“İraq türkmənləri Azərbaycana
heyrandır”
İraq
Yazıçılar Birliyinin nəzdində
fəaliyyət göstərən İraq
Türkmən Şair və
Yazıçılar Birliyinin rəhbəri,
keçmiş millət vəkili Fövzi Əkrəm Tərzioğlu Azərbaycan
ədəbiyyatının vurğunudur. Onunla qısa söhbətimizdə Kərkük-Azərbaycan
mədəni, ədəbi əlaqələrinə toxunduq.
-
Azərbaycan ilə İraq (Kərkük)
türkləri arasındakı mədəni əlaqələrin
dərin kökləri var. Bu
əlaqələr necə davam etdirilir?
-
Bizim xalqlarımız arasında mədəni
əlaqələrin tarixi uzundur.
Nəsrəddin Tusi Bağdada,
ortaq irsimiz olan dahi Füzuli
Kərbəlada uyuyur. Azərbaycan ədəbiyyatına
vurğunam. Hətta ölkəni görməzdən
öncə Azərbaycanla bağlı bir kitab yazmışdım: “Azərbaycan
dastanı”. Ümumiyyətlə, İraq
türkmənləri Azərbaycana heyrandır.
Türk
dünyasında və eləcə də Azərbaycanda düzənlənən
müxtəlif ədəbi-mədəni tədbirlərə
qatılıram. Düşünürəm ki,
xalqlarımız arasında mövcud olan tarixi mədəni
bağlılığın davamlı və möhkəm
olması üçün bir
sıra şərtlər də vacibdir. Məsələn,
İraqda Azərbaycan səfirliyi olsa, aramızdakı bu dostluq daha da
inkişaf edər. Eyni
zamanda çox istərdik
ki, Bakıda İraq-Türkmən Mədəniyyət
Mərkəzi fəaliyyət göstərsin. Bu
mərkəz vasitəsilə mədəni mübadilə daha da intensivləşər.
Bildiyiniz kimi, son günlərdə Nəcəfdən
Bakıya hava uçuşları oldu. İstədik ki, uçuşlar hər zaman
birbaşa olsun.
Vaxtilə
Füzulinin 500 illiyi
münasibətilə Azərbaycandan böyük
heyət - 100-dən çox şair, yazıçı, sənətkar Kərbəla,
Nəcəf, Bağdad şəhərlərində
keçirilən tədbirlərdə iştirak
etdilər, Kərkükü də ziyarət olundu.
Onların arasında Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri Anar, professor Qəzənfər Paşayev
və başqaları var idi.
Buna
görə də İraq türkmənləri
Azərbaycan mədəniyyətinə, necə deyərlər,
bələddir. Bu gün
də internet, sosial
şəbəkələr vasitəsilə Azərbaycan mədəniyyətini
izləyirlər. Xalqımız görkəmli
Azərbaycan şairi Nizami
Gəncəvinin şeirlərini əzbər bilir.
Ümumiyyətlə, Azərbaycan ədəbiyyatı ilə
Kərkük ədəbiyyatı arasındakı bənzərlik
həm də hər ikisində səmimiyyət, istiliyin çox
olmasından irəli gəlir. Bizim ədəbiyyatımız
İraq ədəbiyyatından deyil, türk ədəbiyyatından
qidalanır. Kərkükdə Yunus
Əmrə, Karacaoğlan, Osmanlı divan ədəbiyyatı, Mehmet
Akif Ərsoy, Tevfik
Fikrət, Yahya Kamalın əsərləri
çox oxunur.
Uşaqlarımız Mehmet Akif
Ərsoyun şeirlərini, xüsusilə də “İstiqlal marşı”nı əzbər bilir. Məclislərimizdə manqalın
başında çay və qəhvə içə-içə
saatlarla şeir
söhbətləri edilir.
-
Bu gün İraq türkmənləri öz
mədəniyyətini, adətlərini qoruyub
saxlamaq üçün
hansı addımları atır?
-
Səddam Hüseyn dönəmində 35 il bizim məktəblərimiz
olmayıb. Amma hər kəs bilir ki, bizim xalqımız öz tarixinə, dilinə, dininə,
söykökünə necə bağlıdır. 2003-cü
ildən başlayaraq Kərkükdə məktəblər
açıldı və indi bizim uşaqlar türk və türkmən dillərində
danışa, yaza bilirlər. Bununla yanaşı, biz həm
də kitablar çap
etməkdəyik. Amma bu
günə qədər qəzetimiz yoxdur.
Bundan başqa, öz adətlərimizi, mədəniyyətimizi
yaşatmaq üçün
Bağdad, Kərkük, Ərbildə və
bütün türkmən bölgələrində
davamlı mədəniyyət tədbirləri keçiririk.
Bu
günə qədər mənim Azərbaycan, türkmən, türk, ərəb, kürd,
ingilis dillərində kitablarım çap edilib. İraq türkmənləri ilə Azərbaycan
türklərinin adət-ənənələri, geyim, mətbəx, danışıqları
arasında çox bənzərliklər var. Hətta mahnılarımız da oxşardır. Bütün
bunlar da deməyə əsas
verir ki, biz tarixən eyni
xalqlarıq, sadəcə bölünmüşük.
Mehparə Sultanova
Mədəniyyət.-
2016.- 22 iyul.- S. 10.