Ölməyən səs yad edildi

Unudulmaz xanəndə Səxavət Məmmədovun 60 illiyi qeyd olundu

Onun səsi, avazı, zəngulələri daim dipdiri, canlı, təzə-tər qalacaq. İllər keçib, nəsillər dəyişsə də, o səs yenə həmin şaqraqlığında, yenə həmin doğmalığında hisslərimizə sığal çəkib, arzularımıza qol-qanad verəcək. Beləcə, sahibini də əbədiyaşar, həmişəcavan edəcək. Cismən dünyadan köç etdiyi 38 yaşındakı kimi.

Çünki o, səsi boyda bir dünya daşıyan coşqun təbli Səxavət Məmmədovun səsi idi.

Xışıltılı payızın soyuq baxışlarına bir hərarət gətirən bu səs yenidən insanları öz ətrafına topladı. Muğama adanmış ömrün səhifələri elə muğamın ocağında, Beynəlxalq Muğam Mərkəzində yenidən vərəqləndi.

Noyabrın 25-də sadə və sadiq musiqisevərlər, tanınmış elm və mədəniyyət xadimləri, xanəndənin sənət dostları Səxavət Məmmədovun 60 illiyini qeyd etdilər.

Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin dəstəyi, Xan Şuşinski Fondunun təşkilatçılığı ilə baş tutan yubiley gecəsi musiqi, sənət, şeir təntənəsi kimi yadda qaldı.

Tədbir sənətkarın şirin səsinin, xoş simasının hopduğu lent yazılarının bələdçiliyi ilə başladı. Xalq artisti, qiraət ustası İlham Əsgərovun giriş verdiyi gecədə əsl səs, sənət həqiqətləri, sənətkar ömrü və ölməzliyi barədə mətləblərdən söz açıldı: “Səxavət Məmmədov səsi ürəkdən gəlib ürəkləri oxşamağı bacarmışdı. 1953-cü ildə doğuldu, 1991-ci ildə həlak oldu. 38 il ömür sürdü. Amma, görün, bu qısa ömrə nələri sığdırdı. O, sağlığında sənət, muğam naminə əlindən gələni etdi. Ona görə də Azərbaycan xalqı onu daim uca tutur, sənətini heç vaxt tükənməyəcək böyük məhəbbətlə sevir”.

Daha sonra sənətkarın qısa ömrünə sığışdırdığı ifaları, konsert proqramları, uğurla, böyük səs-küylə keçən qastrol səfərləri barədə məlumat verildi. Xanəndənin cismani yoxluğundakı yaradıcılıq qələbələrindən, səsinin yetdiyi hər məqamda aldığı alqış paylarından söhbət açıldı. Ölümündən əvvəl, 80-ci illərin sonlarında yaratdığı “Qarabağ” instrumental ansamblının konsertləri, Qarabağ müharibəsinin ilk illərində özünümüdafiə dəstələri qarşısında çıxışları yada salındı, xatirələr çözələndi.

Sonra Səxavət Məmmədovun ifasında ölməzlik qazanan xalq mahnı və təsnifləri, muğam və dəsgahları ayrı-ayrı sənətkarların ifasında səsləndi. Mərhum sənətkarın səsində ayrı bir rəngə boyanan “Qaragilə”, “Xarı bülbül”, “Olmaz-olmaz” kimi gözəl musiqi nümunələri onun yaratdığı “Qarabağ” instrumental ansamblının müşayiətində xalq artistləri Mələkxanım Əyyubova, Nəzakət Teymurova, Aygün Bayramovanın ifasında alqışlarla qarşılandı.

Xalq artisti, Milli Konservatoriyanın rektoru Siyavuş Kərimi çıxış edərək Səxavət irsi, onun təkrarsız səsi, səs elmindəki özəlliyi, tembrinin qeyri-adiliyi, muğam və təsniflərimizə qatdığı yeni nəfəsin illər sonra da novator olacağını qeyd etdi: “O, 38 il həyatı ərzində çox sənət fədakarlığı edib. Ondan muğam ifaları, səs yazıları bizə miras qalıb. Səxavət Məmmədov bu gün də bizimlədir. Biz onun musiqisini dinləməkdən yorulmuruqsa, deməli, o yaşayır, sevilir. Belə sənətkarları yaşatmaq bizim borcumuzdur”.

Sənətkar haqqında hazırlanan sənədli filmdən lent yazıları, xalq artistləri Arif Babayev, Əlibaba Məmmədov, İslam Rzayev, Alim Qasımovun ürək sözləri, xatirələri dilə gəldi. Ayrı-ayrı konsertlər, el şənlikləri, xalq konsertlərində lentə alınan görüntüləri yenidən nümayiş olundu. Həvəskar kameraların lentə aldığı ağ-qara kadrlar izləyənləri illər əvvəlin mənzərələri - doğma Qarabağ, Ağdam məclislərinə, mərasimlərinə apardı.

Yubileydə iştirak etmək üçün Ukraynadan gələn həmyerlimiz Burzu Əliyev Səxavət Məmmədov haqqında fikirlərini bölüşdü, ona sonsuz məhəbbətini dilə gətirdi: “Səxavətin səsinin sirri ondadır ki, o, muğamın bizə bəlli olmayan sirlərini bilirdi. Bu da onun səsində özünü göstərirdi. Səxavətin səsi millətindən asılı olmayaraq hər kəsə - böyüyə də, uşağa da təsir edir”.

Anım gecəsində nümayiş olunan videoçarxda Xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadə, akademik Vasim Məmmədəliyev, professor Rafael Hüseynov, şair Qulu Ağsəsin Səxavət Məmmədov sənəti haqqında ürək sözləri səsləndi.

Xatirələrin çözələnib, ürəklərin riqqətləndiyi gecənin son musiqi nömrəsini sənətkarın qardaşı, Əməkdar artist Firuz Səxavət ifa etdi, dillər əzbəri “Bülbül”lə, yanğılı səsi ilə qəlblərə su çilədi.

Yubiley gecəsinə toplaşanlara təşəkkürü bildirən xanəndə qardaşının sənətinə verilən qiymətə görə xoş sözlərini dilə gətirdi. Kövrək notlu gecənin son akkordunu xanəndənin oğlu Bəxtiyar Məmmədov vurdu. Azərbaycan musiqisinin heç bir sərhəd tanımadığını, dünyanın ən mötəbər salonlarını bəzədiyini, atasının da təmsilçisi və təbliğçisi olduğu muğam sənətinin özünün ən yüksək zirvəsində, layiq olduğu mərtəbədə olduğunu dilə gətirdi: “Nə qədər ki, Azərbaycan mədəniyyəti var, inkişaf edir onun ayrılmaz parçası olan Səxavət Məmmədov yaradıcılığı da daim yaşayacaq. Arzu edirəm ki, atamın yubileyini onun ruhunun əbədi məkanı olan vətən torpağımızda qeyd edək”.

Son sözləri boğazında düyünlənən sənətkar oğlu alqışlarla yola salındı. Beləcə, Qarabağa qayıdış haraylı, Səxavət səsi gileyli, sonsuz sənət sevdalı bir anım tədbiri bitdi.

Həmidə Nizamiqızı

Mədəniyyət.-2013.-27 noyabr.-S.6.