ATƏT PA da münaqişəyə ədalətli qiymətini verməlidir"

Eldar İbrahimov: "Lenmarkeri də bir o qədər qınamaq olmur"

Azərbaycan ATƏT Parlament Assambleyasının (PA) işində həmişə fəal iştirak etməyə çalışır. Azərbaycan həqiqətlərini yaymaq, Dağlıq Qarabağ məsələsi ilə bağlı ədalətli mövqe formalaşdırmaq ATƏT PA-dakı nümayəndə heyətinin əsas vəzifələrindən hesab olunur. Nümayəndə heyətinin üzvləri mütəmadi olaraq Dağlıq Qarabağ münaqişəsi üzrə məruzəçi Qoran Lenmarkerin məruzəsinin müzakirəyə çıxarılmasına da çalışırlar. Bu yaxınlarda ATƏT PA-nın Dublində növbəti konfransı keçiriləcək. Azərbaycanın ATƏT PA-dakı nümayəndə heyətinin üzvü, millət vəkili Eldar İbrahimov deyir ki, konfransda Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindəki yanğınlarla bağlı məsələni yenidən gündəmə gətirməyə çalışacaqlar.

- ATƏT PA-nın budəfəki yaz konfransının gündəliyində hansı məsələnin müzakirəsi dayanır?

- Qeyd edim ki, hələlik yaz konfransının gündəliyi ilə bağlı rəsmi məlumat əldə etməmişik. Qeyri-rəsmi olaraq əldə etdiyimiz məlumata görə, Dublin konfransında Avropada və ümumiyyətlə, dünyada ekoloyi durum, ekoloyi çirklənmə və bütövlükdə ekoloyi təhlükəsizlik məsələsi ilə bağlı müzakirələrin açılması nəzərdə tutulur. Nəzərinizə çatdırmaq istəyirəm ki, bir müddət öncə Moldovada keçirilən parlament seçkiləri zamanı təmsil olunduğum ATƏT PA Müşahidə Missiyasının rəhbəri - həmin şəxs eyni zamanda Dublin konfransının təşkilatçısı olan ATƏT PA İqtisadiyyat, Elm, Texnologiya və Ətraf Mühit Komitəsinin sədridir - ilə qeyri-rəsmi söhbətlərimiz zamanı yaz konfransı ilə bağlı fikir mübadiləsi aparmışdım. Orada olarkən ATƏT PA rəsmisi mənə yaz konfransında ekologiya məsələsi ilə bağlı müzakirələrin aparılacağı ilə bağlı qeyri-rəsmi məlumat vermişdi. Bu yerdə bir məqamı da diqqətə çatdırmaq istərdim ki, hələ bu ilin fevralında ATƏT PA-nın Vyana sessiyasındakı çıxışım zamanı bu məsələyə toxunmuşdum. Çıxışımda demişdim ki, ermənilər işğal etdikləri ərazilərin ekologiyasına dəhşətli zərbələr vurublar. Onlar Azərbaycanın 65 min hektar torpağını, 15 min hektar meşəsini yandırıblar. Bundan əlavə, zəhərli radioaktiv tullantılar işğal olunmuş ərazilərdə basdırılır. Ermənilər Kür və Araz çaylarını da çirkləndirirlər. Həmçinin təklif etmişdim ki, ATƏT PA-nın bu ilin mayında Dublində keçiriləcək toplantısında bu məsələlərə toxunulsun. Bundan başqa təklif etmişdim ki, ATƏT PA bütün bunları dəqiqləşdirmək üçün həmin iclasa qədər münaqişə bölgəsinə nümayəndə heyəti göndərsin və monitorinq aparsın. Biz istəyirik ki, ermənilərin Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərində törətdiyi cinayətlər ATƏT PA üçün hazırlanan məruzədə obyektiv şəkildə öz əksini tapsın. Məruzəçi, daha doğrusu, sözügedən komitənin koordinatoru Qoran Svilanoviç də bizim bu təkliflərimizi normal qarşılayaraq demişdi ki, bu məsələlərin məruzədə əksini tapması üçün monitorinq keçirilməsinə ehtiyac var.

- Artıq Dublin konfransına bir aydan da az vaxt qalır. Belə olan təqdirdə, həmin vaxta qədər məruzəçi faktları dəqiqləşdirmək üçün regiona səfər edə edəcəkmi?

- Bu barədə dəqiq bir söz deyə bilmərəm. Yalnız onu deyə bilərəm ki, məruzəçi fikrimizi dəstəklədi. Ancaq eyni zamanda onu da qeyd edim ki, yaz konfransı zamanı təşkil olunacaq müzakirələrdə bir daha bu məsələni gündəmə gətirməyə çalışacağıq və çalışıb öz sözümüzü deyəcəyik. Bir sözlə, əvvəl-axır bu məsələ ilə bağlı ATƏT PA öz ədalətli sözünü deməlidir.

- Yeri gəlmişkən, ATƏT PA-nın yay sessiyası nə vaxt keçiriləcək?

- Sessiya iyun ayında Litvanın paytaxtı Vilnüs şəhərində keçiriləcək. Məlumat üçün qeyd edim ki, Vyanadakı iclasda həmin sessiyanın gündəliyinin müəyyənləşdirilməsi ilə bağlı da qısa müzakirələr aparılmışdı. Parlamentarilər sessiyada hansı məsələlərin müzakirə olunması ilə bağlı fikirlərini də bildirmişdilər. Amma o zaman gündəlik təsdiqlənməmişdi və indi də yay sessiyasında konkret hansı məsələnin müzakirə olunacağı ilə bağlı dəqiq məlumatımız yoxdur.

