Muzey icmaları və dövlət qurumları
arasında əməkdaşlıq
Bakıda beynəlxalq forum keçirilir
Sentyabrın 24-də Bakıda “Muzey icmaları və
dövlət qurumları arasında qeyri-maddi mədəni
irsin mühafizəsi və inkişafı üzrə əməkdaşlıq”
mövzusunda beynəlxalq forum işə başladı. Mədəniyyət
və Turizm Nazirliyinin, UNESCO üzrə Azərbaycan
Respublikası Milli Komissiyasının, Beynəlxalq Muzeylər
Şurası (ICOM) Azərbaycan Milli Komitəsinin, “Azərbaycan
Xalçaçıları” İctimai Birliyi və L.Kərimov
adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti
Dövlət Muzeyinin birgə təşkilatçılığı
ilə keçirilən tədbirdə Rusiya, Gürcüstan,
Ukraynadan nümayəndələr iştirak edirlər.
Bakı Biznes Mərkəzində
işə başlayan forumda çıxış edən mədəniyyət
və turizm nazirinin müavini Sevda Məmmədəliyeva
ölkəmizdə UNESCO-nun dəstəyi ilə belə bir tədbirin
keçirilməsinin əhəmiyyətini vurğuladı.
Nazir müavini Azərbaycanda muzey sahəsinə xüsusi diqqət
göstərildiyini bildirdi: “Müstəqillik dövründə
ölkəmizdə 50-dən çox yeni muzey
açılıb, onlarla muzey binası əsaslı bərpa
və yenidənqurma işlərindən sonra istifadəyə
verilib. Ötən dövrdə ölkədə muzey
işinin dünya standartları səviyyəsində
qurulması, muzeylərin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi,
müasir informasiya kommunikasiya texnologiyalarının tətbiqi,
mədəni xidmət işinin keyfiyyətinin yüksəldilməsi
sahəsində önəmli işlər görülüb”.
Qeyd olundu ki, Prezident İlham Əliyev
tərəfindən 2007-ci ildə imzalanan “Azərbaycanda muzey
işinin yaxşılaşdırılması haqqında” sərəncam,
habelə 22 may 2009-cu il tarixli sərəncamı ilə təsdiq
olunan «Azərbaycanın regionlarında fəaliyyət göstərən
muzeylərin müasir standartlara uyğun təmirinə, yeni
avadanlıq və zəruri eksponatlarla təchizatına dair
xüsusi Tədbirlər Planı» ölkə rəhbərliyi
səviyyəsində bu sahənin diqqət mərkəzində
saxlanıldığını göstərir. Bütün
bunlar eyni zamanda müasir qloballaşma şəraitində bu
sahədə olan yeniliklərin, dünya təcrübəsinin
tətbiq edilməsi, muzeylərin inkişafı
üçün yeni imkanlar açıb.
Nazir müavini forumun
qarşılıqlı əməkdaşlığa
mühüm töhfə verəcəyinə əminliyini ifadə
etdi: “Forumda İCOM Azərbaycan Milli Komitəsinin
gördüyü işlərlə bağlı geniş məlumatlar
veriləcək, qarşılıqlı fikir mübadilələri
aparılacaq. Biz istər MDB ölkələri, istərsə
də UNESCO və digər beynəlxalq təşkilatlar
çərçivəsində qarşılıqlı
münasibətlərimizin inkişafında maraqlıyıq.
Hesab edirəm ki, forum müxtəlif ölkələrdə fəaliyyət
göstərən İCOM Milli Komitələri arasında əməkdaşlığın
gücləndirilməsinə, muzey sahəsində əməkdaşlığa,
təcrübə mübadiləsinin aparılmasına kömək
edəcək”.
UNESCO üzrə Azərbaycan
Respublikası Milli Komissiyasının birinci katibi Günay Əfəndiyeva
ölkəmizin qurumla əməkdaşlığından, həyata
keçirilən tədbirlərdən və növbəti illər
üçün nəzərdə tutulan layihələrdən
söz açdı, tədbirin Azərbaycan-UNESCO əlaqələrinin
20 illiyi çərçivəsində keçirildiyini
bildirdi. Qeyd olundu ki, ölkəmizin təşkilatın
çoxsaylı qurumlarına və həmin qurumlarda rəhbər
vəzifələrə seçilməsi Azərbaycan dövlətinin
məqsədyönlü siyasəti, xüsusilə də Heydər
Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın
UNESCO-nun xoşməramlı səfiri qismində səmərəli
və uğurlu fəaliyyətinin nəticəsidir. Məhz
onun qeyri-maddi mədəni irsin mühafizəsinə göstərdiyi
xüsusi diqqət və qayğının nəticəsi
olaraq Azərbaycan muğamı, aşıq sənəti,
xalça sənəti və Novruz bayramı müxtəlif
illərdə UNESCO-nun Qeyri-maddi mədəni irs
siyahısına daxil edilib: “Heydər Əliyev Fondu tərəfindən
təkcə ölkədə deyil, dünyanın müxtəlif
regionlarında bir sıra uğurlu layihələr həyata
keçirilir. Strasburqda kilsənin bərpası, Haitidə zəlzələdən
zərər çəkmiş insanlara yardım kimi xeyriyyə
məqsədi daşıyan işləri misal gətirə bilərik.
