 3 gün yuxusuz qaldığım vaxtlar da oldu”

Mirsəid Hüsülü: "Minlərlə erməni səhifəsini vurulduğunu deyə bilərəm”

Müharibə dövründə savaş, həm də informasiya cəbhəsində gedirdi. Bu cəbhədə sosial şəbəkələrin rolu böyük önəm kəsb edir. Hər birimizin qarşısına çıxan məlumatlardan da görürdük ki, düşmən çirkin üsullara əl atırdı, ölkəmizlə bağlı yalan, böhtan dolu məlumatları sosial şəbəkələrdə paylaşırdı. Sosial media ustalarımız könüllü olaraq məhz bu cür yalan məlumatlar yayan səhifələrlə mübarizə aparırdılar. Həmin peşəkarlardan biri olan Mirsəid Hüsülü ilə müharibə dövründə sosial şəbəkədəki fəaliyyəti haqqında danışdıq.

- Mirsəid bəy, müharibə sentyabrın 27-si başladı. Müharibə dövrünün sosial mediadakı informasiya savaşında nə vaxtdan iştirak etdiniz?

- İlk günlərdən prosesi izləyirdim. İnformasiya savaşında ən qızğın dövr, mənim üçün müharibədən bir neçə gün sonra başladı. Mən oktyabrın əvvəlindən artıq aktiv olmağa başladım. Müharibədə hər kəs öz sahəsi üzrə əlindən gələni edirdi. Mən də sosial media peşəkarı kimi bu işdə olmalı idim.

- Əsas işiniz nədən ibarət oldu?

- Sosial media ustadı sosial şəbəkələrə nəzarət edən, hər bir xəbər mənbəyini yoxlayan, yazılan fikirlərin doğru olub-olmadığını təsdiqləyən, sosial şəbəkələrdə iradları dəyərləndirən, lazım gələrsə, əlində olan bütün imkanlardan istifadə edib sosial biznesi çökdürə bilən və eyni zamanda səhifələrə toplu hücumu təşkil edən şəxsdir.

Öz sahəm üzrə yararlı olmaq üçün çalışdım. Azərbaycanla bağlı sosial şəbəkədə yalan, böhtan tipli paylaşımlar edən, insanlarımızı, ordumuzu, əsgərlərimizi təhqir edən erməni sosial şəbəkə səhifələrinin bağlanmasına çalışırdım.

- Tək idiniz, yoxsa komanda şəklində işləyirdiniz?

- Tək işləyirdim. Avadanlığım və maliyyə dəstəyim az idi. İstədiyim proqramçılarım yox idi. Mən öz imkanlarımla bu işə qoşuldum. Daha güclü proqram təminatı, daha güclü heyətə sahib olub, gələcəkdə daha böyük işlər görmək istəyirəm.

- Hansı sosial şəbəkələrdə aktiv fəaliyyət göstərirdiniz?

- Əsasən "Instagram” və "Facebook”a köklənmişdim. Çünki mən sosial media məsələsində o birilərə nisbətən bu şəbəkələrlə bağlı daha təcrübəliyəm. Bu sosial şəbəkələrin ikisini ermənilər geniş şəkildə istifadə etdiyi üçün həmin platformaları seçməli oldum. Bu platformalar üzərində ölkəmizlə bağlı həqiqəti əks etdirməyən məlumatların sosial şəbəkələrdə yayılmasına göz yummaq istəmədim. Digər istiqamətlərdə ixtisaslaşan sosial media ustadları da ixtisaslaşdıqları sahələrdə aktiv idilər. Bəzi sosial media peşəkarları var idi ki, mobil tətbiqlər istiqamətində ixtisaslaşmışdı. Onlar erməni ordusuna, müharibəyə dəstək olan erməni biznesmenlərinin mobil tətbiqlərinin ulduzlarını vururdu. Bu biznesmenlər arasında ən məşhuru Kim Kardaşyan idi ki, o da burdan öz payına düşən zərəri götürdü. Bütün bu olanlardan sonra digər erməni biznesləri çəkindi və susqunluqlarını qorumağa vadar oldular.

- Nə qədər səhifənin bağlanmasına nail oldunuz? Bu səhifələrin izləyici kütlələri nə qədər idi?

- Hər hansı rəqəm səsləndirməyim leqal olaraq doğru sayılmaz. Müharibə dövründə minlərlə erməni səhifəsinin vurulduğunu deyə bilərəm. 200-dən tutmuş, 100000-ə qədər izləyicisi olan səhifələr idi. Birincisi, ermənilərin güclü sistemləri yoxdur. Necə güclüdür ki, "Cyber team official” səhifəsini adi bir sosial media əməkdaşı vurur. Məsələn, "News Armenian Blog” var idi. O cür səhifələri vururduq. Nəyə görə bunu edə bilirdik? Təbii ki, bu səhifələri vurmaq üçün onlar da səbəb yaradırdı. Yalanlarla dolu məlumatlar paylaşırdılar, söyüşlərdən də istifadə edirdilər. Biz onların səhvlərini bilirdik və ondan necə istifadə etməyi də bacarırdıq.

- Deyirlər ki, izləyici kütləsi çox olan səhifələrin bağlanmasına nail olmaq çətindir. Azərbaycanla bağlı yalan məlumatlar paylaşan səhifələrdən bağlanmasına nail olmadığınız olurdumu?