- Eldar müəllim, necə hesab edirsiniz, heç olmasa, ATƏT PA-nın Vilnüs sessiyasında Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı məsələnin konkret rəsmi müzakirəsi, daha doğrusu, ATƏT PA sədrinin xüsusi nümayəndəsi Qoran Lenmarkerin hazırladığı "başıbəlalı" məruzənin müzakirəsi gözləniləndirmi?

- Bilirsiniz, Qarabağ məsələsi daim bizim gündəmimizdədir. Mən özüm şəxsən 1996-cı ildən bu yana 13 ildir ki, Azərbaycanın ATƏT PA-dakı nümayəndə heyətində təmsil olunuram və hər dəfə bu məsələni gündəmə gətirməyə çalışıram. Eyni zamanda, bu illər ərzində Azərbaycanın ATƏT PA-dakı nümayəndə heyətinin digər üzvləri də hər zaman Qarabağ məsələsini avroparlamentarilərin diqqətinə çatdırmağa çalışırlar. Yəni ötən dövr ərzində ATƏT PA-nın, onun komitələrinin elə bir toplantısı, konfransı, sessiyası olmayıb ki, bu məsələni gündəmə gətirməyə, müzakirəyə çıxarmağa cəhd etməyək, çalışmayaq. Biz hər zaman bu məsələdə Azərbaycanın birmənalı mövqeyini ortaya qoymağa çalışmışıq. Lakin təəssüflər olsun ki, hələ də ATƏT PA bu məsələyə öz obyektiv, real siyasi-hüquqi qiymətini verməyib. Təcavüzkarla təcavüzə məruz qalanı, işğalçı ilə işğala məruz qoyulanı, konkret olaraq, öz rəsmi qərarında göstərməyib. Daha doğrusu, Ermənistanın işğalçı, təcavüzkar bir dövlət olduğunu rəsmən bəyan etməyib... Hər dəfə də məruzəçinin belə bir fikri olub ki, hazırladığı məruzəni yalnız o halda rəsmi müzakirəyə təqdim edə bilər ki, Qarabağ məsələsinin tənzimlənməsi ilə məşğul olan vasitəçilər - ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrləri öz konkret fikirlərini bildirmiş olsunlar. O, yalnız bu şərtlər daxilində Qarabağ məsələsi ilə bağlı hazırladığı məruzənin müzakirələrə təqdim etməsinin və çıxarmasının mümkünlüyünü bildirib. Bu məqamda Qoran Lenmarkeri də bir o qədər qınamaq olmur. Doğrudan da, Qarabağ münaqişəsinin danışıqlar yolu ilə həll olunması missiyasını yerinə yetirməli olan ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrləri, həmsədr dövlətlər bu məsələdə indiyə qədər konkret mövqe ortaya qoymayıblar. Onlar hər dəfə məsələyə ikili standartlarla yanaşmağa çalışıblar. Ona görə artıq həmsədrlərin və həmsədr dövlətlərin bu məsələdə konkret mövqe nümayiş etdirməsinin vaxtıdır. Onlar nəhayət, təcavüzkarla təcavüzə məruz qalanı konkret şəkildə dilə gətirməlidirlər. Eyni zamanda, axır ki, digər beynəlxalq qurumlar kimi, məsələn, Avropa Şurası Parlament Assambleyası kimi ATƏT PA da Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinə öz ədalətli siyasi-hüquqi qiymətini verməli, təcavüzkar dövlət kimi Ermənistanın cəzalandırılmasına, onun danışıqlar prosesində konstruktiv mövqe nümayiş etdirməsinə nail olmalıdır. Bununla belə, yuxarıda qeyd etdiyim bir fikrə qayıdaraq təkrarən bildirmək istəyirəm ki, Qarabağ məsələsi hər zaman bizim gündəmimizdə olub, gündəmimizdədir və gündəmimizdə də olacaq. Biz istər yaz konfransı zamanı, istər yay sessiyası zamanı, istərsə də digər tədbirlər zamanı bu məsələnin bir daha gündəmə gətirməyə çalışacağıq. Buna heç kimin şübhəsi olmasın.

- Məqamı düşmüşkən, ola bilərmi, nə vaxtsa ATƏT PA-nın növbəti konfranslarından və yaxud sessiyalarından biri Azərbaycanda keçirilsin?

- Bu məsələ istisna deyil. Biz hər zaman ATƏT PA-da, onun bu və ya digər tədbirlərində olarkən bu barədə də söhbətlər, müzakirələr aparırıq, təşəbbüslər edirik. Yəni demək istəyirəm ki, orada da bizim bu yöndəki təşəbbüslərimizə müsbət yanaşılır. Ancaq bununla belə, bu barədə indidən dəqiq bir fikir yürütmək də olmur. Konkret demək olmur ki, bu tədbirlərdən hansı, nə vaxt Azərbaycanda keçiriləcək. Lakin nə vaxtsa bu tədbirlərdən birinin Azərbaycanda da keçirilməsi istisna deyil. Bir sözlə, Azərbaycan ATƏT PA-nın istənilən tədbirinə istənilən zaman ev sahibliyi etməyə hazırdır və qadirdir.

İlham QULİYEV

Kaspi.-2009.-29 aprel.-S.5.