Forumun ilk sessiyasında mədəniyyətlərarası anlaşma və mədəni müxtəliflik müzakirə olundu

Əbülfəs Qarayev: “Sivilizasiyalar arasında dialoq digər insanların özünəməxsusluğuna, dilinə, dininə, ideallarına hörmətə əsaslanmalıdır”

Aprelin 7-də Bakıda başlayan Dünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunun birinci sessiyası “Sülh və inkişafa nail olmaq məqsədilə mədəniyyətlərarası anlaşma və mədəni müxtəliflik” mövzusuna həsr olunmuşdu. Sessiyanı Azərbaycanın mədəniyyət və turizm naziri Əbülfəs Qarayev açdı.

Nazir bildirdi ki, Forumun əsas məqsədi dünyada gedən proseslər fonunda mədəniyyətlərarası dialoqun konseptual, idarəçilik, siyasi və praktiki aspektlərini, yaxşı təcrübənin bölüşülməsini nəzərdən keçirməkdir: «Biz mədəniyyətlərarası dialoqun uğurlu tətbiq olunmasına nəyin təsir etdiyini bilməliyik. Bunun üçün əsas elementləri aydınlaşdırmalı və onları tətbiq etməliyik. Sivilizasiyalar arasında dialoq digər insanların özünəməxsusluğuna, onların dilinə, dininə, etiqadlarına, ideallarına hörmətlə yanaşaraq, mövcud mədəni və sivilizasiya özəlliklərini pozmadan ətrafdakı insanlara ehtiram və ədalətlə yanaşma əsasında birləşdirici meyarlara əsaslanmalıdır.

Mədəniyyətlərarası dialoq sahəsində beynəlxalq təşəbbüsümüzün əsası 2008-ci ildə Bakıda keçirilən Avropa və qonşu regionların mədəniyyət nazirlərinin konfransında qoyulub. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev müxtəlif sivilizasiyalar arasında mədəniyyətlərarası dialoqu təşkil etmək və inkişaf etdirmək üçün praktiki tədbirləri təmin etməyi nəzərdə tutan «Bakı Prosesini» irəli sürdü. Məhz «Bakı Prosesi» çərçivəsində keçirilən Dünya Forumu, eyni zamanda yeni praktiki təşəbbüslərin həyata keçirilməsi bu günün çağırışlarının mədəniyyətlərarası dialoq və dünyəvi dəyərlərin ruhunda müzakirə edilə bilməsi üçün platformanın yaranmasına səbəb oldu. Çox sevindirici haldır ki, forumda Avropa, Amerika, Afrika, Asiya və Avstraliya qitələrindən ümumilikdə 400-dən artıq qonaq, 80 ölkədən nümayəndə iştirak edir. Nəzərə alsaq ki, coğrafi uzaqlıqlar xalqlar arasında mədəniyyətlərarası dialoq mübadiləsində bəzi çətinliklər yaradır, biz bir platforma da irəli sürmək istəyirik. Bu gün coğrafi məkana diqqət ayırmadan Azərbaycan dilində bütün qitələrin adları A hərfi ilə başladığı üçün simvolik olaraq “5A mədəniyyətlərarası əməkdaşlıq platforması”nın gələcəkdə proqram şəklində təsis edilməsini təklif edirik. İnanırıq ki, bu proqramın təsis edilməsi bizim mədəniyyətlərarası dialoq sahəsində praktik fəaliyyətimizin dünya çərçivəsini müəyyənləşdirəcək».

Nazir Əbülfəs Qarayev Forumun proqramını elan etdikdən sonra sessiya öz işinə başladı.

Azərbaycanın xarici işlər naziri Elmar Məmmədyarovun və BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının strateji inkişaf və tərəfdaşlıq üzrə müşaviri Jan Kristof Basın sədrliyi ilə keçirilən sessiyada sülh və inkişafa nail olmaq üçün mədəniyyətlərarası anlaşmanın və mədəni müxtəlifliyin rolu müzakirə olundu.