- Ermənilərin güclü sistemləri yoxdur. Ümumiyyətlə, izləyici kütləsinin deyil, istifadə etdiyimiz sistemlərin rolu böyükdür. Bizim işimizə insanlarımızın informasiya savaşı istiqamətində etdikləri yanlışların da mənfi təsirləri çox olurdu. Erməni səhifələrinin əksəriyyəti qıcıqlandırıcı məlumatlar paylaşırdılar. Onlar sosial mediada hər cür şərəfsizliyi edirdilər. Bu da bizim insanlarımıza təsir edirdi. Təbii ki bu cür paylaşımlara səssiz qala bilmirdilər. Onlar yaxşı niyyətlə reaksiya verirdilər. Ya söyüş yazırdılar, yaxud da, sadəcə etiraz edirdilər ki, bu zaman həmin profildə, səhifədə rəy çoxluğu yaradırdılar. Bu da sosial media mütəxəssislərinin işinə problem yaradırdı. Əgər informasiya savaşından söhbət gedirsə, belə dövrdə düşmənin bizimlə bağlı böhtan dolu paylaşımına rəy yazmaq, paylaşımı yadda saxlamaq, kiməsə göndərmək düşmənin səhifəsinin aktivliyinə xidmət edir. Əgər ölkəmizlə bağlı neqativ nə isə varsa, sosial şəbəkə qaydalarına zidd paylaşımdırsa, bunu bildirə bilər, ya da sosial media ustadlarına müraciət edər və biz onları vura bilərik. Amma insanlarımız qıcıqlandırıcı paylaşım görən kimi girib rəy yazırlar, səhifənin rəyi nə qədər çox olsa, bir o qədər trendə düşür. Siz onun rəyini çoxaltdıqca, bizim gördüyümüz işi çətinləşdirirsiniz. Erməni səhifəsində bizimlə bağlı yalan bir paylaşım var idi. Paylaşımı 200 nəfər bəyənmişdi. Altında olan rəy sayı 2000-i keçmişdi. Biz o səhifəni bağlaya bilmədik. Çünki rəy çox yazılırsa, biz o paylaşımı şikayət edib səhifəni bağlaya bilmirik. O səhifələri vurmaq üçün daha çox data istifadə etməliyik. Bu, bizə sərf etmir. Çünki biz bu iş üçün öz datalarımızı istifadə edirik. 5000 datam varsa, onun 3000-nini hansısa bir səhifə üçün yandırmaq effektiv deyil. 5000 data ilə balaca səhifələrdən tutmuş böyük səhifələrə qədər daha çoxunu vura bilərəm. Bir datanın yığılması həddindən artıq çox vaxt alır. İstəməzdim ki, belə dövrdə rəy yazsınlar, paylaşsınlar.

- Bu səhifələri necə müəyyənləşdirirdiniz?

- Belə səhifələri müəyyənləşdirmək çətin olmur. Özləri özlərini ifşa edirdilər. O olmadıqda belə, bizə yazıb səhifələri sıralama ilə verən qruplar da mövcud idi.

- Səhifələrin bağlanması, bloklanması nə qədər vaxt aparır?

- Bu iş həm vaxt aparır, həm də vaxtında reaksiya vermək, iş görmək lazım idi. Ona görə, daim iş başında olmalı idik. Demək olar ki, bütün gün işləyirdik. Gecələr belə aktiv olmalıydıq. Dostlarımız olan sosial media ustadları ilə gecələr növbələşirdik. Bəzən müharibə dövründə 3 gün yuxusuz qaldığım vaxtlar da oldu. Düzü, mən bunu çox böyük əziyyət də adlandırmıram. Cəbhədə döyüşdə iştirak edənlərin bir gününün əziyyətini əvəz etmir. Amma biz də bu dövrdə əlimizdən gələni etməli idik. Ona görə, gecə-gündüz işləyirdik. Bir səhifəni vururdun, başqa səhifə bizə qarşı əks təbliğat işləri görürdü. Onun da işləməsinə imkan verməməliydik. Ona görə, daim aktiv olmaq lazım idi. Bəzən informasiya savaşının sosial mediadakı hissəsinə mənasız yanaşanlar da olur. Amma bunun önəmi böyükdür. İnformasiya savaşının düzgün aparılmamağı cəbhədə daha çox əsgərin ölümünə səbəb ola, müharibə ilə bağlı bizim üstünlüyümüzü kölgə altına sala bilər.

- Vurduğunuz səhifələri yenidən qaytarmaları mümkündür?

- Əgər yaxşı sosial media ustadları varsa, sonra qaytara bilərlər. Amma bu, qısa zamanın işi deyil. Hardasa bir həftə vaxt aparır. Bir həftə də müharibə dövründə böyük zaman kəsiyidir. İzləyici kütləsi çox olan minlərlə səhifənin bir həftə paylaşım edə bilməməyi çox böyük təsir göstərir. Həm də onlarda elə güclü sosial media peşəkarları da yoxdur ki, o səhifələrin hamısını qaytara bilsinlər, yaxud bir həftəyə bacarsınlar. Çünki ermənilərin əksəriyyət sosial media ustadlarının səhifələrini də vurmuşduq. Əgər bacarsalar, elə öz səhifələrini geri qaytarardılar.

- Müharibə dövründə sosial şəbəkələrlə bağlı ölkədə məhdudiyyət tətbiq olundu. VPN-lə informasiya savaşı aparmaq necə idi?

- Təbii ki, işimizə təsiri olurdu. Hər gün yeni VPN yazdırıb üzərində işləmək bizi ləngidirdi. Buna baxmayaraq, yenə də davam edirdik.

- Sosial mediada bu işinizi nə vaxta qədər davam etdirdiniz?

- Azərbaycan həm siyasi, həm də hərbi qələbəni qazanandan, Prezident İlham Əliyev qələbə xəbərini verəndən sonra ermənilər arasında çaxnaşma düşdü. Sonra artıq biz heç nə etmirdik. Sadəcə, izləyirdik, özləri bir-birinin səhifəsini vururdu, bağlayırdı.

Aygün

Kaspi 2020.- 12 dekabr.- S.12.