“Nizaminin
süjet və obrazları”
Heydər
Əliyev Mərkəzində sərgi sentyabrın 26-dək
davam edəcək
Heydər
Əliyev Fondunun və Rusiya
Dövlət Şərq Muzeyinin (Şərq Xalqları
İncəsənəti Muzeyi) birgə təşkilatçılığı
ilə Heydər Əliyev Mərkəzində “Nizaminin
süjet və obrazları” adlı sərgi keçirilir.
İyulun 22-də açılışı olan sərgi dahi
Azərbaycan şairi və
mütəfəkkiri Nizami Gəncəvinin 880 illiyinə
həsr olunub.
Açılış
mərasimində çıxış edən Rusiya Dövlət
Şərq Muzeyinin sərgi tərtibatçısı Kyuna
Kazakova bildirib ki, sərgi bu ilin mart ayında Moskvada
nümayiş olunub. İndi isə Rusiyanın 4 muzeyi tərəfindən
həmin sərgiyə təqdim edilən eksponatlar Bakıya gətirilib.
Sərgidə Rusiya Dövlət Şərq Muzeyi, Rusiya
Dövlət Ermitaj Muzeyi, A.S.Puşkin adına Dövlət Təsviri
İncəsənət Muzeyi, A.N.Radişev adına Saratov
Dövlət Rəssamlıq Muzeyinin kolleksiyalarından istifadə
olunub: “Biz çox şadıq ki, bu sərgi, nəhayət,
Bakıda keçirilir. Bizim tərəfdaşımız olan
Heydər Əliyev Mərkəzi bu sərgiyə peşəkarlıqla
yanaşıb. Ümid edirəm iki ay davam edəcək sərgi
mədəniyyət xadimlərinin, Bakını ziyarət edən
qonaqların və eyni zamanda bütün vətəndaşların
zövqünü oxşayacaq”.
Sonra
iştirakçılar sərgi ilə tanış olublar.
Sərgi
haqqında məlumatda diqqətə çatdırılır
ki, dahi şair və mütəfəkkir Nizami Gəncəvi gələcək
nəsillərə “Xəmsə” adlanan poetik əsərlər
toplusunu miras qoyub. Buraya beş müstəqil poema-məsnəvi
daxildir – “Sirlər xəzinəsi”, “Xosrov və Şirin”,
“Leyli və Məcnun”, “Yeddi gözəl” və “İsgəndərnamə”.
Sərgidə nümayiş etdirilən eksponatlar Nizami Gəncəvinin
əsərlərinə illüstrasiya ənənəsini təqdim
edir. Ekspozisiyadakı əlyazma, xalça, keramika və kətan
üzərində təsvir edilən qəhrəmanları izləməklə
tamaşaçı şairin ədəbi dünyasına səyahət
etmək imkanı qazanır. Bununla da ziyarətçilər
dünya ədəbiyyatına tamamilə yeni bir poetik səs,
nəfəs gətirmiş Nizaminin
yaradıcılığı ilə tanış olurlar. Həmin
sənət nümunələri həm də Nizami Gəncəvi
yaradıcılığının təsviri incəsənətə
göstərdiyi sərhədsiz təsiri əks etdirir.
Nizami
Gəncəvinin poemalarında rast gəlinən süjetlər
onun əsərlərinin özünəməxsus “vizit
kartı”na çevrilib. Şirinin bulaqda çimdiyi səhnə
və ya Bəhram Gurun kənizi – çiynində öküz
daşıyan Fitnənin təsvirləri bu qəbildəndir.
Sərgidə ən qədim eksponat XIII əsrin əvvəlinə
aid gildən hazırlanan, üzərində “Xosrov və
Şirin” poemasından səhnələrin təsvir
olunduğu qabdır.
Ekspozisiyada
Azərbaycan, Rusiya, İran, Özbəkistan təsviri incəsənət
ustalarının əsərləri nümayiş olunur. Rəssamlardan
Ravil Xəlilovun, Rəşid İsmayılovun, Sergey Biqosun
qrafik işləri Nizami yaradıcılığının
müasir qavranılma mərhələsi üçün
xarakterik olan iki əks tendensiyanı təsvir edir. Bir tərəfdən,
ənənəvi mövzuların seçimi
tanınmış ikonoqrafiyaya müraciətə gətirib
çıxarır, digər tərəfdən, təsvir edilən
süjet dairəsinin genişləndirilməsinə cəhd
müşahidə edilir. Buna müvafiq olaraq yeni kompozisiya
şəkilləri meydana gəlir. Bu baxımdan Nikolay Rerixin
“İsgəndər və dərviş” adlı kətan üzərindəki
əsəri xüsusi qeyd oluna bilər.
Qeyd
edək ki, sentyabrın 26-dək davam edəcək sərgidə
50-dən çox eksponat nümayiş edilir. Eksponatların əksəriyyəti
ilk dəfə tamaşaçılara təqdim olunur.
Mədəniyyət.-
2021.- 28 iyul. S. 8.