“İmkanım
olsaydı, Bakıda hotel açardım”
Turizm imkanlarımız əcnəbi
qonağın gözü ilə
Benyamin Ayxner: “Turizmə sərmayə
yatırmaq ağıllı qərardır, Azərbaycan kimi
inkişaf edən ölkələrdə isə xüsusilə”
Özünü başqa birinin
gözü ilə görmək həmişə inkişafa
aparan amil kimi dəyərləndirilir. Bu prinsipi əsas tutub yollandıq “Park İnn Radisson”
hotelinə. Bizi hotelin
baş meneceri Benyamin Ayxner gözləyirdi. Azərbaycanda
az müddətdir olmasına baxmayaraq,
ölkəmiz və onun turizm imkanları ilə bağlı
maraqlı yanaşması olan cənab Ayxnerlə söhbətə
başlayırıq.
- Öncə özünüzü
oxucularımıza təqdim edin. Nə vaxtdan
Bakıdasınız?
- Adım Benyamin Ayxnerdir. Ailəliyəm. Almaniya vətəndaşıyam.
Şəhərinizə yeni gəlmişəm.
Üç həftədir ki, buradayam.
- Neçə ildir, bu
sektordasınız? Keçdiyiniz turizm yoluna nəzər
salaq...
- 10 ilə yaxındır ki, turizm
sektorunda çalışıram. İlk
işim mətbəx və restoranın idarə olunması ilə
bağlı olub. Hotelçiliyə restoran
işindən gəlmişəm. Əsas
sahəm qida və içkidir. Bakıya gəlməmişdən
öncə Rusiyanın Həştərxan şəhərində
işləmişəm. 6 il Rusiyada
hotel sektorunda çalışmışam. Ondan
əvvəl Almaniyada işləmişəm. Ən maraqlı və yaddaqalan fəaliyyətim isə
Karib və Havay adalarına, Alyaskaya turist daşıyan hotel-gəmidə
olub. 2011-ci ildən isə “Park İnn
Radisson” hotellər şəbəkəsində baş menecer
kimi çalışıram.
- Belə başa düşdüm
ki, hotel-gəmidə işləmək daha maraqlı olub?
- Mən hətta deyərdim ki,
inanılmaz dərəcədə maraqlı idi. Təsəvvür edin, həm öz işinizi
görürsünüz, həm də dünyanın müxtəlif
məkanlarına səyahət edirsiniz. Müxtəlif mədəniyyətlərlə,
insanlarla tanış olursunuz. Çox maraqlı idi. Amma deyim
ki, maraqlı olduğu qədər də çətindir.
Gəmidə işlədiyiniz üçün
getməyə yeriniz yoxdur. Bütün həftəni
istirahət günü olmadan işləyirsiniz. 7 ay eyni rejimdə, istirahət günü olmadan.
Müqaviləmiz belə idi.
- İşlədiyiniz
ölkələrlə Azərbaycan arasında hansı fərqlər
var?
- Müşahidələrimdən
deyə bilərəm ki, buranın insanları ilə təbiəti
arasında əsrarəngiz uyğunluq var. İnsanları da
iqlimi kimi mülayimdir. Mən bu bölgənin insanları ilə
Həştərxanda işləyərkən tanış
oldum. Rusiyanın cənub şəhərində
müşahidə etdiyim səmimiyyət, ünsiyyətə
açıqlıq, qonaqpərvərlik, gülərüzlülük
Azərbaycanda da var və deyərdim, burada daha çoxdur.
Ümumiyyətlə, soyuq iqlimi olan ölkələrdə
bu cür xüsusiyyətləri müşahidə etmək
olmur. Mən ona görə bəzən
insanların xüsusiyyətlərini iqlimlə
bağlayıram.
- Tanınmış bir hotelin
meneceri kimi deyil, sadə əcnəbi turist kimi təəssüratlarınız
necədir?
- Az müddətdir
ki, şəhərinizdə olmağıma baxmayaraq,
Bakının bir sıra yerlərinə baş çəkmişəm.
İçərişəhərdə
olmuşam, soyuq olmasına baxmayaraq, Xəzər dənizinin
gözəl mənzərələrini seyr etmişəm.
Şübhə etmirəm ki, yay və payız
aylarında şəhəriniz xüsusilə gözəl
olur. Bir də onu deyim ki, Bakının
turizm infrastrukturu məni valeh etdi. İstənilən
əcnəbi turist burada çaşqınlıq yaşamaz.
Yollarda işarələr hara getmək istədiyinizi
aydın göstərir, təmizlik, müasirlik, yaxşı təşkil
olunmuş nəqliyyat sistemi, metro - bütün bunlar çox əladır.
