Mədəniyyətimizin böyük
hamisi
İllərin xronikasından
Ümummilli lider Heydər Əliyev böyük siyasətdə olduğu bir qərinədən artıq dövrdə, doğma xalqının taleyində tarixi rol oynamaqla bərabər, mədəni irsimizin qorunması və zənginləşdirilməsi, milli incəsənətin, ədəbiyyatın inkişafı, respublikada mədəni-maarif işinin qabaqcıl səviyyədə təşkili sahəsində də müstəsna xidmətlər göstərib.
Heydər Əliyevin mədəniyyətə
geniş anlamda diqqət
və qayğısı onun dövlət xadimi kimi fəaliyyətinin
bütün mərhələlərində
– sovet Azərbaycanına rəhbərlik etdiyi illərdə, Moskvada,
SSRİ rəhbərliyində
çalışdığı vaxtda və
müstəqil Azərbaycana onillik prezidentliyi dövründə tarixin yaddaşına çoxsaylı səhifələrlə
yazılıb. O, hər zaman və hər
yerdə Azərbaycan mədəniyyətinin böyük
hamisi olub. Bununla bağlı illərin xronikasından seçdiyimiz məqamları “Heydər
Əliyev İli”nə töhfə olaraq
diqqətinizə təqdim edirik...
***
(əvvəli ötən sayımızda)
1971-ci il 19 mart
Heydər
Əliyev Azərbaycan
Teleqraf Agentliyinin (indiki AZƏRTAC) 50 illiyi münasibətilə M.Maqomayev
adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında keçirilən
təntənəli yığıncaqda
iştirak edib.
1971-ci il 1 aprel
Moskvada Sov. İKP-nin
XÕIV qurultayında
nitq söyləyən
Azərbaycan KP MK-nın
Birinci katibi Heydər Əliyev respublikada mədəniyyət
sahəsinin inkişafından
da söz açıb. Heydər
Əliyev qurultayda
SSRİ-nin ali
partiya orqanı – Sov. İKP MK-nın
üzvü seçilib.
1971-ci il 15 aprel
Azərbaycan SSR-yə SSRİ Nazirlər
Sovetinin və Ümumittifaq Həmkarlar İttifaqı Mərkəzi
Şurasının keçici
“Qırmızı bayrağı”nın təqdim edilməsi mərasimində
nitq söyləyən
Heydər Əliyev respublikada mədəni-maarif
işindən, bu sahədə qarşıda
duran vəzifələrdən
də bəhs edib.
1971-ci il 3 iyun
Heydər Əliyev Azərbaycan yazıçılarının V qurultayında nitq söyləyib. Qeyd etmək lazımdır
ki, Heydər Əliyev 1971-ci ildən başlayaraq, bir qayda olaraq, Azərbaycan
yazıçılarının qurultaylarında iştirak
edib. O, proqram xarakterli nitqlərində ədəbiyyatın xalqın
və ölkənin taleyində rolu barədə fikirlərini
bölüşüb, ədəbiyyat
xadimlərini ictimai həyatda fəal mövqe tutmağa çağırıb.
“Azərbaycan ədəbiyyatı
həmişə xalqın
həyatının ön
sıralarında irəliləmişdir. Bu ədəbiyyat xalqımızın
qəhrəmanlıq tarixini
əbədiləşdirib bizə
çatdırmış, bizim
qarşımızda bütün
əzəməti ilə
açmışdır. Ədəbiyyat bədii sözün gözəl nümunələrini yaradaraq
zəmanəmizin yüksək
romantikasını, xalqın
döyüş rəşadətini,
onun fədakar əməyini tərənnüm
edir...
Yazıçı xalq üçün
yaradır, öz kitablarını xalqa təqdim edir, buna görə kütlələrlə, oxucularla
görüş, bilavasitə
yaxınlıq ona xüsusilə coşqun ilham verir...