E.Məmmədyarov bildirdi ki, bu meyarlar hazırda yoxsulluq, iqlim dəyişikliyi və s. məsələlərə yönəlmiş qlobal gündəlikdə əsas yeri tutmur. Hazırda hökumətlərarası təşkilatlar, eləcə də özəl sektor və mədəniyyət təsisatlarının irəli sürdükləri təşəbbüslər çərçivəsində tədqiqat layihələri reallaşır və siyasi təşəbbüslər sülh, eləcə də inkişaf məqsədini güdən mədəni müxtəlifliklə mədəniyyətlərarası dialoq arasında qarşılıqlı əlaqəni qurmaq üçün formalaşdırılır.

Sessiyada bu təşəbbüslərdən bəziləri təqdim olundu və onların beynəlxalq gündəlikdə duran müxtəlif variantları və nəticələri müzakirə edildi.

Şanxay Beynəlxalq Əlaqələr Mərkəzi sədrinin müavini Pan Guang çıxışında sülh və inkişafla mədəniyyətlərarası anlaşma və mədəni müxtəliflik arasında əlaqələrdən danışdı. Çinli qonaq xüsusi olaraq vurğuladı ki, Azərbaycan müxtəlif millətlərin, fərqli dinlərə sitayiş edən insanların tarixən mehriban dostluq şəraitində yaşadığı tolerant bir ölkədir.

UNESCO-nun mədəniyyət siyasəti və mədəniyyətlərarası dialoq sektorunun müdiri Katerina Stenu bildirdi ki, mədəni müxtəliflik sülh və inkişafdır: «Biz məşhur bir düsturu özümüz üçün tapmalıyıq ki, bunun əsasında ümumi anlaşma təmin edilsin. İnsanlara göstərməliyik ki, bizim üçün mədəni məfhumlar çox qiymətlidir. Lakin onu da qeyd etməliyəm ki, milli səviyyədə mədəni müxtəlifliyin nə olduğunu müəyyən etmək çətindir. Bir çox hallarda mədəniyyət ənənələrin sinonimi kimi səslənir. Ona görə də biz bu gün çalışmalıyıq ki, müxtəlifliklə dialoqun vəhdətini quraq».

Avropa Şurası Şimal-Cənub Mərkəzinin sədr müavini Eberard Koelsin sözlərinə görə, mədəniyyətlərarası dialoqun başlanması insanların ünsiyyət formalarını dəyişməsindən irəli gəlir: «İnsanlar ümumi bir dildə danışmalıdır. Bunun üçün bir-birimizin mədəniyyətini və ənənələrini çox yaxından öyrənməliyik. Bu, baş verərsə, mədəniyyətin davamlı sülh və inkişaf üçün nə qədər vacib olduğunu bir daha görərik».

Sonra Dünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunun “Sülh və inkişafa nail olmaq məqsədilə mədəniyyətlərarası anlaşma və mədəni müxtəliflik” mövzusunda birinci sessiyası Avropa «Verqeland» Mərkəzinin müşaviri Qunnar Mandt, “Counterpoint Britaniya Şurası» təşkilatının nümayəndəsi Katrin Fieski, Avropa Şurasının sabiq baş katibi, Dünya İctimai Forumunun Beynəlxalq Əlaqələndirmə Komitəsinin sədri Valter Şvimmer, Fransa Senatının üzvü, işçi qrupunun rəhbəri Natali Qule, ABŞ-ın Duk Universitetinin professoru Karla Dierdorf, Azərbaycan Müəllif Hüquqları Agentliyinin sədri Kamran İmanov və digər iştirakçıların çıxışları ilə davam etdi.

Çıxışlarda bir fikir xüsusi vurğulandı ki, bu mötəbər forumun Bakıda keçirilməsi təsadüfi deyil, çünki Azərbaycan bir çox sivilizasiyaların və mədəniyyətlərin qovuşduğu bir məkandır.

Fəxriyyə Abdullayeva

Mədəniyyət.- 2011.-8 aprel.-S.4.