Mənim həyat yoldaşım Cənubi
Afrikadandır. Biz hərdən Fəvvarələr
bağında gəzirik. Şəhər
ümumilikdə onun çox xoşuna gəlir. Şəhəriniz müxtəliflikləri
özündə ehtiva edir. Turist
üçün bir şəhərdə bu qədər
müxtəliflik görmək həm rahatdır, həm də
maraqlıdır. Məsələn,
müasir unikal binalarla İçərişəhər,
Qız qalası ilə Şirvanşahlar sarayı tamam fərqli
hisslər yaradır. Xəzər dənizi,
şəhərin gecə mənzərəsi əsrarəngizdir.
Burada mətbəx də zəngindir. Demək olar ki, istənilən ölkənin mətbəx
nümunələrinə Bakıda rast gəlmək olur.
Restoranlar, əyləncə mərkəzləri,
istirahət məkanları müasir standartlara cavab verir.
Turist üçün hər cür infrastruktur
yaradılıb.
- Necə oldu ki, işləmək
üçün Azərbaycana gəldiniz, qərarınıza
təsir edən xüsusi məqam oldumu?
- Mən deyərdim ki, Azərbaycanda
işləməklə bağlı qərarıma ötən
il Bakıda keçirilən “Eurovision”
musiqi yarışması xüsusi təsir etdi. Müsabiqə
əla təşkil olunmuşdu. Fasilələr
zamanı yayımlanan Azərbaycan musiqisi, təbiətinizdən,
gəzməli-görməli yerlərdən
hazırlanmış çarxlar məndə xüsusi təəssürat
yaratdı. Odur ki, Azərbaycanda işləmək təklifi
alanda bir an belə tərəddüd etmədim.
Ölkəniz haqqında internetdə də
müəyyən qədər araşdırma apardım.
Amma yenə də deyim ki, əsas məqam
“Eurovision” yarışması oldu. Ümumiyyətlə,
Azərbaycan məni təbiəti ilə yanaşı,
iqtisadiyyatı ilə də cəlb etdi. Ölkəniz
dinamikdir, tikinti, quruculuq gedir, dünyanın ən məşhur
hotelləri açılır, iqtisadiyyat inkişaf edir. Axı turizm də iqtisadiyyatdır.
- Bakıdan kənarda, regionlarda
olmusunuzmu?
- Xeyr, olmamışam. Amma “Eurovision” yarışmasında
gördüyüm bütün mənzərəli yerlərdə
olmaq istəyirəm. İlk imkanda regionlara
gedəcəyəm. Daha maraqlı təəssüratlar
yaşayacağıma şübhə etmirəm. Öz avtomobilim var. Regionları şəxsi
avtomobilimlə gəzmək fikrindəyəm.
- Yəqin ki, bu müddət ərzində
restoranlarda olmusunuz. Bir turist kimi xidmətin səviyyəsi
sizi qane edirmi?
- İlk öncə
onu deyim ki, mən xidmətin səviyyəsini boşqabı,
stəkanı sağdan və ya soldan stola qoymaqla, qaydalara ciddi
əməl etməklə ölçmürəm. Mənim üçün əsas gülərüz,
mehriban və dostcasına xidmətdir. Köhnə
fransız məktəbinin xidmət kriteriyalarına xüsusi əməl
etməyi də vacib saymıram. Gördüyüm
qədərilə, burada xidmət sektorunda işləyənlər
müəyyən hazırlıq keçiblər. Mehribanlıq, səmimiyyət isə insanların
özündə var. Ona görə də məni qane etdi.
Bir də onu deyim ki, işçilərin peşəkarlığı
menecerlərdən asılıdır. Sizin
onlara özlərini inkişaf etdirmək üçün nə
qədər vaxt verməniz və özlərinin göstərdikləri
səy önəmlidir. Məsələn, mən 3 il işlədikdən sonra ofisiant ola bildim. Ümumiyyətlə, işçilərin bilik və
bacarıqları onlara verilən imkanlarla bağlıdır.
Bir menecer kimi işçilərinizin
inkişafına nə qədər diqqət
ayırırsınızsa, bir o qədər də xidmətin
səviyyəsi artmış olur.
- Azərbaycan mətbəxindən
necə, dada bilmisinizmi?
- Bəli, dadmışam. Lüləkabab çox xoşuma gəldi, qoyun ətindən
hazırlanmış yeməklər də əladır, mənim
damaq dadıma uyğundur. Yeməklərə
qatılan ədviyyatlar, acılıq xüsusi tam verir ki, bu da
çox xoşuma gəlir. Azərbaycanın
özündə becərilən meyvə-tərəvəzlər
də dadlıdır, görünüşləri xoşdur,
Avropa ilə müqayisədə daha çox təbiidir.
- 10 ildən sonra Azərbaycanın
turizm infrastrukturunu necə görürsünüz?
- Fikirləşirəm ki, Azərbaycanda
turist bumu yaşanacaq, əcnəbi turistlər Bakını kəşf
etmək istəyəcəklər. Ölkə
inkişaf edir. İnfrastruktur, metro sistemi,
ictimai nəqliyyat, restoranlar, qədimlik və müasirlik
mövcuddur. Ona görə turist
axınının çox olacağını və turizmin
inkişaf edəcəyini düşünürəm.
