Xalq yaradıcılığı paytaxtları layihəsi yüksək dəyərləndirilir

Xəbər verdiyimiz kimi, Azərbaycanın qeyri-maddi mədəni irsinin qorunması, xalq yaradıcılığının təbliği və təşviqi istiqamətində aparılan islahatların davamı olaraq Mədəniyyət və Turizim Nazirliyi tərəfindən yeni bir layihənin həyata keçirilməsinə başlanılıb. Layihə çərçivəsində “2010-2014-cü illər üçün xalq yaradıcılığı paytaxtları” proqramına əsasən, Gəncə Azərbaycanın əfsanələr paytaxtı, Qazax folklor paytaxtı və Şəki sənətkarlıq paytaxtı elan edilib.

Bununla əlaqədar 2010-cu il ərzində nominasiya üzrə Gəncədə milli mərasim, adət-ənənələr, şifahi xalq yaradıcılığı və milli oyunlar, Qazaxda xalq musiqisi, rəqsləri və teatrı, Şəki şəhərində isə xalq tətbiqi sənəti, ənənəvi dekorativ sənəti və milli təsviri sənət ənənələri ilə bağlı silsilə tədbirlər keçiriləcək.

Məlumdur ki, belə bir layihənin reallaşdırılması eyni zamanda həmin regionların turizm potensialının tanıtdırılmasına da xidmət edəcək. Azərbaycan Turizm İnstitutunun turizm biznesinin təşkili və texnologiyası kafedrasının müdiri, dosent Bahadur Bilalovun fikrincə, Azərbaycan şəhərlərinin müxtəlif istiqamətlər üzrə paytaxt elan olunması vaxtında atılmış addımdır: «Fikrimcə, layihənin həyata keçirilməsi ilə bu bölgələrə nəinki daxili, eyni zamanda xarici turistlərin də marağı artacaq. Şəhərlər də inkişaf istiqamətinə uyğun seçilib. Qazağın adı gələndə aşıqlar məkanı, «Dəli Kür» filmindəki Novruz bayramı ənənəsi, o bölgənin özünəməxsus toy mərasimləri göz önünə gəlir. Şəki ta qədimdən sənətkarlıq mərkəzi kimi formalaşıb. Bu günə qədər də Şəki sənətkarları müxtəlif sənət nümunələrini qoruyub saxlaya bilib. Bu şəhərdə yaradılan sənətkarlıq şəbəkəsinə dünyanın heç bir yerində rast gəlmək mümkün deyil. Şəkidə hazırlanan kəlağayılar hələ orta əsrlərdən bütün Avropa məkanında məşhur idi. Bütün bunları nəzərə aldıqda, düşünürəm ki, sənətkarlıq paytaxtı elan edildikdən sonra Şəki xarici turistlər üçün yeni turizm marşrutuna çevriləcək. Eyni fikirləri Gəncə haqqında da söyləmək olar. Bu şəhərin yaranması əfsanələrlə bağlıdır. Mən bir turizm mütəxəssisi kimi deyə bilərəm ki, son vaxtlar Azərbaycanın ikinci böyük şəhəri olan Gəncəyə turistlərin marağı artıb. Onları daha çox bu əfsanələr maraqlandırır».

Mütəxəssisin fikrincə, bu layihə çərçivəsində keçirilən tədbirlər Azərbaycanın bütün regionlarına xarici turistlərin diqqətini cəlb edəcək: «Elə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən belə layihələrin reallaşdırılması da bu məqsədə xidmət edir».

AMEA-nın Arxeologiya-Etnoqrafiya İnstitutunun aparıcı elmi işçisi, tarixçi-etnoqraf Fəzail Vəliyev deyir ki, Qazağın folklor, Gəncənin əfsanələr və Şəkinin sənətkarlıq mərkəzi seçilməsində tamamilə uyarlıdır: «Məşhur «Əsli və Kərəm» dastanının yaranma və yayılma arealı Gəncəbasar bölgəsini əhatə edir. Bu əfsanə Ziyadoğlularla bağlıdır. Gəncə bəylərbəyi Uğurlu xan, Şahverdi xan və Cavad xan Ziyadoğlular nəslindəndirlər. Bu dastanla bağlı rəvayətlər, deyimlər bu gün də dolaşmaqdadır. Qazağın folklor paytaxtı kimi dəyərləndirilməsində də həqiqət var. Bu diyarın insanları fikir və düşüncələrini bayatı və hikmətli sözlə ifadə edirlər. Qazaxda saz-söz sənəti çox geniş inkişaf edib. Burada musiqi alətlərinin hazırlanması, müxtəlif ansamblların yaradılmasını xüsusilə qeyd etmək istəyirəm. Bütün bunların hamısını küll şəklində götürəndə, demək olar ki, Azərbaycanın qərb bölgəsi başdan-ayağa folklor diyarıdır. Azərbaycan məşhur sənətkarlıq şəhərləri çox olub. Amma XIX əsri, XX əsrin əvvllərini və bugünkü vəziyyəti götürdükdə Şəkinin sənətkarlıq diyarı olması da qanunauyğundur».

F.Vəliyevin fikrincə, ümumilikdə belə bölgü xalq yaradıcılığına və milli-mənəvi dəyərlərimizə qayıtmaqdır. Bu baxımdan ekspert bu layihəni yüksək dəyərləndirdiyini bildirdi.

Fəxriyyə ABDULLAYEVA

Mədəniyyət.- 2010.- 5 mart.- S. 3.