Regionlarda turizmin inkişafı
üçün böyük potensial var
“Azərbaycanın
bölgələrinin təbiəti, müalicə turizmi əsas
istiqamətlərdən ola bilər.
Qış turizmi canlandırılmalıdır ki, ölkəyə
ilboyu turist cəlb etmək mümkün olsun”
Ölkəmizdə fəaliyyət
göstərən brend hotellərin baş menecerləri ilə
müsahibələr silsiləsindən daha bir
qonağımızı təqdim edirik. Suallarımızı
“5+” kateqoriyalı “Excelsior Hotel Baku”nun baş meneceri Turhan
Poyraz cavablandırır.
- Turhan bəy, öncə
özünüzü oxucularımıza təqdim edərdiniz...
- Azərbaycanlı bir xanımla
ailə həyatı qurmuşam, iki qız övladımız
var. Artıq 12 ildir ki, Azərbaycanda yaşayıram. Bakıya ilk dəfə 2000-ci ildə gəldim.
2001-ci ildə burada öz şirkətimi qurdum və iş həyatıma
başladım. Türkiyədə turizm və
hotel idarəetməsi fakültəsini bitirmişəm. Məzun olduğum ilk illərdən bu sahədə
fəaliyyət göstərmişəm. Türkiyədə
məşhur “Hilton” hotelində uzun illər
çalışdım. Onu da deyim ki, bu gün Türkiyədə
ən bacarıqlı hotel menecerlərinin böyük əksəriyyəti
“Hilton”un çətiri altından çıxıb,
bu məktəbi keçiblər. Hotelçilikdə
ən aşağı pillədən başlamışam,
departament müdiri, baş menecerə qədər yüksəlmişəm.
Ancaq 90-cı illərdə turizm sahəsindən
uzaqlaşdım, reklam və marketinq sahəsində
çalışmağa başladım. Azərbaycanda
qurduğumuz şirkət də bu sahə ilə məşğul
olurdu. Təbii ki, ilk əlaqə
qurduğum sahə turizm və hotelçilik oldu. Turizm, marketinq, reklam işində konsaltinq xidmətləri
göstərməyə başladıq, yeni hotellərin
açılması işinə dəstək verdik. Bildiyiniz kimi, 2000-ci illərdə Azərbaycanda bu sahədə
kadr qıtlığı hiss olunurdu. Biz
hotellərin inşaat məsələlərindən
dizaynına qədər layihələr
hazırlayırdıq. Daha sonra hotellərə mal və
xidmət satan yeni bir şirkət qurduq,
onların yerli və əcnəbi kadrlarla təminatı məsələsində
yardımçı olmağa çalışdıq. İndi baş meneceri olduğum “Excelsior Hotel Baku”da
bizim konsaltinq xidməti göstərdiyimiz hotellərdən
biri idi. Burada baş menecer kimi təxminən bir il əvvəl fəaliyyətə başlasam
da, artıq uğurlu nəticələrimiz var. Əminliklə
deyə bilərəm ki, bizim indiki vəziyyətimiz ölkə
üzrə orta göstəricidən yüksəkdir. Otaqlarımızın 50 faizi daimi olaraq dolu olur.
- Elə isə hoteliniz barədə
bir qədər ətraflı danışın.
- Öncə onu deyim ki, “Excelsior
Hotel Baku” ölkədə yeganə “5+” kateqoriyalı hoteldir. Bu isə o deməkdir ki, burada deluxe hotelə xas olan
bütün müsbət keyfiyyətlər ən yüksək
səviyyədə qonaqlarımıza təqdim olunur. Hotelimizin daxili və zahiri tərtibatı klassik
üslubdadır və bu, deluxe hotellərə xas olan ortaq cəhətdir.
Burada beynəlxalq səviyyədə nəzərdə
tutulmuş bütün xidmətlər müştərilərə
təqdim edilir. Restoranımız,
barımız, banket və konfrans zalımız, spa mərkəzimiz
fəaliyyət göstərir, qapalı və açıq
hovuzlarımız, trenajor zalımız, tennis kortu və digər
xidmətlərimiz daimi olaraq qonaqların ixtiyarındadır.
Hotelimizdə 62 otaq var, onlardan 8-i suit, 8-i isə
juniordur. Bizim hoteldə ölkədə
yeganə 350 kvadratmetr sahəsi olan kral suit yerləşir.
Kral suitin ayrıca təhlükəsizlik sistemi,
xüsusi lifti və qarajı var.
- Lüks hotellərin çoxluq təşkil
etdiyi indiki məqamda sizin üçün rəqabət
aparmaq çətin deyil ki?
