Mədəniyyət siyasətində kadr işi: toplanmış təcrübə, problemlər, vəzifələr

Cəmiyyətin sosial-iqtisadi və mədəni inkişafına təkan verən, onu tərəqqiyə doğru istiqamətləndirən əsas qüvvə xalqın özü, bu işdə aparıcı rolu oynayanlar isə xalqın içindən çıxmış, öndə gedən insanlar - dövlət xadimləri və onlarla çiyin-çiyinə fəaliyyət göstərən dövlət qulluqçuları - məmur kadrlarıdır.

Qərb demokratiyasında, xüsusilə də Avropa ölkələrində belə bir ictimai fikir formalaşmışdır ki, məmurlar dövlətin «qızıl fondu»dur və bu «fond»dan ölkənin inkişafı naminə səmərəli istifadə etməklə yanaşı ona lazımi diqqət və dövlət qayğısı göstərilməlidir. Bununla belə, «Kadrlar hər şeyi həll edir!» şüarının bütün ictimai-siyasi formasiyalarda və hər zaman aktual olmasını vurğulasaq, hər-halda səhv etməmiş olarıq.

Müasir Azərbaycanda xalqımızın ulu öndəri Heydər Əliyevin hakimiyyətə gəlişinin elə ilk günlərindən dövlət siyasətinin olduqca vacib və incə məqamını təşkil edən kadr siyasətinin dövlətçilik mənafeyi baxımından qurulmasına möhkəm zəmin yaradıldı. Bütün dövlət orqanlarına kadrların hazırlanması, seçilməsi, yerləşdirilməsi və karyera yüksəlişinə nail olmaq xüsusi hüquqi və təşkilati mexanizmlər vasitəsilə, onların bilik və bacarıqları və digər bu kimi meyarlar əsasında həyata keçirilir. Bu siyasətin nəticəsidir ki, son illər Azərbaycanın dövlət orqanlarında inzibati vəzifələrin 6-9-cu təsnifatlarına yalnız xüsusi test imtahanlarından və müsahibədən uğurla keçən namizədlər təyin olunurlar. Açıq-aydın məlum olur ki, məmur kadrların seçilməsində obyektiv amil «subyektivliyə» üstün gəlmişdir və bu proses davam etməkdədir.

Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin rəhbərliyi kadr işinin müasir tələblər səviyyəsində qurulmasına xüsusi diqqət yetirir və bu işdə sözün əsl mənasında ədalətlilik, obyektivlik, peşəkarlıq və ənənəvilik prinsiplərinə riayət olunmasında ciddi tələbkarlıq nümayiş etdirir.

Mədəniyyət və turizm sahəsində dövlətin kadr siyasətinin həyata keçirilməsi istiqamətində nazirliyin Aparatının Kadrlar şöbəsi tərəfindən “Dövlət qulluğu haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununun, “Azərbaycan Respublikasının Dövlət Qulluqçularının Reyestrinin aparılması Qaydaları”nın və bu məsələyə aid digər normativ hüquqi aktların icrası ilə bağlı zəruri işlər görülüb. Azərbaycan Respublikası prezidentinin 30 yanvar 2006-cı il tarixli 359 nömrəli Fərmanı ilə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi yaradılmış, nazirliyin əsasnaməsi və strukturu təsdiqlənmiş, aparatın işçilərinin say tərkibi müəyyən edilmiş, yeni şöbələr və sektorlar yaradılmışdır. Ləğv olunmuş Mədəniyyət Nazirliyinin 100 əməkdaşından 74 nəfəri yeni yaradılan Mədəniyyət və Turizm Nazirliyində işlə təmin edilmiş, 6 nəfər təqaüdə çıxmış, 20 nəfər isə öz razılığı ilə başqa işə keçmişdir.

Yeni nazirliyə əsasən magistr dərəcəli, ali təhsilli, müasir dünyagörüşlü, təşkilatçılıq qabiliyyətinə malik, səriştəli kadrlar təyin olunmuşdur. Eyni zamanda nazirliyin aparatında təcrübəli əməkdaşlarla nisbətən gənc məmurlar arasında münasibətlər ənənəvilik prinsipi üzərində qurulmuşdur: yaşlı nəslin nümayəndələri öz bilik və bacarıqlarını məmnuniyyətlə gənc nəsillə bölüşürlər.

Nazirlik tərəfindən son illər ərzində «Dövlət qulluğu haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanununun icrası ilə əlaqədar bəzi konkret tədbirlər görülmüşdür. Nazirlik Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət Qulluğu Məsələləri üzrə Komissiya tərəfindən vakant vəzifələrin tutulması məqsədi ilə keçirilən 6 müsabiqədə və 5 müsahibədə iştirak etmişdir. Keçirilən müsabiqə və müsahibələr nəticəsində 36 nəfər (onlardan 29 nəfər nazirliyin Aparatında, 7 nəfər isə Bakı şəhər Mədəniyyət və Turizm İdarəsində) işlə təmin edilmişdir.

Ölkədə kadr siyasətində aparılan islahatlar nazirlikdə və tabelikdə olan şəhər və rayon mədəniyyət və turizm şöbələrində, müəssisə və təşkilatlarda da fəal həyata keçirilir. Son illər ərzində iş həcminin artması nəticəsində aparılan işin səviyyəsinin yüksəldilməsi, günün tələblərinə uyğun qurulması və xidməti zərurətlə əlaqədar mütəmadi olaraq nazirlik daxilində struktur dəyişiklikləri aparılmışdır. Gənc, işgüzar və ali təhsilli kadrların yerləşdirilməsi ilə əlaqədar müvafiq işlər görülür.

