Üç qonaq, bir də...
Tanınmış vokalçılar ilə sənət, Bakı və nar şərabı barədə söhbət
Adətən
müsahibə deyəndə təkbətək söhbət, ya da bir
müsahiblə iki-üç jurnalistin, fotomüxbirin
iştirakı ilə ünsiyyət adamın ağlına gəlir.
Bu dəfə onlar üç nəfər idi,
mən isə tək...
Ötən şənbə
Azərbaycan Akademik Opera
və Balet Teatrında C.Verdinin
«Aida» operası növbəti dəfə nümayiş etdirildi. Tamaşadan bir gün əvvəl bu operada səhnəyə çıxacaq qastrolçu vokalçılar ilə görüşüb söhbət etdik.
Beləliklə,
tanış olaq. Belarus
Akademik Milli Opera və Balet
Teatrının solisti, bu
ölkənin Xalq artisti
Sergey Frankovski (Radames), Kiyev Milli Opera Teatrının
solistləri Viktoriya Çenskaya
(Aida) və Dmitri Qrişin (Amonasro).
Qrim otağında əyləşmişik. Salamlaşıb özümü təqdim edirəm. Müsahiblərimdən əvvəlcə onlara necə müraciət edə biləcəyimi soruşuram. Centlmenlər ilk sözü qadına güzəştə gedirlər.
V.Çenskaya: Eləcə Vika deyin...
S.Frankovski: Sergey Valentinoviç.
D.Qrişin: pan Dmitri... Ukraynada ata adı ilə çağırmağı
sevmirlər.
- Sizi növbəti dəfə Bakıda görməkdən şadam...
Bakıda neçənci dəfə
çıxış edirsiniz,
bilmək olar?
D.Qrişin: Mən keçən
şənbə də
Bakıda idim. «Traviata»da Jermonun
partiyasını oxuyub
Kiyevə qayıtdım.
Orda da tamaşam var idi. İndi də, gördüyünüz
kimi, yenə Bakıda, sizin teatrdayam. Keçən
ilin martında «Aida»da çıxış
etmişdim, sabah
da «Aida»da oxuyacağam. Düz on ikinci dəfədir
ki, Bakıdayam.
- Nə yaxşı, pan
Dmitri... Belə getsə,
sizi burada truppaya qəbul edəcəklər...
D.Qrişin (gülür): Təklif
olsa, fikirləşərəm.
V.Çenskaya: Dəqiq yadımda
deyil, Bakıya beşinci, ya da altıncı gəlişimdi. Əsas odur ki, Bakı səhnəsində
çıxış etmək
təklifi həmişə
ürəyimcədir. Kiyevdə bütün İtaliya operalarında oxuyuram, işim çox olsa da, belə
qastrol səfərlərinə
çıxmaq xoşdur.
S.Frankovski: Mən Dima kimi Bakıya tez-tez gəlməyimlə
öyünə bilmərəm.
Cəmi üçüncü dəfədir
ki, Bakıdayam. Birinci dəfə 90-cı
illərin əvvəlində
gəlmişdim, bir dəfə də təxminən üç
il əvvəl.
Nə vaxt dəvət edirlərsə, həvəslə
gəlirəm.
- Sergey Valentinoviç, elə isə, sizin təəssüratınız daha
maraqlı olar. Necə olsa, zamanla keçən
fərqi hiss etmisiniz.
S.Frankovski: Bakıya ilk gəlişimi
heç unutmaram. Müharibə havası var
idi hər tərəfdə. Düzünü deyim ki, hətta
küçəyə çıxmağa
qorxurdum. Amma ikinci gəlişimdə Bakının görkəminə
mat qaldım... Cəmi bir
neçə ildə bu qədər müsbət dəyişiklik?!
Mən Avropanı gəzib-dolaşmış
adamam, mənim nəzərimdə Bakı
heç bir Avropa paytaxtından geri qalmır.