- Bəs özünüz, kifayət
qədər vəsaitiniz olsaydı, Azərbaycanın turizminə
sərmayə yatırardınızmı? Məsələn,
yeni bir hotel açmaq istərdinizmi?
- Kiçik büdcəmlə
çətin ki, bunu edə biləm. Amma görünən
odur ki, Azərbaycan turizmi, yerli iş adamları kimi, xaricilər
üçün də cəlbedicidir. “Hilton”, “Mariott”, “Four
Seasons”, “Kempinski” hotelləri istifadəyə verildi, “Fairmont”
hoteli yaxın zamanlarda açılacaq. Bu hotel
şəbəkələrinin sahibləri, belə deyim,
pullarını saymağı bacarırlar. Sadəcə, artıq vəsaitləri olduqlarına
görə investisiya qoymurlar. Bütün
bunlar düşünülmüş biznes qərarlarıdır
və sərmayələrinin geri dönəcəyinə əmindirlər
ki, yatırımlar edirlər. Ümumiyyətlə,
turizmə sərmayə yatırmaq ağıllı qərardır,
Azərbaycan kimi inkişaf edən ölkələrdə isə
xüsusilə. İmkanım olsaydı, Azərbaycanda
düşünmədən hotel açardım. Hazırda dünya üzrə turistlərin səyahət
üçün xərclədikləri vəsaitdə də
artım var. Bu isə sektorun hələ də inkişafda
olduğunu göstərir.
- Yerli hotel menecerlərinə idarəetmə
ilə bağlı nə məsləhət görərdiniz?
- İlk öncə hotel
meneceri yaxşı müəllim olmalıdır. İşə götürdüyünüz insanlara
nə etməli və necə etməli olduğunu səbrlə
öyrətməlisiniz. Bəzən
yanlış olaraq fikirləşirlər ki, lazımi
avadanlıq, imkan varsa işçi işləyə bilməlidir.
Məsələn, hər hansı bir şəxsə
avtomobili düzəltmək üçün lazım olan alətlər
verilsə, o bu işin öhdəsindən gələ bilərmi,
xeyr. İnsanlar zamanla öyrənirlər.
Onlara, sadəcə, öyrənmək,
inkişaf etmək üçün imkan yaratmaq
lazımdır.
- Xidmət sektorunda
çalışanları treninq üçün hansı
ölkəyə göndərməyi məsləhət
görərdiniz?
- Tailandda inanılmaz qonaqpərvərlik
var. Müştəriyə necə qulluq etməyi gec və ya
tez işçilərə öyrətmək olar, ancaq
Tailandda xidmətin, qonaqpərvərliyin fəlsəfəsi
tamam başqadır, dərindir. Siz orada
inanılmaz xidmət mədəniyyəti, ənənəsi kəşf
edirsiniz.
- Təsəvvür edin ki,
Bakıya bir turist kimi gəlmisiniz. Hansı
hoteldə qalardınız?
- Əlbəttə
ki, “Park İnn”də (gülür). Ümumiyyətlə,
qərarvermə prosesinə təsir edən amillər var. Bu
daha çox sizin üstünlük verdiyiniz məqamlarla
bağlıdır, hava limanına yaxın olmaq istəyə
bilərsiniz və ya şəhər mərkəzinə.
Dənizkənarı mənzərə, əyləncə
mərkəzlərinə yaxınlıq, ticarət mərkəzlərinin
olması, şəhərin tarixi yerlərinə piyada məsafə,
qiymətlərin cibə uyğunluğu sizi cəlb edə bilər.
Bütün bunlar hər bir turistin individual
seçimlərindən asılıdır. Mənə gəldikdə, seçim imkanım olmasa
da, bəxtim gətirib. İstəklərimlə
uyğunluq təşkil edən bir hotelin meneceriyəm.
- Bakını dünyanın
hansı şəhəri ilə müqayisə edərdiniz?
- Bakını hər hansı
başqa şəhərlə müqayisə etmək çətindir.
Həm bənzərliklər var, həm də fərqlər.
Şəhəriniz unikaldır. Müasir və baxımlı şəhərdir.
Müqayisəyə gəlincə, Soçini
demək istəyərdim, amma o, Bakıdan geridə qalır.
İtalyanın Florensiya, Sieana şəhərlərinə
də bənzətmək olar. Bakı,
ümumiyyətlə, hərtərəfli şəhərdir,
ona görə də hansısa şəhərin dəqiq
adını çəkmək olmur. Bəzi
nüansları ilə Bakı Dubaya, Birləşmiş Ərəb
Əmirliklərinin digər şəhərlərinə də
bənzəyir. Eyni zamanda qədim tarixi
olan, Şərq və Qərb elementlərini əks etdirən
bənzərsiz bir şəhərdir.
Sadiq Musa
Mədəniyyət.- 2013.- 13
fevral.- S. 10.