Bəstəkarın arxivindən

Cahangir Cahangirov - 90

Bu günlərdə unudulmaz bəstəkarımız Cahangir Cahangirovun şəxsi arxivindəki sənədləri nəzərdən keçirirdim. Bəstəkarın xatirələri ilə tanışlıq məndə dərin təəssürat yaratdı. Bəstəkar «Füzuli kantatası»nı necə şövqlə yaratmışdısa, görkəmli şəxsiyyətlərimiz haqqında da o həvəslə xatirələrini yazmışdı. Bu xatirələr Cahangir müəllimin öz əlilə yazdığı avtoqraf yazıları kimi də qiymətlidir.

Dövlət Ədəbiyyat və İncəsənət Arxivində 51 saylı şəxsi fond Cahangir müəllimindir. İlk dəfə 1966-cı il iyul ayının 9-da sənədlərini bizim arxivə təhvil vermiş və əməkdaşlarımıza xeyir-duasını belə ifadə etmişdir: “Mərkəzi Dövlət Ədəbiyyat və İncəsənət arxivinə müəllifdən yadigar”.

İkinci dəfə isə onun çox zəngin şəxsi arxiv sənədlərini varisləri tərəfindən qəbul etmişik. Sənədlər 1933-1996-cı illəri əhatə edir. C.Cahangirovun yeni qəbul edilmiş sənədləri arasında oratoriyalar, kantatalar, pyeslər, marşlar, sonatinalar, kino musiqisi və s. diqqəti cəlb edir. «Azad», «Xanəndənin taleyi», «Canzur Səməd» operaları, «Ərəb», «İran», «Gənclik» və s. süitalar, «Təzə gəlin» uvertürası, «Arazın o tayında», «Simfonik mahnı» poemaları və s. janrlarda yazdığı əsərləri də maraqlıdır. Şəxsi fondundakı sənədlərin bir çox bölmələrində isə fotoşəkillər, xatirələri də öz araşdırıcısını gözləyir.

C.Cahangirovun yazışmaları da sənədlərin qiymətli nümunələridir. Q.Qarayev, Bülbül, Ş.Axundova, Niyazi, S.Rüstəmov, İ.Qasımov, T.Xrennikov, B.Zeydman, M.Kiladze və başqalarının məktub və teleqramları da həm bu günümüzə, həm də gələcək nəsillərə dəyərli mənbədir. Dövlət mükafatı laureatı adını alması münasibətilə R.Rza, B.Mənsurov, M.Abdullayev, A.Rzayeva, F.Əmirov, A.Eşpay, D.Kabalevski, V.Keldış, A.Paxmutova, T.Quliyev, E.Svetlanov və başqalarının təbrikləri də onun əməyinə verilmiş yüksək qiymətdir.

Bəstəkarın şəxsi fondundakı ən maraqlı bölmələrdən biri də onun tanınmış yaradıcı sənətkarlarla birlikdə çəkdiyi fotoşəkillərdir. Həmin fotoşəkillər arasında Ü.Hacıbəyli, Q.Qarayev, F.Əmirov, S.Rüstəmov, V.Adıgözəlov, S.Ələsgərov, T.Bakıxanov, Niyazi, T.Quliyev, Ş.Bədəlbəyli, İ.Rzayev, R.Mirişli, Ə.Dilbazi, R.Hacıyev, S.Hacıbəyov və b. diqqəti cəlb edir. Nəhayət, onun şəxsi fondundakı sənədlər arasında müxtəlif sənətkarlar haqqında yazdığı xatirələr bugünkü oxucuda əbədi yadigarlar kimi çox kövrək hisslər oyadır. Həmin xatirələrdən ikisini oxuculara təqdim edirik. Yazıların üslubunu olduğu kimi saxlamışıq. Xatirələrin böyük şair-dramaturq Hüseyn Cavidin oğlu, həyatdan gənc yaşlarından getmiş Ərtoğrul Cavid haqqındadır. İkinci xatirəsi isə lirik şairimiz Zeynal Cabbarzadəyə həsr olunmuşdur. Hər iki xatirə avtoqraf yazılarıdır.

Maarif Teymur,

Salman Mümtaz adına

Azərbaycan Dövlət Ədəbiyyat

və İncəsənət Arxivinin direktoru

Mədəniyyət.- 2011.-10 avqust.- S. 13.