İlk gündən nazirliyin nomenklaturasına daxil olan vəzifələrə təyin olunan əməkdaşların ali təhsilli olmaları vacibliyi ciddi nəzarətdə saxlanılır. Bu səbəbdən yerlərdə müxtəlif ixtisaslar üzrə müvafiq ali təhsilli kadrlar olmadığı təqdirdə Bakıdan kadrların göndərilməsi təcrübəsindən də istifadə edilir.

2006-2010-cu illər ərzindəki fəaliyyəti dövründə nazirliyin 109 əməkdaşına müvafiq ixtisas dərəcələri verilmişdir. Onlardan 1 nəfər dövlət qulluğunun baş müşaviri, 2 nəfər dövlət qulluğunun müşaviri, 23 nəfər dövlət qulluğunun kiçik müşaviri, 15 nəfər 1-ci dərəcə dövlət qulluqçusu, 58 nəfər 2-ci dərəcəli dövlət qulluqçusu və 10 nəfər isə yardımçı vəzifədə çalışan dövlət qulluqçularına verilən müvafiq ixtisas dərəcələri alanlardır.

Ötən beş il ərzində nazirliyin aparatında və tabeli təşkilatlarında çalışan dövlət qulluqçularının ixtisasartırılması məqsədilə, “Dövlət Qulluğunun təşkilati əsasları və dövlətin kadr siyasəti”, “Azərbaycan Respublikasının xarici siyasəti”, “İnvestisiya proseslərinin dövlət tənzimlənməsi və dövlətin maliyyə kredit siyasəti”, “Gənclər siyasəti”, “Dövlətin Sosial siyasəti: mahiyyət, prioritetlər və həyata keçirilməsi mexanizmləri”, “Dövlət qulluğunda insan resurslarının idarəedilməsi sahəsində qanunçuluq və məcburilik”, “Dövlət qulluğunda gender bərabərliyi: praktiki tətbiq və gender yönümdə həssas yanaşma” mövzularında təşkil edilən seminarlarda iştirakları təmin edilmişdir.

Bununla yanaşı, beynəlxalq təcrübənin öyrənilməsi məqsədilə nazirliyin əməkdaşları ABŞ, Litva, Yaponiya, Fransa və sair ölkələrə ezam olunmuşlar.

Son 5 ildə Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən orden, medal və fəxri adlarla təltif olunmuş 473 nəfər mədəniyyət və incəsənət xadimlərinə nazirlik tərəfindən dövlət təltifləri və mükafatları təqdim olunmuşdur. Onlardan 4 nəfər “Şərəf” ordeni, 26 nəfər “Şöhrət” ordeni, 1 nəfər 3-cü dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” orden, 3 nəfər “Dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə” medalı, 14 nəfər “Tərəqqi” medalı ilə təltif olunmuş, 47 nəfər “Xalq artisti”, 1 nəfər “Xalq rəssamı”, 50 nəfər “Əməkdar incəsənət xadimi”, 177 nəfər “Əməkdar artist”, 31 nəfər “Əməkdar rəssam”, 17 nəfər “Əməkdar müəllim”, 99 nəfər “Əməkdar mədəniyyət işçisi” adına layiq görülmüş, 3 nəfər isə “Fəxri Diplom” la mükafatlandırılmışdır.

Həmçinin mükafatçılar sırasında olan Şərqiyyə Hüseynova (3-cü dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” ordeni), Leyla Axundzadə (Əməkdar incəsənət xadimi), Patimat Babayeva, Qəhrəman Hümbətov, Rafail İmanov, Zöhrə Əliyeva (Əməkdar mədəniyyət işçisi), Dilarə İbrahimova (“Tərəqqi” medalı), Naidə İsmayılzadə və Fikrət Babayev (“Dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə” medalı) nazirliyin əməkdaşlarıdır.

Eyni zamanda, açıq etiraf etməliyik ki, kadr işində göstərilənlərlə yanaşı müəyyən problemlər və həllini tapmamış, narahatçılıq doğuran məsələlər də mövcuddur. Təhlil və araşdırmalar göstərir ki, mədəniyyət və turizm sahəsində işləyənlərin müəyyən faizi (bəzi regionlarda bəzi vəzifə kateqoriyaları üzrə isə yüksək faizi), ümumi orta və ya qeyri-ixtisas təhsillidir. Belə vəziyyət daha çox klub müəssisələrinin, kitabxanaların işçilərində və uşaq musiqi məktəblərinin pedaqoji kadrlarında özünü büruzə verir. Baxmayaraq ki, çıxış yolu kimi, belə kadrların müəyyən hissəsi ixtisasartırma kurslarına göndərilir, bu problemin bütövlükdə həlli demək deyil. Yerlərdə mədəniyyət və turizm şöbələrinin rəhbərləri kadrların seçilməsi və yerləşdirilməsi məsələlərində təhsil senzinə və peşə hazırlığına ciddi riayət etməli və bu işə daha məsuliyyətli yanaşmalıdırlar.

Bununla belə, qeyd etməliyik ki, nazirliyin Aparatında da müəyyən sayda boş qalan vəzifələr mövcuddur. Güman edirik ki, mövcud vakansiyaların doldurulması işində aparatın məsul işçiləri səylərini birləşdirməli, mədəniyyət sahəsinə daha hazırlıqlı kadrların seçilməsi üçün lazımi iş aparmalıdırlar.

Cavanşir Cəfərov,

Mədəniyyət və Turizm

Nazirliyi Aparat rəhbərinin müavini -

Kadrlar şöbəsinin müdiri

Ramazan Şabanov,

Respublika Mədəniyyət Müəssisələri

İşçilərinin Hazırlıq və İxtisasartırma

Mərkəzinin direktoru, fəlsəfə elmləri

namizədi

Mədəniyyət.- 2011.- 28 yanvar.- S. 10.