Qədim əşyalar muzeylərdə bərbad vəziyyətdə saxlanılır

ABŞ-dan gələn mütəxəssis bizə öz təcrübələrini öyrədəcək

Dünən Media Mərkəzində ACİ-YF-nin İncəsənət və Mədəniyyət Proqramının fəaliyyətinə dair keçirilən mətbuat konfransında proqramın 2009 və 2010-cu illərə aid strategiyasının əsas məqamları və keçirilən bir sıra layihələrə dair məlumatlar açıqlandı.

Qurumun ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin müdiri Rövşən Bağırov ilin əvvəlində yerli fondun fəaliyyəti və şəbəkə proqramları çərçivəsində görülən işlər, ayrılan maliyyə barədə məlumat verdiklərini bildirdi: "Eyni zamanda, Səhiyyə proqramı çərçivəsində 2004-2009-cu illər ərzində görülən işlər və bu sahəyə ayrılan vəsait barədə də məlumat vermişdik. Bundan əlavə, bu ilin əvvəlində hüquq və qadınlar proqramları çərçivəsində müsabiqələr elan edilmişdi. KİV proqramı çərçivəsində elan edilən müsabiqə bir neçə gün bundan əvvəl başa çatıb. Bu barədə də geniş məlumat veriləcək". Milli Fondun İncəsənət və Mədəniyyət Proqramının direktoru Cahangir Səlimxanov bildirdi ki, Soros Fondunun bu proqramı öz fəaliyyətini işıqlandırmaqda heç bir kasadlıq çəkmir: "Bəlkə bu onunla bağlıdır ki, incəsənət sahəsi festivallar, sərgilər, film nümayişləri va tamaşalarla bağlı olduğuna görə həmişə fəaliyyətimiz göz qabağında olur. Amma biz get-gedə incəsənətin nümayişi olan tədbirlərdən daha çox mədəni-siyasi, vətəndaşların mədəni proseslərdə iştirakı, özfəaliyyət incəsənəti ilə bağlı layihələrə dəstək göstəririk. Əvvəllər isə bunun qarşısına bir sərhəd qoyurduq, yəni özfəaliyyətlə bağlı heç bir layihəni dəstəkləmirdik".

C.Səlimxanov vətəndaş cəmiyyəti ilə əlaqələrinin açıq olması üçün kiçik qrant müsabiqələrinin nəzərdə tutulduğunu və keçən il proqram çərçivəsində üç qrant müsabiqəsinin keçirildiyini diqqətə çatdırdı. Bu günlərdə isə "Muzeylərə aid marketinq və fandreyzinq" mövzusunda kiçik qrantlar üzrə müsabiqə elan edilib. Müsabiqənin məqsədi Azərbaycandakı muzeylərin idarəçilik heyətini öz işlərində marketinq və fandreyzinq ünsürlərini tətbiq etmələrinə şövqləndirməkdir. Bu sarıdan ən müxtəlif, xüsusilə bir neçə muzeyi və yaxud geniş muzey icmasını əhatə edən layihələr - treninq məşğələləri, marketinq və fandreyzinq üzrə konkret planların müzakirəsi, tərtib və tətbiq olunması və bu kimi tədbirlər dəstəklənəcək. Bu müsabiqə daha geniş bir proqramın mərhələsi kimi nəzərdə tutulub. Proqram Şərqi və Mərkəzi Avropada Mədəniyyət və İncəsənətə Dəstək Fondunun dəstəyi ilə həyata keçiriləcək. "Keçən il onların bir mütəxəssisi Azərbaycana gələrək Bakıdakı bir çox muzeylə tanış olaraq vəziyyətləri haqqında hesabat yazdı. Mütəxəssis tövsiyələrində Azərbaycandakı muzey sektorunda hansı sahələrdə daha çox yardıma ehtiyac olduğunu qabartdı. Biz bundan sonra muzeylərin marketinqi haqqında layihə hazırladıq. Bu barədə Amerikada böyük bir təcrübə var. Buna görə də sentyabr ayında Amerikanın aparıcı mütəxəssislərindən biri Bakıya gələcək".