- Xeyr, çətin deyil. Düzdür, müştəri
qıtlığını hiss edirik, ancaq Azərbaycanın gələcəyi
Dubay modelidir. Ölkə rəhbərliyi də
Bakını dünyanın turizm, mədəniyyət, nəqliyyat
və alış-veriş mərkəzinə çevirməyi
düşünür və bu sahədə də böyük
işlər görülür. Bu səbəbdən
ölkədə lüks kateqoriyalı hotellərin
açılması vacibdir və bu, gələcəyə
hesablanmış addımdır. Bir insan
qonaq qəbul etməzdən əvvəl evini səliqəyə
saldığı kimi, ölkələr də ilk öncə
turizm infrastrukturunu yaratmalı, gələn turistləri məmnun
yola salmalıdırlar. Əks təqdirdə,
bu, ölkənin nüfuzuna mənfi təsir etmiş olar.
Mənim 2000-ci illər yaxşı
yadımdadır. Regionlarda hotel yox idi.
İcra hakimiyyətləri böyük çətinliklə
bizi qalacaq yerlə təmin edirdilər. Ancaq
indi demək olar ki, bütün rayonlarda müasir hotellər
inşa edilib. Türkiyə də turizmdə
eyni mərhələni keçib. Biz də
o zaman Yunanıstana baxıb qibtə edirdik, ancaq dövlət
dəstəyi, müəyyən proqramlar və infrastrukturun
qurulması ilə bu gün Türkiyə böyük turizm mərkəzinə
çevrilib.
- Lüks hotel eyni zamanda yüksək
səviyyəli xidmət deməkdir. Xidməti
necə, eyni səviyyədə təşkil edə
bilirsinizmi?
- Bu məsələdə bir az əskik tərəflərimiz var. Bu gün
Azərbaycanda hotel binalarının tikintisinə, onların
böyük zövqlə tərtib olunmasına böyük
önəm verilir. Bununla yanaşı, unutmaq
lazım deyil ki, sizin ən möhtəşəm hotelinizdə
belə standartlara cavab verən xidmət səviyyəsi
qurulmasa, bunun heç bir önəmi olmaz. Kadr baxımından müəyyən çətinliklər
yaşayırıq. Azərbaycan Turizm
İnstitutunda ixtisaslı kadrlar hazırlansa da, bu, yeni
açılan hotellərin kadrla təmin olunmasına kifayət
etmir. Digər məsələ isə Azərbaycanda
insanların xidmət sektoruna yanaşması ilə
bağlıdır. Hotelçiliyə hələ də
prestijli iş kimi baxmayanlar var. Bu işin öz çətinlikləri
var. Xidmət sektoru vaxt, səbir, təmkin tələb edən
sahədir. Bizim Türkiyədəki “Hilton” hotelində iş
günümüz çox uzun idi. Gecə yarısı işdən
çıxırdıq, bayramları iş başında
olurduq. Ancaq burada elə deyil. İnsanların
iş saatı bitdikdə, o dəqiqə
iş yerini tərk edirlər. Yeni əməkdaşlar
cəlb edirik, onlara işi öyrətməyə
çalışırıq, amma yarım ay tamam
olmamış işdən ayrılırlar. Soruşuram,
niyə çıxırlar, deyirlər ki, iş
ağırdır.
Digər bir vacib məsələ
isə nəqliyyatdır. Bakı şəhərində
ictimai nəqliyyat yaxşı təşkil olunsa da, rayonlarla
bağlı hələlik bunu demək tezdir. İnsanlar daha çox taksilərdən istifadə
etmək məcburiyyətində qalır. Avropa və digər
inkişaf etmiş ölkələrdə taksi bahalı və
çox az istifadə olunan nəqliyyat
vasitəsidir. Məsələn, Qəbələni
internetdə görüb bəyənən turist Bakıya gəldi,
amma rayonlara necə gedəcək. Turistlər
ictimai nəqliyyatdan rahat istifadə edib hava limanına və
digər yerlərə tez bir zamanda çatmaq istəyir.
Düzdür, bu həm də şəhərin
yenidən qurulması ilə bağlıdır, ancaq qısa
müddətdə həll olunmalı məsələlər
sırasındadır. Biz “Excelsior Hotel
Baku” olaraq şəhərin mərkəzinə ayrıca
avtobus ayırırıq ki, müştərilərimiz rahat hərəkət
edə bilsinlər.
- Sizcə, mövcud resursları nəzərə
alaraq ölkədə hansı turizm sahələri daha
çox inkişaf etdirilməlidir?
