İşğal faktı qaldıqca Ermənistanla əməkdaşlıq mümkün deyil

İlham Əliyev: "Biz nə isə fövqəladə bir şey tələb etmirik"

Davosda 39-cu Dünya İqtisadi Forumu davam edir. "AzərTAc" xəbər verir ki, fevralın 1-də başa çatacaq forumda müasir dövrün siyasi-iqtisadi problemləri, qlobal inkişafın əsas problemlərinin müzakirəsi və həlli üçün işgüzar tərəfdaşlığın genişlənməsinə yardım məsələləri diqqət mərkəzindədir.

Dünən Davosda Forumun "Eneryi Outlook-2009" mövzusunda iclası keçirilib. Böyük əhəmiyyətə malik bu iclasda Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev iştirak edib.

Ümumiyyətlə, ekspertlər Davos Forumunun dünya iqtisadiyyatı üçün mühüm rol oynayacağını, hazırda bütün dünyanı bürüyən qlobal maliyyə böhranından çıxış yollarının axtarılması baxımından faydalı olacağını bildirirlər. Builki forumda 100-dək ölkədən 2500-dən çox nümayəndə, o cümlədən 41 dövlət və hökumət başçısı, tanınmış şirkətlərin təmsilçiləri, iqtisadçılar, ekspertlər, beynəlxalq təşkilatların, KİV-lərin rəhbərləri iştirak edir. Bir sözlə, Davosda keçirilən indiki forum bütün tarixi ərzində ən çox nümayəndənin iştirak etdiyi görüş hesab olunur. Beş gün ərzində 300-dək iclasın keçirilməsi nəzərdə tutulub.

İclaslar əsasən "Böhran cəmiyyəti və liderlik", "Ətraf mühitə nəzarət", "Maliyyə idarəçiliyinin yeni sərhədləri", "Bütün qiymətlərin, böhranların qarşısının alınması", "Neft və qaz siyasəti - xəritə dəyişikliyi" və "Böyük oyun təkrarlanır" bölmələri üzrə təşkil olunur. Dünya iqtisadi və maliyyə böhranının aradan qaldırılması, iqlim dəyişikliyi problemlərinin nəzərdən keçirildiyi forum çərçivəsində ətraf mühitin mühafizəsinə dair beynəlxalq paktın əsas müddəalarını hazırlayan nazirlərin görüşü də olacaq. Bu sahədə sənədin cari ilin sonunda imzalanması nəzərdə tutulur.

Çıxışlarda bildirilib ki, ən optimal varianta görə, maliyyə böhranı 2010-cu ilin sonu - 2011-ci ilin əvvəlində başa çatacaq ki, bu da onun 2009-cu ildə dünya ölkələrinin iqtisadiyyatına təsir imkanlarını gücləndirir.

Forumun əsas tədbirlərindən olan "Eneryi Outlook-2009" iclasını açan "CNN-İnternational" televiziya kanalının aparıcısı Con Defterios prezident İlham Əliyevə və digər qonaqlara minnətdarlıq edib.

Tədbirdə çıxış edən prezident İlham Əliyev ölkəmizin iqtisadi inkişafı və potensialından, aparılan islahatlardan və energetika sahəsində görülən işlərdən danışıb.

Dövlət başçısı eneryi layihələrindən də söhbət açaraq deyib ki, Azərbaycan aparılmış düzgün siyasət nəticəsində və tərəfdaşların birgə səyi ilə beynəlxalq əhəmiyyətli layihələr həyata keçirib. Azərbaycanın bu sahədəki təcrübəsi digər ölkələr üçün nümunə ola bilər.

Prezident İlham Əliyev Avropanın gündəliyində olan "Nabukko" layihəsi ilə bağlı fikirlərini də açıqlayıb, ölkəmizin Avropanın eneryi təhlükəsizliyinə öz töhfəsini verdiyini bildirib.

Sonra dövlət başçısı aparıcının və iştirakçıların suallarına cavab verib. Prezidentin çıxışı "CNN Türk" telekanalının birbaşa efirində yayımlanıb.