D.Qrişin: Teatrda bizi çox səmimi qarşılayırlar. Hava
limanında təyyarədən
enən kimi Əli (Əlihüseyn Ağayev teatrın baş inzibatçısıdır
- G.M.) ilə salamlaşanda
hiss edirsən ki, qonaqpərvər adamların
arasındasan. Bu şəhərdə adamı
öz doğması kimi qarşılayır, yaxşı süfrə açır, gəzdirir, darıxmağa qoymurlar.
Bakıya da söz ola
bilməz. Gözəl
şəhər, Xəzər
sahili... Hava da gözəl...
- Çox sağ
olun. Bunları eşitmək xoşdur.
V.Çenskaya: Mən özümü
Bakıda, bu teatrda doğmalarımın
arasında hiss edirəm.
Səbinə (Əməkdar artist Səbinə Vahabzadə -
G.M) ilə dostlaşmışıq.
Bakıya gəlməzdən əvvəl ona yazıram ki, tamaşada məşğul
oldun-olmadın, mütləq
teatrda ol ki, görüşək.
D.Qrişin: Bilirsiniz, həmişə
eyni kollektivdə çıxış edəndə
vokalçı sanki öz şirəsində qaynayır. Amma başqa şəhərdə
çıxış edəndə
emosiyaların təzələnir,
dünyagörüşün artır, dostların da çoxalır. Həm də bu, bizim
işimizdir. Öz
teatrında tamaşanı
qastrol tamaşasındakı
kimi hiss edə bilmirsən.
S.Frankovski: Kənardan nə
qədər qəribə
görünsə də,
teatr özü də bir istehsalatdır.
Əsər seçilir,
partiyalar bölüşdürülür
və iş başlayır. Tamaşanı
təhvil verənədək
gərgin iş gedir. Sonra premyera həyəcanı,
ayrı-ayrı çıxışlar.
Səhnədə çıxış etmək sənin üçün adiləşir.
Amma başqa kollektiv ilə birlikdə çıxış edəndə
bu, sənin üçün bayrama çevrilir.
V.Çenskaya: Sergeyin də, Dimanın da sözlərində həqiqət
var.
- Dəfələrlə Bakıda olmusunuz. Heç bizim
muğam operamıza tamaşa etmisiniz?
D.Qrişin: Təəssüf ki,
yox... Bilirsiniz, bizim biletimizi
elə alırlar ki, yalnız öz tamaşamızı
oxumağı çatdırırıq.
Tamaşadan sonra da ilk reyslə geri uçuruq. Amma maraqlı olardı.
V.Çenskaya: Mən bilirəm
ki, sizin gözəl muğam operalarınız var. Təəssüf
ki, Dima deyən problemə görə dinləməmişəm...
Teatrın repertuarında çox
məşğul olanda
bu, mümkün deyil.
S.Frankovski: Amma bizdə vəziyyət bir qədər fərqlidir. Axı, bizim prezidentlərimiz həm də dostdurlar. Prezident A.Lukaşenko Azərbaycanla
bütün sahələrdə
münasibətlərə xüsusi
diqqət yetirir.
Bir müddət əvvəl Qara Qarayevin «Yeddi gözəl» baleti bizim teatrda
tamaşaya qoyuldu.
İndi də bədii şura qərara alıb ki, Polad
Bülbüloğlunun «Eşq
və ölüm» baletinə quruluş verilsin. Səhv etmirəmsə, ötən
il Minsk Musiqili
Teatrında «Arşın
mal alan» tamaşaya qoyulmuşdu. Fərid Əliyev də
Bakıdan gəlib Əsgərin partiyasını
ifa etmişdi.
- Bunlar çox yaxşı. Amma muğam oxumaq
üçün təkcə
güclü səsin olması azdır, gərək azərbaycanlı
doğulasan.
D.Qrişin: Əgər Azərbaycan
bəstəkarlarının operalarında həm muğam, həm də Avropa musiqisi varsa, muğam səsli solistləri dəvət etməklə bu məsələni həll
etmək olar.
