Ziyalı, sənətkar, müəllim...

Görkəmli kinorejissor Tofiq İsmayılovun yubiley gecəsi

Aprelin 21-də Beynəlxalq Muğam Mərkəzində Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə görkəmli kinorejissor, ssenarist, Xalq artisti, professor Tofiq İsmayılovun 80 illik yubiley gecəsi keçirildi. Tədbirdə Mədəniyyət Nazirliyi Aparatının rəhbəri Fikrət Babayev, rəsmi qonaqlar, mədəniyyət, elm xadimləri, ictimaiyyət nümayəndələri iştirak edirdi.

Tədbiri millət vəkili, akademik Rafael Hüseynov açaraq Tofiq İsmayılovla bağlı xatirələrini danışdı. Bildirdi ki, görkəmli sənətkar həyata çox bağlı və arzularla yaşayan bir şəxsiyyət idi. O, Türkiyənin İstanbul şəhərində işlədiyi, Memar Sinan Universitetində çalışdığı vaxtlarda Türkiyə və Azərbaycan mədəniyyətini tanıdan, təbliğ edən mühüm layihələr, tədbirlər həyata keçirib.

Rafael Hüseynov daha sonra görkəmli rejissorun 1971-ci ildə çəkdiyi “Oxuyur Müslüm Maqomayev” filmindən bəhs etdi. Qeyd etdi ki, T.İsmayılov kino vasitəsilə zamanı tutub saxlamağı bacaran sənətkar idi: “Onunla ilk işbirliyimiz Cəlaləddin Rumi haqqında çəkdiyimiz “Gəl” filmində oldu. Daha sonra uzun illər əməkdaşlıq etdik. Çox arzularımız, planlarımız vardı. Nağıl qəhrəmanlarının obrazlaşdırıldığı uşaq filmləri çəkmək istəyirdik. Lakin ömür vəfa etmədi. Tofiq İsmayılov mədəniyyət tariximizdə silinməz iz qoyub. İllər ötəcək, nə qədər Azərbaycan mənəviyyatında gözəlliyə, sənətə sevgi var Tofiq İsmayılov yaşayacaq”.

Filologiya elmləri doktoru, professor Aqşin Babayev çıxış edərək görkəmli kinorejissorla gənclik illərindən dostluq etdiyini dedi: “Onunla ilk dəfə dram dərnəyində tanış olmuşuq. Hər ikimiz ora gedirdik. O, mənə həmişə deyirdi ki, elə bilirdim aktyor olacaqsan. Rəssamlıq, musiqi dərnəklərinə də gedirdik. Bu sənət sahələrində özümüzü axtarırdıq. Onuncu sinifdə oxuyanda, artıq biz Gənc Tamaşaçılar Teatrının aktyoru idik...”

Daha sonra Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədri, Xalq yazıçısı Anar çıxış etdi: “Tofiq İsmayılovla gənclik illərindən tanış idik. Ailəvi dost idik. Düşünürəm ki, insan bu dünyada nə etməli idisə, bir Azərbaycan ziyalısı bu dünyada nə etməli idisə, bir sənətkar nə etməli idisə və bir ailə başçısı nə etməli idisə, Tofiq İsmayılov hamısını edib. Yəni bir insan kimi yaşadı, sənətkar kimi gözəl filmlər çəkdi. Bir yazıçı kimi həyati kitablar yazdı. Müəllim kimi neçə-neçə tələbələrini yetişdirdi. Gözəl ailə qurdu və dünyaya üç gözəl qız balasını gətirdi. Nəhayət, nəvəsinin toyunu gördü...”

Xalq yazıçısı kinorejissorun Türkiyə həyatı ilə bağlı da danışdı. Qeyd etdi ki, görkəmli sənətkar Türkiyənin Azərbaycanla mədəni yaxınlaşmasında çox böyük xidmətlər göstərib. O, çalışırdı ki, Türkiyədə Azərbaycanın sənətini, musiqisini kinosunu və ədəbiyyatını daha yaxından tanısınlar. Ona görə də o, Türkiyədə Azərbaycanda sevildiyi qədər, bəlkə də bir az çox tanınır və sevilir...”

Türkiyənin Azərbaycandakı səfirliyinin mədəniyyət və tanıtım müşaviri İrfan Çiftçi çıxışında T.İsmayılovu dəyərli insan, peşəkar rejissor kimi xarakterizə etdi, onun Türkiyə sənətsevərlərinin yaddaşında unudulmaz sənətkar kimi qaldığını dedi. Bildirdi ki, Tofiq İsmayılovun həyata, insana çox maraqlı və fərqli baxışları vardı. Sənətə, kinoya, ədəbiyyata böyük məhəbbət bəslədiyi kimi, öz xalqına, türk dünyasına, xüsusən gənc nəslə də bir o qədər sevgi ilə yanaşardı.

Tədbirdə daha sonra Bakı Xoreoqrafiya Akademiyasının rektoru, professor Timuçin Əfəndiyev, kinorejissor, Əməkdar incəsənət xadimi Cəmil Quliyev, Əməkdar artist Ötkəm İsgəndərov və başqaları çıxış edərək sənətkarla bağlı xatirələrini bölüşdülər. Çıxışçılar Tofiq İsmayılovun Azərbaycan sənətində xüsusi yerindən bəhs edərək vurğuladılar ki, o, yüksək peşəkarlığa malik kino xadimi idi…Onun “Oxuyur Müslüm Maqomayev” filmi tarixdə əbədi qalacaq. Çünki o, filmlərini böyük həvəs və maraqla çəkib.

Mərhum sənətkarın ailəsi adından qızı Sevinc İsmayılova çıxış edərək tədbirin təşkilatçılarına və iştirakçılarına minnətdarlığını bildirdi.

Çıxışlar arası kinorejissorun lentə aldığı filmlərdən fraqmentlər və həyatı ilə bağlı video-slayd göstərildi. Əməkdar artist İlqar Muradov və estrada müğənnisi, rejissorun “Musiqi müəllimi” filmində (1983) baş rolu oynamış Sərxan Sərxanın ifasında mahnılar səsləndi.

Qeyd edək ki, Tofiq İsmayılov (1939-2016) “Mən mahnı qoşuram”, “Bizim küçənin oğlanları”, “Əzablı yollar”, “Musiqi müəllimi”, “Çarvadarların izi ilə”, “Vulkana doğru” və s. bədii filmlərə quruluş verib. 1971-ci ildən indiki Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin Rejissorluq kafedrasında çalışıb, kafedraya rəhbərlik edib. 1994-cü ildən Türkiyənin Memar Sinan adına Gözəl Sənətlər Universitetinin professoru olub. 2007-ci ildən Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində dərs deyib. “Türk xalqlarının kino tarixi” üçcildlik tədqiqat əsərinin müəllifidir. Ədəbi yaradıcılıqla da məşğul olan kino xadimi uşaqlar üçün pyeslər, hekayələr yazıb.

SAVALAN

Mədəniyyət.- 2019.- 24 aprel.-S.4.