Uşaqlığımın böyük sənətkarı
Elman Bədəlov uşaqlıq çağlarımın
sənətkarıdı. Onun haqqında yazmağa
başlayanda ilk ağlıma
gələn cümlə
bu oldu.
O, yaddaşımda
ilişib qalan sənətkarlarla bağlı xatirələrin
ilk ünvanlarından biridi. Məktəbə təzə-təzə
getdiyim, əlim qələm tutan vaxtlarda hafizəmə
yazılmış görüntülü xatirələrin
içərisində Xan əmi, Rəşid Behbudov,
Şövkət Ələkbərova, Əbülfət Əliyev,
Hacı Məmmədov, Bəhram Mansurov, Sərvər
İbrahimov, Hafiz Mirzəliyev, Tələt Bakıxanov və
başqa klassik biçimli xanəndə, tarzən və
kamançaçıların arasında yer tutanların biri
idi Elman Bədəlov. O günlərdən otuz ildən
artıq keçib.
Mən o vədə bu
gözəl kaman ifaçısını elə hey televizorda
çalan görürdüm. Şəxsiyyətindən,
yüksək insani keyfiyyətlərindənsə xəbərim
yoxuydu. Bunları çox sonralar bildim. Sənətə məhəbbətimin
təsirilə teatra, yazı-pozuya üz tutanda. Amma
görünür bu da bir qismətdi ki, müəyyən tədbirlərdə
atüstü gördüyüm sənətkarla qabaq-qənşər
oturub yerli-yataqlı söhbət eləməyə macal
tapmadım. Üzüm-gözüm mətbuata yenicə
öyrəşmişdi ki, qəfil acı xəbər
çatdı qulağıma: Elman müəllim həyatla
vidalaşdı. İndiki kimi yadımdadı, 1991-ci ilin iyun
ayıydı. Altmış iki il əvvəl iyunun isti günlərinin
birində dünyaya gələn Elman Bədəlov
köç etdi. Orası da yadımdadı ki, bu itki ilə
bağlı ilk yazını mərhum şairimiz Şahmar Əkbərzadənin
imzasıyla "Mədəniyyət"də oxudum.
İndi aradan illər
keçəndən sonra Elman müəllimin şəxsində
necə sənətkarı və insanı itirdiyimizi əməllicə
kəsdirirəm. Görünür, onun əsl dəyərini
başa düşmək üçün yaşa dolub, sənət
aləmində baş verən keyfiyyət və kəmiyyət
dəyişikliyini tamam-kamal təhlil edə bilmək
lazımmış. Və indi mən yaxşı başa
düşürəm ki, Şahmar Əkbərzadənin
için-için göynərtisinin səbəbi nəymiş.
Əvvəla, o, mənim indiki yaşımdan xeyli böyük
idi, həyatın eniş-yoxuşundan keçmişdi,
saf-çürük eləməyə qabiliyyəti
çatırdı. İkincisi, Elman Bədəlov Şahmar
müəllimə dərs demiş, qəlbində sevimli
müəllimlərindən biri kimi yuva salmışdı.
Bəli, Elman bəyin
olduqca savadlı riyaziyyat müəllimi olmasını desək,
yəqin bilməyənlərə təəccüblü
görünər. Ancaq həqiqətdi.
Böyük Vətən
müharibəsindən sonrakı illərdə o zaman fəaliyyət
göstərib, sonra bir müddət işinə fasilə
vermiş Ağdam Dövlət Dram Teatrında musiqiçi
kimi çalışması, Ağdam Musiqi Məktəbində
dərs deməsi də olub Elman müəllimin. Ta 1957-ci ilədək.
Bu, o zamanıydı ki, Elman Bədəlov
çıxışıyla fərqləndiyi respublika
müsabiqəsində böyük sənətkarların diqqətini
cəlb etmişdi. Məhz bunun nəticəsi olaraq doğulub
boya-başa çatdığı Ağdamla
sağollaşıb Bakıya gəlmişdi. Elə o gələn
olmuş, taleyini birdəfəlik Bakıya
bağlamışdı. Bakıda keçən otuz dörd
illik müddətdə onun dəyişməz iş yeri
sayılan Azərbaycan Televiziyasının Xalq
çalğı alətləri orkestrində bir-birindən
gözəl ifalar etmişdi. Həmin illərin xeyli hissəsi
milli teleradionun qızıl fondundadı. Hərdən efirdə
o günlərə şahidlik edən lentlər göstərilir,
səsləndirilir.