- Elə isə, bu məsələni öz teatrlarınızda qaldırsanız və bu ideya baş
tutsa, bütün dünya musiqi sənətində bir yenilik olar.
S.Frankovski: Həqiqətən, maraqlı fikirdir.
- Bakı teatrı, teatrın kollektivi barədə fikrinizi bildik. Bəs Bakı dinləyicisi
barədə nə deyə bilərsiniz?
V.Çenskaya: Çox diqqətli
dinləyiciniz var. İtaliya
operalarına elə yaxşı bələddirlər
ki... Mən özüm də İtaliya operalarında həm çıxış
etməyi, həm də dinləməyi çox sevirəm... Buna görə də
Bakı musiqisevərləri
ilə zövqümüz
üst-üstə düşür.
D.Qrişin: Mən Bakını,
Azərbaycan dinləyicisini
çox qiymətləndirirəm.
Dostlarım məni İçərişəhərə
aparanda valeh oldum. Bakıdan gedəndə mütləq
yerli çay, düyü, zeytun yağı aparıram.
İspaniyada, İtaliyada çox
olmuşam. Azərbaycan zeytun
yağının dadına
heç nə çatmaz. Nar şərabı da unikaldır.
- Bizim yağlı ət yeməklərində,
kababda sous kimi istifadə etdiyimiz narşərabı
deyirsiniz?
D.Qrişin: Yox, nardan çəkilən şərab.
Özü də o, Bakıda
yalnız iki mağazada satılır.
- Mən ilk dəfədir ki, bizdə nardan şərab çəkildiyini eşidirəm.
S.Frankovski: Azərbaycan çox
zəngindir. Siz özünüz də onu hələ
tam yaxşı tanımırsınız.
Dima, həmin mağazanın yerini mənə də mütləq de.
- Sizi məşqə çağırırlar. Kollektivi gözlədə
bilmərəm. Sonda Azərbaycan
dinləyicisinə nə
deyərdiniz?
D.Qrişin: Əvvəllər qocalar
«Təki müharibə
olmasın» deyib badə qaldıranda mənə qəribə gələrdi. Amma indi, Ukrayna müharibəyə sürükləndiyi
zaman sülhün nə qədər vacib olduğunu dərk edirəm. Təki Ukraynada da, Azərbaycanda da müharibə başa çatsın!
- Amin!
S.Frankovski: Belarus həmişə Avropada gedən savaşların mərkəzində
olub. Odur ki, sülh bizim üçün də aktualdır. Baş verən bütün müharibələrin, iqtisadi
çətinliklərin fonunda
görürsən ki,
insanları mədəniyyət
qədər heç nə birləşdirmir.
V.Çenskaya: Bilirsiniz, insan iş yerini dəyişə, müxtəlif
kollektivlərlə çalışa
bilər. İnsana qalan xoş
münasibət, dostluqdur.
* * *
Bu da «Aida» operasının
növbəti nümayişi. Müsahibə
aldığımız qastrolçu
solistlər ilə yanaşı, bizim teatrın solistləri - Xalq artisti Əli
Əsgərov (Hökmdar),
əməkdar artistlər
Səbinə Vahabzadə
(Amneris), Əkrəm Poladov (Ramfis), Gülnaz İsmayılova
(Kahin qadın) da çıxış edirdilər. «Aida» operası
təkcə süjet xəttinə görə deyil, həm də musiqisinin qavranılması və ifası baxımından Cüzeppe Verdinin ən qəliz və ən ali əsərlərindən
sayılır. Musiqi aləmində belə hesab edirlər ki, «Aida»nı
əvvəldən sonadək
dinləmək təkcə
zövq məsələsi
deyil, bundan ötrü hazırlıqlı
dinləyici lazımdır.
Xalq artisti Cavanşir Cəfərovun dirijorluq etdiyi bu tamaşa
da bizim səhnə sənəti tariximizə çevrildi.
Gülcahan Mirməmməd
Mədəniyyət.- 2016.- 3
fevral.- S. 7.