Proqramın digər bir layihəsi isə muzey əşyalarının bərpası və konservasiyası ilə bağlıdır. Xalça Muzeyində və Tarix Muzeyində aparılan söhbətlər zamanı bu sahədə vəziyyətin çətin olduğu araşdırılıb. "Qədim parçalar, qədim xalçalar, Azərbaycan xanlıqlarının bayraqları qorunsa da, çox bərbad vəziyyətdə saxlanılır. Yəni bu əşyaların xüsusi üsullarla qorunmağa ehtiyacı var. Amma bizdə əşyaların müasir metodlarla qorunmaq yolları mövcud olmadığına görə oradan xüsusi mütəxəssis dəvət etmək qərarına gəldik. Ola bilər ki, yerli mütəxəssislərdən birini seçib, uzunmüddətli təcrübə keçmək üçün də Amerikaya aparsınlar".

Proqramın həyata keçirdiyi digər layihə "Qız Qalası: Qadın olmaq nədir" adlı Beynəlxalq Təsviri Sənət layihəsidir. Bu ad altda keçirilən sərgiyə Norveç, Avstriya, Türkiyə, Gürcüstan və Azərbaycandan qadın rəssamlar cəlb olunub. Bu rəssamların Bakıya gəlişini fond şəbəkə proqramları vasitəsi ilə dəstəkləyib.

C.Səlimxanov diqqətə çatdırdı ki, Milli Fond proqram çərçivəsində ayrı-ayrılıqda festivalların və sərgilərin keçirilməsini dəstəkləmir: "İncəsənət və mədəniyyət proqramının şəbəkəsi o qədər də geniş deyil. Bu sahədə bizim şəbəkə yalnız Orta Asiya, Qafqaz, Türkiyə, Monqolustanı əhatə edir. Bu proqram əvvəllər həmin ölkələr arasındakı mədəni əlaqələri dəstəkləyirdi. Bu ildən isə daha geniş miqyasda bu ölkələrdən ərizələr qəbul edilir. Həmin ölkələrdən nümayəndələr müraciət edib beynəlxalq tədbirlər üçün vəsait ala bilərlər".

C.Səlimxanov illik büdcələrinə toxunaraq şəbəkə proqramlarından da əlavə pullar ayrıldığını bildirdi: "Əgər büdcə vəsaiti incəsənət və mədəniyyət proqramları üçün 120 min dollardırsa, şəbəkə proqramlarından da 28-30 min əlavə vəsait ayrılır. Bu pullar əvvəlcədən bizə göndərilmir. Əgər layihəni beynəlxalq münsiflər heyəti lazım bilirsə, ona pul ayrılır".

C.Səlimxanov Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi ilə birgə layihə işlədiklərini də nəzərə çatdırdı. "Nazirliyin nəzdində agentlik yaradılır. Bu, birbaşa nazirliyin şöbəsi deyil. Buraya bir neçə sərbəst və müstəqil mütəxəssislər dəvət olunacaq. Agentliyin məqsədi regionların mədəni inkişafı ilə bağlıdır. Bu agentlik həm xarici təcrübəni Azərbaycana gətirmək, həm də yerli təcrübənin yayılması üçün fəaliyyət göstərəcək".

Layihədə beynəlxalq tərəf-müqabil Avropa Mədəniyyət Fondudur. Bu fond 2007-ci ildə "Vətəndaşların Avropa şəhərlərində yerli mədəniyyətin inkişafı siyasətində iştirakına dair sorğu kitabçası" nəşr etdirib. Nəşrdə müxtəlif Avropa ölkələrinin təcrübəsi ümumiləşdirilmiş şəkildə təqdim olunur. Kitab Azərbaycan dilində də nəşr olunub. Nəşrin 400 nüsxəsi Mədəniyyət və Turizm Nazirliyini maraqlandırıb. Kitab Azərbaycanın bütün rayonlarında paylanacaq.

C.Səlimxanov proqram çərçivəsində bundan sonra da maraqlı layihələrin həyata keçiriləcəyini diqqətə çatdırdı.

T.MƏHƏRRƏMOVA

Kaspi.-2009.-21 may.-S.11.