“Atam musiqi bəstələdiyimi biləndə
sevinci yerə-göyə sığmadı...”
Haydı irəli, əsgər, gözləyir səni
səngər,
Cəsarətlə sən vuruş, düşmənə
hünər göstər!...
Suraxanı rayonu Yeni Günəşli qəsəbəsindəki
36 nömrəli Uşaq musiqi məktəbinin dar dəhlizinin
başındakı sinif otağından xorun ifasında səslənən
bu marşın nə musiqisi tanış gəlir, nə də
sözləri. Bircə şanlı Azərbaycan əsgərini
tərənnüm edən, onu yeni zəfərlərə səsləyən
ifadələr bəllidir...
10-15 dəqiqə də səbir edib dərsin başa
çatmasını gözləyirəm. Belə bir təntənəli
musiqini efir-ekrandan dinləmədiyimə görə onun bəstəkarının
və mətn müəllifinin kimliyini öyrənmək istəyirəm.
Budur, dərs bitir. Sinifdən 10-12 uşaq bir-birini itələyə-itələyə
dəhlizə doluşurlar. Müəllimin
çıxmadığını görüb sinfə daxil
olmağa qərar verirəm. Qapını astaca döyürəm.
İçəridən zərif bir səs “buyurun” deyir,
keçirəm. Simasından nur yağan müəllimə xor
qrupunda bizim uşaqların da yer aldığını bildirirəm.
Bir anlıq müəllimlə üz-üzə
dayandığım sinif otağının sahəsini və
bir qədər öncə buradan çıxan şagirdlərin
təxmini sayını təsəvvürə gətirir,
uşaqların buraya necə sığdıqları barədə
düşünürəm. Məqsədim maddi-texniki
imkanları çox məhdud olsa da, müxtəlif musiqi alətlərinin,
xanəndəlik sənətinin peşəkarlar tərəfindən
tədris olunduğu bu təhsil ocağını təftiş
etmək deyil. Çünki binaya daxil olan hər kəs onun
dövrün çağırışlarına cavab vermədiyi,
xüsusilə pianoların istismar müddətini çoxdan
başa vurduğu qənaətinə gələ bilər...
Müəllim özünü təqdim edir: Leyla
Şirməmmədova – xor dirijoru. Bir qədər əvvəl
şagirdlərin oxuduğu marşı xəbər alıram.
Musiqisini özü bəstələdiyini, sözlərinin isə
mərhum həyat yoldaşına məxsus olduğunu deyir. Onu
daha yaxından tanımağa qərar verir, qəzetimiz
üçün yazı hazırlamaq istəyimi bildirirəm.
Yanaqları allanır, baxışları yerə dikilir... Dərsdən
sonra həmsöhbət oluruq
***
Leyla Balaqardaş qızı Şirməmmədova
1962-ci il sentyabrın 1-də Bakı şəhərində
doğulub. Atası metallurgiya üzrə mühəndis olsa
da, musiqiyə, sənətə qiymət verən olub.
Qızının kiçik yaşlarından musiqiyə maraq
göstərməsinə sevinib, onun bu sahədə təhsil
almasına şərait yaradıb.
Leyla Şirməmmədova 1970-ci ildə 1 nömrəli
Uşaq musiqi məktəbinin fortepiano sinfinə daxil olur.
Musiqiyə böyük həvəsi uğurlarını da bərabərində
gətirir. İkinci sinifdə oxuyandan musiqilər yazır:
“Kiçik həcmli musiqi əsərləri yazmağa
başladım. Atam musiqi bəstələdiyimi biləndə
sevinci yerə-göyə sığmadı. Musiqi
notlarını bilməsə də, hərdən stulu çəkib
mənimlə pianonun arxasında əyləşir, ifamı
alqışlayır, haqqımda anama təriflər deyirdi”.
Bildirir ki, musiqi sahəsini seçməsində əmisi
qızı, Bakı Xoreoqrafiya Akademiyasının
konsertmeysteri, tanınmış pianoçu, pedaqoq Sevda
Axundovanın xüsusi rolu olub. Bundan əlavə, deyir dahi bəstəkarlar
Qara Qarayev və Arif Məlikovun yaradıcılığı
məni daha çox sehrləyib: “Onların əsərlərini
efir-ekrandan dinlədikcə qəribə hisslər
yaşayır, elə bil ki, qarşımda əsrarəngiz,
adlandıra bilmədiyim bir mənzərə yaranırdı.
Sonradan agah oldu ki, dinlədiyim həmin musiqilər mənə
həm də bəstəkarlığın yolunu
açırmış...”.
Uşaq musiqi məktəbində oxuduğu illərdən
fortepiano üçün valslar, marşlar, skripka
üçün kiçik həcmli əsərlər
yazır. Məktəbi yüksək göstəricilərlə
başa vurur. 1978-ci ildən təhsilini Bakı Məktəbəqədər
Pedaqoji Məktəbinin Musiqi şöbəsində davam
etdirir. Bu təhsil ocağını da fərqlənmə
diplomu ilə bitirir.