Prezident İlham Əliyev dünən "Morasani Şveizerhov" mehmanxanasında Davos Forumunun "Neft-qaz siyasəti - xəritə dəyişikliyi" mövzusunda xüsusi iclasında da iştirak edib.

Qazaxıstan prezidenti Nursultan Nazarbayevin, Avropa İttifaqının və dünyanın aparıcı ENİ, Total, Ekson/Mobil, Statoil-Hydro şirkətlərinin nümayəndələrinin iştirak etdiyi iclasda neft hasilatının tənzimlənməsi, neft-qaz şirkətlərinin Rusiya və Yaxın Şərqdə artan maraqları, OPEK və qaz üçlüyünün maraqları, yaxın gələcəkdə eneryi sahəsində nə kimi dəyişikliklərin baş verə biləcəyi məsələləri diqqət mərkəzində olub.

İclasda təbii qaz təchizatının təhlükəsizliyinin təmin olunması, bu sahəyə sərmayə qoyuluşunun perspektivləri, özəl beynəlxalq şirkətlərin dövlət şirkətləri ilə münasibətlərində yeni formaların tapılması məsələləri də müzakirə edilib.

İclasda çıxış edən ABŞ-ın, Belçikanın, Almaniyanın, Böyük Britaniyanın, Fransanın, Norveçin, İtaliyanın, Avstriyanın, Meksikanın, Cənubi Afrika Respublikasının nümayəndələri, əsasən neft və qaz ölkəsi kimi tanınan dövlətlərdə iqtisadi inkişafdan, eləcə də qlobal maliyyə böhranının yaratdığı çətinliklərdən söhbət açıblar.

Çıxışlarda eneryi sahəsində əməkdaşlıqda Azərbaycanın tutduğu mövqe yüksək dəyərləndirilib, ölkəmizin neft və qaz marşrutlarının çoxşaxəliliyinə tərəfdar olması və Avropanın eneryi təhlükəsizliyində və yeni layihələrin meydana gəlməsində rolu və əhəmiyyəti xüsusi vurğulanıb.

Diskussiya xarakterli bu görüşdə gələcəkdə Mərkəzi Asiya ölkələrinin, o cümlədən Qazaxıstanın karbohidrogen ehtiyatlarının Xəzər dənizi vasitəsilə də Qərbə çatdırılmasının böyük önəm daşıdığı bildirilib.

Prezident İlham Əliyev çıxışında müzakirə olunan məsələlərə münasibətini bildirib, beynəlxalq eneryi əməkdaşlığının əhəmiyyətindən, Azərbaycanın eneryi sahəsində qazandığı nailiyyətlərdən və dünyada artan rolundan danışıb.

Prezident İlham Əliyev Davosda Qafqaz regionu ölkələrinin - Azərbaycan, Ermənistan, Türkiyə və İranın yüksək səviyyəli nümayəndələrinin debatında isə bəyan edib ki, Ermənistan Azərbaycan ərazilərinin işğalını davam etdirdiyi dövrdə bu ölkə ilə hər hansı eneryi və nəqliyyat layihələrində birgə iştirak mümkün deyil. Qeyd edək ki, əvvəlcədən elan edilsə də, Ermənistan prezidenti Sery Sarkisyan görüşə gəlməyib.

Ermənistanı debatda xarici işlər naziri Eduard Nalbandyan təmsil edib. O isə ölkəsinin regiondakı əksər eneryi və nəqliyyat layihələrindən kənarda qalmasına diqqət çəkib: "Bizim mövqeyimiz ondan ibarətdir ki, regionun heç bir ölkəsi eneryi, nəqliyyat infrastrukturlarından kənarda qalmamalıdır. Bunu hamı bilir ki, bir çox eneryi və nəqliyyat yolları Ermənistanla daha qısa və ucuz başa gəlir. Hazırda Ermənistan bəzi dəmiryolu, nəqliyyat layihələrindən kənarda qalıb. Bu dəmiryolu layihələri bütün regionun faydası üçün qurulmalı və ya bərpa edilməlidir".