Bütün bunlar çox vacib məsələlərdir və
bu xeyriyyə tədbirlərinin UNESCO-Azərbaycan əlaqələrinin
genişləndirilməsində böyük əhəmiyyəti
vardır”.
G.Əfəndiyeva vurğuladı
ki, Azərbaycanda qeyri-maddi mədəni irsin qorunub
saxlanılmasına xüsusi önəm verilir. Qədim tarixi
abidələr bərpa olunur, xalq sənəti ənənələri
yaşadılır, inkişaf etdirilir. O, Ermənistanın hərbi
təcavüzü nəticəsində işğal olunmuş
Azərbaycan ərazilərində onlarla mədəni, tarixi,
arxeoloji abidələrin, mədəni irs nümunələrinin
dağıdıldığını təəssüflə
qeyd edərək bu məsələdə UNESCO-nun fəal rol
oynayacağına ümid etdiyini bildirdi.
İCOM Azərbaycan Milli Komitəsinin
sədri, Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti
Dövlət Muzeyinin direktoru Röya Tağıyeva «Azərbaycan
xalça ənənələrinin dirçəlişi»
mövzusunda məruzə ilə çıxış etdi.
Qloballaşma dövründə qeyri-maddi mədəni irsin hər
bir xalqın özünəməxsusluğunu göstərən
amil olduğunu söyləyən məruzəçi vurğuladı
ki, Azərbaycan bu sahədə bir sıra beynəlxalq
konvensiyalara qoşulub. Artıq Azərbaycan
muğamını, aşıq sənətini və incə
ornamentlərlə işlənmiş xalçasını
dünya sənətsevərləri tanıyır: “Xalça
təkcə sənət növü deyil, həm də
xalqın özünü ifadə vasitəsi olmuşdur. O həm
də mədəni dəyərlər haqqında məlumatları
özündə yaşadır. Xalça sənəti Avropa
incəsənətində özünəməxsus yer tutur. Bu
gün xalça ilə bağlı qədim texnologiyaların
mühafizəsinə və nəsildən-nəslə
ötürülməsinə tələbat var. Bu, qədim
xalçaçılıq məktəbinin yaşaması,
istehsalının stimullaşdırılması
üçün vacibdir”.
Sonra Rusiya Mədəniyyət
Nazirliyinin Beynəlxalq mədəni əlaqələr
departamentinin direktoru Yekaterina Seleznyova “Qeyri-maddi mədəni
irs”, İCOM Gürcüstan Milli Komitəsinin sədri İnqa
Karaya “Qeyri-maddi mədəni irsin qorunmasında və
interpretasiyasında muzeylərin rolu”, Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti
Dövlət Muzeyinin direktoru Alla Bayramova “Cəngin dirçəlişi”,
Qobustan Milli Tarix-Bədii Qoruğunun direktoru Məlahət Fərəcova
“Qayalarda yazılanlar - Qobustan qoruğunun qayaüstü incəsənət
abidələrinin təbliğatında ictimaiyyətin rolu”,
Astara Rayon Mədəniyyət və Turizm Şöbəsinin
məsləhətçisi Əfqan Şəfiyev “Qeyri-maddi mədəni
irsin muzeylər vasitəsilə təbliği” mövzusunda
çıxış etdilər.
* * *
Forum çərçivəsində
iştirakçılar Bakı Biznes Mərkəzinin foyesində
Azərbaycanın müasir dekorativ-tətbiqi sənət
nümunələrindən ibarət “Ənənələr
yaşayır” adlı sərgi ilə də tanış
oldular. Sərgidə tikmə ustaları Rəhilə Əhmədova,
Mehriban Xəlilzadə, Zərifə Seyidəliyeva, Bədirə
Əliyeva, Şəhla Əsgərova, xalçaçı-rəssamlar
Eldar Hacıyev, Zemfira İsmayılova, Zahidə Həşimova,
zərgər Cəmaləddin Eyyubovun əl işləri
nümayiş olunurdu.
Tədbirdə həmçinin Azərbaycan
Milli İncəsənət Muzeyi, İçərişəhər
Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsi, Teatr
Muzeyi, Səməd Vurğunun ev-muzeyi, Milli Azərbaycan Tarixi
Muzeyi, Xalça Muzeyi tərəfindən nəşr
olunmuş buklet, kataloq və kitablar da təqdim olundu.
* * *
Sentyabrın 25-də forum öz
işini Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyində
davam etdirib. Həmin gün İCOM Rusiya Milli Komitəsi rəyasət
heyətinin iclası keçirilib. Qonaqlar muzeyin zəngin
ekspozisiyası ilə tanış olublar. Tədbir çərçivəsində
Azərbaycanın UNESCO-ya üzv qəbul edilməsinin 20 illik
yubileyi də qeyd olunub. Beynəlxalq forum bu gün (26 sentyabr)
başa çatacaq.
C.Zərbəliyev
Mədəniyyət.-
2012.- 26 sentyabr.- S. 4.