- Bildiyiniz kimi, Azərbaycanda hələlik
turizm əsasən Bakı ilə məhdudlaşır və
ana istiqamət də biznes turizmidir. Sadə
turistləri cəlb etmək üçün əlavə
imkanlar olmalıdır. Real yanaşsaq,
turistləri dəniz, təbiət, tarix, mədəniyyət,
qış turizmi imkanları və müasir əyləncə
və alış-veriş mərkəzləri cəlb edir.
Dəniz baxımından alternativlərlə
müqayisə etsək, o qədər də böyük resurs
görmürəm. Təbiət
baxımından regionlarda böyük potensial var. Tarix, mədəniyyət,
musiqi baxımından üstünlüklər mövcuddur.
Qış turizmi ilə bağlı Qusarda
böyük işlər görülür. Müasir ticarət və əyləncə mərkəzləri
isə Bakıda tikilməkdədir. Məncə,
təbii imkanlardan daha çox istifadə edilən turizm sahələrinə
yönəlmək lazımdır. Regionların təbiəti,
müalicə turizmi əsas istiqamətlərdən ola bilər. Azərbaycanda bir
çox şəfalı sular və müalicəvi neft var.
Bunlardan səmərəli istifadə etmək lazımdır.
Qış turizmi canlandırılmalıdır
ki, ölkəyə ilboyu turist cəlb etmək mümkün
olsun. “Şahdağ” turizm kompleksi bu
baxımdan gözəl nümunədir. Bu
işi digər bölgələrdə də həyata
keçirmək olar. Türkiyədən
nümunə göstərim. Uludağda
onlarla qış turizm mərkəzi fəaliyyət göstərir
və kifayət qədər də turist cəlb edə bilir.
Dənizlə bağlı turizmi ancaq yerli turistlər
və ən uzağı MDB ölkələri
üçün mümkün hesab edirəm. Avropa və ya Asiyadan olan turistlər İtaliya,
İspaniya, Türkiyə, Yunanıstan və ya Tailand kimi
tanınmış dəniz turizmi ölkələrinə
üstünlük verirlər. Bununla belə,
bütövlükdə ölkənin və Bakının turizmlə
bağlı gələcəyini dinamik görürəm və
hesab edirəm ki, gələcəkdə də əsas sahə
biznes turizmi olacaq. Çünki buraya daha çox iş imkanları üçün gəlirlər
və biznes sahələri daha da genişlənir. Təbii ki, bununla bərabər digər turizm sahələrini
də inkişaf etdirmək lazımdır. Gələcək
iki-üç il nisbətən çətinliklər
ola bilər, ancaq beş ildən sonra indi fəaliyyət
göstərən bütün hotellər mənfəətlə
işləyəcəklər.
- 2015-ci il Avropa
Oyunlarından bir hotel olaraq nə gözləyirsiniz?
- Belə beynəlxalq tədbirlər
ölkənin tanıdılması, turizmin təbliği
baxımından əvəzsizdir. Bundan əlavə, 2015-ci il üçün görülən
hazırlıqlar, yenidən qurulan infrastruktur ölkənin
özü üçün də faydalıdır. Bu cür tədbirlər ölkədə 5-10 ilə
görüləcək işlərin daha tez bir zamanda
tamamlanmasına gətirib çıxarır. Bundan əlavə, Azərbaycanın da artıq
dünyadakı mövqeyi, statusu dəyişib. “Eurovision” müsabiqəsi sübut etdi ki, burada ən
böyük beynəlxalq tədbirləri yüksək səviyyədə
təşkil etmək olar. Bu baxımdan “Eurovision”la
müqayisədə 2015-ci il Avropa
Oyunlarına daha çox turist gələcək və ölkə
özünü dünyaya daha geniş göstərmiş
olacaq. Bir məqamı da diqqətinizə
çatdırım ki, “Eurovision” musiqi yarışması,
ümumiyyətlə, böyük turist axını ilə
müşahidə olunan yarışma deyil. Cəmi üç gün davam edən proqramın əsasən
final gecəsinə gələnlər üstünlük təşkil
edir. Ancaq Avropa Oyunları ən az
yarım ay davam edəcək. Bu isə o deməkdir
ki, paytaxt Bakı bir ay qonaq-qaralı olacaq. Bu səbəbdən
dəqiq deyə bilərəm ki, 2015-ci il
ölkə turizmi üçün həm təbliğat, həm
də turist sayı baxımından uğurlu il olacaq.
Sadiq
Musa
Mədəniyyət.- 2013.- 19 iyul.-
S. 6.