Prezident İlham Əliyev isə Ermənistanın kənarda qalmasının səbəbinin onun Azərbaycan ərazilərini işğalda saxlaması olduğunu deyib. O bildirib ki, Yerevanla Bakının münasibətləri yalnız Ermənistanın hərbi qüvvələrini Azərbaycan ərazilərindən çıxarandan, sülh əldə ediləndən sonra mümkündür: "Hazırda danışıqlar aparılır. Son 17 ildə bu danışıqlar münaqişənin həllinə, sülh razılaşmasına, Azərbaycanın beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən tanınan ərazilərinin geri qaytarılmasına gətirib çıxarmayıb. Belə bir şəraitdə biz eneryi, nəqliyyat və ya hər hansı əməkdaşlıqdan danışa bilmərik. Əlbəttə, xəritəyə baxanda Azərbaycanın karbohidrogen ehtiyatlarının nəqlində ən qısa yolun Ermənistan ərazisi ilə keçdiyini görmək olar. Amma bu, yalnız xəritəyə baxanda belədir. Siz məsələyə yerində baxsanız, görərsiniz ki, bu, əslində ən uzun yoldur".

Prezident bir daha deyib ki, Ermənistan Azərbaycan ərazilərini işğalda saxladığı müddətdə belə bir əməkdaşlıq mümkün deyil: "Məncə, bizim bu mövqeyimiz başadüşüləndir. Biz nə isə fövqəladə bir şey tələb etmirik. Biz sadəcə olaraq, Ermənistanın beynəlxalq aləmdə tanınmış hüquq normalarına əməl etməsini, BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrini yerinə yetirməsini və öz hərbi qüvvələrini Azərbaycan torpaqlarından çıxarmasını tələb edirik".

Dövlət başçısı Davosda ABŞ-ın məşhur "Uoll strit cornel" qəzetinə müsahibə verib. Prezident Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı gedən danışıqlar, Azərbaycanın eneryi potensialı, "Nabukko" layihəsi, ölkəmizin Avropanın eneryi təhlükəsizliyində rolu, Azərbaycanda gedən iqtisadi inkişaf prosesləri və regional məsələlərlə bağlı suallara cavab verib.

Prezident Davosda ABŞ-ın CNBS (Si-en-bi-es) televiziya kanalının da suallarını cavablandırıb. O, ölkəmizdə gedən iqtisadi inkişaf prosesləri, Azərbaycanın Avropanın eneryi təhlükəsizliyində önəmli rolu, beynəlxalq əlaqələr sistemində artan nüfuzu, informasiya texnologiyaları sahəsindəki nailiyyətlər, energetika sahəsində sürətli inkişaf və digər məsələlər barədə danışıb.

Prezident İlham Əliyev Davosda ikitərəfli danışıqları da davam etdirir. Türkiyənin baş naziri Rəcəb Tayyib Ərdoğanla görüşdə Azərbaycanla Türkiyə arasında dostluq və qardaşlıq münasibətlərinin bütün sahələrdə uğurla inkişaf etdiyindən məmnunluq ifadə olunub. Ölkələrimizin iqtisadi cəhətdən inkişafının xalqlarımızın rifah halının daha da yüksəlməsi işinə xidmət etdiyi, ikitərəfli münasibətlərin həm də regional əməkdaşlığa töhfə verdiyi bildirilib. Söhbət zamanı ikitərəfli əlaqələrin daha da möhkəmlənməsi və genişlənməsi baxımından yüksək səviyyədə mütəmadi görüşlərin əhəmiyyəti vurğulanıb, qarşılıqlı münasibətlərin bundan sonra da genişlənəcəyinə əminlik ifadə olunub.

Dövlət başçısı Davosda Polşa Nazirlər Şurasının sədri Donald Tusk, "Statoil-Hydro" şirkətinin baş icraçı direktoru Helge Lund, Böyük Britaniyanın hersoqu Endryu ilə də görüşüb.

İ.Quliyev

Kaspi.- 2009.- 30 yanvar.- S. 1-2.