Ancaq Leyla xanım ali təhsil, konservatoriya eşqi ilə
yaşayırdı. Ömrünü həsr etmək istədiyi
musiqi sahəsinin professionallarından olmağı
qarşısına məqsəd qoymuşdu: “1982-ci ildə
arzuma çatdım. Üzeyir Hacıbəyli adına Azərbaycan
Dövlət Konservatoriyasının Xor dirijorluğu fakültəsinə
qəbul olundum. Sevincimin həddi-hüdudu yox idi. Qismətimdə
xor dirijorluğunun ən tanınmış simalarından
Əməkdar incəsənət xadimi, professor Eduard Novruzovun
sinfində oxumaq varmış. Rəhmətlik Eduard müəllim
həm çox tələbkar idi, həm də həvəslə,
ürəklə dərs keçirdi. O, Azərbaycan Dövlət
Xor Kapellasının əsasını qoymuşdu. Təsəvvür
edin ki, televiziyada, möhtəşəm səhnələrdə
böyük xor heyətini idarə edən, siması az-az
görünən bir musiqi xadimi sənə dərs deyir. Elə
bir müəllimin sinfində oxumaqdan tək mən yox,
bütün tələbə yoldaşlarım xoşbəxt
idi. Mən ondan xor sənətinin sirlərini çox həvəslə,
sevgiylə öyrəndim. Bu gün də tədris prosesində,
konsertlərdə ustad müəllimimi sayğıyla, rəhmətlə
yada salıram”.
Leyla Şirməmmədova konservatoriya təhsilini
başa vurandan sonra Vaqif Mustafazadə adına 2 nömrəli
Uşaq incəsənət məktəbində pedaqoji fəaliyyətə
başlayır, musiqi nəzəriyyəsi fənnini tədris
edir: “Gənc, enerjili və öyrənməyə meyilli
olduğum kimi, öyrətməyə də həvəsli
idim. Elə istəyirdim ki, bildiyim nə varsa, şagirdlərimə
verim. Halbuki musiqi nəzəriyyəsi fənni bir qədər
çətindir və şagirdlər onu rahatlıqla qavraya
bilmirlər. Ancaq mən ilk vaxtlardan şagirdlərimlə dil
tapdım, onların sevgisini qazandım. Bilirsiniz, uşaqlar,
xüsusilə də incəsənət sahəsini seçənlərin
uğurları həm də müəllimlərinə olan
münasibətə bağlıdır. Yəni müəllimdən
müsbət enerji almayan, onun sevgisini hiss etməyən
şagird, tələbə seçdiyi ixtisasa rahatlıqla yiyələnə
bilmir. Təbii ki, uğur qazanmağı da çətin olur.
Mən də pedaqoji fəaliyyətim dövründə
çalışmışam ki, uşaqlarda ruh yüksəkliyi
yaradım, ixtisaslarını sevdirim. 1996-cı ildən
işlədiyim 36 nömrəli Musiqi məktəbində də
fəaliyyətimi bu istiqamətdə qurmuşam. Hesab edirəm
ki, müəyyən qədər buna nail ola bilmişəm”.
***
Həmsöhbətim həyat yoldaşı mərhum
Daşqın Şirməmmədovun onun yaradıcılıq
uğurlarında rol oynadığını deyir:
“Daşqın tarixçi olsa da, musiqiyə, ədəbiyyata
da yaxın idi. Yüksək musiqi duyumu vardı. Ara-sıra
şeirlər yazırdı. Tarixi mövzulara daha çox
müraciət edirdi. Əvvəldə adını çəkdiyiniz
“Azərbaycan əsgəri” marşının sözləri də
yoldaşıma məxsusdur. Onun Ulu öndər Heydər
Əliyevin xalqımız qarşısında tarixi xidmətlərini
tərənnüm edən, “Sən xalqı xilas etdin
böyük bəladan, Bu qüdrətlə
tanımışdır dünya səni” misraları ilə
başlayan şeirinə də musiqi bəstələmişəm.
Yaradıcılıq tandemimiz yaxşı alınırdı.
Həm də bəstələrimin ilk dinləyicisi idi...”.
Leyla xanımın xor və solo ifa üçün
“Azərbaycan” adlı mahnıları, bundan əlavə,
“Müəllim”, “Bakı”, “Mənim Leylam” və s. bəstələri
var. O, 44 günlük Vətən müharibəsində
şanlı Qələbəmizdən sonra, xüsusilə də
bu günlərdə Qarabağda suverenliyimizin bərpasından
böyük ruh yüksəkliyi yaşadığını, zəfər
soraqlı əsərlər yazmaq istədiyini deyir. Hələlik
son bəstələdiyi əsər isə “Polad əsgər”
marşıdır. Bildirir ki, şəhid generalımız
Polad Həşimovun qəhrəmanlığı gerçək
hərbi vətənpərvərlik nümunəsidir:
“Şagirdimin valideyni Əminə Şammədovanın
sözlərinə bəstələdiyim marşı
hazırda xor qrupu ilə məşq edirik. Sağlıq olsun,
8 Noyabr – Zəfər Gününə həsr olunan konsertdə
səsləndiriləcək”.
Fariz Yunisli
Mədəniyyət.- 2023.- 6 oktyabr.- S.7.