Elman Bədəlov Azərbaycanın
əməkdar artisti fəxri adına layiq
görülmüşdü. Əlli üç yaşında
- dahi Üzeyir bəyin yaratdığı, ölməz Səid
Rüstəmovun uzun illər rəhbərlik edib
formalaşdırdığı xalq çalğı alətləri
orkestrində iyirmi beş il sərasər
çalışandan, uşaq musiqi məktəbində
yoruldum demədən dərs deyəndən sonra... Sonrakı
illərdəsə fəxri ad dəyişikliyi baş
tutmamışdı, heyif ki. Onun qapıları döyməmək
xasiyyəti, hamıynan münasibətdə pərdə
saxlaması, görünür bu kişinin halal haqqını
almasına kömək əvəzinə, mane olub. Bəli,
başqa cür düşünə bilmirsən. Elə indinin
özündə də Elman bəyə münasibət ciddi dəyişməyib.
Nədən ki, ailəsinin mövqeyi də rəhmətliyin xasiyyətinə
uyğundu. Səbirlə, mədəniyyətlə oturub onun
layiqincə qiymətləndiriləcəyinə, yada
salınacağına inanır bu sadə insanlar. Ömür-gün
yoldaşı Elmira xanımdan tutmuş qızlarına, nəvələrinəcən
- hamı insaf-mürvətlə haqqın yetişəcəyinə
gümanlıdı. Ona görə də Elman Bədəlovun
adını dilinə gətirən istənilən şəxs
bu ailəyə sayğı və ehtiramla yanaşır. Açığı
mən bu diqqətlə rastlaşanda sevinməklə
yanaşı, mütəəssir də oldum. Düşündüm
ki, görəsən, hər kəsi özünə layiq qiymətlə,
lap elə yoxluğunda iki-üç kəlmə xoş
sözlə xatırlamaq niyə belə çətindi?..
Ancaq sağ olsunlar - xalq
artistləri Canəli Əkbərov və Ramiz Quliyev. Onu
xüsusi hörmətlə yada saldılar. Birgə
çıxışlarından ürək dolusu
danışdılar. Yetirməsi, günümüzün
tanınmış kamança ustası Ağacəbrayıl
Abbasəliyev də ustadını andığıma görə
minnətdarlığını xüsusi bildirdi. Və Elman Bədəlovun
ifaçılıqla yanaşı, pedaqoq kimi məharətini
yüksək qiymətləndirərək, onun əlindən
su içənlər arasında gözəl ifaçı, rəhmətlik
Ədalət Vəzirov, özü və digər
tanınmış kamançaçıların olduğunu
qeyd etdi. Həqiqətən, düz sözə nə deyəsən.
İfaçılıq və pedaqoqluğu eyni dərəcədə
yüksək səviyyədə qovuşdurmağı
bacarmış Elman bəy, hələ
sağlığında bütün mükafatlara, qiymətlərə
layiq idi. Bizsə nəinki o vaxt, hətta bu gün də xəsislik
edirik. Elman Bədəlov kimi sənətkarların haqqında
vaxtaşırı nəsə yazmağa, lent
yazılarını vaxtaşırı efirə verməyə
qıymırıq. Yenə Allah Mustafa Çəmənli və
Çingiz Abbasov kimi sənət cəfakeşlərindən
razı olsun, əllərindən gələni əsirgəməyiblər.
İllər gəlib
keçir, təqvim dəyişir, arzular təzələnir,
planlara, nailiyyətlərə yenə rəng qatılır. Dəyişməyənsə,
yaddaşımızda qalan xatirələrdi. Elman Bədəlov
kimi sənətkarı dipdiri saxlayan xatirələr. Elman Bədəlovla
indiki gənc oxucunun, gələcəyin təmsilçilərinin
görüşünə körpü salan xatirələr...
Seymur ELSEVER
Mədəniyyət.- 2010.- 10 fevral.- S. 6.