Biz istəyirik ki, yazıçılarımızın yaradıcılığı respublikanın
ictimai-siyasi həyatı
ilə sıx bağla olsun, onlar həyatdan ayrılmasınlar, kəskin
problemlərdən və
məsələlərdən kənara çəkilməsinlər,
əksinə, həmişə
hadisələrin qaynağında
olsunlar...
Biz arzu edirik ki,
yazıçılar öz
yaratdıqları əsərlərə
zamanın və günün tələbləri
zirvəsindən qiymət
versinlər...
Kim el sənətkarlarının bir-birinə
qayğısını, diqqətini,
öz peşəsinin
sirlərini gənclərə
necə həssaslıqla
öyrətdiyini görübsə,
yəqin ürəyində
deyib: eşq olsun o sənətkara ki, öz yaradıcılığının
məhdud çərçivəsində
qapanıb qalmır, təkcə öz yaradıcılıq taleyini
deyil, böyük sənətin gələcəyini
düşünür...
Xalq öz təsəvvüründə yazıçının
yaradıcılığını onun şəxsiyyətindən
heç vaxt ayırmır. Oxucular üçün sənətkarın sözü
və əməli, onun əsərləri və şəxsi idealı – qırılmaz vəhdətdir.
Biz yazıçıya insan qəlbinin mühəndisi deyirik. Bu adı
doğrultmaq lazımdır...”.
***
Heydər Əliyevin Azərbaycana rəhbərliyinin ilk ilindən
mədəniyyət və
incəsənətə diqqətin
artması, bu sahədə mühüm xidmətləri olmuş insanların xatirəsinin ədəbiləşdirilməsi, yaradıcı əməyin
qiymətləndirilməsi dövlət
səviyyəsində müvafiq
qərarlarda əksini
tapıb.
1969-cu il 30 sentyabr
Azərbaycan KP MK və Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti görkəmli Azərbaycan
artisti Hüseyn Ərəblinskinin xatirəsini
əbədiləşdirmək məqsədilə qərar
qəbul edib. Sumqayıt Dövlət
Gənclər Dram Teatrına
Hüseyn Ərəblinskinin
adı verilib.
***
1969-cu ildə, həmçinin respublikada elm və texnikanın, ədəbiyyat, incəsənət və arxitekturanın daha da inkişaf åtdirilməsinə həvəs oyatmaq məqsədilə, dövlət tərəfindən bəyənilməyə layiq olan elmi işləri və yaradıcılıq işlərini layiqincə və geniş surətdə mükafatlandırmaq lüzumunu nəzərə alaraq, Azərbaycan KP MK və Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti tərəfindən Azərbaycan SSR dövlət mükafatlarının təsis olunması haqqında qərar qəbul edilib. Elm və texnika sahəsində – dörd mükafat (elm üzrə iki, texnika üzrə iki), ədəbiyyat, incəsənət və arxitektura sahəsində – üç mükafat, o cümlədən uşaqlardan ötrü yazılmış ədəbiyyat və incəsənət əsərləri üçün bir mükafat təsis edilib. Qərara əsasən, hər biri 2500 manat məbləğində müəyyən edilən mükafatlar Azərbaycan SSR dövlət mükafatları komitələrinin təqdimatı ilə iki ildə bir dəfə verilirdi. Mükafatçılara diplom və döş nişanı təqdim edilməklə “Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı” adı verilirdi.
1970-ci il 21 may
Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin qərarı ilə Azərbaycan xoreoqrafiya sənəti sahəsində xidmətlərinə görə və Parisdə beynəlxalq rəqs festivalında müvəffəqiyyətli iştirakı ilə əlaqədar olaraq M.F.Axundov adına Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının yaradıcı işçilərinə Azərbaycan SSR-in fəxri adları verilib.
Bundan əlavə, Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının Parisdə beynəlxalq rəqs festivalında iştirak etmiş yaradıcı heyət üzvləri Azərbaycan SSR Ali Sovetinin fəxri fərmanı ilə təltif edilib.
Hazırladı: V.Orxan .
(davamı var)
Mədəniyyət.- 2023.- 11 yanvar.- S.5.