Unudulmayacaq ədib

Ənvər Məmmədxanlı - 100

Ömründə bir çox ağrı-acılar yaşamış böyük yazıçı tez-tez bu sözləri təkrar edərmiş: “Həyatım ağrıyır”

Aprelin 22-də Akademik Milli Dram Teatrında Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrindən biri - Xalq yazıçısı, dramaturq, ssenarist və tərcüməçi Ənvər Məmmədxanlının 100 illik yubileyinə həsr olunmuş xatirə gecəsi keçirildi.

Ədibin yubileyi ilə bağlı ölkə Prezidentinin sərəncamına əsasən keçirilən tədbirdə mədəniyyət və turizm naziri Əbülfəs Qarayev, nazirin birinci müavini Vaqif Əliyev, görkəmli ədəbiyyat və incəsənət xadimləri iştirak edirdi. İştirakçılar əvvəlcə foyedə Ənvər Məmmədxanlının həyat və yaradıcılığını əks etdirən fotosərgi ilə tanış oldular.

Gecənin aparıcısı, millət vəkili, filologiya elmləri doktoru, professor Nizami Cəfərov Xalq yazıçısının ömür yolu barədə ətraflı məlumat verdi. Ədibi həm tərcümeyi-halı, həm də yaradıcılığı etibarı ilə ədəbiyyatımız tarixində orijinal sənətkar kimi dəyərləndirdi. Bildirdi ki, Göyçayda anadan olan, gənclik illəri Bakıda keçən Ənvər Məmmədxanlı həmin vaxt elektrik işləyib: “Ənvər adında da bu işıq, bu nur var. Onun yaradıcılığında bu işıq komponenti çox mühüm bir yer tutub”. Nizami Cəfərov yazıçının yaradıcılığından söz açdı, onun əsərlərinin alt qatı olduğunu bildirdi: “Vaxtilə böyük Nazim Hikmət onun əsərlərinin biri haqqında demişdir ki, sən əsərlərində həmişə nəyi isə gizlədə, gizli şəkildə verə bilirsən, bu, böyük bir istedaddır”.

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri, Xalq yazıçısı Anar yubiley tədbiri ilə bağlı ürək sözlərini bölüşdü: “Ənvər Məmmədxanlının ilk dəfədir belə geniş yubileyi keçirilir. Mən bizim hörmətli Prezidentə təşəkkürümü bildirirəm ki, onun yubileyinin keçirilməsi haqqında sərəncam verib, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinə təşəkkür edirəm ki, bu tədbiri təşkil edib. Bu gün mən çox qiymətli bir hədiyyə də aldım. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin sifarişi ilə “Təhsil” nəşriyyatı Ənvər Məmmədxanlı haqqında “Həyatım ağrıyır” adlı xatirələr kitabını və yazıçının hekayələrini nəşr edib”.

Anar görkəmli yazıçının kəşməkəşli həyatından danışdı: “Ənvər Məmmədxanlı atamın həm əmisi, həm də xalası oğludur. Mən uşaq olanda onu əmim kimi qavramışam. O, dünyasını dəyişəndə mən Moskvada idim. Telefon zəng çaldı. Elə bil ürəyimə dammışdı, uzun müddət telefona yaxın getmədim. Sonra dəstəyi qaldırdım. Mənə xəbər verdilər ki, Ənvər vəfat edib. Həmin gecə gəldim Bakıya. Mənə dedilər ki, Ənvər müəllim axır günlərdə deyirmiş Anarı görmək istəyirəm, ona deyiləsi sözüm var. Nə deyəcəkdi, bilmirəm, bəlkə deyəcəkdi ki, həyatım ağrıyır...”

Filologiya elmləri doktoru, professor Kamal Abdulla ədəbiyyatçı, kulturoloq, ssenarist, tarixçi kimi adını Azərbaycan mədəniyyəti tarixinə yazan Ənvər Məmmədxanlının şəxsiyyətindən və yaradıcılığından söz açdı. Sağlığında əfsanəyə çevrilən, ziyası ilə ətrafa işıq saçan yazıçı ilə bağlı xatirələrini danışdı.

Ənvər Məmmədxanlı istedadlı nasir və dramaturq olmaqla yanaşı, professional kinossenarist kimi böyük şöhrət qazanıb, onun ssenariləri əsasında Azərbaycan kinosunda xüsusi yeri olan “Fətəli xan”, “Babək”, “Leyli və Məcnun” və digər filmlər çəkilib.

Gecədə Ənvər Məmmədxanlının ssenarisi əsasında çəkilmiş ekran əsərlərindən fraqmentlər göstərildi. Əməkdar artist Azad Şükürov yazıçının “Buz heykəl” hekayəsini yüksək peşəkarlıqla iştirakçılara təqdim etdi. “Şərqin səhəri” tamaşasından və “Leyli və Məcnun” operasından bir parça səsləndirildi.

Ənvər Məmmədxanlı gecəsi - yüz ilin bir gecəsi xoş anlarla yadda qaldı.

Təranə Vahid

Mədəniyyət.- 2013.- 24 aprel.- S. 7.